1 / 30

Raynaud: ziekte of syndroom? Vasospastische aandoening of vasculitis

Raynaud: ziekte of syndroom? Vasospastische aandoening of vasculitis. Dr. J.D. Banga, internist vasculair geneeskundige Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede. Fenomeen van Raynaud in strikte zin: Vingers kleuren wit-blauw-rood. Spasme? Raynaud fenomeen is een vorm van vaatspasme.

jun
Download Presentation

Raynaud: ziekte of syndroom? Vasospastische aandoening of vasculitis

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Raynaud:ziekte of syndroom?Vasospastische aandoening of vasculitis Dr. J.D. Banga, internist vasculair geneeskundige Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede

  2. Fenomeen van Raynaud in strikte zin:Vingers kleuren wit-blauw-rood

  3. Spasme?Raynaud fenomeen is een vorm van vaatspasme Spasme = “Krampachtige samentrekking” van Dale, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal Dat wil zeggen: een tijdelijke afname van het vaatkaliber

  4. Vaatspasmebij Raynaud

  5. Vaatspasmeniet alleen bij Raynaud • Andere ‘zichtbare’ vaatspasme (huid) • Acrocyanose • Livedo reticularis • Maar ook ‘van binnen’ • Coronairvat spasme • Migraine Vaatspasme kan dus in verschillende vaatgebieden voorkomen

  6. Wat is Raynaud? • Begrippen • Fenomeen van Raynaud • Ziekte van Raynaud • Syndroom van Raynaud

  7. Wat is Raynaud? • Fenomeen van Raynaud • Ziekte van Raynaud • Syndroom van Raynaud Wie was Raynaud? • Beschreef als eerste de aandoeningin de 19e eeuw

  8. Vaatvoorzieninghanden / vingers Veel anatomische variatie mogelijk

  9. Doorbloeding van de huid:voeding en radiator Voeding 15% Verwarming 85%

  10. Raynaud (‘reno’) • Fenomeen van Raynaud: • Optreden van witte dode vingers, dus symptoom • Ziekte van Raynaud: • primaire, idiopathische vorm (is eigenlijk helemaal geen ziekte) • Syndroom van Raynaud: • Secundaire vorm, bij een onderliggende aandoening

  11. Ziekte van Raynaud • Aanvallen van witte dode vingers • Uitgelokt door kou of emotie • Tricolore respons: wit – blauw – rood • Tussen aanvallen huid vingers normaal, of koud en vochtig

  12. Criteria primaire Raynaud • Vasospastische aanvallen uitgelokt door koude of emotie • Beide handen aangedaan • Afwezigheid van weefselverlies • Geen aanwijzingen voor onderliggende ziekte • Klachten tenminste 2 jaar aanwezig Criteria van Allen & Brown, 1932

  13. Secundaire Raynaud • Raynaud fenomeen uitgelokt door • Afgenomen doorbloeding door vaatschade • Dit komt voor bij • Bindweefselziekten • Vasculitis vormen • Andere vaatziekten of vaatschade met afsluitingen / vernauwing tot gevolg

  14. Onderscheid primair / secundair • Pas vaak na verloop van tijd te maken • Ziektegeschiedenis, lichamelijk onderzoek • Laboratorium soms nuttig, niet altijd nodig: • ANA, BSE/CRP, bloedbeeld • Nagelplooi capillaroscopie, angiografie • Secundair eerder bij • Mannen • Vrouwen >40 • Wondjes / afwijkingen vingers

  15. Zichtbaar maken door nagelplooi capillairmicroscopie

  16. Angiografie met contrast

  17. Maar vaak is de “kliniek” voldoende duidelijk Raynaud bij vasculitis of bindweefselziekte

  18. Wat is wat? • Fenomeen van Raynaud beschrijvende term (wit – blauw – rood reactie) • Ziekte van Raynaud = het fenomeen, geen onderliggende ziekte • Syndroom van Raynaud = het fenomeen, als symptoom bij onderliggende ziekte

  19. Ziet er zorgwekkend uit..Maar herstelt volledig (primaire Raynaud)

  20. Primair: Ziekte van Raynaud • Tricolore respons: wit – blauw – rood • Tussen aanvallen huid vingers normaal, of koud en vochtig • Vrouwen 4x vaker dan mannen • Komt voor bij 5-30% van de mensen • Soms na jaren niet meer aanwezig

  21. Vaatspasme kan ischemie tot gevolg hebben Denk dan aan secundaire Raynaud Gevolgen ischemie • Weefselverlies • Afname onderhuids weefsel • Ulceraties (zweren) • Gangreen (afsterven weefsel) Ischemie = te weinig bloedvoorziening

  22. Bindweefselziekten • Sclerodermie • CREST • SLE • Sjögren • Polymyosistis / dermatomyositis • MCTD

  23. Oorzaken secundaire Raynaud:niet alleen bindweefselziekten • Medicamenten • Bindweefselziekten • Herhaald trauma vingers • Thermische schade (bevriezing) • Afknellen zenuwen of bloedvaten • Afsluiting bloedvaten • Toegenomen viscositeit van bloed • Vasculitis • Endocriene aandoeningen (hypothyroidie)

  24. Medicamenten die Raynaud kunnen uitlokken • Beta blokkers • Ergotamine (antimigraine middelen) >ergotisme • Methysergide, LSD-achtige middelen • Cytostatica (vinblastine, bleomycine) • Bromocriptine, clonidine, imipramine, amfetamine, cyclosporine, stoppen van nitroglycerine

  25. Vasospasme uitgelokt door herhaald trauma aan de vingers • Pneumatisch gereedschap, slaghamers, kettingzagen, etc • Toetsborden, piano, zaagmachine • Hypothenar hammer syndroom (de hand als hamer gebruiken) • Carpaal tunnel syndroom • Thoracic outlet syndroom

  26. De hand als hamer:hypothenar hammer syndroom

  27. Behandeling van Raynaud • Warme kleding • Vermijden uitlokking • Feedback therapie • Medicamenten • Calcium blokker zoals nifedipine • Iloprost (prostacycline analoog) infuuspomp • (nitroglycerine zalf, andere?) • Sympathicus blokkade

  28. Diagnose en BehandelingAandacht voor: • Leefregels bij onschuldig vasospasme • Let op bij afwijkende patroon of beloop • Kijk naar beloop op lange termijn • Medicatie: beperkte mogelijkheden • Geen of nauwelijks nog plaats voor sympathicus blokkade

  29. Meestal: lastig, maar onschuldig (ziekte van Raynaud) Uiting van vaatspasme Kan soms duiden op onderliggende aandoening Secundair: Syndroom van Raynaud, vele oorzaken Begrip “Raynaud”vaak ten onrechte gebruikt: vaak iets anders aan de hand Dit roept misschien wel vragen op! Fenomeen van Raynaud Conclusies

More Related