Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen

Hoger Instituutvoor Gezinswetenschappen Forum 4 oktober 2008 Opvoedingsondersteunend werken met maatschappelijk kwetsbare gezinnen Gewoon … of toch ook niet …? Powerpointpresentatie door Kristien Nys Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoeden ? Een Engelse magiër, verkleed als gedragswetenschapper, laat weten wat hij wil toveren: een kind dat sociaal vaardig en niet angstig is, zelfvertrouwen en optimisme op overschot heeft, speels en niet materialistisch is. Dit, dus, is een gelukkig kind. De formule is eenvoudig: wees het type ‘gezag- en liefhebbende ouder’ en simsalabim. (Bernard De Wulf, D.M., 25/02/05) Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoeden … • Geen ‘perfect’ ouderschap • Veeleer: ‘goed genoeg’ ouderschap: • Energie, atmosfeer in een gezin • (Persoonlijkheid) / functioneren van de ouder • Sturen (grenzen stellen, monitoring,…) • Steunen (liefde, warmte, empathie, goede verstandhouding, sensitiviteit, responsiviteit, …) • Stimuleren (autonomie, positieve bekrachtiging,…) (Voets, 2008 e.a.) • Niet los van de sociale/maatschappelijke context Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Maatschappelijk kwetsbare gezinnen … gezinnen die sterke beperkingen ondervinden in hun kansen op maatschappelijke en individuele ontplooiing, en dit zowel op materieel als op immaterieel gebied (bv. gezondheid, opleiding, arbeid, inkomen, wonen, relaties, opvoeding, ...). Deze aspecten zijn tot een complexe problematiek verweven (cf. multidimensionaliteit) en zowel gezinsinterne- als gezinsexterne factoren en processen kunnen bijdragen tot het ontstaan en de reproductie van de specifieke problematiek (Vandemeulebroecke et al., 1999; Vranken et al., 1997) Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Deelname aan het maatschappelijk leven: Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoedingsondersteuning … Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoedingsondersteuning: Het geheel van maatregelen, voorzieningen en structuren en activiteiten die erop gericht zijn de mogelijkheden van het (primaire) opvoedingsmilieu aan te spreken, te verrijken en/of te optimaliseren ten einde kinderen en jeugdigen optimale opvoedings- en ontwikkelingskansen te bieden. (Vandemeulebroecke, 1999) Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoedingsondersteuning … • ‘gezinnen/gezinsrelaties’ hebben behoefte aan: • breder gedeelde opvoedingsaandacht • informele steun • ontmoetingen tussen mensen (de ‘village’): • Sociale normen • Voorbeelden • Betrokkenheid • Uitwisseling van ervaringen • Belangstellende ogen van de omgeving Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoedingsondersteuning … • Maatschappelijk kwetsbare gezinnen bereiken? • ‘bekend raken met elkaar’ • nieuwe verbindingen met en tussen gezinnen maken • wat te verwachten? Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • ‘bekend raken met elkaar’ Heb je een andere kijk gekregen op je problemen of situatie? Meer op anderen, op mezelf niet zo denk ik, maar ik denk wel op anderen ja, met name vooroordelen. Ik zal niet zeggen dat ik iemand ben van vooroordelen, absoluut niet. Maar een heleboel mensen van de groep kende ik al van aan de schoolpoort. Maar je ziet ze en je praat niet met ze. Je kunt zien dat het een ander type mensen is. Daar heb je dan voor jezelf al een beetje je conclusies uit getrokken: dat zal wel dit of dat zal wel dat of dat zal wel zus, dat zal wel zo. En uiteindelijk lijken dat dus heel andere mensen te zijn. Dat heeft me enorm goed gedaan. Dan denk ik van potverdikke dat is een heel fijn mens,dat had ik nooit gedacht. Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Wat te verwachten? Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoedingsondersteunend werken? ‘… ik vertel het niet, want dan ga je toch weer oplossingen zeggen…’ Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Opvoedingsondersteunend werken … • opdracht voor de ‘ondersteuner’ • Positieve ontmoeting / basishouding • Present en dienstbaar zijn • Betrokken zijn • Respect • Dialoog, wederkerigheid, partnerschap • Vraag- en perspectiefgericht • Verbindingen maken • Personen (één op één, individueel, met en tussen gezinnen ) • Groepen (in een groter ‘geheel’, bv. buurt) • Organisaties => versterkingsprocessen Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Wat te verwachten? Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen • Literatuur … • Baartman, H. (2004). Verantwoordelijkheid van ouders en legitimering van opvoedingsondersteuning. In: L. Vandemeulebroecke & A. De Munter (eds.). Opvoedingsondersteuning. Visie en kwaliteit (Studia Paedagogica 39).(pp. 133-147) Leuven: Universitaire Pers. • Nys, K. (2007). Opvoedingsondersteuning in betekenisvolle resultaten te vatten? In: H. Colpin & H. Van Crombrugge (eds.). Gezinnnen en gezinspedagogiek. Geboeid door verscheidenheid.(pp. 139-169) Antwerpen - Apeldoorn: Garant. • Pauwels, G. & Pickery, J. (2008). Wie participeert niet? Ongelijke deelname van kansengroepen aan het maatschappelijk leven. Tijdschrift voor Welzijnswerk, 32 (293), 14-20. • Van Regenmortel, T. (2007). Empowerment en vraagsturing in de zorg. Tijdschrift voor Welzijnswerk, 32 (288), 6-14. • Versterken van de village. Preadvies over gezinnen en hun sociale omgeving. (2008) Raad voor Maatschappelijke ontwikkeling. • Vranken e.a. (s.a.) Jaarboek Armoede en Sociale uitsluiting. Leuven/Antwerpen: Acco/OaSeS. Kristien Nys

Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen