BAB 3 ISLAM DALAM TAMADUN MELAYU SERTA PERANANNYA DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA

1. BAB 3ISLAM DALAM TAMADUN MELAYUSERTA PERANANNYA DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA

2. 1. PENGENALAN TAMADUN MELAYU

3. 1.1. Pengenalan Alam Melayu 1.2. Konsep Dan Takrifan Tamadun Melayu 1.3. Takrifan Melayu 1.4. Unsur-Unsur Penting Dalam Pembinaan Tamadun 1.5. Nilai Dan Struktur Sosial Budaya Masyarakat Melayu

4. 1.1. Pengenalan Alam Melayu

5. Alam Melayu • Dalam peta geografi – merangkumi Kepulauan Melayu @ Nusantara • Selatan Thailand • Malaysia • Selatan Filipina • Brunei • Kepulauan Indonesia • Sebahagian Kemboja

6. Penduduknya – lebih 250 juta orang • Istilah “MELAYU” berbeza-beza kerana terletak dalam ruang yang luas dan dipisahkan oleh laut dan selat

7. Menurut sejarah – penduduk di Alam Melayu pada peringkat permulaan terdiri daripada etnik Melayu ( Melayu-Deutro ) dan etnik Asli ( Melayu-Proto ) • Iaitu lebih 3000 tahun sebelum kedatangan pengaruh Hindu – abad pertama Masehi

8. Kedua-dua etnik ini jarang mengadakan interaksi dan membuat perhubungan antara satu sama lain kerana tempat tinggal berbeza • Orang Melayu di ??????????????? • Orang Asli di ??????????????? • Kesannya ????????????

9. 1.2. Konsep Dan Takrifan Tamadun Melayu

10. Tamadun Melayu merujuk kepada :- • satu rumpun bangsa/budaya yang berasal daripada satu punca • Mempunyai asas kehidupan yang sama • Hanya berbeza dari segi pengaruh alam persekitaran • Dari rumpun bahasa yang sama

11. Tamadun Melayu - tamadun yang dibentuk - oleh manusia yang digolongkan secara luas sebagai kumpulan orang-orang Melayu • Dan bertempat di suatu wilayah di Asia Tenggara • Yang dikenal dengan pelbagai nama seperti Gugusan Kepulauan Melayu-Indonesia, Kepulauan Nusantara, Alam Melayu dll • Ruang yang luas & dipisahkan oleh laut & selat telah membezakan istilah MELAYU

12. 1.3. Takrifan Melayu

13. TAKRIFAN MELAYU DILIHAT DARI @ SUDUT BANGSA / BAHASA WILAYAH

14. Berdasarkan rumpun bangsa / bahasanya • Berdasarkan bangsa – tergolong dalam Rumpun Melayu-Indonesia / Nusantara – Jawa, Sunda, Madura, Acheh, Minangkabau dll • Berdasarkan bahasa – keluarga bahasa Austronesia

15. ii. Berdasarkan wilayah • Iaitu kawasan Asia Tenggara – Selatan Siam, Semenanjung Tanah Melayu, Sumatera, Jawa, Borneo dll • DUA ELEMEN YANG MENJADI FAKTOR UTAMA MEWARNAI WILAYAH ITU SEBAGAI MELAYU • BAHASA MELAYU AGAMA ISLAM

16. Ada banyak pendapat tentang asal – usul orang Melayu • Dari selatan China iaitu Yunan • Dari wilayah ini – kemajuan teknologi perkapalan mereka migrasi – disokong denga penemuan “Javanam” – manusia sparuh monyet yang ditemui di Pulau Jawa

17. Takrifan Melayu Menurut PP Malaysia Perkara 160 Fasal 2 “Melayu ertinya seseorang yang menganuti agama Islam, lazimnya bercakap bahasa Melayu dan mengamalkan adat-istiadat dan resam Melayu”

18. Penyatuan Orang Melayu-Islam

19. FAKTOR-FAKTOR PENYATUAN TARAF SOSIAL SAMA MIGRASI ASAS BUDAYA SAMA TULISAN JAWI AGAMA ISLAM BAHASA MELAYU EKONOMI SARA DIRI

20. MIGRASI • Paling awal – dari Yunan ke Asia Tenggara – 2000 SM – 1500 SM • Berlaku kerana mahir dalam pelayaran • Bawa bersam kebudayaan, bahasa & kepercayaan • Tidak anggap laut penghalang kepada migrasi

21. AGAMA ISLAM • Penting – hasil interaksi orang Melayu denganm pelbagai tamadun besar dunia • Rantau Melayu pernah jadi pusat penyebaran agama Hindu-Buddha dan Islam • Islam berkembang – bahasa Melayu perantara – guna tulisan jawi

22. ASAS BUDAYA MELAYU-ISLAM SAMA • Antaranya taat kepada sultan • Membantu perkembangan agama Islam • Budaya kehidupan berteraskan ajaran Islam

23. BAHASA MELAYU • Menjadi bahasa lingua franca – digunakan dalam semua aspek ( komunikasi, mengajar agama, urusan pentadbiran negara dll ) • Islam memantapkan lagi bahasa Melayu – penyesuaian dengan bahasa Arab

24. TULISAN JAWI • Tulisan Arab diperkenalkan setelah kedatangan Islam • Kitab agama ditulis guna tulisan Arab – bukan hanya al-Quran & al-Hadis • Agak sukar difahami orang Melayu – ulama Islam guna bahasa Melayu sebagai perantara – memilih tulisan Aran & diubahsuaikan dengan orang Melayu – lahir tulisan Jawi

25. TARAF SOSIAL YANG SAMA • Golongan elit tinggal di bandar – kurang bergaul dengan golongan luar bandar • Sistem feudal tidak diubah – dikekalkan untuk memudahkan pihak pemerintah • Penjajah kekalkan dasar ini

26. EKONOMI SARA DIRI • Masyarakat desa selesa dengan kehidupan sederhana – pentingkan akhirat • Golongan atasan sibuk pastikan kedudukan tidak tergugat • Ada perasaan tidak mahu mengubah nasib

27. 1.4. Unsur-Unsur Penting Dalam Pembinaan Tamadun

28. Manusia Sumber Idea Persekitaran Masa Pandangan Semesta

29. Ruang Masa / Tempat • Mesti dalam ruang masa dan tempat tertentu • Tidak semua tamadun wujud dalam masa dan tempat yang sama • Tamadun Cina - ??????????? • Tamadun Melayu -????? • Pecahan zaman tamadun Melayu -??

30. 2) Persekitaran • Menurut Ibn Khaldun – memainkan peranan penting dalam pembinaan tamadun – faktor persekitaran yang sesuai mempengaruhi sesebuah tamadun - iklim, bentuk muka bumi, tanah, lokasi air, sumber jaya dll – • Manusia dahulu dan hari ini akan memilih tempat tinggal yang sesuai untuk menetap dari segi ?????

31. 3) Pandangan Semesta Melayu * Mohd Taib Osman menyatakan pandangan semesta juga dipengaruhi oleh beberapa faktor :- • Sifat fizikal alam sekelilingnya • bagi orang melayu hutan itu :- * penuh misteri * membekal makanan * hutan ada pemilik • Matlamat hidup • Pengalaman individu dan masyarakat berdasarkan pancaindera

32. Pandangan semesta tamadun Melayu adalah berasaskan keharmonian dan merupakan gabungan yang berkembang selari antara kepercayaan warisan dan agama Islam • Pandangan semesta juga pengaruhi orang Melayu di bandar dan di desa

33. PANDANGAN SEMESTA MELAYU PRA ISLAM ZAMAN ISLAM

34. Pandangan Semesta Melayu Pra Islam • Pandangan Semesta Melayu Pra-agama Hindu & Buddha • Pandangan Semesta Melayu Pengaruh agama Hindu dan Buddha

35. Pandangan semesta Melayu pra-agama Hindu & Buddha • sistem kepercayaan “animisme” & “dinamisme” • Masyarakat Melayu tradisional juga percaya roh nenek moyang “hyang” ( moyang @ poyang ) • Ada pendapat yang mengatakan telah wujud agama tauhid iaitu Tuhan Yang Esa

36. Pandangan Semesta Melayu Pengaruh Agama Hindu dan Buddha • upacara penyembahan keagamaan menjadi lebih tersusun dan berbentuk rasmi – ajaran ini mengalami proses sinkristisme • dikatakan kesannya hanya berlaku pada masyarakat bangsawan dan pemerintah

37. Aspek politik dan pentadbiran – perkara-perkara yang membesarkan dewa-dewa dikaitkan dengan status raja sebagai penjelmaan dewa-dewa ( konsep dewaraja ) • Aspek kesusasteraan – ajarannya ( kitab Mahabarata, Bhagavad Sita dan Baratyudha ) lebih kepada kesenian, keindahan, ketakjuban, epik, mitos sastera keperwiraan berbanding aspek rasional dan intelektual ( bersendikan akal dan pengetahuan akliah )

38. Pandangan Semesta Melayu Zaman Islam • Berpusat kepada manusia (man centered ) – berdasarkan tanggapan mereka terhadap alam ( nyata @ ghaib ) & kehidupan mereka (sosial & bukan sosial) • Juga memahami alam ini ada makhluk lain • Manusia berinteraksi dengan alam & akan melahirkan satu konsep peng + alam + man = pengalaman

39. Kedatangan Islam ke Alam Melayu telah memantapkan keseluruhan pandangan semesta Melayu dan berlaku pentakrifan semula tentangnya – melalui al-Quran – kukuhkan keyakinan, kefahaman dan ketauhidan kepada Allah • Konsep tauhid – Tauhid Rububiyaah • - Tauhid Uluhiyyaah

40. Tamadun berasaskan wahyu mempunyai pandangan semesta yang berbeza daripada tamadun materialistik, intelektual & mistik – tidak menafikan unsur-unsur ini wujud sebagai pelengkap

41. Tamadun Melayu –Islam • Alam ini ada pencipta • Manusia akan dipertanggungjawabkan atas segala tindakannya dalam kehidupan di dunia • Yakin & percaya segala amalan baik yang mematuhi hukum alam dan hukum syariat akan mendapat balasan baik • Menghormati maruah & martabat bangsa • Adil & saksama tanpa kompromi • Seimbang roh & jasmani

42. Pandangan semesta ini telah berjaya menyatukan umat Melayu-Islam yang terdiri daripada ratusan suku, bangsa, bahasa dll • Oleh itu pandangan semesta Melayu-Islam adalah - gabungan ajaran agama, tradisi - pembelajaran dan pengalaman yang berterusan dari alam sekelling

43. 1.5. Nilai Dan Struktur Sosial Budaya Masyarakat Melayu

44. Mengalami perubahan dalam semua aspek setelah kedatangan Islam – kekalkan yang tidak berlawanan • Hubungan sosial yang erat terutama di kawasan kg • Proses sosialisasi berlaku dengan melihat kepada nilai dan budaya – melalui ibu bapa • Kuat berpegang kepada adat resam