Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

1. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki

2. Uwarunkowania PEP do 2030 • Polityka energetyczna Unii Europejskiej: • Pakiet klimatyczny- 3 X 20 (OZE, emisje CO2, efektywność energetyczna), • Projekt III Pakietu liberalizacyjnego- rynek gazu i energii elektrycznej (przyjęty przez Parlament Europejski 22 kwietnia br.), • Plan Działania na rzecz bezpieczeństwa energetycznego i solidarności energetycznej (bezpieczeństwo energetyczne, solidarność krajów UE w przypadku kryzysu, infrastruktura energetyczna) ; • Wahania cen surowców energetycznych; • Konieczność modernizacji infrastruktury wytwórczej, przesyłowej i dystrybucyjnej;

3. Struktura dokumentu Polityka energetyczna Polski do 2030 r. • Załącznik 1. Ocena realizacji polityki energetycznej od 2005 roku • Załącznik 2. Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię (opracowanie ARE S.A.) • Załącznik 3. Program działań wykonawczych na lata 2009 – 2012 • Załącznik 4. Prognoza oddziaływania polityki energetycznej na środowisko (skrót pełnego Raportu)

4. Polityka energetyczna Polski do 2030 r. Przedstawienie długoterminowej strategii Państwa w sektorze energetycznym: • Podstawowe kierunki działań polityki energetycznej, • Cele do zrealizowania, • Działania jakie zostaną podjęte do osiągnięcia celów, • Przewidywane efekty (ekonomiczne, energetyczne, społeczne);

5. Ocena realizacji polityki energetycznej od 2005 roku • Analiza realizacji Polityki energetycznej do 2025 roku, • Ocena zasadności i prawidłowości wyznaczonych celów, • Przedstawienie przyczyn braku realizacji zapisanych działań, • Ocena działań podjętych po 2005 roku w celu realizacji innych programów Rządu w sektorze energetycznym.

6. Ocena realizacji polityki energetycznej od 2005 roku • Cele polityki energetycznej państwa określone zostały prawidłowo, • Realizacja zadań przebiegała w pożądanych kierunkach, • Zadania nie zawsze były realizowane w wyznaczony sposób i w planowanych terminach, • Nie wszystkie zaplanowane zadania oraz cele zostały wykonane, • Obok realizacji PEP do 2025 roku realizowane były programy sektorowe (Program dla elektroenergetyki, Polityka dla przemysłu naftowego w Polsce, Polityka dla przemysłu gazu ziemnego, Strategia działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2007 – 2015)

7. Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię Prognoza pokazuje prawdopodobny scenariusz dla sektora energetycznego jaki może nastąpić w wyniku realizacji Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. • Realizacja działań zapisanych w projekcie Polityki energetycznej Polski do 2030 roku, (efektywność energetyczna, OZE, CCS, energetyka jądrowa) • Uwzględnienie realizacji zobowiązań wynikających z pakietu klimatycznego: • 15 % udzial OZE w energii finalnej brutto, 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych w 2020 roku, • Redukcja emisji C02 zgodnie z ustaleniami szczytu UE w grudniu 2008 r.- (o 20% do 2020 r. w stosunku do 2005 roku, stopniowe wdrożenie systemu aukcyjnego w Polsce) • Wzrost efektywności energetycznej dla UE o 20% do 2020 w stosunku do wariant business as usual,

8. Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię • Uwzględnienie celów Polityki energetycznej UE: • bezpieczeństwo dostaw paliw i energii, • konkurencyjność, • równowaga ekologiczna i przeciwdziałanie zmianom klimatu. • Dywersyfikacja zarówno nośników energii pierwotnej, jak i kierunków dostaw tych nośników a także rozwój wszystkich dostępnych technologii wytwarzania energii o racjonalnych kosztach, w tym energetyki jądrowej. • Krajowe zasoby węgla kamiennego i brunatnego są ważnymi stabilizatorami bezpieczeństwa energetycznego kraju. • Budowa 2 elektrowni jądrowych do 2020 roku.

9. Energy mix dla energii pierwotnej w 2006 roku

10. Energy mix dla energii pierwotnej w 2030 roku

11. Produkcja energii elektrycznej netto w podziale na paliwa w 2006 r.147,7 TWh

12. Program działań wykonawczych na lata 2009 – 2012 Program działań wykonawczych jakie zostaną podjęte w celu realizacji polityki energetycznej Polski: • Szczegółowy sposób realizacji, • Harmonogram, • Wykorzystane środki m.in.: finansowe, legislacyjne, polityka właścicielska, • Odpowiedzialność podmiotów za realizację wyznaczonych celów.

13. Program działań wykonawczych na lata 2009 – 2012 • 28 projektów ustaw m.in: • ustawa Prawo energetyczne • ustawa o efektywności energetycznej • ustawa Prawo ochrony środowiska • ustawa Prawo atomowe • ustawa o inwestycjach liniowych w energetyce • Rozporządzenia wykonawcze

14. Prognoza oddziaływania polityki energetycznej na środowisko Przedstawienie oceny wpływu na środowisko realizacji Polityki energetycznej do 2030 roku: • Analiza i ocena istniejących problemów związanych z ochroną środowiska istotnych z punktu widzenia projektowanej Polityki, • Analiza i ocena oddziaływań na środowisko jakie nastąpią w wyniku realizacji działań zapisanych w PEP do 2030, • Propozycje rozwiązań alternatywnych, • Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko,

15. Kierunki polityki energetycznej Głównymi kierunkami polityki energetycznej są: • Poprawa efektywności energetycznej • Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii • Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej • Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw • Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii • Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko

16. Poprawa efektywności energetycznej Główne cele: • Dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego • Konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15 Energochłonność PKB w 2006 roku (ktoe/1000 euro ‘95) 574 (PL) 180 (UE-15) 202 (UE-27)

17. Poprawa efektywności energetycznej Główne działania: • Wprowadzenie systemowego mechanizmu wsparcia dla działań proefektywnościowych („białe certyfikaty”) • Promocja rozwoju wysokosprawnej kogeneracji • Wzorcowa rola sektora publicznego w oszczędnym gospodarowaniu energią • Wsparcie inwestycji z funduszy Unii Europejskiej • Kampanie informacyjne i edukacyjne

18. Wzrost bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i ciepła Wybrane cele: • Budowa nowych mocy wytwórczych przy wykorzystaniu dostępnych paliw w celu zrównoważenia krajowego popytu na energię elektryczną i utrzymania nadwyżki mocy osiągalnej krajowych konwencjonalnych źródeł wytwórczych na poziomie minimum 15% maksymalnego krajowego zapotrzebowania na moc elektryczną • Rozbudowa krajowego systemu przesyłowego gwarantującego zrównoważony wzrost gospodarczy kraju, jego poszczególnych regionów oraz zapewniających niezawodne dostawy energii elektrycznej dla aglomeracji miejskich, (w szczególności zamknięcie pierścienia 400kV oraz pierścieni wokół głównych miast Polski) • Rozbudowa sieci dystrybucyjnych, pozwalająca na rozwój energetyki rozproszonej wykorzystującej lokalne źródła energii

19. Wzrost bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i ciepła Główne działania (1) • Obowiązek opracowania planów rozwoju sieci przez OSP ze wskazaniem preferencyjnych lokalizacji dla nowych mocy wytwórczych (uwzględnienie w planach operatorów preferowanych lokalizacji mocy wytwórczych i kosztów przyłączenia do sieci) • Likwidacja barier inwestycyjnych, w szczególności w zakresie inwestycji infrastrukturalnych i liniowych (np. uproszczenie procedur związanych z przygotowaniem inwestycji, uregulowanie stanu prawnego i umożliwienie eksploatacji istniejącego majątku sieciowego) • Odtworzenie i wzmocnienie istniejących oraz budowa nowych linii elektroenergetycznych (opracowanie planu rozwoju sieci przesyłowych przez OSP jako programu rządowego, pozyskanie finansowania z UE)

20. Wzrost bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i ciepła Główne działania (2) • Ustalenie metodologii wyznaczania w taryfach przesyłowych i dystrybucyjnych wysokości zwrotu z zainwestowanego kapitału oraz wprowadzenie elementów zachęcających do obniżania wskaźników awaryjności sieci (zmiany w Prawie energetycznym oraz rozporządzeniu taryfowym) • Wsparcie inwestycji infrastrukturalnych z wykorzystaniem funduszy europejskich (na lata 2007 – 2013 zarezerwowano środki z UE na realizację połączenia elektroenergetycznego Polska – Litwa wraz z niezbędną rozbudową systemu wewnętrznego)

21. Podaż mocy osiągalnej w Polsce (GW 2008-2030) (źródło PSE-Operator)

22. Zestawienie popytu i podaży na moc GW 2008-2030 (źródło PSE-Operator)

23. Czynniki decydujące o rozwoju mocy wytwórczych • Dalsza modyfikacja regulacji unijnych dotyczących energetyki • Polityka środowiskowa UE • Sprawność implementacji prawa UE do prawodawstwa krajowego • Tendencji cenowych na rynku paliw i energii (świat, Europa, kraj) • Systemy wsparcia dla inwestorów • Rynek dostawców technologii i instalacji energetycznych • Sytuacja na rynkach finansowych • Podaż i popyt • Pozycja głównych uczestników rynku energii elektrycznej i ciepła

24. Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej Główne działania (1) • Powołanie pełnomocnika rządu do spraw polskiej energetyki jądrowej oraz stworzenie podstaw instytucjonalnych do przygotowania i wdrożenia programu energetyki jądrowej • Określenie niezbędnych zmian ram prawnych dla wdrożenia programu energetyki jądrowej oraz przygotowanie i koordynacja wdrażania tych zmian • Przygotowanie raportu na temat energetyki jądrowej będącego podstawą konsultacji społecznych oraz przeprowadzenie tych konsultacji, a następnie przedstawienie Radzie Ministrów do zatwierdzenia Programu Energetyki Jądrowej • Utworzenie na bazie Państwowej Agencji Atomistyki urzędu dozoru jądrowego • Realizacja pierwszej fazy programu kształcenia kadr dla instytucji związanych z energetyką jądrową • Przygotowanie i przeprowadzenie pierwszej fazy kampanii informacyjnej i edukacyjnej, dotyczącej programu energetyki jądrowej

25. Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej Główne działania (2) • Analizy lokalizacyjne dla elektrowni jądrowych • Analizy lokalizacyjne dla składowiska odpadów promieniotwórczych wraz z projektem składowiska i przygotowaniem jego budowy • Budowa zaplecza naukowo-badawczego oraz wspieranie prac nad nowymi technologiami reaktorów i synergią węglowo-jądrową. Przygotowanie programu udziału Polski we wszystkich fazach cyklu paliwowego • Przygotowanie udziału polskiego przemysłu w programie energetyki jądrowej • Przygotowanie planów dostosowania sieci przesyłowej dla elektrowni jądrowych • Poszukiwanie zasobów uranu na terytorium Polski

26. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw Główne cele: • Wzrost udziału OZE w finalnym zużyciu energii do poziomu 15% w 2020 roku oraz do 20% w 2030 roku • Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych • Ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE

27. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw Główne działania: • Utrzymanie aktualnych i wprowadzenie dodatkowych mechanizmów wsparcia dla OZE (np. ulgi podatkowe dla podmiotów instalujących kolektory słoneczne lub pompy ciepła) • Efektywne wykorzystanie biomasy (instalacje wykorzystujące biomasę pochodzenia rolniczego, biopaliwa II generacji) • Stworzenie warunków do budowy farm wiatrowych na morzu (zmiany w ustawie o obszarach morskich RP i administracji morskiej, ew. udział Polski w budowie linii energetycznej „Supergrid” • Wsparcie inwestycji z wykorzystaniem funduszy UE

28. Produkcja energii elektrycznej z OZE w 2008 r. (dane URE 04.2009)

29. Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii Cel główny: Zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania rynków paliw i energii, a przez to przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen Wybrane działania: • Wdrożenie nowej architektury rynku energii elektrycznej (ew. wprowadzenie opłat węzłowych, rynek dnia bieżącego, rynek zdolności wytwórczych) • Ułatwienie zmiany sprzedawcy energii elektrycznej (np. standaryzacja umów i terminów) • Stworzenie warunków umożliwiających kreowanie cen referencyjnych energii elektrycznej na rynku (obowiązek upubliczniania części obrotu energią elektryczną • Wprowadzenie rynkowych metod kształtowania cen ciepła (benchmarking)

30. Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko Główne cele: • Ograniczenie emisji CO2, SO2 i NOx oraz pyłów • Rozwój niskoemisyjnych technologii wytwarzania energii • Rozwój źródeł skojarzonych i rozproszonych Główne działania (1) • Stworzenie systemu zarządzania krajowymi pułapami emisji gazów cieplarnianych i innych substancji (wdrożenie ustawy obejmującej m.in. powołanie instytucji odpowiedzialnej za bilansowanie, powołanie krajowego funduszu klimatycznego do wsparcia działań proekologicznych, określenie zasad obrotu jednostkami wynikającymi z Protokołu z Kioto)

31. Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko Główne działania (2) • Wprowadzenie standardów obniżających wielkość emisji CO2, SO2 i NOx (ustawa o wprowadzeniu w wytwarzaniu energii dopuszczalnych produktowych wskaźników emisji SO2, NOx oraz systemu handlu tymi emisjami, ścieżka obniżania emisji CO2 w instalacjach korzystających z okresu przejściowego) • Rozwój niskooemisyjnych technologii wytwarzania energii oraz technologii czystego węgla, w tym technologii CCS (wykorzystanie dochodów z aukcji uprawnień do emisji CO2 na wsparcie działań ograniczających emisję gazów cieplarnianych, przygotowanie krajowego programu flagowego w zakresie CCS, energetyka jądrowa wsparcie prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami energetycznymi)

32. Przewidywany harmonogram dalszych prac nad PEP do 2030 roku • Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko- konsultacje do 21 maja br. • Konsultacje wynikające z ust. o prowadzeniu polityki rozwoju- 3 czerwca br. • Konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektu dokumentu oraz strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko- koniec czerwca br. • Przedłożenie projektu KRM i KERM- lipiec br. • Przedłożenie projektu Radzie Ministrów- sierpień br.

33. Dziękuję za uwagę Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Pl. Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa Tel. (22) 693 53 79 Fax. (22) 693 40 35