1 / 78

Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać?

Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać?. Andrzej Czernikiewicz . Schizofrenia - podstawowe fakty. Na schizofrenię choruje co setny człowiek typowy wiek zachorowania na schizofrenię to u mężczyzn 20-25 lat , u kobiet 26-35 lat

keefer
Download Presentation

Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać?

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Wszystko co chcielibyście wiedzieć oschizofrenii, ale boicie się zapytać? Andrzej Czernikiewicz

  2. Schizofrenia - podstawowe fakty • Na schizofrenię choruje co setny człowiek • typowy wiek zachorowania na schizofrenię to u mężczyzn 20-25 lat, u kobiet 26-35 lat • 10% osób chorych na schizofrenię ginie śmiercią samobójczą • koszty leczenia chorych na schizofrenię to ok.. 5% wszystkich kosztów opieki medycznej wg NIMH (1997)

  3. czym jest schizofrenia czym nie jest schizofrenia trzecią pod względem częstości psychozą - 1% ludzi choruje na sch. bardzo rzadką chorobą psychiczną na sch. chorują ludzie ze wszystkich grup społecznych na sch. choruje tylko osoby zdolne i dużo się uczące u 1/3 chorych uzyskuje się długie remisje, kolejna 1/3 nieźle funkcjonuje sch. jest nieuleczalna większość chorych jest leczona ambulatoryjnie wszyscy chorzy na sch. wymagają długotrwałego leczenia szpitalnego

  4. Schizofrenia - czynniki ryzyka to: • mieć co najmniej jednego krewnego 1-o stopnia lub co najmniej dwu krewnych II-o stopnia ze schizofrenią • być stanu wolnego • być mieszkańcem dużego miasta lub obywatelem uprzemysłowionego państwa • urodzić się w zimie • być członkiem niższej klasy socjoekonomicznej • mieć problemy zdrowotne w okresie prenatalnym • doświadczyć w ostatnim okresie stresującego zdarzenia wg APA (1997)

  5. Kraepelin (1896) • dementia praecox • Bleuler (1911) (grupa schizofrenii) • schizofrenia = rozszczepienie umysłu Historia koncepcji

  6. Schizofrenia - wybrane kryteria diagnostyczne wg DSM IV • Dwa lub więcej objawy z listy podanej niżej, trwające co najmniej miesiąc (lub mniej jeżeli były efektywnie leczone): 1. Urojenia 2. Omamy 3. Zdezorganizowane wypowiedzi 4. Zdezorganizowane lub katatoniczne zachowanie 5. Objawy negatywne • Znaczące pogorszenie funkcjonowania socjalnego lub zawodowego wg APA (1995)

  7. Schizofrenia - „objawowe” kryteria diagnostyczne wg ICD 10 DCR wg WHO (1995) • G1.(1) Co najmniej jeden z poniższych objawów w epizodzie psychozy (minimalny czas trwania - 1 miesiąc): a. Echo myśli b. Urojenia wpływu c. Omamy słuchowe o treściach dyskutujących lub komentujących d.Uporczywe urojenia Lub • G1. (2) Co najmniej 2 z poniższych objawów w epizodzie psychotycznym (jeśli trwają co najmniej miesiąc i towarzyszą im urojenia bez treści afektywnej): a. Utrwalone omamy b. Niespójne lub zdezorganizowane wypowiedzi c. Zachowanie katatoniczne d. Objawy negatywne

  8. urojenia • charyzmatyczne • kontroli • prześladowcze • odnoszące Objawy kognitywne – zaburzenia treści myślenia

  9. Luźne skojarzenia • Zbaczanie • Ubóstwo treści • dźwięczenie • neologizmy • rozkojarzenie Formalne zaburzenia myślenia

  10. Zaburzona percepcja • Omamy • Słuchowe • Wzrokowe • Dotykowe • Pseudohalucynacje • Halucynacje psychiczne Zaburzenia percepcji

  11. Płaski afekt • Niedostosowanie afektywne • Anhedonia Objawy emocjonalne

  12. Utrata motywacji • Izolacja socjalna Objawy behawioralne

  13. Objawy pozytywne • Widoczne , nieobecne u ludzi psychicznie zdrowych • Objawy negatywne • Nieobecne „normalne” zachowania • Złe przystosowanie przedchorobowe • Gorsze rokowanie • Brak redukcji po klasycznych LAP Objawy pozytywne i negatywne

  14. w wymiarze „pozytywno-negatywnym” schizofrenii • "positive" "...denotes those symptoms which are present and should be absent..."; • "negative" those "...that are absent but should be present...."

  15. Objawy pozytywne w Skali PANSS: • P1. UROJENIA • P2. FORMALNE ZABURZENIA MYŚLENIA • P3. OMAMY • P4. PODNIECENIE • P5. POSTAWA WIELKOŚCIOWA • P6. PODEJRZLIWOŚĆ I UROJENIA PRZEŚLADOWCZE • P7. WROGOŚĆ

  16. Stępienie afektywne • Wycofanie emocjonalne • Zubożenie kontaktu • Apatia • Zaburzenia myślenia abstrakcyjnego • Brak spontaniczności i płynności konwersacji • Stereotypia myślenia Objawy negatywne wg PANSS

  17. Autyzm • Ambiwalencja • Zblednięcie Afektywne • Zaburzenia Asocjacji Objawy osiowe wg Bleulera„obecne u każdego chorego, w każdym okresie choroby”

  18. Schizofrenia - trzy zespoły • Zespół „błędnej oceny rzeczywistości” (objawy „pozytywne”): urojenia i omamy • Zespół „objawów deficytowych” (objawy „negatywne”): ubóstwo mowy, „spłaszczenie” afektu,zubożenie psychomotoryczne, spadek inicjatywy • Zespół ”dezorganizacji”: objawy dezorganizacji myślenia, zdezorganizowane zachowanieLiddle(1987)APA (1997)Czernikiewicz (1999)

  19. Trzy syndromy – pięć wymiarów

  20. Schizofrenia - fazy psychozy - fazy terapii • Faza ostra (psychotyczna) • Faza stabilizacji • Faza stabilnego funkcjonowania (remisji) wg APA (1997)

  21. Schizofrenia - faza ostra • Jest to faza w której pacjent wykazuje wyraźne objawy psychotyczne. • Cele terapii to „zapobieganie przejawom zagrażającym pacjentowi i jego otoczeniu, uzyskanie kontroli nad zachowaniem, redukcja objawów, a w efekcie szybki powrót do normalnego poziomu funkcjonowania...” • Niebezpieczeństwa: 10% osób ze schizofrenią ginie śmiercią samobójczą, u 60% leczonych w tej fazie rozwijają się objawy pozapiramidowe. wg APA (1997)

  22. Schizofrenia - faza stabilizacji • Jest to faza obejmująca pierwszych 6 miesięcy (lub więcej) od początku epizodu psychotycznego, w czasie której dochodzi do stopniowej redukcji objawów ostrych. • Cele terapii to „wczesne zapobieganie nawrotowi psychozy, readaptacja pacjenta w jego środowisku, dalsza redukcja objawów, utrwalanie remisji...” • Niebezpieczeństwa: „mechanizm drzwi obrotowych” wg APA (1997)

  23. Schizofrenia - faza remisji • Jest to faza w której objawy psychotyczne są minimalne lub nieobecne. • Cele terapii to „poprawa funkcjonowania i minimalizacja ryzyka nawrotu psychozy i jego konsekwencji...”. • Niebezpieczeństwa: u 40-60% leczonych w okresie roku występuje nawrót psychozy. wg APA (1997)

  24. 0.2-2% populacji ogólnej (1%) • 19 tysięcy osób ze schizofrenią na Lubelszczyźnie • 40-60% przyjęć do szpitali psychiatrycznych • Początek zachorowania – typowy - trzecia dekada życia • Kobiety = Mężczyźni • Mężczyźni • Wcześniejsze zachorowanie • Gorsze rokowanie • Więcej objawów negatywnych Epidemiologia schizofrenii

  25. ·społeczna izolacja • ·pogorszenie funkcjonowania w podstawowych rolach zawodowych i domowych • ·dziwne zachowania (zbieranie odpadków, mówienie do siebie) • ·pogorszenie w dbaniu o własną higienę • ·blady, niedostosowany afekt • ·dziwaczne wypowiedzi • ·dziwne przekonania (myślenie magiczne, "jasnowidzenie„, „szósty zmysł") • ·niezwykłe doswiadczenia zmysłowe (iluzje, świadomość działania obcych sił) • ·spadek inicjatywy, zainteresowań, energii objawy fazy prodromalnej (lub rezydualnej) schizofrenii wg DSM III R:

  26. KIEDY PIERWSZA INTERWENCJA W SCHIZOFRENII? Prodromczyokres-prepsychotyczny?

  27. CZYNNIKI DECYDUJĄCE O ROKOWANIU W PSYCHOZIE • Te na które mamy wpływ: • DUP • Wybór terapii • Te na które nie mamy wpływu: • Wiek zachorowania • Postać kliniczna • Płeć • Funkcjonowanie przedchorobowe

  28. Cel bezpośredni: • Terapia aktualnych problemów psychicznych 1 Cel pośredni 2 • Zapobieganie pierwszemu epizodowi (PEP) • „Odraczanie” PEP • Zmniejszanie nasilenia objawów PEP CELE INTERWENCJI PRE-PSYCHOTYCZNEJ 1. Agerbo i in. 2003; 2. Sharma i Harvey 2006

  29. wiek 14-29 lat • „zgłoszony” do specjalistycznej pomocy • spełnia kryteria jednej z 3 grup sub-kryteriów KRYTERIA DLA GRUPY WYSOKIEGO RYZYKA ROZWOJU PSYCHOZY (ULTRA HIGH RISK - UHR)1 1. Yung i in. 2002

  30. Obecność co najmniej jednego z podanych niżej objawów • Idee odnoszące • Dziwne przekonania lub myślenie magiczne • Zaburzenia postrzegania • Ideacje paranoidalne • Dziwne myśli, wypowiedzi, zachowania lub wygląd • Częstotliwość objawów  kilka razy w tygodniu • Stwierdzenie objawów  ostatni rok • Czas trwania  tydzień-5 lat 1 „SŁABE OBJAWY PSYCHOTYCZNE” (APS)

  31. Przemijające objawy psychotyczne – obecność co najmniej jednego z następujących objawów • Idee odnoszące • Dziwne przekonania • Myślenie magiczne • Zaburzenia postrzegania • Ideacje paranoidalne • Dziwne myśli, wypowiedzi • Czas trwania obecnego epizodu  tydzień • Częstotliwość objawów  kilkakrotnie w ciągu tygodnia • Objawy ustępują samoistnie • Stwierdzenie objawów  w ostatnim roku 2 BRIEF LIMITED PSYCHOTIC SYMPTOMS (BLIPS)

  32. Osobowość schizotypowa lub krewny pierwszego stopnia z psychozą • Znaczące pogorszenie funkcjonowania psychicznego w okresie tydzień-5 lat • Stwierdzenie pogorszenia funkcjonowania w ciągu ostatniego roku 3CZYNNIKI RYZYKA TYPU STAN I CECHA

  33. BSABS 2 • 160 osób, badanie prospektywne • Obserwacja średnio 9.6 lat • Rozwój psychozy średnio po 1.9 roku • Co najmniej 1 objaw z BSABS – 112 osób: przejście w psychozę 77 osób, brak przejścia w psychozę 35 osób • Bez objawów BSABS – przejście w psychozę – 2 osoby, brak przejścia w psychozę 46 osób COLOGNE EARLY RECOGNITION 1 1.Klosterkotter i in. 2001; 2. Klosterkotter i in. 1997

  34. Ryzyko „genetyczne” zachorowania na schizofrenię i aktualne pogorszenie codziennego funkcjonowania • Niezwykłe treści myślenia • Podejrzliwość / nastawienia paranoiczne • Gorsze funkcjonowanie społeczne • Nadużywania SPA • Nieistotne predyktory: anhedonia ; zaburzenia koncentracji • PPP dla • Pojedyncze predyktory – 43% (1,3)-52% (1) • Współistnienie 2 predyktorów - 41% (1+5, 3+5) – 69% (1+2) • Współistnienie 3 predyktorów – 46% (3+4+5) – 81% (1+2+3) • Współistnienie 4 predyktorów – 55% (2-5) – 81% (1-4) • Współistnienie 5 predyktorów – 78% Najsilniejsze predyktory przejścia w psychozę Cannon i in. 2008

  35. CZY DUP WPŁYWA NA JAKOŚĆ I DŁUGOŚĆ REMISJI PO PEP? • 13 prac • 10 prac – pozytywna korelacja: krótszy DUP  lepsza remisja • 3 prace – brak związku Craig i in. 2000

  36. OD „SŁABYCH” OBJAWÓW PSYCHOTYCZNYCH DO…

  37. Co najmniej jeden objaw psychotyczny • Czas trwanie  > 1 tydzień • Częstotliwość objawów  kilka razy w tygodniu DEFINICJA „POCZĄTKU PSYCHOZY”

  38. początek psychozy obj. podstawowe 2 outpost syndrome obj. podstawowe 1 CHRONOLOGIA ROZWOJU SCHIZOFRENII 1 3.3 lat 10 lat 1. Huber i in. 1980

  39. at risk mental state (ARMS) • Zespół czynników ryzyka dla rozwoju psychozy • W bliskiej przyszłości W KIERUNKU DIAGNOZY PRODROMU SCHIZOFRENII PROSPEKTYWNIE 1 1. Yung i in. 1996

  40. nasilenie objawów PEP próg psychozy ARMS  PSYCHOZA (PRZEBIEG PRAWDZIWIE POZYTYWNY) ARMS czas

  41. nasilenie objawów próg psychozy ARMS ARMS BRAK PSYCHOZY (PRZEBIEG FAŁSZYWIE POZYTYWNY) czas

  42. nasilenie objawów próg psychozy ARMS  BRAK PSYCHOZYW WYNIKU INTERWENCJI (PRZEBIEG FAŁSZYWIE, FAŁSZYWIE POZYTYWNY) czas

  43.      Ma niewielkie objawy psychozy w okresie poprawy (remisji) lub nie ma ich wtedy wcale •     Miał tylko jeden lub dwa epizody psychozy do 45 roku życia •      Systematycznie przyjmuje zalecone przez psychiatrę leki Pacjent o łagodnym przebiegu psychozy (stabilny):

  44.   Miał kilka epizodów psychozy przed 45 rokiem życia, zwykle w okresie zwiększonego stresu • Ma pewne, umiarkowane objawy pomiędzy epizodami (w okresie remisji) • Rzadko zdarzają mu się okresy kiedy nie przyjmuje leków, lub przyjmuje je niesystematycznie Pacjent o średnim przebiegu psychozy (często stabilny):

  45. Nawroty występują często, nawet co kilka miesięcy • W okresie remisji występują wyraźne objawy, które zakłócają codzienne funkcjonowanie • Zwykle nie bierze zaleconych mu leków, sprzeciwia się dalszemu leczeniu • Ma dodatkowe problemy psychiczne (np. nadużywanie alkoholu, czy narkotyków) lub somatyczne (dodatkowe choroby np. serca, czy nerek), które utrudniają mu powrót do zdrowia. Pacjent z ciężkim przebiegiem psychozy (niestabilny):

  46. 10% prawie ciągłe hospitalizacje • < 30% remisje – około 5 lat • 60% przebieg epizodyczny Rokowanie

  47. Paranoidalna • Omamy i urojenia • Brak formalnych zaburzeń myślenia • Lepsze rokowanie • Późniejszy początek Postacie schizofrenii

  48. katatoniczna • Zaburzenia zachowania ruchowego • Postać hipokinetyczna • Postać hiperkinetyczna Postacie schizofrenii

  49. Zdezorganizowana (hebefreniczna) • Dezorganizacja myślenia, afektywna, zachowania • Złe rokowanie • Wczesny początek Postacie schizofrenii

  50. Tylko objawy osiowe (negatywne) • Brak (epizodyczne) objawy dodatkowe (pozytywne) Schizofrenia prosta

More Related