STRESS Het rapport: Stress en hart- en vaatziekten Training stressmanagement

1. STRESSHet rapport: Stress en hart- en vaatziektenTraining stressmanagement

2. Onderzoeksvraag • Probleem • Is er een relatie tussen stress en HVZ? • Oorzaak onduidelijkheid • Stress is een containerbegrip • Stress is een onderwerp op het grensgebied tussen somatiek en psychologie • Opdracht adviescommissie • Wat is stress? • (Geef een begrippenkader dat verbanden tussen fysiologie en psychologie schetst) • Wat is de relatie tussen stress en HVZ?

3. Er was nog niets • Begrippenkader • Containerbegrip

4. Begrippenkader • We beschikken over een begrippenkader waarmee we stress en de relatie tussen stress en HVZ systematisch kunnen beschrijven en analyseren • Stressor • Beleving • Stressmechanisme • Fysiologie • HVZ

5. Overzichtschema: Relatie stress en HVZ • Omgeving Beleving Stressmechanisme Fysiologie Predispositie Coronaire syndromen • Acute stress • Artherosclerose • Erfelijke aandoeningen • Sympathische activatie • Adrenaline • Cortisol • Verminderde parasympathische activatie • Hoge hartslagfrequentie • Hoge pompkracht • Hoge bloeddruk • Verhoogde bloedstolling • Aardbeving • Raketaanval • WK voetbal • Boosheid • Opwinding • Schrik • Infarct • Stress cardiomyopathie • Ritmestoornissen • Versterkte activatie • Vertraagd herstel • Chronische stress • Veranderingen in: • Cardiovasculair systeem • (Hoge bloeddruk) • Immuunsysteem • (Vaatontstekingen/plaques) • Metabolisme • (Lipiden) • Angst • Depressie • Cognitieve perseveratie • Verminderde kwaliteit van leven • Langdurige: • Sympathische activatie • Adrenaline • Cortisol • Verminderde parasympathische activatie • Relatiestress • Werkstress • HVZ • Verminderd gezondheidsgedrag

6. Conclusie: er is een relatie tussen stress en HVZ • Stress is een oorzaak voor de graduele ontwikkeling, en een trigger, voor HVZ • HVZ als oorzaak voor stress; • Toenemend risicio op HVZ bij HVZ-patienten met stress • Verminderde kwaliteit van leven bij HVZ-patienten met stress

7. Citaat: Psychologische stress • “Langdurige voorstellingen of gedachten over bedreigende situaties (stressoren) zorgen voor dezelfde fysiologische reactie als deze situaties zelf” • (Stress en hart- en vaatziekten, blz. 30) • “ Het gros van de mensen zit veel en vaak te piekeren over stressoren die uiteindelijk niet echt gebeuren: een eventuele slechte diagnose, een verwachte boze reactie, een mogelijk neerbuigend publiek. Je zou zonder overdrijving kunnen zeggen dat mensen voortdurend fysiologisch reageren op gebeurtenissen die niet plaats vinden” • (Stress en hart- en vaatziekten, blz. 8)

8. Training Stressmanagement: Vaardig door ontspanning

9. Elementen waaruit onze ervaring / waarneming wordt opgebouwd • concepten, taal, herinnering • Denken • voorstellingen verleden/heden/toekomst • Ervaring / Waarneming • zien, voelen, horen, ruiken, proeven • ogen, tastzin, oren, neus, tong, lichaamsgevoel • Zintuigen • Lichaam • hartslag, ademhaling, huid, maag, spieren • Omgeving • kleuren, vormen, geluiden, geuren, smaken

10. De ervaring van spanning of stress ontstaat door een combinatie van gebeurtenissen in de omgeving, gedachtes daarover en lichaamssignalen • Denken • Ervaring / Waarneming • Zintuigen • Lichaam • Omgeving

11. Training “Vaardig door ontspanning” Project op basis van PGO subsidie (2013-2015) Stressmanagementtraining en opleidenervaringsdeskundigen Agenderen van het onderwerpbinnen de zorg Overdragenkennisnaaranderepatiëntenorganisaties

12. Training Stressmanagement Doel: op basis van mindfulness driebelangrijkevaardighedeneigenmaken: Ontwikkelenstabiele basis: Bijjezelfblijven en nietmeegesleurdworden door gedachten Lerenomgaan met verandering: Stilstaanbij de veranderingen die plaatsvinden in je leven Vergroten van draagkracht: Aandachtlerenrichten op de meerontspannen en prettigemomenten in je leven

13. InformatieTraining • Vijf groepsbijeenkomsten van drie uur • Plus minus tien deelnemers (patiënten met hart- of vaatziekte en hun naasten) • Praktische oefeningen, uitwisselen ervaringen, informatie over onderwerpen m.b.t. stress, verwerking en mindfulness • Huiswerk: mindfulnessoefeningen en extra opdrachten • Begeleiding: ervaringsdeskundige trainers

14. Opleiding ervaringsdeskundigen • Ervaringsdeskundigen: persoonlijke ervaring met HVZ, achtergrond in coaching of hulpverlening, op vrijwillige basis inzetbaar bij bijeenkomsten / trainingen • Jaarlijks twee trainingen. Instroom nieuwelingen mogelijk • Training: Een training in mindfulness, stressreductie en persoonlijke ontwikkeling gericht op het ontwikkelen van een houding met als basiselementen: openheid, aandachtig aanwezig zijn, rust inlevingsvermogen, en contact. • Opzet: Een begeleidersgroep die functioneert op basis van persoonlijke ontwikkeling i.p.v. protocollen.

15. Motto:Als je loslaat heb je twee handen vrij.