Kujtesa

3. Kujtesa • Depozitim I informacionit qe mesohet • Perceptim, te mesuarit, ndergjegje • Kodim: proces me ane te te cilit krijojme nje perfaqesim mendor te stimujve qe perceptojme • Depozitim: procesi qe mban informacionin ne kujtese per njefare kohe (kujtese shqisore, afatshkurter, afatgjate) • Riprodhimi: nxjerrja e informacionit nga kujtesa

4. Kujtesa • Eshteprocesi me anetetecilitnxjerriminformacioninngaeksperiencajone per ta perdorur ne tetashmen • Mjet qe lidh pervojen e kaluar me ate te tashmen. • Fiksimi behet nepermjet ndijimeve, gjuhes, pervetesimi i dijeve dhe perceptimi i permbajtjeve • Alternim me pervojat perceptive, proceset e te nxenit dhe proceset e ndergjegjes

5. Kujtesa • Ndihmon ne dinamicitetin, orientimin, adaptimin ne ambient te individit. Eshte produktive dhe ne rritje. • 90% e aktivitetit psikik kryhet ne pavetedije • Kujtesa eshte me shume e pavetedijshme

6. Nenproceset e kujteses • Hyrja e informacionit • Ruajtja (depozitimi ose magazinimi) • Riprodhimi (aktualizimi)

7. Koodimi • Futja e informacionit ne kujtese • Sistemi mendor krijon perfaqesime mendore te stimujve qe perceptohen

8. Depozitimi • Grumbullimi i te dhenave gjate jetes • Gjurmet e saj lihen nga ndijimet dhe perceptimet • Aktivizohen sa here na nevojiten • Proces dinamik se vazhdimisht i krijon vend informacionit te ri

9. Nendepozita • Depozita e kujteses shqisore • Depozita e KASH • Depozita e KAGJ

10. Riprodhimi • Nxjerrja e informacionit nga kujtesa dhe perdorimi i tij

12. Shifrin • Kujtesa shqisore • Kujtesa KASH • KAGJ

13. KUJTESA SHQISORE • Futet informacioni shqisor ne formen e stimujve ndijore • Regjistron per nje periudhe te shkurter kohore, 0,5 sek • Nje ngacmues te nderprere arrijme ta perceptojme ende per nje kohe te shkurter • Kapacitet shume te madh • Mban informacionin shqisor, ne pritje per t’u perpunuar me tej • Kujtesa ekoike (vazhdimi I stimulit degjimor ne perceptim pasi vete tingulli ka pushuar)- Turvey, 1 sek. • Kujtesa ikonike (vazhdim I shkurter I stimujve pamore)- Sperling, 2 sek.

14. KASH • Depozite per 30 min • Fluksi i informacionit organizohet • Merr informacionin pasi individi e ka vene re ate • Kujtesa e punes, kujtesa aktive, e castit, paresore • Vendi ku mbahet informacioni per te cilin jemi te ndergjegjshem ne nje moment te caktuar • Kapacitet i kufizuar • Perforcohet me shume kur informacioni grupohet sipas nje logjike te caktuar • Realizohet nga bashkepunimi i lobit parietal dhe lobit frontal

15. KASH • Shtate, plus, minus dy • Informacioni mbahet me gjate ne KASH nese perseritet vazhdimisht • Kodimi: vendosja e informacionit ne sistemin e kujteses • Kemi prirje te mbajme mend ato informacione per te cilet jemi te interesuar dhe qe jemi te motivuar per t’I mesuar • Faktore kyc: kuptimshmeria dhe grupimi

16. Kuptimshmeria: vlera informative e materialit • Grupimi: proceskodimi me kombinimstimujsh • Kodi I informacioniteshte I njejtiqeperdoretedhe ne KASH, kapacitetieshte I limituar, riprodhimieshteshume I shpejte. • Perdorimperpunimin ne seri ne analizimin e elementeve • Edhepsekakoheteshkurter, perseritjandihmon ne mbajtjen mend ne KASH • Perseritja per mbajtjen mend • Perseritja per perpunimteinformacionit

17. KAGJ Nepermjet perseritjes perpunuese kalojme informacionin ne KAGJ Duhet t’I japim kuptim materialit dhe ta organizojme Kapacitet i pakufizuar Ruan informacionet per nje periudhe te gjate kohe Eshte e perhershme Tulving: 3 nenkategori te KAGJ Ka nivele te ndryshme thellesie

18. NENKATEGORI TE KAGJ • Thellesia e perpunimit • Tulving: 3 lloj kujtesash: • 1. Kujtesa episodike (sistemi me I larte I kujteses, na jep tiparet shtese te njohurive ne lidhje me pervojen), (kujtesa autobiografike, perfshin ngjarje qe kane kuptim per ne personalisht) • 2. Kujtesa semantike (lejon krijimin e modeleve mbi mjedisin, perfshin aktivitete njohese) • 3. Kujtesa proceduriale (tipi themelor I kujteses, krijohet lidhje midis stimujve dhe pergjigjeve. Perfshin sjellje te dukshme

19. Kujtesa proceduriale • Asosacione mes stimujve dhe pergjigjeve • Realizohen veprimtari praktike ne baze te njohurive paraprake proceduriale te caktuara

20. Kujtesa semantike • Operon me koncepte • Organizimi ne skema i njohurive dhe shprehje e tyre me fjale

21. Kujtesa episodike • Tipare shtese te ruajtjes se njohurive • Personale • Dije, fakte te ndodhura per nje kohe te caktuar • Pamje autobiografike

22. Kujtesa te tjera • Kujtesa retrospektive • Kujtesa prospektive

23. Kujtesa ka baze biologjike • Kujtesa varet nga madhesia e trurit dhe jo nga vendndodhja ne tru • Hebb: teoria e konsolidimit- proces nervor I berjes se kujtimeve me te perhershme • Truri I vogel pergjegjes per kujtesen proceduriale, talamus dhe hipokampus pergjegjes per kujtesen semantike • Alzheimer

24. Veprimtarite praktike • Teknikat mnemonike • Konteksti dhe kujtesa • Te mesuarit e varur nga gjendja • Gjendjet emocionale te humorit ndikojne ne kujtese • Te nuhaturit

25. Collins, Quillian Konceptet dhe atributet organizohen ne lidhje me njeri-tjetrin.

26. Crregullimet • Amnezia retrograda: humbje e kujteses per informacionet para aksidentit • Amnezia anterograda: veshtiresi ne te kujtuar ngjarjet qe kishin ndodhur pas aksidentit apo operacionit • Amnezia infantile: paaftesi per te kujtuar episode nga femijeria • Amnezia progresive • Amnezia histerike • Hipermnezia • Paramnezia

27. Mnemonistet • Aftesi te jashtezakonshme riprodhimi • Perdorim i teknikave te memorjes, shpesh te pavetedijshme • Imagjinata vizive dhe imazhet • Veshtiresi ne koncepte abstrakte

28. Organizimi • Metakujtesa (njohja e aftesise se kujteses sone) • Te kuptuarit e informacionit • Mjetet ndihmese te jashtme • Mjetet ndihmese te brendshme

29. Detyra per matjen e aftesise riprodhuese • Riprodhim i informacioneve te njohura me pare • Informacione te marra me mend • Riprodhim i dijes deklarative dhe proceduriale

30. Humbja ne dukje e kujteses • Te mesuarit verbal: • Te mesuarit serial (efekti I vendosjes) • Riprodhimi I lire • Cifte me asosacion