آماده‌سازي بستر راه

1. به نام خدا آماده‌سازي بستر راه ارائه‌دهنده: بمانا

2. سرفصل مطالب 2

3. آماده‌سازي بستر راه • تعريف • بستر روسازي راه، سطح آخرين لايه متراكم‌شده خاكريزها، خاكبرداريها و يا زمين طبيعي موجود و يا اصلاح شده است • اين بستر مطابق مشخصات و شرايطي كه در ادامه مي‌آيد آماده شده و اولين قشر روسازي راه روي آن قرار مي‌گيرد. • بستر روسازي كه در نهايت پي روسازي راه محسوب مي‌شود، كليه بارهاي وارده ناشي از جسم روسازي و وسايل نقليه را تحمل مي‌كند. 3

4. آماده‌سازي بستر راه • آماده‌سازي بستر روسازي راه • الف- خاكريزها • در اين حالت دو قشر نهايي خاكريز با ضخامت حداقل 30 سانتيمتر از خاكهاي A-1 تا A-7 انتخاب و در تمام عرض راه پخش مي‌شود. • پس از آب‌پاشي و شيب‌بندي، كوبيده و آماده مي‌گردد. • در محلهايي كه خاك مناسب جهت مصرف در دو قشر نهايي خاكريز در محل موجود نباشد و يا حمل آن مقرون به صرفه نباشد،‌ مي‌توان از تثبيت خاك با آهك و يا مواد ديگر استفاده كرد. 4

5. آماده‌سازي بستر راه • آماده‌سازي بستر روسازي راه • الف- خاكريزها • خاكهاي نامناسب كه نبايد مصرف نمود: • خاكهايي كه ميزان مواد آلي آنها از 10% تجاوز كند • خاكهاي نمكي و گچي كه ميزان نمك قابل حل در آب و ميزان گچ آن به ترتيب بيش از 5 و 10 درصد وزني باشد • خاكهاي مارني و رسي كه دامنه خميري آنها بيش از 50% باشد • خاكهايي كه حداكثر وزن مخصوص خشك آنها از 1.55 تن‌درمترمكعب كمتر باشد • تشخيص نامناسب بودن مصالح با دستگاه نظارت و تصويب كارفرماست 5

6. آماده‌سازي بستر راه • آماده‌سازي بستر روسازي راه • ب- خاكبرداريها • در برشهاي خاكي بستر روسازي راه در شرايط ترافيك سبك و متوسط همانند حالت قبل براي 2 قشر و براي شرايط ترافيك سنگين براي 2 يا 3 قشر زيرين آماده مي‌شود. • در برشهاي سنگي معمولاً كف برشها داراي مقاومت كافي بوده ليكن بدليل ناهمواري و غيرقابل نفوذ بودن سنگ، بستر راه با انجام يك قشر خاكريز از مصالح منتخب به ضخامت 15 سانتيمتر آماده مي‌شود. 6

7. آماده‌سازي بستر راه • آماده‌سازي بستر روسازي راه • ب- خاكبرداريها • در راههاي موجود چنانچه راه موجود شني و يا خاكي باشد، اين سطح تا عمق 15 سانتيمتر شخم زده مي‌شود. اگر مرغوب باشد، آب‌پاشي و شيب‌بندي و كوبيده مي‌شود. • اگر مرغوب نباشد، مصالح مناسب به ميزان كافي روي سطح شخم‌زده‌شده اضافه‌ شده و با مصالح موجود مخلوط و سپس آب‌پاشي و شيب‌بندي و كوبيده مي‌شود. 7

8. آماده‌سازي بستر راه • تراكم بستر روسازي راه • درصد تراكم بستر روسازي در دو يا يك قشر نهايي به ترتيب در خاكريز يا كف برشهاي خاكي و يا سنگي مطابق جدول زير است: 8

9. آماده‌سازي بستر راه • تراكم بستر روسازي راه • در راههاي فرعي درجه 2 به جاي دو لايه 15 سانتي، مي‌توان از يك لايه 20 سانتي استفاده كرد. • تراكم لايه‌هاي مذكور بايستي با مناسب‌ترين رطوبت انجام شود. 9

10. آماده‌سازي بستر راه • تراكم خاك بستر • آزمايش تراكم بر اساس روش پروكتور انجام مي‌شود. • درصد تراكم برابر است با نسبت تراكم اندازه‌گيري شده در محل به حداكثر تراكم بدست آمده در آزمايشگاه ضربدر100 10

11. آماده‌سازي بستر راه تراکم در آزمايشگاه : بدست آوردن بهينه و( وزن مخصوص خشک حداکثر ) در آشتو چنين استانداردي داريم : لايه ضربات هر لايه آشتو : چکش ارتفاع 2.5 kg 30 cm 3 25 10-15 CM چکش 30 CM 11 CM 2.5 kg 11

12. آماده‌سازي بستر راه • مقاومت خاك بستر روسازي راه • مقاومت خاك بر حسب ضريب برجهندگي و يا سي بي آر تعيين مي‌شود كه مطابق شكل بعد به يكديگر تبديل مي‌شوند. 12

13. 13

14. آماده‌سازي بستر راه • مقاومت خاك بستر • طبقه‌بندي خاك بستر، شاخصي جهت نشان دادن چگونگي رفتار احتمالي خاك به عنوان زيربنا براي روسازي فراهم مي‌آورد. با اين حال اين شاخص رفتار، تقريبي است. • رفتار واقعي را مي‌توان تا حد زيادي بر اساس مقاومت خاك پيش‌بيني نمود. • مقاومت بستر با آزمايش نسبت باربري كاليفرنيا (CBR)اندازه‌گيري مي‌شود. • اين آزمايش به دو روش صحرايي و آزمايشگاهي انجام مي‌شود. • براي شبيه‌سازي شرايط اجرا، CBR به روش اشباع اندازه‌گيري مي‌شود. 14

15. آماده‌سازي بستر راه • مقاومت خاك بستر CBR - • متداول ترين روش تعيين مقاومت نسبي خاكها براي راهسازي • طبق تعريف، CBRيك خاك نسبت نيروي لازم براي فرو بردن پيستوني با شكل معين و به عمق معين در خاك مورد آزمايش به نيروي لازم براي فرو بردن همان پيستون و به همان عمق در مصالح استاندارد است. 15

16. آماده‌سازي بستر راه • مقاومت خاك بستر CBR - • مصالح استاندارد، سنگ شكسته استانداردي است كه فشار لازم براي فرو بردن پيستون آزمايش در آن براي مقادير نفوذ 2.5 و 5 ميليمتر به ترتيب برابر 70 و 105 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع باشد. • CBR براي 2.5 ميليمتر نفوذ گزارش مي‌شود ولي اگر براي 5ميليمتر نفوذ بيشتر باشد، CBR مربوط به 5ميليمتر نفوذ براي نمونه مورد نظر گزارش مي‌شود. 16

17. آماده‌سازي بستر راه • كنترل سطح بستر روسازي راه • سطح بستر راه بايد با شيب‌هاي طولي و عرضي نقشه‌هاي اجرايي مطابقت داشته باشد. • اختلاف رقوم در سطح بستر راه با رقوم نقشه‌هاي اجرايي نبايد از 25 ميليمتر تجاوز كند. • هرگاه يك شمشه 4 متري در جهات مختلف روي سطح نيم عرض راه قرار گيرد، ناهمواريهاي آن نبايد از 20 ميليمتر تجاوز كند. 17