Plan prezentacji

1. Zielone zamówienia publiczne Justyna Pożarowska„Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”Ministerstwo Gospodarki – Warszawa, 21.11.2007

2. Plan prezentacji • Definicja zielonych zamówień publicznych • Związek zielonych zamówień publicznych z innymi dziedzinami • Aspekty środowiskowe w dyrektywach dotyczących zamówień publicznych (2004/18/WE i 2004/17/WE) • Aspekty środowiskowe w ustawie Prawo zamówień publicznych • Badanie dot. uwzględniania aspektów środowiskowych na unijnym i polskim rynku zamówień publicznych Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

3. Definicja (wg KE) Zielone zamówienia publiczne (green public procurement) oznaczają politykę, w ramach której podmioty publiczne włączają kryteria i/lub wymagania ekologiczne do procesu zakupów (procedur udzielania zamówień publicznych) i poszukują rozwiązań ograniczających negatywny wpływ produktów/usług na środowisko oraz uwzględniających cały cykl życia produktów, a poprzez to wpływają na rozwój i upowszechnienie technologii środowiskowych. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

4. Związek zielonych zamówień publicznych z innymi dziedzinami • Zintegrowana polityka produktowa (LCC, LCA) • Technologie środowiskowe (Plan Działań w dziedzinie Technologii Środowiskowych - ETAP) • Zrównoważona konsumpcja i produkcja • Zrównoważone zamówienia publiczne (sustainable procurement) • Polityka w zakresie innowacyjności (ekoinnowacje) • CSR (corporate social responsibility) Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

5. Dokumenty odnoszące się do ZZP • Strategia Lizbońska • Strategia Zrównoważonego Rozwoju • Strategia zmian wzorców produkcji i konsumpcji • Krajowy Program Reform na lata 2005-2008 • Dyrektywy 2004/18/WE i 2004/17/WE • Krajowy Plan Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007-2009 Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

6. Dyrektywy UE dotyczące zamówień publicznych Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dziennik Urzędowy L 134) Dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynująca procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dziennik Urzędowy L 134) Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

7. Aspekty środowiskowe w dyrektywie 2004/18 • Opis przedmiotu zamówienia • Kwalifikacja wykonawców • Kryteria oceny ofert • Sposób realizacji zamówienia Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

8. Dyrektywa 2004/18 Opis przedmiotu zamówienia Artykuł 23 Specyfikacje techniczne Specyfikacje techniczne są określane m.in. w kategoriach charakterystyki lub wymagań w zakresie funkcjonalności: przy czym wymagania te mogą obejmować opis oddziaływania na środowisko. Parametry takie muszą być jednak dostatecznie precyzyjne, aby umożliwić wykonawcom ustalenie przedmiotu zamówienia, a instytucjom zamawiającym udzielenie zamówienia (możliwość korzystania z ekoetykiet lub ich części). Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

9. Dyrektywa 2004/18 Opis przedmiotu zamówienia Dyrektywy stawiają 4 warunki ekoetykietom: • specyfikacje zawarte w ekoetykietach umożliwiają odpowiednie zdefiniowanie dostaw lub usług będących przedmiotem zamówienia (precyzja), • wymagania dotyczące ekoetykiet sporządzone zostały na podstawie informacji naukowych, • ekoetykiety przyjmowane są zgodnie z procedurą, w której mogą brać udział wszystkie zainteresowane strony, takie jak instytucje rządowe, konsumenci, producenci, dystrybutorzy oraz organizacje związane z ochroną środowiska, • są one dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron (dla wszystkich zainteresowanych ich otrzymaniem - dostęp do nich nie może być ograniczony). Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

10. Dyrektywa 2004/18 Kwalifikacja wykonawców Artykuł 48 Środki zarządzania środowiskiem Kwalifikacje techniczne, zawodowe wykonawców Techniczne i/lub zawodowe kwalifikacje wykonawców są oceniane i weryfikowane w odniesieniu do zamówień publicznych na roboty budowlane i na usługi oraz wyłącznie w stosownych przypadkach, poprzez wskazanie środków zarządzania środowiskiem, które wykonawca będzie mógł zastosować podczas realizacji zamówienia. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

11. Dyrektywa 2004/18 Kwalifikacja wykonawców Artykuł 50 Normy zarządzania środowiskiem, EMAS W przypadku gdy instytucje zamawiające, (w sytuacjach stosowania środków zarządzania środowiskiem), wymagają przedstawienia zaświadczeń sporządzonych przez niezależne instytucje zajmujące się poświadczaniem zgodności działań wykonawcy z niektórymi wspólnotowymi normami zarządzania środowiskiem, odwołują się one do systemu zarządzania środowiskiem i audytu (EMAS) lub norm zarządzania środowiskiem opartych na europejskich lub międzynarodowych normach poświadczonych przez organy działające zgodnie z prawem wspólnotowym lub europejskimi lub międzynarodowymi normami dotyczącymi certyfikacji. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

12. Dyrektywa 2004/18 Kryteria udzielenia zamówienia Artykuł 53 • wyłącznie najniższa cena • oferty najkorzystniejszej ekonomicznie - różne kryteria odnoszące się do danego zamówienia publicznego, przykładowo jakość, cena, wartość techniczna, właściwości estetyczne i funkcjonalne, aspekty środowiskowe, koszty użytkowania, rentowność, serwis posprzedażny oraz pomoc techniczna, termin dostarczenia lub czas dostarczenia lub realizacji Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

13. Dyrektywa 2004/18 Kryteria udzielenia zamówienia Kryteria takie są stosowane pod warunkiem, że: • dotyczą przedmiotu zamówienia, • nie mogą przyznawać instytucji zamawiającej nieograniczonej swobody wyboru, • są wyraźnie określone, • wskazane w ogłoszeniu i dokumentacji przetargowej, • zgodne z prawem wspólnotowym / podstawowymi zasadami traktatowymi Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

14. Dyrektywa 2004/18 Sposób realizacji zamówienia Artykuł 26 Instytucje zamawiające mogą określić warunki szczególne związane z realizacją zamówienia, pod warunkiem że są one zgodne z przepisami prawnymi Wspólnoty oraz zostały wskazane w ogłoszeniu o zamówieniu lub specyfikacjach. Warunki realizacji zamówienia mogą, w szczególności, dotyczyć względów społecznych i środowiskowych. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

15. Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. Kwestie środowiskowe w ustawie PZP: • art. 30 ust. 6 - dopuszcza możliwość odstąpienia przez zamawiającego od opisu przedmiotu zamówienia za pośrednictwem polskich, europejskich lub międzynarodowych norm, jeżeli zapewni on dokładny opis przedmiotu zamówienia poprzez wskazanie wymagań funkcjonalnych. Wymagania te mogą obejmować opis oddziaływania na środowisko. • art. 91 ust. 2 - kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia. Wśród tych innych kryteriów ustawa wymienia m.in. zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

16. Rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z dnia 24 maja 2006 r. Nr 87 poz. 605) Dla potwierdzenia, że zamawiane dostawy, usługi lub roboty budowlane odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego, zamawiający może żądać m.in.: • zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego się poświadczaniem zgodności działań wykonawcy z europejskimi normami zarządzania środowiskiem, jeśli zamawiający wskazuje środki zarządzania środowiskiem, które wykonawca będzie stosował podczas realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, odwołując się do systemu zarządzania środowiskiem i audytu (EMAS) lub norm zarządzania środowiskiem opartych na europejskich lub międzynarodowych normach poświadczonych przez podmioty działające zgodnie z prawem UE, europejskimi lub międzynarodowymi normami dotyczącymi certyfikacji. Zamiast wymienionych zaświadczeń wykonawca może złożyć zaświadczenia równoważne. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

17. Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. Inicjatywa odnośnie uwzględniania aspektów środowiskowych w procedurach zamówień publicznych należy do zamawiających. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

18. Badanie przeprowadzone przez KE Zielone zamówienia w Państwach Członkowskich UE Wybrany przez KE zewnętrzny wykonawca dokonał analizy: • ogłoszeń publikowanych w Dzienniku Urzędowym UE (bazie TED) • ankiet wypełnianych przez zamawiających z państw UE • specyfikacji technicznych konkretnych zamówień Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

19. Źródło: Green Public Procurement in Europe, Take-5, 2005 Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

20. Badanie przeprowadzone przez KE Z fragmentu analizy dotyczącego Polski wynika, że: • 68 % przebadanych specyfikacji nie zawiera wymagań o charakterze środowiskowym, • 25 % to specyfikacje „jasno zielone” czyli specyfikacje stawiające od 1 do 3 wymagań środowiskowych, • 7 % to „zielone” specyfikacje zawierające ponad 3 wymagania ekologiczno-środowiskowe. Badanie dot. polskich specyfikacji było jedynym, w którym nie stwierdzono występowania specyfikacji „szarych”, w których wymagania ekologiczne ujęte są w taki sposób, że nie muszą prowadzić do dokonania ekologicznych zakupów. Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

21. Informacje dot. aspektów środowiskowych w zamówieniach publicznych UZP http://www.uzp.gov.pl  Zielone zamówienia publiczne http://www.uzp.gov.pl/zagadnienia-merytoryczne/zielone-zamowienia KE, DG Środowisko http://ec.europa.eu/environment/index_en.htm Policies  Industry & Technologies ETAP, Ecolabel, IPP, EMAS, GPP http://ec.europa.eu/environment/gpp/index_en.htm Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”

22. Dziękuję za uwagę Zielone zamówienia publiczne „Zamawiaj z głową. Nowe podejście do zamówień publicznych”