Overzicht

2. Overzicht • Persoonlijke gegevens • IPCC Rapport • Consensus en scepsis • Historie milieuvoorspellingen • Relativering model • Relativering temperatuur • Enige gegevens CO2 • Relativering CO2 • Relativering belang klimaatproblematiek • No regret policy

3. Persoonlijke achtergrond / ervaringen CV: R&D Gistbrocades. Milieu-ervaringen Bouw eerste r DNA labAngst ontsnappen GMO’s (Gen gemod. Micoroganismen) Fytase eerste r DNA enzymrDNa en milieuvriendelijk: minder fosfaat in milieu Global Institute (Prof Böttcher Club van Rome) Doel: scheiden zin en onzin rond milieu Samenwerking met H.A.N. Voorbeeld van resultaat Milieuangst: Our Stolen Future Antwoord: Sperm count in Dutch Dairy Bulls Geen klimaat expert, slechts kritisch volger Hoofdlijnen van complexe discussie

4. IPCC Panel • CO2door toedoen mens sterk gestegen • van 285 ppmv (pre-industrieel) naar 370 ppmv nu • Hierdoor Temperatuur 0.6o tot 0.8o gestegen • In deze eeuw nog 3o (1.4o tot5.8o) hoger • Vele ernstige gevolgen, zoals • Afsmelten gletsjers • Zeespiegel stijging nu 17 cm; deze eeuw nog 10 –90 cmOverstromingen en zuurder • Verschuiving klimaatgordels (ook voordelen!!) • Twijfel aan relatie met toename orkanen Mogelijk wer verstoring hogere lucht, meer extremen. • Doel: Temp stijging beperken tot 2o • Bij + 3o zou te veel ijs smelten • Daarvoor CO2 tot maximaal 550 ppm • Kyoto is slechts “eerste stap….”

5. Consensus versus scepsis

6. Consensus versus scepsis • Consensus over uitputting olie- en gasreserves • Panel: wetenschappelijke consensus over rapport. • Afwijkende gegevens zijn verklaarbaar of irrelevant • Sceptici worden “betaald door industrie”; zijn "staatsgevaarlijk" • Sceptici • Slechts consensus onder 1/3 wetenschappers • Dwarsliggers (Gallileo) nuttiger voor wetenschap dan consensus • Benadering panel selectief en eenzijdig • Of nog erger: manipulatie en fraude • An Inconvenient truth / An inconvenient fantasy ? • Veel wetenschappers hebben verzet “opgegeven”(behalve arrivé’s en gepensioneerden) • Politiek en onzekerheden (Rhatenau Instituut) • Maakt van onzekerheden schijnzekerheden • Zo nodig "scare them to death“ strategie (Al Gore)

7. Historie van "voorspellingen” • Rond 1970 werd een ijstijd voorspeld • Ozon gat (Paul Crutzen: CFK’s) • CFK ban werkte • Gat inmiddels nagenoeg gesloten • Twijfel over effect van CFK of natuur • Zure regen • 1981 “Waldsterben” • Bleek vaak een te lage grondwaterstand • Wel een schadelijk probleem

8. Onomkeerbaar Effect van zure regen

9. Relativering IPCC model • Een goed model “kan” nog niet bestaan • “Model” = Veel computermodellen met grote variaties • Scenario's met grote onzekerheden • Computer wereldkampioen schaken duurde decennia • Klimaat is complex chaotisch systeem (kristal  wolk) NB: Waar komt vallend blaadje papier terecht? • Samenvatting wetenschap door niet wetenschappers • Dreiging neemt af (rapporten 2001 en 2007) • Temp + 1.4o – 5.8o nu 2o -4.5o • Zeespiegel + 9 – 88 cm nu 14 - 43 cm • Antropogene deel was 50 % nu 25% • Relatie tussen temperatuur en hoofdfactoren • van 8 van de 12 hoofdfactoren nog slecht bekend… • Belangrijke factoren die nagenoeg ontbreken: • Zon: al ruim 10 jaar verhoogde zonneactiviteit Panel: zeer geringe invloed / Sceptici afkoeling verwacht • Oceaanstroming: o.a. invloed op smelten ijskap Noordpool

10. Great ocean conveyor belt

11. Relativering Temperatuur • Wat is gemiddeld? • Meeste metingen boven land (zee = 70% oppervlak) • Verschillen zijn groot: (tussen Syberie en Jeddah: tot 100o) • Te weinig voor een goed “gemiddelde • Metingen in dampkring: ballonnen en satellieten • Slechts 0.2o temp stijging in beide metingen ….discussie • Smelten Gletsjers • Noordpool: al vanaf 1850 • Grote invloed oceaan stromingen …discussie • Bij afname Atlantische stroming: onze landen 1-2o kouder… • Zuidpool: ijskap dikker (behalve punt Z Amerika)...discussie • Invloed zon • Relatie zonnevlekken en temp in verleden zichtbaar … discussie • Discussie over weergave temperatuurstijging

12. Hockeystick (Graph) controversy Verwaarloosd “Medieval Warm Period” en “Little Ice Age”

13. Andere weergave temperatuur Warme middeleeuwen en kleine ijstijdRond 1100 groeide er druiven in Groenland

14. Kleine ijstijd Pieter Breughel 1601

15. Voordelen temperatuur stijging • Er komen enorme leefgebieden bijGroter dan ongeschikt wordende gebieden • Relativering van het “ongeschikt worden”Stijging temp rond evenaar het geringstIn veel gebieden meer regen:Z Sahara in 90er jaren groener gewordenNB: Uitdrogen Tjaadmeer komt door irregatie • Agrarisch potentieel neemt sterk toe • Door meer vegetatie meer opname CO2

16. Enige CO2 gegevens • Totaal 150 gigaton CO2 per jaar. • Antropogeen 10 gigaton. • 50% Blijft in dampkring 50% verdwijnt • opname vegetatie 25% opname zee 25 % • Feed back mechanisme slecht bekendCO2 bevordert groei vegetatieDoor verzuring oceaan zou buffercapaciteit afnemen • Antropogene CO2 : • USA: 25% China 15% EU 14% • Industrie 40% Gebouwen 31% • Transport 22% maar snel groeiend

17. De broeikasgassen

18. Relativering CO2 effect • Waterdamp veruit voornaamste broeikas gas • vele malen meer volume dan CO2 • wolkenvorming, verdamping aan wateroppervlak, • distributeur warmte oceaanstromen • “één zomernacht zonder water in dampkring: alle vegetatie bevriest". • Waterdamp moeilijk door mens te beïnvloeden • Wel twijfels bij verleggen rivieren en andere grote projecten • Relatie tussen CO2 en Temp onzeker • In verleden volgde CO2de temperatuur (Kip en ei theorie) • In prehistorie hogere concentraties bij lagere temperaturen • Discussie over metingen • Panel: slechts 2 van 300 soorten metingen relevant

19. Discussie over CO2metingen • Panel: preïndustriële CO2 concentratie 285 ppm • Gebaseerd op enkele betrouwbare metingen • meeste metingen zijn onbetrouwbaar • Sceptici: gemiddelde van alle metingen geeft ander beeld:

20. Relativering Belang Klimaatverandering • De aanpak • Onhaalbaarheid doelstellingen • Onzin van emissiehandel • Leidt aandacht af van belangrijke zaken: • Ontbossing, urbanisatie, slecht landgebruik, verleggen rivieren • Watergebrek Overal zuiver water: 50 % minder ziekte • Aids en ontwrichtingen • Bevolkingstoename Relatie welvaart en geboortebeperking

21. Mitigation & Adaptation • Mitigation (afremmen) • Tegenstanders: niet echt haalbaar • Wellicht ook niet nodig • Adaptation: (aanpassen) • Tegenstanders: excuus om “niets” te doen • Voorstanders: Betere besteding van geld • Nederland voorkeur voor adaptation

22. No Regret Policy • Milieu scepsis geen excuus voor niets doen • Grootste “emissie” van neergeslagen Koolstof ooit • Kiezen voor maatregelen waarvan nut zeker is • Wel: • Besparing op schaarse energiedragers • Ontwikkeling realistische alternatieve energie • Vergroting biomassa in zee en op land voeden “ocean dessert”,herbebossing, terugdringen woestijn • Niet • Focus op alleen CO2 reductie zoals opslag(mogelijk wel als neveneffect bij gaswinning) • Geen CO2 reductie die veel energie kost • Kyota: miljarden voor 0.2 o reductie temp stijging

27. Bezwaren tegen “An Inconveniant Truth” • Laat de zeespiegel 6 meter stijgen • Was bij IPCC 9-88 cm nu zelfs 14-43 cm • Benadrukt Afname zee-ijs (N halfrond) • Verzwijgt toename op Zuidelijk Halfrond • Vermeldt afkalven ijs zuidpunt Z Amerika • Verzwijgt afkoeling 98% van Zuidpool • Door opwarming zelfs in Nairobi malaria • Is anders om: vroeger wel, nu niet meer • Opwarming zou veel mensen doden. • In werkelijkheid meer doden door koude

28. Bezwaren tegen handel in emissie • Extra ruimte geven strijdig met urgentie • Geen directe bijdrage en kostbaar Enorme extra bureaucratie • Houders dure rechten krijgen verkeerd belang • Risico conflicten en belangenverstrengeling • Kan derde wereld remmen na verkoop rechten

29. Duurzame energie I • Steenkool met nieuwe winningmethodes • Vergassing met afvangen CO2 in ontwikkeling • Sterk vertraagd effect door lange planning bouwVeel (conventionele) centrales in aanbouw Steenkool nu al 1/4 van de industriële CO2 emissie • Kerncentrales • Nu bijna 18% van mondiale energieopwekking • Omstreden: directe risico, proliferatie en probleem opslag afval • Duur (gesubsidieerd) in bouw en ontmanteling • Kernfusie (vanaf 2050?) • Helium 3 van de maan ?? • Waterkracht: • Nu bijna 15 % van mondiale energieopwekking • Steeds minder mogelijkheden • Vaak grote sociale gevolgen • Mogelijk ook van directe invloed op klimaat

30. Duurzame energie II • Windkracht: weinig perspectief • Nu 2-3% mondiale energieopwekking en groeiend • Weinig perspectief want onvoldoende constant Dus buffercapaciteit blijft nodig • Bezwaren horizonvervuiling • Zonnecellen en zonnespiegels • Minder efficiënt bij minder zon • Concreet: 11 mega wat centrale in Portugal • Golfslagenergie en getijdenenergie • Techniek nog onvoldoende ontwikkeld • Geothermische energie / ondergrondse opslag • Bruikbare maar beperkte mogelijkheden • IJsland heeft vele malen meer dan zelf nodig

31. Groener transport • Waterstof voor auto's • Emissie arm, maar aanmaak kost veel energie • Autotechniek in begin ontwikkeling • Infrastructuur voor transport en opslag ontbreekt • Bio-ethanol • Ethanol uit suiker: beperking door gebrek aan land • Nog vrij veel landbouwdiesel nodig • Ethanol uit Cellulose (enzymatisch) nog niet ontwikkeld • Minder vliegen (ontwikkeling gesteund andersom) • Veel emissie • Extra negatieve invloed van "trailes" (strepen)

32. Huizen / gebouwen en energiebesparing • Bouw: isolatie, glazen, bouwrichting, etc • Zonneboilers • Warmteopslag • Spaarlampen • etc etc