1.67k likes | 1.82k Views
Naar een Europese agroforestry… Landbouwkundige benadering van moderne agroforestry Christian Dupraz, INRA, Frankrijk. Brussel, 19 oktober 2007. Is er nog plaats voor bomen in landbouwsystemen in gematigde streken?. Dit is geen agroforestry. Korte omloophout voor de productie van biomassa
E N D
Naar een Europese agroforestry…Landbouwkundige benadering van moderne agroforestryChristian Dupraz, INRA, Frankrijk Brussel, 19 oktober 2007
Is er nog plaats voor bomen in landbouwsystemen in gematigde streken?
Dit is geen agroforestry • Korte omloophout voor de productie van biomassa • Beboste landbouwgrond
Dit is geen agroforestry • Agroforestry is een bewuste mengeling van een boomlaag en een kruidlaag (teelten, graasweides)
Agroforestry wordt gekenmerkt door interacties tussen bomen en kruidachtige planten…
Kan men de paradigma’s over intensivering onderuithalen, die geleid hebben tot het weghalen van bomen uit akkers?
Is dit een grap? Bomen op mijn veld? Dat is om te lachen, zeker?
U denkt er niet aan… • Arme teelten… • ze zullen niet groeien… • te ingewikkeld • hoe werken met machines? • een wildgroei van vogels, slakken, veldmuizen … met alle schade vandien • onkruid zal de teelten overwoekeren • dichtbij hagen groeit niets • dat zal de beteelbare oppervlakte verkleinen • dat zal het werk vertragen • met vaste kosten, geen sprake van om het rendement te verlagen • het Europese gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB) is al zo onzeker…
Werkelijk, bent u ernstig? • Arme bomen… • ze zullen niet groeien… • te ingewikkeld • pesticiden zullen de bomen doden • jonge boompjes verdragen de volle zon niet • het hout zal niets waard zijn (als het te snel groeit) • het hout zal niets waard zijn (als het te traag groeit) • het hout zal niets waard zijn (als het beschadigd is door de machines) • het hout zal niets waard zijn (als men er te weinig produceert) • het hout zal niets waard zijn (er zal geen kernhout zijn) • storm en onweer zullen ze vernielen
Werkelijk, bent u ernstig? • Denkt u ook niet… • onmogelijk om weer opnieuw te beginnen, zich aan te passen, weer een nieuwe teelt te starten • denkt u dat mijn grondeigenaar / pachter dat zal willen? • mijn percelen zijn te klein • en hoe moet het dan met de irrigatie? • ik ben te oud • ik ben te jong
Werkelijk, bent u ernstig? • Door de klimaatsverandering en verminderde regenval zal de concurrentie tussen bomen en teelten steeds sterker worden … • Door de behoefte aan grond voor de teelt van energiegewassen (biobrandstoffen) is er geen plaats voor bomen …
‘t Is trouwens verboden! • Wie bomen op zijn akker plant, krijgt geen MTR-premies meer! • En als u bomen heeft op uw akkers, zullen we uw oppervlakte voor activatie van MTR-rechten forfaitair verminderen met • 10 m² • 50 m² • 100m² • 250 m² (Spanje) per boom.
As 2 : De rol van biodiversiteit in productiviteit en de duurzaamheid van teeltsystemen. Thema I: Verdeling van de natuurlijke rijkdommen en agro-ecologische prestaties in plurispecifieke systemen Commission d'évaluation - 30 janvier 2006
Een plurispecifiek systeem is een systeem...… dat opzettelijk heterogeen is… en dus ingewikkeld. Is het complex? Een complex systeem kan heel simpel zijn: het wordt gekenmerkt door moeilijk te voorspellen eigenschappen die kunnen opduiken… Een ingewikkeld systeem kan geen nieuw opduikende eigenschappen hebben…
Laat een holistische benadering van plurispecifieke teeltsystemen toe om de interessante nieuwe eigenschappen te laten ontwikkelen?
Heterogeniteit modelleren: (tijd en ruimte) van verdeelde processen integreren • De natuur is fundamenteel heterogeen op het niveau van plantaardige organismes • Heterogeniteit zit boven en onder de grond 2D 3D
Klassieke landbouwkundige hypothese • Een mengeling haalt meer winst uit de natuurlijke rijkdommen dan vruchtwisseling van monospecifieke populaties
De relaties tussen planten • Competitie = verdelen van de natuurlijke rijkdommen • verplicht • Facilitatie = verhogen van de natuurlijke rijkdom • facultatief • Door de directe vermeerdering van de natuurlijke rijkdommen • (gefixeerde N, geïnfiltreerd water, verminderde afname van C of N door natuurlijke vijanden ….) • Door verbeterde opvang • Architecturale plasticiteit, ecofysiologische adaptatie • diepere wortelgroei • optimalisatie van het proces om C te verwerven (briesje – wind, schaduwminnende soorten…)
Indicatoren van productiviteit van landbouwkundige mixen • Eenvoudige synthetisched indicatoren van productiviteit in plurispecifieke systemen • Coëfficiënten van equivalent rendement (Mead and Willey, 1980) • Talrijke afgeleide formuleringen • LER (Land Equivalent Ratio) • Klassieke geobserveerde waarden: • 0.9 à 1.1 voor éénjarige mixen • 1.0 à 1.2 voor mixen van leguminosen en niet-leguminosen • En meerjarige mixen?
Wat zegt de ecologische theorie? • Zonder facilitatie is er geen voordeel voor mixen • Facilitatie is facultatief en hangt af van de omgeving • In een competitieve omgeving zijn de competitie-mechanismes dominant • In een facilitatieve omgeving zijn de facilitatie-mechanismes dominant • De omgeving is fundamenteel instabiel, de benadering is noodzakelijkerwijs gebaseerd op waarschijnlijkheid
ZWARTE WALNOOT (Notre-Dame de Londres, Fr.) 150 Zonder tussenteelt Met tussenteelt 120 90 DIAMETER (mm) 60 30 0 1985 1990 1995 2000 2005 Culture intercalaire = sainfoin
ZWARTE WALNOOT (Notre-Dame de Londres, Fr.) 150 Zonder tussenteelt Met tussenteelt 120 90 DIAMETER (mm) 60 p = 4/5 D = 60 jaar 30 0 1985 1990 1995 2000 2005 Fonction de production con,jointe convexeExtrapolation à d’autres conditions pédoclimatiques possible
De vorm van de curve van de gezamelijke productie voorspellen • Mechanismes van facilitatie begrijpen • De waarschijnlijkheden in facilitatieve omgevingen kwantificeren • De voorwaarden naar stabilisatie van de omgeving ten voordele van facilitatie achterhalen • Associaties optimaliseren • Functionele overtolligheden vermijden • Zoeken naar efficiënte mixen • Fenologische wanverhoudingen • Architecturale plasticiteit • Ecofysiologisch aanpassingsvermogen • Dynamiek van verwoestende populiaties / ziektes
Voorspelling van de topologie en dynamiek van het wortelen van een boom in functie van de heterogeniteit van de bodem, geïnduceerd door de tussenteelt Model Hi-sAFe, simulatie van beworteling d.m.v. voxels (Thèse Mulia, 2005) BOS AGROFORESTRY
14/03/1996 BOS AGROFORESTRY
15/08/1996 BOS AGROFORESTRY
BOS AGROFORESTRY
BOS AGROFORESTRY
BOS AGROFORESTRY
BOS FORESTIER AGROFORESTRY AGROFORESTIER
BOS FORESTIER AGROFORESTRY AGROFORESTIER
BOS AGROFORESTRY
BOS AGROFORESTRY
BOS AGROFORESTRY
16/06/2000 Veranderde topologie Veranderde verdeling van fijne wortels Versnelde groei richting alluviale waterlaag BOS AGROFORESTRY Onder voorbehoud dat het model valabel is… wordt vervolgd…
Agroforestry Bos 5 jaar
Agroforestry Bos 10 jaar
Resultaten van productiviteit interpreteren? • Noodzaak: mechanistische model van het functioneren van de associaties • Identificatie van eigenschappen die de kop opsteken • Tegenstrijdigheid met de ecologische theorie • Ecologie: facilitaties in een « onnatuurlijke » omgeving… • Landbouwkundig: facilitaties in een gunstige omgeving …
Agroforestry is een concept: het is niet een mengeling van landbouw en bosbouw
Traditionele praktijjken zijn verhelderend maar vaak niet aangepast aan de actuele context Gemoderniseerde systemen, aangepast aan de actuele omstandigheden, zijn mogelijk
Europa had een sterke traditie in agroforestry Rond de Middellandse Zee is deze (deels) in stand gehouden
Agroforestry is een alternatief voor plattelandsontwikkeling, dat aansluit op de actuele sociale vraag Biodiversiteit, bescherming van de waters en bodems, C-opslag
Agroforestry is rendabel… Maar de regels van het spel verhinderen vaak dat Europese landbouwers het systeem invoeren