1 / 68

Temel Bilimler Yüksek Teknolojinin Temelidir

Temel Bilimler Yüksek Teknolojinin Temelidir. Prof. Dr. Ural Akbulut 15 Mayıs 2014 Ege Üniversitesi. Temel Bilimler: Socrates. Temel Bilimciler, yüzlerce yıldır yaptıkları işlerin « pratik yararını sorgulayanlara » cevap yetiştirmeye çalışıyor.

marion
Download Presentation

Temel Bilimler Yüksek Teknolojinin Temelidir

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Temel BilimlerYüksek TeknolojininTemelidir Prof. Dr. Ural Akbulut 15 Mayıs 2014 Ege Üniversitesi

  2. Temel Bilimler: Socrates • Temel Bilimciler, yüzlerce yıldır yaptıkları işlerin «pratik yararını sorgulayanlara» cevap yetiştirmeye çalışıyor. • Socrates de M.Ö. 399’a kadar bu sorunla uğraştı

  3. Temel Bilimler: Socrates • Socrates, kendisine «yaptığınız çalışmalar kimin ne işine yarıyor?» diye soranlardan bıkmıştı. • Bu konu Plato’nun «The Republic» adlı eserindeki bir diyalogda yer alır

  4. Temel Bilimler: Socrates • Socrates: «Astronomi konusu çalışmalarımız arasında olsun mu?» • Glaucon: «Evet, astronomi sayesinde mevsimleri ayları ve yılları öğrenmek ordu için olduğu kadar çiftçiler için de yararlıdır, astronomi yön bulmaya da yarar»

  5. Temel Bilimler: Socrates • Socrates: «Hayret doğrusu, insanların seni yararsız şeyler öğretmekle itham etmesinden ne kadar da korkuyorsun» diye tarihi bir cevap verir.

  6. Socrates

  7. Temel Bilimler: Socrates • Temel bilimlerin ne olduğunu kavrayamayan ve bazıları da akademik unvan taşıyan kişilerin «bilimsel çalışmalar pratik sorunları çözmeli» diyebildiğini duymaya devam ediyoruz. Ayrıca, • «Temel bilimlerde yaptığınız çalışmalar ABD ve Avrupa’nın işine yarar ülkemize fayda sağlamaz»

  8. Temel Bilimler: Socrates • «Sizin yaptığınız çalışmalar belki 50-100 yıl sonra işe yarar, bizim bekleyecek vaktimiz yok» • «Bu işleri bırakın sanayicinin sorunlarını çözecek bilimsel çalışmalara yoğunlaşın» gibi ithamlar genellikle tüm gelişmekte olan ülkelerde söylenir.

  9. Temel Bilimciler Olmasaydı? Socrates bunları 2400 yıl önce sezmiş ve bizleri uyarmış • Socrates olmasaydı? • Galile olmasaydı? • El Harezmi olmasaydı? • Newton olmasaydı ? • Leibniz olmasaydı? • Gauss olmasaydı? • Einstein olmasaydı?

  10. Temel Bilimciler Olmasaydı? • Röntgen olmasaydı? • El Cabir olmasaydı? • Rutherford olmasaydı? • Fermi olmasaydı? • Otto Hahn olmasaydı? • Faraday olmasaydı? • Mendel olmasaydı? • Darwin olmasaydı ……???

  11. Temel Bilimciler Olmasaydı? Burada sayamadığımız binlerce temel bilimci olmasaydı:? Tıp bu kadar hızlı gelişir miydi? İnsan ömrü bu kadar uzar mıydı? Ay’a bu kadar erken gidilir miydi? Bilgisayar her eve girer miydi? Uzay araçları Mars’a kolayca gider miydi? Sanayi bu kadar gelişir miydi? Cep telefonu bu kadar gelişir miydi?..........

  12. SON 100 YILDA TEMEL BİLİMLER • Socrates, «Temel bilimlerin günlük yaşamı kolaylaştırıcı etkisini anlatmaya gerek yok» demişti. Ancak • 2400 yıl sonra gerekmese biz de söylemezdik • Bu toplantıya da gerek kalmazdı • Temel bilimler; son 100 yılda tıp, mühendislik ve savunma sektöründeki gelişmelerin çoğuna öncülük etti. Örneğin:

  13. SON 100 YILDA: X-IŞINLARI • Würzburg Üniversitesi’nde fizik profesörü olan Wilhelm Conrad Röntgen, 8 Kasım 1895’de katot ışın tüpleri ile çalışırken tesadüfen X-ışınlarını keşfetti

  14. SON 100 YILDA: X-IŞINLARI • Röntgen o gün perdelerle kararttığı laboratuvarında, siyah kağıt kaplı bir katot tüpüne yüksek voltaj uyguladı • Aniden, iki metre uzakta karanlıkta tuhaf bir parlama gördü. Voltajı kesince parlama kayboldu

  15. SON 100 YILDA: X-IŞINLARI • Işıkları yakan Röntgen 2 metre uzakta masa üzerinde duran baryum platinosiyanür kaplı kartonun, tüpe voltaj verilince parlayan malzeme olduğunu anladı.

  16. SON 100 YILDA: X-IŞINLARI • Röntgen 7 hafta boyunca laboratuvardan çıkmadı, orada yemek yiyor, uyuyor ve deneyler yapıyordu. • X-ışının; katot ışınlarının aksine kağıt, tahta, cam, ve insan kaslarını delip geçebildiğini bulmuştu • 1901 Nobel Fizik Ödülü’nü aldı

  17. Wilhelm Röntgen

  18. SON 100 YILDA: X-IŞINLARI Sonuç: • 1. Fizik sayesinde tıpta Radyoloji gelişti ve milyonlarca insan sağlığına kavuştu • 2. Mühendisler metalleri tahribatsız olarak muayene edebildi • 3……

  19. SON 100 YILDA: TEFLON • Teflon, 6 Nisan 1938’de Du Pont’ta çalışan kimyacı Dr.Roy J. Plunkett tarafından keşfedildi

  20. SON 100 YILDA: TEFLON • Roy J.Plunkett 1938’de tetrafloro etilen adlı maddeyi hidroklorik asitle birleştirerek, freon yani soğutucu madde üretiyordu. • Son üretimden artan hammaddeyi çelik tüpte soğutucuda sakladı

  21. SON 100 YILDA: TEFLON • Bir süre sonra üretim yapmak için tüpün vanasını açınca tüpten gaz çıkmadı. • Tüpü tarttı ağırlık azalmamıştı, yani hammadde içerdeydi • Tehlikeli olmasına rağmen vanayı çıkartıp tüpü başaşağı çevirdi

  22. SON 100 YILDA: TEFLON • Gaz yerine, beyaz bir toz çıktı. • Bu toz ele yapışmıyordu, kaygandı, sıcaklığa dayanıklıydı ve hiçbir madde içinde erimedi • Çünkü gaz teflona dönüşmüştü

  23. SON 100 YILDA: TEFLON Sonuç: • 1. Atom Bombası yapılırken uranyumu saflandırmak için UF6 gazının boru bağlantılarında teflon conta kullanıldı. Bu nedenle teflonun varlığı dünyadan gizlendi

  24. SON 100 YILDA: TEFLON • 2. Yasak kalkınca Teflon kaplı alüminyum tencere TEFAL 1954’te ortaya çıktı. • 3…..

  25. SON 100 YILDA: RADAR • Alman fizikçi Heinrich Hertz, 1886’da radyo dalgalarının katı cisimler tarafından yansıtıldığını keşfetti

  26. SON 100 YILDA: RADAR Sonuç: • 1. Fizik sayesinde II; Dünya Savaşı sırasında, Radaraynı anda birkaç ülkede geliştirildi. Savunma sektörünün ve sivil havacılığın vageçilmezi oldu • 2. Radar sayesinde mikrodalga fırın yapıldı

  27. SON 100 YILDA: NAYLON • Naylon doğal ipek yerine, sentetik ipek üretme çalışmaları sırasında keşfedildi • Kimya profesörü Wallace Caroters naylonu 28 Şubat 1935’de ABD’de Du Pont laboratuvarında üretti

  28. SON 100 YILDA: NAYLON Sonuç: • 1. Naylon çorap • 2. Uzay elbisesi • 3. Naylon 66 tüm otomobil lastiklerinde kord olarak kullanılır • 4. Çok sayıda makine parçası yapılır ……

  29. Ay’a 1969’da dikilen naylon bayrak veelbisesinde naylon ip kullanılanastronot E.Aldrin

  30. Naylon-6’dan dökülmüş makine parçaları

  31. SON 100 YILDA: PİL • İtalyan fizik profesörü A. Volta 1800’de, çinko ve bakır levhalar arasına tuzlu ıslak bez koyup elektrik üreten ilk pili icat etti

  32. SON 100 YILDA: PİL (Napolyon ve Volta pili tartışıyor)

  33. SON 100 YILDA: PİL Sonuç: 1. Fizik sayesinde su, elektrolizle hidrojen ve oksijene ayrıldı 2. Sodyum, alüminyum vb. metallerin elektrolizle üretilmesi gibi, yüzlerce buluş pilin keşfiyle gerçekleşti 3. Elektroniğin önü açıldı……

  34. SON 100 YILDA: PİL • Mıknatısla elektriğin ilgisini Danimarkalı fizik ve kimya profesörü olan H. Oersted, 1820’de keşfetti • Oersted öğrencilere pile bağlı telden elektriğin geçişini anlatırken telin yanındaki pusulanın mıknatısı aniden oynadı

  35. SON 100 YILDA: ELEKTRİK MOTORU VE JENERATÖRÜ • Teldeki elektrik akımı mıknatısı hareket ettiriyorsa, telin yanında hareket ettirilen bir mıknatıs da, telde elektrik üretebilir miydi? • Cevabı evet idi. Kimya profesörü M. Faraday 1821’de elektrik motorunu ve 1931’de elektrik jeneratörünü icat etti

  36. SON 100 YILDA: ELEKTRİK MOTORU VE JENERATÖ Sonuç: 1.Kimyacı Faraday sayesinde elektrik motoru ve elektrik jeneratörü icat edildi 2. Mühendisler motor ve jeneratörü kullanıma soktu 3. Modern Çağ’a adım atıldı……

  37. SON 100 YILDA: ELEKTRİK MOTORU VE JENERATÖR Kimyacı M. Faraday

  38. SON 100 YILDA: LAZER • Fizikçi T. Maiman, ABD’de Stanford Üniversitesi Fizik Bölümü’nde doktorasını 1955’te tamamladı • Doktora tezi «lazer» konusuydu • Maiman ilk kullanılabilir lazeri 1960 yılında yaptı

  39. TheodoreMaiman

  40. SON 100 YILDA: LAZER Sonuç: 1. Fizik sayesinde lazer; tıpta 2. savunma sektöründe 3. hassas mühendislik işlerinde 4. Uzay ve diğer alanlarda devrimsel gelişmelerin önünü açtı

  41. SON 100 YILDA: RADYOAKTİVİTE • Fransız fizik profesörü H. Becquerel, uranyum bileşikleri güneş ışığını emerek x-ışınları yayınlar mı? beklentisiyle deneyler yaptı • Uranyumun güneş ışığıyla değil kendiliğinden ışın yaydığını yani radyoaktivitif olduğunu 1896’da keşfetti

  42. SON 100 YILDA: RADYOAKTİVİTE • Fizikçi Madam Curie toryum tuzlarının da ışın yaydığını buldu • Ardından Polonyum elementini keşfetti. Polonyum da ışın yayıyordu. • Bu ışınlara “radyoaktivite” adını verdi. Madam Curie, eşi fizikçi P. Curie ve doktora hocası Becquerel 1903’te Nobel Fizik ödülü kazandılar

  43. Madam Curie

  44. SON 100 YILDA: RADYOAKTİVİTE Madam Curie, radyum elementini keşfetti ardından 1911’de Nobel Kimya ödülünü de kazandı • Nobel ödüllü İtalyan fizik profesörü E. Fermi, farklı elementleri nötron ile bombardıman ederek yeni radyoaktif izotoplar buldu. Nötron bombardmanı, uranyumu farklı etkiledi ve Fermi, 93. elementi ürettiğini sandı

  45. SON 100 YILDA: ATOM BOMBASI • Alman kimyacı O. Hahn, Avusturyalı fizikçi L, Meitner ve F. Strassmann ile uranyum atomlarının, nötronlarla çarpışınca parçalandığını kanıtldı • O. Hahn 1944’te Nobel Kimya ödülü kazandı • Nükleer enerji üretiminin önü açıldı

  46. Otto Hahn Enrico Fermi

  47. SON 100 YILDA: ATOM BOMBASI Sonuç: • 1. Fizik ve Kimya sayesinde E. Fermi, ABD’de dünyanın ilk Nükleer Reaktörünü, 2 Aralık 1942’de çalıştırdı ve dünyada ilk kez nükleer zincirleme reaksiyon gerçekleşti • 2. ABD 1945’te dünyanın ilk atom bombasını yaptı • 3. Nükleer santraller, denizaltılar • 4. Nükleer tıp ortaya çıktı…………

  48. SON 100 YILDA: DNA’NIN YAPISI • İngiliz biyofizikçi Rosalind E. Franklin, DNA’nın x-ışınları ile kristal yapı fotoğrafını 1951’de elde eden ilk kişiydi • Rosalind’in x-ışınları fotoğraflarını gören ABD’li biyolog J. Watson ile İngiliz fizikçi F. Crick, DNA’nın ikili sarmal yapıya sahip olduğunu keşfetti. 1962’de Nobel aldılar

  49. SON 100 YILDA: DNA’NIN YAPISI Sonuç: 1. Fizik ve biyoloji sayesinde DNA’nın yapısı anlaşıldı, tıp alanında genetik hastalıkların teşhis ve tedavisinin önünü açtı 2. Kriminal olaylarda suçluların kimliği kesin olarak tesbiti edilir oldu 3……….

  50. SON 100 YILDA: ROKETLER • Rus matematikçi K. Tsiolkovsky 1903’te yazdığı kitapta, sıvı hidrojen ve sıvı oksijen yakıt sistemiyle uzaya çıkılabileceğini matematiksel olarak açıkladı. • Eksoz gazlarının maksimum hızlarını hesapladı

More Related