BEYİN SAPI

1. BEYİN SAPI Medulla oblongata Pons Mezensefalon Dr. Mustafa SARIKAYA

2. Beyin sapı • Medulla Spinalis ile diensefalon arasında • M.Oblangata, Pons ve Mezensefalondan oluşan • Vejetatif fonksiyonlardan sorumlu bir duysal-motor entegrasyon merkezidir • Baş-boyun cilt, kas, eklem motor duysal inervasyonu • Dört özel duyunun kontrolü • Hayati fonksiyonların kontrolü

3. Medulla oblongata • MS’in foramen magnum üzerinde genişlemesi ile oluşmuştur • SSS’nin üst merkezlerini M.Spinalise’e bağlar • Retiküler formasyon denen fizyolojik yapıyı içerir

4. Medulla oblangata • Kalp frekansı • Solunum, dolaşım • Kan basıncı • Kusma gibi vital merkezler • O2-CO2 reseptörleri • İşitme bilgisinin çekirdeği (kohlear nük) ve kafa çifti çekirdekleri bulunur

5. Pons • Mezensefalonun altında, medulla oblangatanın üzerinde bulunur • Beyin sapının ön yüzünü oluşturur • Ak madde ve RF’den oluşur • MSS’nin değişik düzeyleri ile bağlantılar kurar • Solunum ve kardiyovasküler yaşamsal çekirdekler vardır • Medulladaki merkezler yardımı ile nefes almayı,dolaşımı,terlemeyi ve kusmayı kontrol eder

6. Mezensefalon (Orta beyin) • Beynin en dar bölümüdür • İnen çıkan yolların oluşturduğu ak madde ile RF’dan oluşur • Görme, işitme refleks merkezleri (colliculi) • Bazal ganglionlardan bazıları • Kafa çifti çekirdeklerini içerir

7. Beyin sapı fonksiyonları • İleti • Talamusa giden duysal yollar • MS’e inen motor yollar • Refleks • Kardiyak, solunum, vazomotor • Kusma, öksürme, esneme, yutkunma • Pnömotaksik merkez • Solunum regülasyonu 10 kafa çiftinin çıkış bölgesi

8. Beyin sapından duyu bilgisinin geçişi • Uzun nöronal yollar • Sinaps sayısı az • Bilgiyi direkt ileten yollar • Bilgi işlenme oranı düşük • Multinöronal/multisinaptik • Duysal bilginin işlenmesi olanağı • Sinaps zenginliği sayesinde sınırsız bilgi paylaşımı ve motor çıkış oluşturma olanağı

9. Beyin sapı refleks merkezleri • Vegetatif sistemle ilgili fonksiyonlar • Otonom refleksler • Solunum, vazomotor, kardiyak • Korunma refleksleri • Göz kırpma, pupilla ışık • Aksırma, öksürme • Beslenme refleksleri • Emme, çiğneme, yutma • Kusma ve salya/tükrük salgı

10. Beyin sapı refleks merkezleri • Denge ile ilgili postural motor fonksiyonlar • Ayakta durma ve kas tonusu refleksleri • Stereotip vücut hareketleri • Vücudun yana, öne yatması, dönmesi, denge için kolların açılması • Dengenin kontrolü • Göz reflekslerinin kontrolü

11. Dik duruş/postür • İskelet uzun kemikler ve koordine kas hareketleri sayesinde yerçekimine karşı koyabilir • Dik durma korteks, beyin sapı ve MS nöronal organizasyonları sayesinde gerçekleşir • Fleksör, çapraz ekstansör, resiprokal inervasyon vs. refleks yöntemleri kullanılır

12. Denge • Dengenin aferent bilgisi • Göz, vestibuler organ, propriosepsiyon • Merkezleri • Beyin sapı, beyincik, M.Spinalis’in nöronal devreleri • Eferentleri • Alfa-gama motor nöronlar

13. Denge • Dik duruş ve postürün korunmasında denge çok önemli • İnsan vücudu küçük bir taban üzerine inşa edilmiştir • Ağırlık merkezi oldukça yukardadır

14. Deserebrasyon rijiditesi • RF sağlam kalmak üzere mezensefalondan serebral iletişim kesildiğinde ortaya çıkar • Ponsun eksitatör nükleusları üst merkezlerin baskısından kurtulur kurtulmaz boyun, gövde ve antigravite kaslarında şiddetli kasılmaya neden olurlar

15. Retiküler formasyon • MS, beyin sapı ve talamus bölgesindeki nöronların oluşturduğu fizyolojik bir ağ • Pekçok duysal bilgiyi alır ve SSS’nin pekçok düzeyine eferentler verir • Korteks, talamus, limbik sistem, kafa çifti çekirdekleri ve MS ile karmaşık ilişkiler içindedir

16. Çizgili kas aktivitesi Somatik ve viseral duyuları Otonom ve endokrin sistemleri etkiler Uyku-uyanıklık ritmi, bilinç düzeyini ayarlar RF fonksiyonları

17. Bazal ganglionlarla birlikte vücudun yer çekimine karşı ayakta durma ve dengeyle ilgili kas hareketlerini kontrol eder Spinal sinirler ve kafa çiftleri ile merkeze giren duysal bilgiyi etkileyebilir Kolaylaştırıcı İnhibe edici RF fonksiyonları

18. Pons kaynaklı Eksitatör Antigravite kaslarını eksite ederler Medulla kaynaklı İnhibitör Antigravite kaslarının eksitasyonunu önlerler Retiküler formasyon nükleusları Antigravite kaslarına retikülospinal yol üzerinden ulaşırlar Pons nükleuslarının en önemli bilgi kaynakları serebellum derin çekirdekleri vestibuler çekirdekler (denge organı bilgisi) Ponsun retiküler sistemi vestibuler çekirdeklerin desteği olmadan antigravite kaslarını uyarma yeteneğini büyük ölçüde kaybederler

19. Sempatik ve parasempatik sistemin üst merkezler tarafından denetlenmesi RF aracılığı ile olur Hipotalamus ile yapmış oluduğu karşılıklı bağlantılar sayesinde; Serbestleştirici İnhibe edici faktör salınımını etkiler Biyolojik ritmin düzenlenmesinde rol oynar RF ve Otonom sinir sistemi

20. Retiküler aktive edici sistem • Normal dikkat, bilinçlilik durumu ve uyku-uyanıklık paternleri için RF gereklidir • RF ile korteks arasındaki ilişki kesilirse bilinçlilik durumu bozulur

21. Retiküler aktive edici sistem • Uyuyan bir kişide RAS uyarılırsa kişi uyanır • RAS lezyonlarında • Letarji • Uyku hali • İleri durumlarda koma ortaya çıkabilir

22. TEŞEKKÜR EDERİM