190 likes | 547 Views
Biopsia dhe roli i saj në kancerin e gjirit. Dr. Shk. Majlinda Ikonomi Qendra Spitalore Universitare “ Nënë Tereza ” , Fakulteti i Mjekësisë. Tiran ë 29.10.2011.
E N D
Biopsia dhe roli i saj në kancerin e gjirit Dr. Shk. Majlinda Ikonomi Qendra Spitalore Universitare “Nënë Tereza”, Fakulteti i Mjekësisë. Tiranë 29.10.2011
“Zoti e ka vënë diagnozën para terapisë - njeriu duhet ta vendosë vëzhgimin e kujdesshëm dhe interpretimin para diagnozës”- Franz Volhard
Biopsia dhe llojet e saj • Marrja e materialeve indore nga organizmi dhe ekzaminimi mikroskopik i tyre • Diagnoza e sëmundjes • Prognoza e sëmudjes • Vlerësojnë ecurinë e ardhëshme të sëmundjes si mbijetesa • Faktorët prediktivë në sëmundje • Vlerësojnë përgjigjen ndaj trajtimit
Llojet e biopsisë së gjirit Aspiracioni me age të hollë (FNA) Punksion biopsia (Core Biopsy) FNA- thithjen e qelizave nga tumori me age të hollë CB- marrjen e një copëze të vogël indore me një age më të trashë.
Biopsia Operatore Llojet e biopsisë së gjirit Biopsia e Limfonodulit Sentinel
Avantazhet /Disavantazhet • FNA dhe CB • Metoda të thjeshta, jo invazive, • Kosto e ulët • Mund të kenë limite diagnostike • Biopsia operatore • Metoda invazive • Kosto më e lartë • Saktësi më e lartë diagnostike
FNA /CB • FNA: • e shpejtë, më pak e kushtueshme, më pak invazive, më e lehtë dhe e sigurt, përgjigjia merret shpejt • CB: • më e besueshme ( më shumë diagnostike), vlerëson invazionin ( më shumë prognostike) mund të bëhën edhe ekzaminime prediktive (ER,PgR, HER2), më e kushtueshme, përgjigjia merret më vonë • Avantazh kombinimi i FNA me CB
Problemet me biopsitë e vogla… • Fals negativiteti • interpretative, material jo përfaqësues, material i papërshtatshëm • Fals pozitiviteti • interpretative, material jo përfaqësues, material i papërshtatshëm • Problemet interpretative • DCIS, adenoza sklerozante, kanceri invaziv • Probleme në vlerësimin e mikroinvazionit • Menaxhim i ndryshëm i pacientit
Problemet me biopsitë e vogla… • Sfida diagnostike si për FNA dhe CB • Lezionet papilare • Lezionet mucinoze • Sfida diagnostike për CB • DCIS apo LCIS • Lezionet sklerozante
Strategjia e Vlerësimit Trefish (Triple Test) • Korrelim : • Rezultateve citologjike/histopatologjike • Rezultatet imazherike (mamografi, eko, rezonancë magnetike) • Ekzaminimi klinik i gjirit
Strategjia e Vlerësimit Trefish (Triple Test) Mamografia Ekzaminimi klinik FNA/CB
Biopsia jo vetem diagnostikuese • Indeksi Prognostik i Nottingham • Bazohet ne Madhesine tumorale, Stadin dhe Graden (Breast Cancer Res Treat 1992;22:207, Pathol Oncol Res 2008;14:113, Formula llogaritëse: NPI (indeksi prognostik)= Madhesia e tumorit pike [_____] + grada pike [_____] + metastazat ne limfonodula [_____]=________Piket totale të IP
Biopsia dhe teknikat e saj • Teknika e rutinës- diagnozë, prognozë • Deri në mes të shekullit 20 diagnoza bazohej vetëm në teknikën e rutinës me H-E dhe disa ngjyrime speciale. • Teknika imunohistokimike- prognozë, prediktive • U zhvillua në vitet 1970 dhe ishte një përparim drejt diagnozës. • Përdorimi i teknikave imunohistokimike në praktikën rutinë karritur cilësinë e diagnozës histopatologjike. • Biologjia molekulare-prediktivë • Një ndër zhvillimet më të mëdha të momentit. • Teknika si polymerase chain reaction (PCR), fluorescent in situ hybridisation (FISH) etj përdoren edhe në patologjitë tumorale.
Mjaft tumore, ndër të cilët edhe Kanceri i gjirit janë duke u njohur në profilin e tyre molekular dhe terapi të drejtuara molekulare janë zhvilluar për të. • Mundëson anatomo- patologët të krijojnë një profil diagnostik dhe prognostik të kombinuar histomorfologjik, imunohistokimik dhe molekular. • Kanceri i gjirit është një ndër shembujt e parë dhe kryesorë.
Kanceri i gjirit • Eshtë një sëmundje heterogjene(klinikisht dhe në nivel molekular) • Ecuri natyrale të ndryshme të sëmundjes (prognozë) • Përgjigje të ndryshme ndaj terapisë (prediktivë) • Kujdesi klinik i rutinës lidhet pikërisht me heterogjenitetin për marrjen e vendimeve në varësi të: • Faktorët prognostikë klinikë (TNM, stadi, sëmundje të tjera ,…..) • Markuesit prognostik, prediktive, mixt prognostik/prediktive (ER, PR, HER2, grade….) • Linjat udhëzuese (NCI, NCCN, ….)
Biopsia si mjet prediktiv në kancerin e gjirit – Ekzaminimet imunohistokimike dhe Hibridizimit in situ – Vlerësojnë përgjigjen ndaj trajtimit ● ER +dhe PgR+ (pergjigje ndaj anti-estrogjenikeve) ● HER 2 ( pergjigje ndaj trajtimit anti- HER2)
Konkluzione • Biopsia e gjirit – marrja e indeve nga gjiri • Realizohet me metoda të ndryshme me shiringa dhe age ose me operacion • Ekzaminimi mikroskopik i këtyre materialeve shërben për Vendosjen e diagnozës
Konkluzione • Percaktohen edhe faktorë të tjerë prognostikë ( Stadi , grada) • Zhvillimet në teknika të reja si imunohistokimia dhe biologjia molekulare e bëjnë biopsinë edhe prediktive • Përcakton ndjeshmërinë ndaj trajtimit • Faktorët prediktivë në kancerin e gjirit janë Er, Pgr, Her2.