290 likes | 674 Views
Biderkadura nabarmenak. Bereiztu zeintzuk diren; buruko formulak eta nola asmatu “aldrebesko bidea”. Ikasi ditugun kasuak:. Binomioaren karratua (nahiz batuketa, nahiz kenketa ber bi) Batuketa bider kenketa. Binomioaren karratua. Formula hau buruz ikastekoa da:.
E N D
Biderkadura nabarmenak Bereiztu zeintzuk diren; buruko formulak eta nola asmatu “aldrebesko bidea”
Ikasi ditugun kasuak: • Binomioaren karratua (nahiz batuketa, nahiz kenketa ber bi) • Batuketa bider kenketa
Formula hau buruz ikastekoa da: • Lehenengo elementuaren karratua, gehi bi bider lehenengoa bider bigarrena, gehi bigarrenaren karratua. • Baina lehenengo eta bigarren elementuak handiagoak izan daitezke, orduan DENA operatzen dela kontuan hartu.
Adibidez … Baina hemen zein da LEHENENGOA eta zein BIGARRENA? (Argitzeko parentesiak erabiliko ditugu)
Zergatik dira inportante parentesiak? Zeren bestela ez genuke DENA operatuko eta (estutxeak bezala funtzionatzen dute)
Eta nola egiten da parentesiaren berreketa? Barruko GUZTIA banan banan berreketa egiten
Eta binomioa kenketa denean? Berdin berdin baina “gehi bi bider …” esaten dugunean, KEN izango da.
Hauxe da diferentzia bakarra Beste elementoak BERDINAK dira
Hauetan ere buruko formula… • Forma honetako biderkadurak BETI zera ematen dute: • Lehenengoaren karratua KEN bigarrenaren karratua (eta kitto)
Eta aurreko kasuan bezala… • Gerta daiteke lehenengo elementua eta bigarrena handiak eta konplexuak izatea. Orduan gauza bera edukiko dugu kontuan: • DENA jaso behar duzu karratura (horretarako parentesiak erabili)
Beste gauza bat Faktore komuna
Asmatu duzu: 5 faktorea Eta zer geratuko litzateke errepikatutako faktorea batugai bakoitzetik KANPORA ateratzen badugu?
Orain bakarrik geratzen zaigu faktorea kanpoan biderkatzen ipintzea eta batugaiak parentesi baten barruan. Honela:
Honi faktore komuna ateratzea deitzen zaio Noski, adierazpen algebraikoak konplexuagoak dira baina hauekin ere faktore komuna atera daiteke
Aldrebeskobideak • Askotan eskatuko digutena zera izango da: • Adierazpen algebraiko zehatza, NONDIK DATOR? Edo beste era batera esanda, zer biderkadura nabarmenak ematen du hori?
Pista batzukaztertzeko: Bakarrik BI batugai dira. Horiek kentzen ari dira. Biak karratu pefektuak dira. Aurreko kasuan ez dago zalantzarik: BATUKETA BIDER KENKETA da.
Edo pista hauekizatekotan… • HIRU batugai dira. • Haietariko BI karratu perfektuak. • Karratua ez dena zer edo zeren BIKOITZA da (beti zenbaki parea). • Ez dago zalantzarik: BINOMIOAREN KARRATUA da.
Eta aurreko kasuren bat ez bada? • Orduan zaia zaitez ea faktore komunaren bat atera daiteken. • Posiblea izatekotan, hemen ere biderketa forman ipin dezakezu eta, azken finean, horixe da bilatzen ari garena. • Baina forma horretan ere ezin ez bada ipini, ezin da biderkagai forman jarri.
Ikus ditzagun adibide hauek: Kasu guztietan, ZER lortu dugu? Argi eta garbi, BIDERKETA eran jartzea. Baina honetan … … segi daiteke deskonposatzen? Fija zaitez parentesi barrukoan
Kontuan hartu aurreko teknikak zeren adierzpen algebraikoen sinplifikazioak egin beharko duzunean ziuraski erabili beharko dituzun.