1 / 27

DAMAR YARALANMALARI

DAMAR YARALANMALARI. Doç. Dr. Kazım Beşirli kbesirli@yahoo.com 0532.2314311. Damar Yaralanmaları. TANIM: Damarın tübüler devamlılığını bozulması sonucu kan dolaşımının devamını etkileyen hasardır. SIKLIK: Yüzeyel venöz yaralanma en sık. Vasküler rekonstruktif girişim endikasyonu yoktur.

mikkel
Download Presentation

DAMAR YARALANMALARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. DAMAR YARALANMALARI Doç. Dr. Kazım Beşirli kbesirli@yahoo.com 0532.2314311

  2. Damar Yaralanmaları TANIM: Damarın tübüler devamlılığını bozulması sonucu kan dolaşımının devamını etkileyen hasardır. SIKLIK: • Yüzeyel venöz yaralanma en sık. Vasküler rekonstruktif girişim endikasyonu yoktur. • %80 periferik damarlarda • 2/3 alt ekstermitede, 1/3 üst ekstremitede • En çok genç erkeklerde • Multi travmalı hastalardadamar yaralanması % 3

  3. Damar Yaralanmaları TARİHÇE: • 1. Dünya savaşları • Bağlama (Ligasyon) • Amputasyonoranı % 49 – 70 • 2. Dünya savaşları • Amputasyonoranı % 36 • Kore Savaşı • Periferik damar tamiri • Amputasyon oranı % 13 • Vietnam Savaşı • Rafine bakım ve yöntemler • Amputasyon oranı % 8 • Günümüzde • Amputasyon oranı < %2 YARALANMA ŞEKİLLERİ (Etiyoloji): • Penetran yaralanmalar • Ateşli silah • Delici-kesici alet • Künt yaralanmalar • Trafik kazaları • Yüksekten düşme • Ezilme • İyatrojenik travmalar • Tanı/tedavi için yapılan girişimler

  4. Damar Yaralanmaları LAB İNCELEMELERİ: • Duplex USG • (B-mode +Doppler) • İntimal yırtık, yalancı anevrizma, AV fistül, trombus belirlenebilir • Akım karakteristikleri belirlenir • Tanı ve tarama amaçlı kullanılır • Tedavi yönlendirici kullanımı yaygınlaşmaktadır • Yapana bağımlı • Anjiografi • Hala altın standart • İntraoperatif kullanımı en iyisi Proksimalkontrolu yapmak (Balon oklüzyonu) • İntraoperatifanjiografiEndikasyonları • Lokalizasyonu bilinmeyen veya kompleks yaralanmalarda • Tamir sonrası yetersiz distalperfüzyon • Tamamlama anjiografisi

  5. Damar Yaralanmaları VAKA: • VAKA: • Kasap, Kasığa bıçak saplanmış. • Pulsatil kitle • Distal nabızlar yok • Üfürüm/thrill + • 33 y E, Motorsiklet kazası • Sağ bacakta deformite • Nb.80 TA 110/70 • Büyük hematom • Normal distal nabızlar

  6. Damar Yaralanmaları TEDAVİ: • Travmalı hastaya genel yaklaşım: • Hava yolu açıklığı • Kanamayı kontrol altına alınması • Damar yolu açılması • Tüm sistemlerin değerlendirilmesi • Kan-volüm açığının yerine konulması • Gerekli transferin gerçekleştirilmesi (KDC/Acil klinik, Ameliyathane) • Antibiyoterapi + Tetanoz proflaksisi Acil kanama kontrolu • Doğrudan basınç • Foley kateter - traksiyon • Geniş bandaj ve ped’ler - Ø • Körlemesine klampaj – Ø • Turnike uygulama - Ø Volüm Resüstasyonu • En az 2 geniş çaplı IV damar yolu • Ameliyathaneye transfer: • Kanama kontrolu öncesi • Minimal sıvı • TA sistolik 60 –70mmHg • Minimal kanama, pıhtı oluşumu ve ısı kaybını önleme • İnotropik destek - Ø • Kanama kontrolu sonrası • Agresiv sıvı yerine koyma - replasman • Isıtılmış sıvı, kristalloid ve kan • TDP

  7. Damar Yaralanmaları CERRAHİ TEDAVİ: • Non-operatif Müşahade • Ligasyon • Geçici şant +Transfer • Primer amputasyon • Vaskuler/Tamir Rekonstrüksiyon • NON-OP. MÜŞAHADE • Majör bulgular olmaması • Tıkanıklık olmaması • Yalancı anevrizmada %10 dan fazla küçülme • Ekstremite kayıp riskinin olmaması • LİGASYON • Bütün damarlar bağlanabilir, ekstremite kayıp riski değişkendir. Riski artıranlar • Yumuşak doku injürisinin derecesi • Kollaterallerdeki hasar • Yüksek ekstremite kayıp riski • Common / sp. femoral a. • Popliteal a. • Düşük ekstremite kayıp riski • Subclavian a. • Aksiller a. • Peroneal a. • Ven

  8. Damar Yaralanmaları CERRAHİ TEDAVİ: (Vasküler tamir/Rekonstrüksiyon) • Direkt Sütür: (Nadiren, sadece küçük temiz damar yaralanmalarında) • LateralSütür, • Uç-uca anastomoz • Yama • Ven, • Sentetik (Prostetik) • Greft: (Venveya Sentetik/Prostetik) • İnterpozisyon, • Bypas • Diğer

  9. Damar Yaralanmaları • ŞANT: Akımı geçici olarak restore etmek için: • Ortopedik stabilizasyon sağlanana kadar • Hasta transferi • Daha ciddi hayat tehdit edici yaralanmaların tedavisi • Travmatik amputasyonun re-implanatasyonu

  10. Damar Yaralanmaları • PRİMER AMPUTASYON: • Tartışmalı • Endikasyonlar • Hayat tehdit edici yaralanmalar • Major sinir kopmaları • İleri derece yumuşak doku ve kemik yaralanmaları ve kayıbı • > 6 saat den fazla zaman geçmiş ise (?)

  11. Damar Yaralanmaları Morbidite • İlgili ekstremitede uzun dönemde travma ile ilgili rahatsızlık • Majör sinir hasarına bağlı nörolojik morbidite riski • % 50 kalıcı nörolojik defisit • % 69 kontraktür • % 21 tam iyileşme

  12. Damar Yaralanmaları Vaka 1 “Primer Tamir” • 23 y E • 3 m den düşme • Vital bulgular stabil • Ekstremitede deformite yok • Diz arkasında hematom • Distalde nabız yok, ekstremite soğuk • Popliteal arter yaralanması

  13. Damar Yaralanmaları Vaka 2 “Otojen greft (Safen ven) interpozisyonu” • 22 y E, Kasap • Sağ kasığa bıçak saplanması • Kasıkta delici kesici alet yaralanması • Femoral a. yaralanması • Femoral artere safen ven interpozisyonu

  14. Damar Yaralanmaları Vaka3 “Sentetik greft interpozisyonu” “Ringli PTFE” • 24 y E • Bacakta kurşun yaralanması • TA 90/ 45mmHg • Yaralanma yerinden kanama Femoral arter Femoral ven

  15. Damar Yaralanmaları Vaka4“Yama ile tamir”

  16. AKUT ARTER TIKANIKLIĞI Akut Embolik hastalık Tromboemboli Atheroemboli Akut Trombotik Hastalık

  17. AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz TANIM: • Arteriyel kan akımında ani kesilme ile sonuçlanan bir tıkanıklık ile ortaya çıkan lokal iskemi ve sistemik komplikasyonlar tablosudur. • Her arter/organda olabilir. Ekstremitelerde daha sık karşılaşılır. (Bu dersin konusu) TARİHÇE: • İlk seri Mayo klinik.1924-1933. Mortalite %42, amputasyon %15 • Fogarty 1963

  18. AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz Etiyoloji: • Nativ arter trombozu • Bypas greft trombozu • Embolik oklüzyon • Diğer: • Şok • Sepsis • İlaçlar: Kokain, Ergotamin vb. • Vaskülitler • Hiperkoagülobilite • Anevrizma trombozu • Akut diseksiyon Emboli • Kardiyak emboli • Artreiyoarteriyel emboli • Paradoksal emboli • Kriptojenik emboli: Ety? • İnsidans: • İatrojenik: %45 (%85 anjio, %15 cerrahi) • %20 serebrovasküler, %10 visseral damarlar • %36 femoral a. • %22 aortoiliak • %15 popliteal a • %14 üst ekstremite • Diğer

  19. AKUT ARTER TIKANIKLIĞI KLİNİK Ana belirtiler: ( 5P ) veya (6P) Pulselessness “Nabızsızlık” Pain “Ağrı” Pallor “Solukluk” Paresthesia “Hissizlik” Paralysis “Harekersizlik” Poikilothermic “Soğukluk” • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz

  20. AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz • Fizik Muayene: “Nabız Muayenesi” Ekstremite ağrısı ile başvuranlarda mutlaka yapılmalı (!) Oskültasyon: Üfürüm İnspeksiyon: Pulsatil kitle Palpasyon: Vuru, Trill İliak veya aortik + + Femoral süp.veya popliteal Popliteal veya tibial + +

  21. Fizik Muayene: AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz “Lokomotor/Nörolojik Muayene” Adale sertliği, duyu/motor kayıp olması kötü prognostik göstergedirler. İliak veya aortik + + Femoral süp.veya popliteal Popliteal veya tibial + +

  22. Fizik Muayene: AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz “Cilt Muayenesi” Soluk / Soğuk / Siyanotik / Demarkasyon hattı oluşması / Nekrobiyoz / Nekroz-Gangren

  23. Teşhis: Klinik: Hikaye, FM, ABI(Ayak bileği-Kol Basınç Oranı) Dupleks USG Anjiografi: DSA, MR Anjio, BT Anjio AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz

  24. AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz Emboli ve Akut Trombozun Ayırıcı Tanısı EMBOLİ TROMBOZ BELİRLİ BİR KAYNAK Sıkılkla bulunur Yoktur KLADİKASYO Nadir Sıklıkla FİZİK MUAYENE Proksimalde ve karşı tarafta nabızlar normal Diğer bölgelerde de PAH bulgusu+ ANJİOGRAFİ Minimal ateroskleroz, keskin cutoff, az kollateral Yaygın ateroskleroz, konik ve multipl tıkanıklıklar düzensiz cutoff, iyi gelişmiş kollateraller

  25. TEDAVİ: EMBOLİ TEDAVİSİ Antikoagülasyon: Hemen İV Embolektomi Komorbitenin / Altta yatan hastalığın tedavisi Geç embolektomide (>6saat) sistemik kompliyasyonların profilaksisi ve tedavisi İV Trombolitik Tedavi (rTPA, SKZ, UK) İntraarteriyel Trombolitik Tedavi AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz AKUT ARTRERİYEL TROMBOZ TEDAVİSİ • Antikoagülasyon: Hemen İV • Uygun Revaskülarizasyon: • Bypass • Aorto-femoral bypas • Femoro-popliteal bypas • Femoro-femoral bypass • Vb. • Tromboendarterektomi • Yama plasti • İntraoperatif Trombolitik tedavi

  26. TEDAVİ: Endovasküler Uygulamalar (Henüz gelişme aşamasındadırlar) Perkutan mekanik trombektomi Ultrason ile hızlandırılmış trombolisis AKUT ARTER TIKANIKLIĞI • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz EMBOLEKTOMİ • Lokal anestezi ile yapılabilir. • Fogarty balon kateteri kullanılır. • İntraarteriyel trombüs damar dışına çıkarılır. • Geç vakalarda FASYOTOMİ gerekebilir. (Reperfüzyon)

  27. AKUT ARTER TIKANIKLIĞI Sonuçlar: Embolektomi Ekstremite kurtarma %75-90 Mortalite %10-20 Başlangıç ile tedavi arasında geçen süre önemli: İlk 12 saat de……….Ekst. kurtarma %93, mortalite %19 12 saat den sonra… Ekst. kurtarma %78, mortalite %31 Akut Tromboz:Hastalık grubuna göre oldukça değişkenlik gösterir • Akut Emboli • Tromboemboli • Atheroemboli • Akut Tromboz

More Related