140 likes | 570 Views
Bibliya. Group 3: Marron Borja Lopez. “ There is a sense in which the Bible, since it is after all literature, cannot be properly read except as literature; and the different parts of it as different sorts of literature they are.” - C.S Lewis, Reflections on the Psalms.
E N D
Bibliya Group 3: Marron Borja Lopez
“ There is a sense in which the Bible, since it is after all literature, cannot be properly read except as literature; and the different parts of it as different sorts of literature they are.” - C.S Lewis, Reflections on the Psalms
Bibliya: Origin • Middle English: via Old French from ecclesiastical Latin biblia, from Greek biblia ‘books,’ from biblion ‘book,’ originally a diminutive of biblos ‘papyrus, scroll,’ of Semitic origin.
Bibliya • Ang pag-aaral ng banal na kasulatan bilang "panitikan" ay gumaganap ng isang mahalagang papel sa kontemporaryong mga pag-aaral ng Bibliya. • Ang Bibliya ay isang libro na nilikha para sa 16 mahabang siglo, at ito ay lumahok sa pagsulat ng mga 40 manunulat ng ganap na iba't ibang edad, propesyon, edukasyon, kapaligiran, pagsasama, at worldview. • Ang Bibiliyaangsiyangnagingbatayanngpananampalataya ng mga tao.
Bibliya Maramingmgaaspetoupangpag-aaralngBibliya: wika, heograpikal, historical, archaeological, aklatngmgaseremonya, pampanitikan, epigraphic, numismatik, antropolohiko, paleobotanical, militar, atbp
AngLumangTipan • AngLumangTipan ay maaaringilarawanbilangisangpanitikangnagpapahayagngbuhay at karanasanngmgaIsraelita. Sinasalaminnitoangiba't-ibangkasaysayan at karanasang pang-ekonomiya, pulitika, relihiyon, heyograpiya, at kulturangmgaIsraelita, gayundinngmaraminglahinanagkaroonngbahagisabuhayng Israel bilangisangbansana may natatangingkaugnayankay Yahweh. • AngLumangTipan ay nagtataglayngiba't-ibanganyongpampanitikantuladngtulaan (poetry) at tuluyan (prose), katutubongkuwento at kasaysayan, sagradongmgaimno at makukulaynaawitinngpag-ibig, tuntuningpanrelihiyon at mgatuntuning pang-pamayanan, salawikainngmgamatatalinongtao at pahayagngmgapropeta, mgaepiko, mgapanaghoy, mgatalinhaga, at mgaalegoriya. • Subalithigit pa sapaglalarawangito, angLumangTipan ay itinuturingbilang Banal naKasulatanngmga Cristiano at ngmgaJudio, kasulatang may malalimnakahulugan at kahalagahansapananampalataya. AngLumangTipan ay nagpapabatidngkaturuangnakasentrosapaniniwalasaDiyosnanagpaparusa at nagliligtas, nanagbibigayngkatarungan at nagpapakitangkahabagan, at sapaniniwalang may isanglahinahinirangngDiyosupanggampananangisangnapakahalagangtungkulinsaplanongpagliligtasngDiyosparasabuongsanlibutan; isanglahina kung saansiJesu-Cristo ay nagmula.
AngBagongTipan • AngBagongTipan ay binubuongdalawampu'tpitongaklatnaisinulat, tinipon, at inilathalasalooblamangng halos wala pang isangdaangtaon; panahonna kung saanangunangiglesya ay naitatag at lumaganapsa halos bawatlugarnanasasakupanngImperyong Romano. • Para samga Cristiano, angBagongTipan ay may natatangingkaugnayansaLumangTipan. AngmgaaklatsaBibiliangHebreo ay tinatanggap at ginagalangbilangisangnapakahalagangbahagingBiblia; kung kaya'tangkasaysayangJudio ay nagigingkasaysayang Cristiano rin. DahilanitosapaniniwalangangmgaginawangDiyossapamamagitanniJesu-Cristo ay hindimaihihiwalaysanaunangginawangDiyossapamamagitanngbansang Israel. Patunaydito ay angmadalasnapagbanggitngmgatalatasaLumangTipan, at angmaliwanagnapag-angkingangmgaito'ynatupadsabuhay, gawa, at turoniJesu-Cristo. MulasaLumangTipan, angmgaunang Cristiano ay gumamitngmgaideya at konsepto kung saanmaituturonilaangtungkolkayJesu-Cristo: natagpuannilaangplanongDiyosparasasanlibutan, at angplanongito'ynagkaroonngkatuparankay Jesus nataga-Nazaret. • Ang halos lahatngAklatsaBagongTipan ay naisulatsaisanguringwikangGriegonatinatawagna "Koine" (karaniwan). Nangangahuluganghigitnamaramingtaoangnakakaunawasamgaaklatnaitosapagkatangmgasalita at pangungusapnito'ynakasulatsakaraniwan o pang-araw-arawnagamit. • Angdalawampu'tpitongaklatngBagongTipan ay maaaringhatiinsaiba't-ibangbahagi, na may kanya-kanyangtaglaynakatangiangpampanitikan: angmgaEbanghelyo o MagandangBalita, KasaysayanngUnangIglesya, MgaSulatni Pablo, mgaSulatPangkalahatan, at Pahayag.
Bibliya Hudaismo: 24 aklatngTanakh -LumangTipanngmgaKristiyano Samaritano: 5 aklatng Torah -Genesis -Exodo -Levitico -Deuteronomyo -Bilang Katolisismo: 73 aklat -LumangTipan -BagongTipan -Apokripa Protestantismo: 66 aklat -Luma at BagongTipan EtiopianongOrtodokso: 81 aklat SilangangOrtodokso: 84 aklat (pinakamalakingkanon) Marcionismo: 11 aklay(walaangLumangTipan)
Paanonatingnasasabinaangbibliya ay isangproduktongpanitikan?
Panitikan • Karanasan • Sining • Kasaysayan • Pangmatagalan