DELOVANJE DOGAĐAJA NA OKRUŽENJE

1. DELOVANJE DOGAĐAJA NA OKRUŽENJE Doc. dr Predrag Cvetičanin 27.02.2014

2. DELOVANJE DOGAĐAJA • U praksi menadženta događaja poznati su primeri pozitivnog i negativnog uticaja događaja, na uže i šire okruženje i na zainteresovane strane (stakeholdere). • Pored ekonomskih uticaja, za menadžment događaja važni su još socijalni i kulturni uticaji, kao i politički uticaji događaja na okruženje.

3. EKONOMSKI UTICAJI DOGAĐAJA • U izučavanju ekonomskih uticaja događaja treba poći od sagledavanja karakteristika lokalnog, užeg ekonomskog okruženja, jer se na taj način može jasnije identifikovati potencijalno ekonomsko dejstvo događaja. • Specifičnosti lokalnog ekonomskog okruženja najbolje se mogu sagledati kroz tri karakteristike: • Ekonomski položaj potencijalnih posetilaca • Ekonomsku situaciju u užem okruženju događaja • Aktivnosti konkurenata

4. EKONOMSKI UTICAJI DOGAĐAJA • U teoriji menadžmenta događaja navodi se nekoliko oblika ispoljavanja ekonomskih uticaja događaja, od kojih su najvažniji: • Marketing mesta događaja • Turistička atrakcija događaja • Izgrađivanje imidža • Katalizatorski uticaj događaja • Animatorski uticaj događaja

5. MARKETING MESTA DOGAĐAJA • Marketing mesta događaja je prevashodno usmeren na izgrađivanje pozitivnog imidža mesta, odnosno desetinacije održavanja događaja. • Privlačenjem interesa javnosti, događaji privlače pažnju i finansijera, odnosno sponzora pojedinih programa (i potom dugoročno deluju na poboljšanje ekonomske situacije u mestu u kome se događaj odvija)

6. TURISTIČKA ATRAKCIJA DOGAĐAJA • Turistička atrakcija događaja se ogleda u ponudi novih programa i sadržaja kojima se privlači interes javnosti za pojedine turističke destinacije, a ujedno se unapređuje ukupna atraktivnost turističke ponude. • Savremeni turizam je uveliko prevazišao pružanje usluga smeštaja i ishrane, a turistička ponuda sve češće uključuje organizovanje događaja po kojima pojedine destinacije postaju prepoznatljive (karnevali u Južnoj Americi; festivali u Italiji i južnoj Francuskoj; kulturni događaji na antičkim lokalitetima (Grčka i Turska), korida u Španiji, itd.)

7. TURISTIČKA ATRAKCIJA DOGAĐAJA • Uticaj događaja u vidu turističke atracije omogućava organizatorima ostvarivanje merljivih ekonomskih koristi na osnovu: • Privlačenja posetilaca koji ne predstavljaju ciljni turistički tržišni segment; • Ponovljenih poseta zadovoljnih posetilaca • Privlačenja potencijalnih posetilaca • Privlačenja interesa javnosti za određene turističke destinacije i kapacitete • Produženja boravka i povećanog trošenja turista i sl.

8. IZGRAĐIVANJE IMIDŽA MESTA DOGAĐAJA (PREKO MEDIJA) • Veliki, ali i specijalni događaji nesumljivo doprinose izgrađivanju imidža mesta gde se odvijaju, budući da je njihova medijska pokrivenost često globalnog karaktera. • Izgrađivanje imidža ostvaruje se promovisanje ovakvih događaja, odnosno aktivnostima ekonomske propagande, publiciteta, odnosa sa javnošću i direktnog marketinga. • U organizovanju ovakvih događaja izjednačava se značaj programa i medijske pokrivenosti događaja.

9. KATALIZATORSKI UTICAJ DOGAĐAJA • Osobina mega događaja i velikih događaja (Olimpijskih igara, prvenstava u popularnim sportovima, međunarodnih velesajmova i sl.) je uticaj na stilove života posetilaca, kvalitet njihovog života i odnos prema okruženju. • Veliki događaji mogu delovati kao katalizatori za urbanu obnovu i za stvaranje nove iil proširene infrastrukture – oni su često podržani od domaćih vlada zbog njihove uloge kao katalizatora u glavnim shemama obnove.

10. ANIMATORSKI UTICAJ DOGAĐAJA • Turistička industrija je u mnogome preokupirana prevazilaženjem tradicionalnih „sezonskih“ problema. • Prednost turizma događaja ogleda se u sposobnosti da privuča posetioce u vansezoni, kada avioprevoznici i ponuđači smeštaja imaju višak kapaciteta. • Pored učesnika i gledalaca glavni događaji dovode do poseta turista koji nisu direktno povezane sa događajem (indukovana tražnja)

11. SOCIJALNI I KULTURNI UTICAJI DOGAĐAJA • Pod pozitivnim socijalnim i kulturnim uticajima događaja podrazumevaju se: • Izgrađivanje prepoznatljivog identiteta okruženja • Objavljanje tradicije • Potvrđivanje vrednosti grupa u okruženju • Prihvatanje novih ideja, običaja, načina ponašanja, životnih stilova i stavova • Proširivanje socijalnih i kulturnih perspektiva

12. SOCIJALNI I KULTURNI UTICAJI DOGAĐAJA • Od negativnih socijalnih i kulturnih uticaja događaja po učestalosti se izdvajaju: • Otuđenost programa u odnosu na okruženje događaja • Neprivlačnost programa događaja i izneverena očekivanja posetilaca • Negativan imidž programa i posetilaca događaja • Neprimereno ponašanje posetilaca • Negativna socijalna i kulturna vrednost događaja

13. SOCIJALNI I KULTURNI UTICAJI DOGAĐAJA • Socijalni i kulturni uticaji događaja na okruženje određeni su i fizičkom veličinom događaja. • Događaji malog i lokalnog obima ne mogu proizvesti identične socijalne i kulturne uticaje na okruženje, kao što to čine veliki i mega događaji. • Organizaciono zahtevni događaji kriju u sebi latentnu opasnost ostavljanja socijalnih i kutlurnih posledica po okruženje, a ukoliko se program prenosi posredstvom medija, ovi problemi dobijaju još šire dimenzije.

14. SOCIJALNI I KULTURNI UTICAJI DOGAĐAJA • Socijalne i kulturne uticaje događaji ostvaruju na posetioce, ali i na ciljni auditorijum u celini. Zbog toga ljudi sa svojim socijalnim i kulturnim specifičnostima, zahtevima i očekivanjima predstavljaju ključni element uspešnog održavanja događaja. • Indikativno je da efektivni menadžeri događaja sve više pažnje posvećuju upravo socijalnim i kulturnim uticajima događaja, očekujući da će se oni u drugom koraku jasno odraziti i na poboljšanje ekonomskih efekata događaja.

15. POLITIČKI UTICAJI DOGAĐAJA • Politički uticaji događaja po pravilu su rezultat održavanja političkih događaja, kao posebne vrste savremenih događaja. • Osim toga i događaji u čijoj idejnoj osnovi nije političkih program, mogu imati političku pozadinu, kao što je to slučaj sa održavanjem pojedinih mega događaja, koji se koriste za afirmaciju društvenih elita i pridobijanje podrške javnosti.

16. POLITIČKI UTICAJI DOGAĐAJA • Pozitivni politički uticaji događaja ogledaju se u: • Afirmaciji društveno prihvatljivih i naprednih političkih programa • Razvoju i unapređivanju političke svesti okruženja • Promociji pojedinaca, program i društvenih elita • Ostvarivanju društvene kohezije • Ublažavanju problema društvenog raslojavanja • Ostvarivanju jedinstva u prelomnim situacijama

17. POLITIČKI UTICAJI DOGAĐAJA • Negativni politički uticaji događaja na okruženje odnose se na: • Manipulisanje zajednicom • Nedostatak društvene odgovornosti u kreiranju programa političkih događaja • Izazivanju netrpeljivosti između pojedinih društvenih gurpa • Propagiranju društveno neprihvatljivih ideja • Gubljenju identiteta zajednice

18. POLITIČKI UTICAJI DOGAĐAJA • Politički uticaji događaja na okruženje mogu da budu većeg i manjeg intenziteta, a određeni su istorijskim momentom održavanja. • Organizatori događaja bi trebalo da procene društveni i istorijski momenat za održavanje političkih događaja, kako bi njihovi planirani uticaji na okruženje bili usklađeni sa zahtevima i očekivanjima datog okruženja u određenom vremenu.

19. LITERATURA • Aleksandar Andrejević i Aleksandar Grubor, Menadžment događaja, Fabus, Fakultet za uslužni biznis, Novi Sad, 2007, str. 3 – 17 i 118 – 130 • Čedomir Ljubojević i Aleksandar Andrejević, Menadžment događaja, Fabus, Fakultet za uslužni biznis, Novi Sad, 2002, str. 5 – 45.