1.14k likes | 1.8k Views
ÇOCUKTAN ERİŞKİNE AKCİĞER HASTALIKLARI. Dr. UĞUR ÖZÇELİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi. ÇOCUKTAN ERİŞKİNE AKCİĞER HASTALIKLARI. Akciğerlerin konjenital anomalileri Genetik nedenli akciğer hastalıkları Enfeksiyon sekelleri Diğerleri.
E N D
ÇOCUKTAN ERİŞKİNEAKCİĞER HASTALIKLARI Dr. UĞUR ÖZÇELİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi
ÇOCUKTAN ERİŞKİNE AKCİĞER HASTALIKLARI • Akciğerlerin konjenital anomalileri • Genetik nedenli akciğer hastalıkları • Enfeksiyon sekelleri • Diğerleri
Erişkin Göğüs Hastalıkları UzmanlarınınKonjenital Nedenli Akciğer Hastalıkları ile Karşılaşması • Çocukluk çağında cerrahi yapılmış • Çocukluk çağında konservatif tedavi yapılmış • İlk kez erişkin çağda tanınmış
Çocukluktan Erişkinliğe Konjenital Akciğer Hastalıkları • Trakeoözefageal fistül • Kistik hastalıklar • Konjenital diyafram hernisi
TÖF VE ÖZEFAGEAL ATREZİÇocukluk Çağında Cerrahi Yapılmış Erişkin Hastalar • Gastrointestinal semptomlar • Solunum sistemi problemleri
TÖF VE ÖZEFAGEAL ATREZİ Çocukluk Çağında Cerrahi Yapılmış Erişkin Hastalar • Özofagus fonksiyon bozukluğu Disfaji Özofagus peristaltizm bozukluğu Anormal myenterik pleksus Anastomoz yerinde strüktür Özofajit Gastroözefageal reflü Disfaji Özofajit Gastroözofageal reflü
TÖF VE ÖZEFAGEAL ATREZİÇocukluk Çağında Cerrahi Yapılmış Erişkin Hastalar • Kronik solunum semptomları Öksürük Tekrar eden bronşit ve pnömoni Bronşiyal hiperreaktivite Trakeomalazi Trakeada skuamoz metaplazi
TÖF VE ÖZEFAGEAL ATREZİÇocukluk Çağında Cerrahi Yapılmış Erişkin Hastalar • Solunum fonksiyon testleri: Obstrüktif hastalık (%25) Hafif restriktif hastalık (%15) Bronşiyal hiperreaktivite (%62) • Skolyoz
TÖF VE ÖZEFAGEAL ATREZİÇocukluk Çağında Cerrahi Yapılmış Erişkin Hastalar Tedavi • GER tedavisi • Akciğer enfeksiyonlarının tedavisi • Bronşiyal hiperreaktivitenin tedavisi
TÖF İlk Kez Erişkin Çağda Tanı • Sıvı gıda alımından sonra öksürük • Hemoptizi • Retrosternal ağrı • Tekrar eden pnömoni
Çocukluktan Erişkinliğe Konjenital Akciğer Hastalıkları • Trakeoözefageal fistül • Kistik hastalıklar • Konjenital diyafram hernisi
AKCİĞERİN KİSTİK HASTALIKLARI • Kistik adenomatoid malformasyon • Bronkojenik kist • Pulmoner sekestrasyon • Konjenital lober amfizem
KİSTİK ADENOMATOİD MALFORMASYON Kartilaj içermeyen terminal respiratuar yapıların malformasyonu • Makrokistik • Mikrokistik • Solid
KİSTİK ADENOMATOİD MALFORMASYON Klinik Bulgular Yenidoğan • Ağır solunum sistemi bulguları
KİSTİK ADENOMATOİD MALFORMASYON Klinik Bulgular Süt çocukluğu, okul çağı, adölesan • Düzelmeyen akciğer infiltrasyonu • Büyüme geriliği • Pnömotoraks
KİSTİK ADENOMATOİD MALFORMASYON Klinik Bulgular Erişkin • Tesadüfen çekilen akciğer grafileriyle • Tekrar eden akciğer enfeksiyonu • Ağır progressif dispne • Pnömotoraks • Hemoptizi
KİSTİK ADENOMATOİD MALFORMASYON Tedavi Cerrahi Bronkoalveolar karsinom ve rabdomyosarkom riski !
BRONKOJENİK KİST • Paratrakeal • Karinal • Paraösefageal • Hiler • Diğer
Yenidoğan, süt çocukluğu Solunum yollarına bası Öksürük Stridor Wheezing Obstrüktif amfizem Tekrar eden pnömoni Çocukluk Solunum sıkıntısı Tekrar eden pnömoni Apse BRONKOJENİK KİST
Asemptomatik Göğüs ağrısı Hemoptizi Kronik öksürük Paraözefageal Epigastrik ağrı Disfaji Sırt ağrısı Abdominal Bulantı, kusma, karın ağrısı Servikal Stridor Solunum sıkıntısı Boyunda kitle Perikardiyal Göğüs ağrısı Disfaji Aritmi Perikardit Superior vena cava BRONKOJENİK KİSTErişkin
BRONKOJENİK KİSTTedavi Cerrahi Enfeksiyon Komplikasyon Malignansi riski!
PULMONER SEKESTRASYON Arteriyel kaynağını sistemik dolaşımdan alan, normal fonksiyon görmeyen, embriyonik ve kistik akciğer dokusu • İntrapulmoner • Ekstrapulmoner
PULMONER SEKESTRASYON Klinik Bulgular • Genelllikle latent • Enfeksiyon ile bulgular ortaya çıkar Tekrar eden pnömoni Ateş Pürülan balgam Hemoptizi
PULMONER SEKESTRASYON Klinik Bulgular Her yaşta bulgu verebilir • En sık: Okul çağı Adölesan • Süt çocukluğu • Okul öncesi • Erişkin
PULMONER SEKESTRASYON Komplikasyonlar • Fungal enfeksiyon • Tüberküloz • Fatal hemoptizi • Hemotoraks • Benign ve malign tümörler
PULMONER SEKESTRASYON Tedavi Cerrahi Aberran sistemik arterin embolizasyonu
KONJENİTAL LOBER AMFİZEM Akciğerin bir veya daha fazla lobunun fazla havalanması • Vakaların yarısında: sol üst lob • Daha az: Sağ orta veya üst lob
KONJENİTAL LOBER AMFİZEM • İntrensek bronş anomalisi Kıkırdakların lokalize eksikliği, hipoplazisi Bronşiyal mukozal katlantılar Bronşun stenozu • Ekstrensek bronş anomalisi Vasküler halka Hiler LAP • Alveolar malformasyon (?)
KONJENİTAL LOBER AMFİZEM Klinik bulgular • Yenidoğan döneminde Ağır solunum sıkıntısı Dispne, takipne, wheezing, siyanoz • Çocukluk çağı Daha hafif bulgular Wheezing Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları • Erişkin çağda Daha hafif bulgular Tesadüfen
KONJENİTAL LOBER AMFİZEM Tedavi • Cerrahi • Konservatif tedavi
KONJENİTAL LOBER AMFİZEM Lobektomi Sonrası Uzun Süreli İzlem • Solunum fonksiyonlarında kalıcı bozukluklar FRV TLC MEFR
Çocukluktan Erişkinliğe Konjenital Akciğer Hastalıkları • Trakeoözefageal fistül • Kistik hastalıklar • Konjenital diyafram hernisi
KONJENİTAL DİYAFRAM HERNİSİ • Bochdalek herni (posterolateral defekt) • Morgagni herni (retrosternal defekt) • Diyafram evantrasyonu • Hiatus hernisi
Bochdalek Çoğu doğumdan hemen sonra Ağır solunum sıkıntısı Herni küçükse daha hafif bulgular: Büyüme geriliği Beslenme bozuklukları Karın ağrısı Morgagni Daha geç yaşta bulgu Tesadüfen çekilen akciğer grafilerinde Karın ağrısı Öksürük Dispne Göğüs ağrısı KONJENİTAL DİYAFRAM HERNİSİ Çocukluk Çağında
KONJENİTAL DİYAFRAM HERNİSİ Çocukluk Çağında Ameliyat Sonrası Uzun Süreli İzlem Klinik bulgular • Süt çocukluğu ve erken çocukluk çağında ağır alt solunum yolu enfeksiyonları • Sonraki dönemlerde normal hayat • Büyüme geriliği • Tekrar eden bronşit • Trakeostomi ve mekanik ventilatör
KONJENİTAL DİYAFRAM HERNİSİ Çocukluk Çağında Ameliyat Sonrası Uzun Süreli İzlem Akciğer grafisi • Normal • Defektin olduğu tarafta radyolusen görünüm
KONJENİTAL DİYAFRAM HERNİSİ Çocukluk Çağında Ameliyat Sonrası Uzun Süreli İzlem Solunum Fonksiyon Testleri • Obstrüktif • Restriktif • Normal • Havayolu hiperreaktivitesi (bronkoprovokasyon ile)
KONJENİTAL DİYAFRAM HERNİSİ Çocukluk Çağında Ameliyat Sonrası Uzun Süreli İzlem Kalıcı defektler • Gastroözofageal reflü • Hiatus herni • İntestinal obstrüksiyon • Diyafram hernisinin rekürrensi
KONJENİTAL DİYAFRAM HERNİSİ Geç Çocukluk ve Erişkin Dönemi • Gastrointestinal bulgular • Minimal hipoplastik akciğer
Genetik nedenli akciğer hastalıkları • Kistik fibrozis • Primer siliyer diskinezi • Alfa-1 antitripsin eksikliği
KF’de etiopatogenez • KF beyaz ırkta en fazla ölüme neden olan genetik hastalıktır. • Geni 1989 yılında 7 kromozomun uzun kolunda saptandı ve günümüze kadar 1000 kadar yeni mutasyon tanımlandı. • En sık görülen ve ilk tanımlanan mutasyonu Delta F 508’dir. Bu mutasyonun ülkemizdeki sıklığı %20 kadar.
KF’de etiopatogenez • Bu gen bir klor kanalı olarak görev yapan kistik fibrozis transmembran regulator proteinini (KFTR) salgılar. • Defektif KFTR sonucu hücreden dışarıya klor salgılanamaz ve hücre içine sodyum girişi artar. • Salgı yapan epitel hücrelerinde bu mekanizma sonucu oluşan salgılar sudan da fakir olacaklarından koyu yapışkan niteliktedir. Bulundukları organlarda tıkanıklık yaratarak hasarı başlatırlar.
KF’de etiopatogenez • Solunum sistemi ve gastrointestinal sistem KF hastalığında en sık tutulan sistemlerdir. • Yıllarca çocukluk dönemi hastalığı olarak bilinmesine karşın; giderek Dünya üzerinde erişkin hastaların sayısı artmaktadır.
Dünya’da KF artık erişkinlerin de sorunu ! • Literatürde ilk erişkin KF vakası 1946 yılında bildirilmiş. • ABD’de KF tanısı alan hastaların %11.5’i tanılarını 18 yaş ve üzerinde almışlardır. Bunların ortanca yaşı 27’dir • ABD’de halen izlemde 30.000 KF’li hastanın 1/3’ü erişkin yaştadır.
Dünya’da KF artık erişkinlerin de sorunu ! • Hollanda’dan yapılan bir yayında KF’li hastaların %20’sinin 16 yaşından sonra tanı aldığı bildirilmiştir. • Danimarka’da değişen tedavi yöntemleri ile 1989-1993 yılları arasında tanı alan KF’li hastaların %80 olasılıkla 40 yaşına ulaşacakları tahmin edilmektedir. • Literatürde en geç yaşta KF tanısı alan hasta 82 yaşındadır.
Dünya’da KF artık erişkinlerin de sorunu ! Dünya’da erişkin hastaların giderek sayılarının artmasının nedeni; • Çocuk yaşta tanı alan hastaların uygun tedavi yöntemleri ile giderek yaşam sürelerinin uzaması ve erişkin yaşa erişmeleri • KF’de genetik bilgilerin artması ile hafif mutasyonları taşıyan hastaların tanımlanması. Bu hastalar klinik bulgularının da hafif olması nedeni ile ilk tanılarını erişkin yaşta alıyorlar.
KF’de akciğer tutulumu Defektif KF geni Defektif/eksik KFTR Anormal havayolu ortamı Bronşial obstruksiyon Enfeksiyon Enflamasyon Bronşektazi