Jacek Jaworski Jadwiga Holewa Paweł Kułaga Instytut Nafty i Gazu w Krakowie

2. Jacek Jaworski Jadwiga Holewa Paweł Kułaga Instytut Nafty i Gazu w Krakowie Badania naukowe (problemy, wyzwania) Warszawa, 15 kwietnia 2013r

3. Agenda Optymalizacja systemu kontroli jakości CNG Dobór układów oczyszczania CNG Projektowanie i budowa układów pomiarowych Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych Wpływ CNG na zmianę właściwości użytkowych olejów silnikowych Obsługa techniczna stacji CNG

4. Optymalizacja systemu kontroli jakości CNG • Wybór właściwego miejsca kontroli jakości gazu (wejście/wyjście?) Wyniki monitoringu dla WSG – gaz E (źródło: Nafta – Gaz 9/12)

5. Optymalizacja zakresu kontroli jakości CNG • Aktualny zakres • parametry energetyczne: ciepło spalania • zanieczyszczenia chemiczne: siarkowodór, siarka całkowita, węglowodory C3-C4, tlen, pary rtęci • zawartość wody • zawartość pyłu • intensywność zapachu • Szeroki zakres parametrów jakie powinny być kontrolowane utrudnia prowadzenie monitoringu i podnosi jego koszty Źródło: Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19.05.09 w sprawie wymagań jakościowych dla sprężonego gazu ziemnego

6. Optymalizacja metod kontroli jakości CNG • Rekomendowane (w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 19.05.09 w sprawie metod badania jakości sprężonego gazu ziemnego CNG) metody badawcze • uniemożliwiają wykorzystanie wszystkich dostępnych znormalizowanych metod badawczych, które są stosowane do badania jakości gazu • Określenie alternatywnych względem Rozporządzenia metody do kontroli jakości CNG

7. Optymalizacja systemu kontroli jakości CNG • Brak na stacjach tankowania odpowiednich króćców do poboru próbek CNG • uniemożliwia tankowanie pojazdów w czasie prowadzenia badań • Brak możliwości przechowywania próbek kontrolnych przez okres umożliwiający ich wykorzystanie • określenie sposobu i maksymalnego czasu przechowywania próbek CNG

8. Dobór układów oczyszczania gazu na wyjściu instalacji sprężania • Brak kontroli parametrów jakościowych gazu na wyjściu ze stacji CNG • Możliwe problemy z zaolejeniem, zapyleniem i zawilgoceniem CNG • dobór optymalnych metod oczyszczania sprężonego gazu CNG

9. Projektowanie i budowa układów pomiarowych na wejściu i wyjściu stacji CNG • Opracowanie wytyczne dla układów pomiarowych na wejściu i wyjściu • dobór układów tłumiących pulsacje gazu • dobór odcinków pomiarowych – odległości urządzeń pomiarowych od sprężarki • dobór gazomierzy służących do celów rozliczeniowych

10. Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych zainstalowanych na stacjach CNG • Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych zainstalowanych na wyjściu stacji CNG • opracowanie wytycznych dotyczących wymagań metrologicznych • opracowanie wymagań w zakresie ponownej legalizacji • opracowanie metod badawczych oraz wymagań dla stanowisk pomiarowych

11. Wpływ CNG na zmianę właściwości użytkowych olejów silnikowych • Opracowanie wieloparametrowej procedury oceny stanu technicznego silnika zasilanego CNG poprzez monitorowanie właściwości użytkowo-eksploatacyjnych oleju silnikowych w eksploatacji • Badanie problemów związanych z przyspieszonym utlenianiem i degradacją olejów silników zasilanych CNG pod kątem optymalizacji ich składu i zaleceń dla użytkowników • Badania skutków niekontrolowanej, przyspieszonej degradacji oleju silnikowego na powstawanie niekorzystnych zjawisk (osady, szlamy itp.) w silniku zasilanym CNG

12. Obsługa techniczna stacji CNG • Przywrócenie możliwości samodzielnego tankowania CNG • analiza możliwości samodzielnego tankowania pod względem bezpieczeństwa • ograniczenie kosztów związanych z eksploatacją stacji

13. Dziękujemy za uwagę