1.6k likes | 1.9k Views
Yapılırken heyecan duyulmayan işler başarılamaz. Emerson. ÖĞRETİMDE PLANLAMA. PROGRAM GELİŞTİRME ve TEMEL KAVRAMLAR PROGRAM TÜRLERİ ÖĞRETİM TASARIMI PROGRAMIN ÖGELERİ Amaçlar İçerik Materyaller Yöntem/Teknik/Stratejiler Değerlendirme Planlar. Bireyi Kendisi İçin Yetiştirmek
E N D
Yapılırken heyecan duyulmayan işler başarılamaz. Emerson Dr. Aysun Gürol
ÖĞRETİMDE PLANLAMA • PROGRAM GELİŞTİRME ve TEMEL KAVRAMLAR • PROGRAM TÜRLERİ • ÖĞRETİM TASARIMI • PROGRAMIN ÖGELERİ • Amaçlar • İçerik • Materyaller • Yöntem/Teknik/Stratejiler • Değerlendirme • Planlar Dr. Aysun Gürol
Bireyi Kendisi İçin Yetiştirmek Bireyi bir meslek sahibi yapmak Toplumsal uyumunu sağlamak Toplumun ekonomik yaşamı için nitelikli insan gücünü sağlamak Bireyi Toplum İçin Yetiştirmek Bireye iş yaşamında esnek, gelişmeye açık, yaratıcı ve verimli olabilecek davranışlar kazandırmak. EĞİTİMİN AMACI Dr. Aysun Gürol
Temel Kavramlar……… • Türkiye’de müfredat programı, eğitim programı, öğretim programı, ders programı gibi kavramlar vardır. • Türkiye’de eskiden, basılı okul programlarına müfredat programı denilirdi. • Müfredat programı, eğitim kurumlarında okutulacak derslerin isimlerini ve ders saatlerini içeren listelerdir. Dr. Aysun Gürol
Temel Kavramlar……… • Türkiye’de müfredat programı, eğitim programı, öğretim programı, ders programı gibi kavramlar vardır. • Türkiye’de eskiden, basılı okul programlarına müfredat programı denilirdi. • Müfredat programı, eğitim kurumlarında okutulacak derslerin isimlerini ve ders saatlerini içeren listelerdir. Dr. Aysun Gürol
Temel Kavramlar……… • EĞİTİM PROGRAMI • Eğitim faaliyetlerininhedeflerini-genel amaçlarını ve davranışsal amaçlarını; • Bu amaçlara ulaşmayı sağlayacak yolları, araçları, etkinlikleri; • Bu çabaların başarısını ölçmek için gerekli metot ve araçları tanımlayan bir eğitim projesidir. Dr. Aysun Gürol
Temel Kavramlar……… • ÖĞRETİM PROGRAMI • Öğretim Programı, okul içi deneyimlerle sınırlıdır ve okulda okutulan dersleri veya kursları kapsayan bir kılavuz kitap veya dokümandır. • DERS PROGRAMI • öğretim programında yer alan bir dersin amaçlarının öğrenci davranışına dönüştürül-mesini, bunların gerçekleşmesi için içeriğin konulara ve alt başlıklara ayrıştırılmasını, buna dayalı öğrenim ortamının organizasyonunun ve değerlendirme araçlarını kapsayan detaylı bir plandır. Dr. Aysun Gürol
EĞİTİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI • Öğrencilerde istenilen davranış değişikliğinin gerçekleştirilebilmesi öğretme-öğrenme durumlarına etki eden bütün unsurların birlikte düşünülüp organize edilmesi ile yakından ilişkilidir. Bu durum sistem yaklaşımının uygulanmasını gerekli kılar. Dr. Aysun Gürol
Eğitimde “Sistem” yaklaşımı Evet Girdiler İŞLEMLER Çıktılar Hayır Dönüt (Kontrol) • Öğrencide davranış değişikliği • Öğretim programı • Öğretmen özellikleri • Öğrenci özellikleri • Kaynaklar ve imkanlar • Planlama • Materyal seçme ve hazırlama • Öğretim • Değerlendirme Dr. Aysun Gürol
Programın dört ögesi Eğitim Felsefesi Sosyal-KonuAlanı Ne İle Eğitim Psikolojisi Dr. Aysun Gürol
PG’de ilk iş İHTİYAÇ ANALİZİ yapmaktır • Dinamiktir • Öğeler arasında uyum • Döngüseldir Dr. Aysun Gürol
Program Geliştirme Sürecinin İlkeleri • Program geliştirme; yetiştirilmesi düşünülen insanda bulunması gereken nitelikleri en etkili ve verimli uygulamalarla kazandırmayı hedefler. • Kapsamlı, devamlı ve dinamik bir süreçtir. • Bilimsel yaklaşımı ele alır. • Uzmanlık, bilgi ve beceri gerektiren bir görevdir. • Merkezden okullara, okullardan da merkeze sürekli bir iletişim gerektiren süreçtir. • Biri diğerini etkileyen sistemli çalışmalardan oluşur. • Uygulama sırasında gelişen sistemli araştırma sürecidir. Dr. Aysun Gürol
Program Geliştirme Sürecinin İlkeleri • Denencel bir süreçtir. • Planlı bir çalışmadır. • Ekip çalışmasını gerektirir. • Araştırma-geliştirme sürecidir. • Süreklilik gösteren bir çabadır. • Süreçlerinde tüm ilgililerin, malzeme ve materyallerin, araç ve gereçlerin, çevre koşullarının geliştirilmesi ve en iyi noktaya getirilmesi, programı daha işlevsel hale dönüştürür. Dr. Aysun Gürol
Program Geliştirmeyi Engelleyen Faktörler • Geleneksel içerik ve yöntemlere bağlılık • Mesleki gelişim gereksinimine inanmayış • Aşırı bireysellik • Kayıtsızlık • Beceri eksikliği • Yaratıcı süreçlerin ihmali • Deneysel ve bilimsel yaklaşımdan kaçınmak • Araştırma süreçlerinde yetişmemiş olmak Dr. Aysun Gürol
Program Geliştirme Süreçlerinde Öğretmenlerin Rol ve Sorumlulukları • Hazırlanan programları öğretmenlere verip, onların programın eğitim durumlarını bir teknisyen gibi uygulamaları doğru değildir. • Eğitim programları öğretmenlere örnek eğitim durumlarını sunar. • Programların uygulanmasını sağlayan kaynak kitap ve kılavuzları, öğretmenler tartışmalı, programı hazmetmeli ve programın ana çizgisinden ayrılmadan bölge şartlarına göre seçimler yaparak uygulamalıdırlar. • Öğretmenler, öğrencilerinin gereksinimlerini, ilgilerini, beklentilerini, motivasyonlarını, gelişim özelliklerini ve problemlerini bilmeli ve incelemelidir. • Çevresindeki, ülkesindeki ve dünyadaki sosyal koşulları ve olguları tanımalıdır. Dr. Aysun Gürol
Program Geliştirme Süreçlerinde Öğretmenlerin Rol ve Sorumlulukları • Örgün eğitimle yetiştirilmesi planlanan insan tipi konusunda netleşmiş kavram ve süreçlerin farkında olmalıdır. • Hedefler doğrultusunda öğretim programını değerlendirebilmeli ve ulaştığı bulguları programı hazırlayanlarla paylaşmalıdır. • Programın hedeflerine hizmet edecek öğretim süreçlerini araştırmalı ve geliştirmelidir. • Mesleki gelişimin gereğine inanmalı ve yaşam boyu öğrenme anlayışını benimsemelidir. • Öğretmen, program geliştirme alanında kendini geliştirdikçe eğitim programlarının da gelişimine katkı sağlayacağı unutulmamalıdır. Dr. Aysun Gürol
PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ Dr. Aysun Gürol
PROGRAMIN TEMELLERİ Dr. Aysun Gürol
1. Tarihi Temeller • İlk “Eğitim Programı” kitabı 1918 yılında Amarikalı yazar “Franklin Bobbit” tarafından yayınlanmıştır. • Bobbit ve Charters program geliştirmede davranışçı yaklaşımı savunmuşlardır. Dr. Aysun Gürol
Bobbit ile Charters ‘ın Etkileri • Amaçlar, hedefler, ihtiyaçlar ve öğrenme yaşantılarını içeren ilkeler geliştirdiler. • Hedef- davranışların kullanılmasında • öncü oldular. • Hedeflerin ihtiyaç çalışmalarıyla • ortaya çıkarılabileceğini ileri sürdüler Dr. Aysun Gürol
Ralph Tyler, 1949 yılında “Eğitim Programı ve Öğretimin Temel İlkeleri” adlı kitabını yayınladı Ralph Tyler’in etkileri Eğitim yaşantıları nasıl etkin bir şekilde örgütlenebilir? Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını nasıl belirleyebiliriz? Dr. Aysun Gürol
Tyler’ın Eğitim yaşantıları ile ilgili üç ilkesi Süreklilik: Öğrenme yaşantıları düzenlenirken aşamalı tekrara yer verilmelidir Sıralama : Öğrenme yaşantıları düzenlenirken sıralı bir gelişim içermeli yeni bir yaşantı bir öncekinin üzerine inşa edilmelidir Bütünleştirme : Öğrenme yaşantıları, eğitim programının diğer ilkeleriyle yatay bir ilişki içinde olmalıdır Dr. Aysun Gürol
Hilda Taba, 1962’de “Program Geliştirme, Kuram ve Uygulama” adlı kitabı yayınlamıştır. Tyler’ in izinden gitmiştir. • Pestallozzi, 19. yüzyılda ilkokullardaki uygulamaların ve eğitim programlarının yenileşmesine katkıda bulunmuş, eğitim sürecinin çocuğun doğal gelişimine ve duyumsal etkilerine bağlı olması gerektiğini savunmuştur. • Frobel, anokulu çalışmalarıyla öne çıkmış, eğitim süreci 3 – 4 yaşlarında başlaması ve öğrencinin kendi etkinliklerine dayanmalıdır. Dr. Aysun Gürol
Herbert, bilgi ve ahlak kavramları üzerinde durmuş, eğitimin çocuğun ön bilgilerine, ilgi ve ihtiyaçlarına dayalı olması gerektiğini dile getirmiştir. HerbertSpencer, eğitimin temel amacı yaşama hazırlıktır. Eğitim programları bu temel amaca hizmet etmelidir. Dr. Aysun Gürol
TÜRKİYE’DE PROGRAM GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI • İlk önemli çalışma 3 Mart 1924’de çıkartılan Tevhid-i Tedrisat Kanunuyla başladı . • Bu yıllarda Türkiye’ye çağrılan John Dewey’in hazırladığı rapor doğrultusunda daha çok ilköğretim programlarının geliştirilmesine ağırlık verildi. Dr. Aysun Gürol
1950’li yıllara kadar Türkiye’de program geliştirme çalışmaları daha çok “dersler ve konular listesi (Müfredat )” hazırlamak şeklinde ele alınmış, 1952’de Türkiye’ye gelerek köy okullarında incelemeler yapan K.V. Wofford’un hazırladığı raporla daha sistematik bir yaklaşımla yapılmaya başlanmıştır. 1961’de kabul edilen 222 sayılı İlköğretim Kanunuile ilköğretim programlarının değiştirilip geliştirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Dr. Aysun Gürol
1962’de toplanan VII. milli eğitim şurasında program geliştirmeyle ilgili önemli kararlar alınmış, bu doğrultuda çeşitli komisyonlar çalışarak, bazı illerde pilot uygulamalar yapıldıktan sonra ise 1968 programı uygulamaya sokulmuştur.1970’li yıllarda 8 yıllık ilköğretim okulu denemesi ve program çalışmaları gündeme gelmiş ve bu çalışmalara hız verilmiştir. Dr. Aysun Gürol
1982’de Milli Eğitim Bakanlığı program geliştirme konusunda bir model oluşturmuş ve bu model 2142 sayılı Tebliğler Dergisinde yayınlanmıştır. Bu modelin hazırlama ilkeleri 1984’de yeniden belirlenmiştir. Bu model, amaç-davranış- işleyiş- değerlendirme boyutları içinde programların derslere göre hazırlanması esasını getirmektedir. Dr. Aysun Gürol
2004- 2005 Öğretim Yılından itibaren ise Yapılandırmacı Yaklaşımtemeline dayanan yeni bir program geliştirilmiş ve halen okullarımızda uygulama çalışmaları devam etmektedir. Dr. Aysun Gürol
2. Psikolojik Temeller Oluşturulan eğitim programlarının, öğrencilerin bedensel ve zihinsel gelişimine uygunluğunu sağlama açısından psikolojiden önemli ölçüde yararlanılmaktadır. Dr. Aysun Gürol
Eğitim programları üzerinde en çokdavranışçılık, bilişsel ve yapılandırmacılık kuramlarının etkisi olmuştur. Dr. Aysun Gürol
Program geliştirmeyi etkileyen öğrenme kuramları A. Davranışçı kuram Watson, Pavlov, Thorndike, Skinner davranışçı kuramın temsilcilerindendir. Davranışçı kuramın genel özellikleri şunlardır • Yalnızca gözlenebilir etkinlikler üzerindedurur. • Öğrenmeyi, uyarıcı-tepki bağının oluşmasınaindirger. • Davranışı sadece ölçülebilirliği ile açıklar. • Öğrenme sürecinde, öğrenene edilgen rolverir. • Pekiştirme yoluyla davranış değiştirildiğinikabul eder. Dr. Aysun Gürol
B. Bilişsel Kuram Temelinde Gestalt psikolojisi vardır. Bu kuramın öncüleri Piaget, Gagne, Guilford'dur. Bu kurama göre öğrenme kompleks ve karmaşık bir yapıdır. Öğrenme sürecinin bilgiyi algılama, karşılaştırma , kodlama ve hatırlama sürecinden oluştuğunu ifade eder. Dr. Aysun Gürol
C.Yapısalcı ( oluşturmacı ) kuram Bilginin yeniden yapılandırılması, üretilmesini ifade eder. Piaget, Vygotsky, Gestalt öncüleri arasında sayılabilir. Dr. Aysun Gürol
3. Toplumsal Temeller Dr. Aysun Gürol
3. Toplumsal Temeller Dr. Aysun Gürol
4. Felsefi Temeller Dr. Aysun Gürol
4. Felsefi Temeller Program tasarımı ve hedeflerin belirlenmesi aşamasında felsefeden yararlanılır. Eğitim hedeflerinin tutarlılığını sağlar. Öncelikli hedefleri saptar. Geleceğe ilişkin yordamlarda bulunur. Niçin ? sorusuna cevap arar. Her eğitim programının dayandığı bir felsefe olmalıdır Özellikle hedeflerin belirlenmesinde en fazla felsefeden yararlanılır Dr. Aysun Gürol
İDEALİZM ( İDEALİST GÖRÜŞ) REALİZM ( GERÇEKÇİLİK ) Eğitim Felsefesi Akımları PRAGMATİZM ( YARARCILIK ) EXİSTENTİALİZM ( VAROLUŞÇULUK ) Dr. Aysun Gürol
Pragmatizm ( Yararcılık): Dr. Aysun Gürol
VAROLUŞÇULUK Toplumu geliştirmeye bireyden başlanmalıdır. Dr. Aysun Gürol
EĞİTİM FELSEFESİ • Programlar felsefi görüşler üzerine kurulur • Amaçların tespitinde felsefeden yararlanılır • Amaçlar düzene konulur • Programın iç ve dış tutarlılığına bakılır • Toplum ve konudan ne alınacağını belirler. Dr. Aysun Gürol
Eğitim Akımları • Daimicilik ( Prennialism = Değişmezcilik = Klasik Görüş) • Esasicilik ( Essentialism = Özcülük) • İlerlemecilik ( Progressivizm = Deneyci Görüş) • Yeniden Kurmacılık ( Reconstructionism = Yeniden Yapılanmacı Görüş) Dr. Aysun Gürol