Trzy obszary działań objęte obecną reformą

1. Podstawowe elementy reformy administracji publicznejPrzedsięwzięcia już realizowanei planowane w przyszłościListopad 2008r.

2. Trzy obszary działań objęte obecną reformą • Podstawa prawna - Uchwała i stanowisko Rady Ministrów nr 13 z 22 stycznia 2008 r. w sprawie dokończenia reformy administracji publicznej oraz zasad prowadzenia prac w tym zakresie; • Dokończenie reformy administracji rządowej, w tym poprawa koordynacji działań naczelnych i centralnych organów administracji oraz zreformowanie działania administracji rządowej na szczeblu województwa; • Decentralizacja zadań – przekazywanie zadań realizowanych do tej pory przez administrację rządową w kompetencję samorządów terytorialnych; • Przywrócenie właściwej roli służby cywilnej i wprowadzenie skutecznych mechanizmów zarządzania kadrami urzędniczymi - – podniesienie poziomu kwalifikacji i kompetencji, zmiany zasad zarządzania;

3. Przykładowe elementy reformy administracji rządowej • Nowa ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie • Likwidacja delegatur urzędów wojewódzkich • Likwidacja licznych instytucji i podmiotów działających „na orbicie” urzędów centralnych (gospodarstwa pomocnicze, instytuty, ośrodki wypoczynkowe itp.) • Włączenie Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej do Ministerstwa Spraw Zagranicznych • Działania na rzecz wdrożenia zarządzania i budżetu zadaniowego

4. Wzmocnienie instytucjonalne administracji publicznej • Przywrócenie właściwej roli Służby Cywilnej i wprowadzenie skutecznych mechanizmów zarządzania kadrami urzędniczymi; • Nowelizacja ustaw o Służbie Cywilnej oraz o pracownikach samorządowych; • Zniesienie albo ograniczenie do ściśle określonych stanowisk ustawy o Państwowym Zasobie Kadrowym;

5. Decentralizacja – założenia • Nadrzędną rolę pełni konstytucyjna zasada subsydiarności państwa (uprawnienia winny być przypisane do najniższego szczebla administracji będącego w stanie efektywnie zrealizować postawione zadania); • Samorząd województwa, a nie wojewoda posiada kompetencje w zakresie administracji reglamentacyjno - porządkowej. Przy wojewodzie pozostają natomiast uprawnienia nadzorcze i kontrolne • Przekazywane zadania i kompetencje, co do zasady, powinny być przejmowane przez samorząd jako zadania własne;

6. Z historii reform samorządowych • Rok 1990 – reaktywowanie samorządów gminnych; • Rok 1998 – powiaty i województwa • Obie te reformy wiązane są przede wszystkim z nowym podziałem administracyjnym; • Rok 2008 – zmiany funkcjonalne i jakościowe, akcent położony jest na lepsze funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego i podniesienie jakości usług świadczonych przez administrację:

7. Nowe zadania samorządu terytorialnego • Wzmocnienie roli samorządu, zwłaszcza regionalnego, w kształtowaniu polityki rozwoju (finalizacja prac nad nowelizacją ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju • Nowe zadanie gmin i powiatów – działania na rzecz rozwoju lokalnego (ustawy ustrojowe);

8. Nowe zadania samorządu terytorialnego • Wspieranie rozwoju terenów wiejskich (ustawa o funduszu sołeckim; pakiet regulacji prawnych ukierunkowanych na wsparcie rozwoju terenów wiejskich, przekazanie do samorządu województwa ośrodków doradztwa rolniczego);

9. Nowe zadania samorządu terytorialnego • Działania na rzecz rynku pracy (zlikwidowanie OHP jako państwowej jednostki budżetowej i przekazanie prowadzenia hufców pracy w gestię samorządów wojewódzkich, zmiany w zasadach korzystania z środków Funduszu Pracy na realizację projektów dotyczących regionalnego i lokalnego rynku pracy) • Przekazanie samorządom zadań PFRON jako zadania własnego – 2010r.

10. Nowe zadania samorządu terytorialnego • Zadania z zakresu pomocy społecznej realizowane do tej pory jako zadania z zakresu administracji rządowej - stają się zadaniami własnymi gminy (m.in. przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych i celowych, organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania); • Szkolnictwo wyższe (wariant przekazania samorządom wojewódzkim zadań związanych z prowadzeniem 37 państwowych wyższych szkół zawodowych);

11. Nowe zadania samorządu terytorialnego • Przekazanie do samorządów wojewódzkich prowadzenia parków krajobrazowych; • Zmiany w systemie oświaty (odrębna prezentacja); • Wprowadzenie standardów wykonywania zadań publicznych w wielu dziedzinach administracji (m.in. z zakresu edukacji i pomocy społecznej) i powiązania z nimi rozwiązań finansowych

12. Administracja zespolona • Inspekcja sanitarna – projekt ustawy przywracającej zespolenie na szczeblu województwa i powiatu trafił już do Sejmu; • Konsolidacja inspekcji ochrony środowiska oraz straży rybackiej i straży łowieckiej; • Laboratoria – konsolidacja zasobów;

13. Administracja zespolona • Konsolidacja (wg zasady - „od pola do stołu”) - Inspekcja bezpieczeństwa żywności (Inspekcja Weterynaryjna , Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych , część zadań Inspekcji Sanitarnej) • Konsolidacja Inspekcja Handlowa i administracja ochrony konkurencji i konsumentów;

14. Administracja zespolona • Wzmocnienie roli wojewody i starosty w sytuacjach nadzwyczajnych (kryzysowych); • Kierownicy inspekcji - powoływanie i odwoływanie przez wojewodę (starostę) - w uzgodnieniu z odpowiednimi organami (wyjątek Policja i PSP – opinia wojewody lub starosty); • Usytuowanie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska – projekt w Sejmie, przygotowania w urzędach wojeódzkich;

15. Drogi samorządowe • Przekazanie części dróg krajowych do samorządu wojewódzkiego; • Rządowy program wsparcia modernizacji sieci dróg lokalnych;

16. Statystyka drogowa • Na ogólną długość dróg powiatowych wynoszącą 128.304 km, nawierzchnię bitumiczną ma 108.028 km; • Zaledwie 10% dróg powiatowych spełnia wymagania techniczne i użytkowe drogi tej kategorii; • Zaledwie 13 456 km dróg powiatowych nie wymaga remontu. Z pozostałych: - 27 289 km wymaga remontu cząstkowego, - 36 009 km wymaga remontu okresowego, - 51 450 km wymaga przebudowy.

17. Statystyka drogowa • Na ogólną ilość mostów, tuneli i promów na sieci dróg powiatowych wynoszącą 11 804 sztuk, aż 9 547 wymaga natychmiastowego remontu cząstkowego lub okresowego, albo przebudowy. • Na ogólną wartość odtworzeniową sieci dróg powiatowych wynoszącą 243 837,3 mln zł, wartość zużycia oszacowano na 88 340,5 mln zł;

18. Wzmocnienie podstaw majątkowych jst • Kontynuacja komunalizacji majątku Skarbu Państwa; • Wyposażenie jednostek samorządu terytorialnego w majątek Skarbu Państwa będący obecnie w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego (około 1100 nieruchomości); • Przejścia graniczne na zachodniej i południowej granicy – zarządzanie w gestię starosty;

19. Wzmocnienie podstaw majątkowych jst Przygotowywane są także rozwiązania zmierzające do przekazania samorządom: • udziałów skarbu państwa w lotniskach regionalnych; lotnisk wojskowych, które nie służą do realizacji zadań sił zbrojnych – finalizacja prac; • udziałów skarbu państwa w agencjach rozwoju regionalnego w innych spółkach i przedsiębiorstwach ogólnego znaczenia gospodarczego i użyteczności publicznej • regionalnych oddziałów telewizji publicznej (TVP 3) i regionalnych rozgłośni Polskiego Radia ;

20. Majątek Skarbu Państwa na rzecz jst • W dniu 24 stycznia 2008 roku przekazano 42.000 udziały Spółki Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Zawierciu na rzecz Miasta Zawiercia o łącznej wartości nominalnej 21.000.000,00zł; • W dniu 16 czerwca 2008 roku przekazano na rzecz Województwa Małopolskiego 348.500 akcji Spółki PKS S.A. w Wadowicach o łącznej wartości nominalnej 871.250,00zł ; • W dniu 16 czerwca 2008 roku przekazano na rzecz Województwa Małopolskiego 252.450 akcji Spółki PKS S.A. w Krakowie o łącznej wartości nominalnej 2.524.500,00zł ; • W dniu 16 czerwca 2008 roku przekazano na rzecz Województwa Małopolskiego 242.250 akcji Spółki PKS S.A. w Nowym Sączu o łącznej wartości nominalnej 2.422.500,00zł ;

21. Powiat przejmuje PKS • W dniu 16 lipca 2008 roku podpisano umowę nieodpłatnego przeniesienia własności akcji Skarbu Państwa w Spółce Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Starogardzie Gdańskim Spółka Akcyjna na rzecz Powiatu Starogardzkiego; • Umowa dotyczy przekazania 850.000 akcji o wartości nominalnej 10,00 zł każda i łącznej wartości nominalnej 8.500.000,00 zł, co stanowi 85% ogółu akcji; • Minister Skarbu Państwa uwzględnił wniosek Starosty Powiatu Starogardzkiego w związku z faktem spełnienia przesłanek wymaganych treścią art. 4a ust. 3 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz mając na uwadze zasadność umożliwienia jednostkom samorządu terytorialnego samodzielnego prowadzenia spraw mających na celu świadczenie usług w przewozów pasażerskich;

22. Ustrójsamorządu terytorialnego • Wprowadzenie jednoosobowego organu wykonawczego na poziomie powiatu; • Wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych (gmina, powiat) • Marszałek województwa – organ w odniesieniu do wydawania decyzji administracyjnych i niektórych uprawnień kontrolnych;

23. Ustrójsamorządu terytorialnego • Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego – nowa ustawa plus część nowych w KPA; • Rola samorządowych kolegiów odwoławczych;

24. Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst Ustawa określa: • cele i sposób prowadzenia polityki miejskiej państwa; • zasady i formy współpracy jednostek samorządu terytorialnego w zakresie, w tym: • sposób tworzenia i zakres działania zespołu miejskiego, • sposób tworzenia obszaru metropolitalnego, • organizację i zakres działania zespołu metropolitalnego.

25. Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst • Zespół miejski - gminna miejska oraz gminna miejsko – wiejska może wraz z inną sąsiadującą gminą lub gminami utworzyć zespół miejski. • Do zakresu działania zespołu miejskiego należy opracowanie i uzgodnienie projektu studium ramowego uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obszaru zespołu miejskiego oraz uchwalenie studium ramowego dla tego obszaru. • Zakres działania zespołu miejskiego może obejmować także: inicjowanie współpracy członków zespołu na rzecz realizacji zadań publicznych mających znaczenie dla zespołu; opracowywanie i uchwalanie programów lub planów w sprawach określonych uchwałami zgromadzenia zespołu; koordynowanie działań członków zespołu w zakresie i na zasadach określonych w uchwałach zgromadzenia zespołu; wspólne wykonywanie zadań publicznych określonych statutem zespołu lub uchwałą zgromadzenia zespołu, w tym prowadzenie przedsiębiorstw i innych jednostek organizacyjnych oraz podejmowanie wspólnych przedsięwzięć, zwłaszcza o charakterze infrastrukturalnym, mających znaczenie dla zespołu; pozyskiwanie i łączenie środków publicznych i prywatnych niezbędnych do realizacji zadań zespołu; promocja zespołu.

26. Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst • Obszar metropolitalny stanowi ciągły przestrzennie układ osadniczy obejmujący co najmniej jedno miasto na prawach powiatu wraz z otaczającymi je gminami, który charakteryzuje się silnymi związkami funkcjonalno-przestrzennymi, w tym dużym przepływem osób, towarów i usług oraz intensywnym zagospodarowaniem i dużą gęstością zaludnienia, w skali całego terenu. • Obszar metropolitalny może obejmować gminy położone wewnątrz wyznaczonego obszaru, nawet jeżeli nie wykazują one silnych powiązań z miastem na prawach powiatu. • Granice obszaru metropolitalnego mogą przecinać teren powiatu i wykraczać poza granice województwa.

27. Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst • Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, tworzyć obszary metropolitalne z łączną liczbą mieszkańców nie mniejszą niż 500 tys., przy gęstości zaludnienia na tym obszarze nie mniejszej niż 200 mieszkańców na 1 km2 • W oparciu o przeprowadzone analizy, minister właściwy do spraw administracji publicznej opracowuje i przedkłada do akceptacji Radzie Ministrów propozycję wyznaczenia granic obszaru metropolitalnego. Propozycję tę po zaakceptowaniu przez Radę Ministrów przekazuje się do zaopiniowania, w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 60 dni, organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego, które w przypadku utworzenia obszaru metropolitalnego uzyskały by z mocy prawa przynależność do zespołu metropolitalnego. Po upływie tego terminu, minister właściwy do spraw administracji publicznej wydaje postanowienie o planowanych granicach obszaru metropolitalnego (może ono być zaskarżane przez organy stanowiące jst, do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia.Sąd administracyjny rozpatruje sprawę w terminie 30 dni o dnia jej otrzymania.

28. Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst • W celu prowadzenia spraw obszaru metropolitalnego ustanawia się zespół metropolitalny. • Przynależność do zespołu uzyskują z mocy prawa: - gminy położone na obszarze metropolitalnym, - powiaty, które w całości położone są na obszarze metropolitalnym. •  Zespół wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. • Zespół ma osobowość prawną. • Samodzielność zespołu podlega ochronie sądowej. • Zespół nie stanowi jednostki samorządu terytorialnego.

29. Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst • W przypadku, gdy dany powiat tylko w części znajduje się w obszarze metropolitalnym, zespół zawiera z tym powiatem porozumienie o wykonywaniu na terenie wchodzącym w skład obszaru zadań powiatu; • Organami zespołu są: - zgromadzenie zespołu – jako organ stanowiący i kontrolny; - zarząd zespołu – jako organ wykonawczy. • Zgromadzenie zespołu składa się z delegatów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego należących do zespołu. • Każda jednostka samorządu terytorialnego należąca do zespołu jest reprezentowana przez jednego delegata. Delegatem jest z mocy prawa odpowiednio wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta. • W skład zgromadzenia zespołu wchodzi także, z głosem doradczym, starosta powiatu, który w części położony jest na obszarze metropolitalnym.

30. Inne elementy reformy • Wprowadzanie mechanizmów ułatwiających wykorzystanie środków unijnych (m.in. nowelizacja ustawy o zasadach polityki rozwoju, doprecyzowanie zapisów dotyczących dotacji rozwojowych, partnerstwo publiczno – prywatne i publiczno – społeczne); • Włączenie dochodów i wydatków funduszy celowych do budżetów właściwych jednostek samorządu terytorialnego (fundusze ochrony środowiska, fundusz geodezyjny i kartografii, fundusz ochrony gruntów rolnych);

31. Inne sprawy do załatwienia • Rekompensata ulga prorodzinna; • Ustawa o planowaniu przestrzennym; • Pielęgniarki opuszczają dps – y; • Projekt ustawy o kierujących pojazdami; • Centralizacja funduszu geodezyjnego; • Ustawa o odpadach wydobywczych;

32. Dziękuję za uwagę Marek Wójcik Doradca Wicepremiera – Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Sekretarz Zespołu do spraw decentralizacji mw@zpp.pl