İLKYARDIM BİLGİLERİ

1. İLKYARDIM BİLGİLERİ İLKYARDIM BİLGİLERİ RAHŞAN YILMAZ ACİL SERVİS SORUMLU HEMŞİRESİ • RAHŞAN YILMAZ • ACİL SERVİS SORUMLU HEMŞİRESİ

2. Ağızdan Ağıza Suni Teneffüs Metodu • Kişiyi düz bir yere sırt üstü yatırınız. • Çenesini yukarı başını geriye çekerek solunum yollarını açınız. • Ağız çevresini temizleyiniz. • Çeneye bastırarak ağzının açılmasını sağlayıp, diğer elinizle burun deliklerini tıkayınız. • Derin nefes alıp ağızdan ağıza dakikada 12-15 defa üfleyiniz. • Göğüs kafesinin yükselip, yükselmediğini kontrol ediniz. • Solunum normale dönünceye kadar veya hastaneye ulaştırıncaya kadar işleme devam ediniz.

3. ALLERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM • Alerji (aşırı duyarlık), genel anlamda aynı maddelerle karşılaşıldığında bazı kişilerde değişik belirtilerde görülen bir rahatsızlıktır. Saman nezlesi, alerjik konjunktivit astım, ürtiker (kurdeşen), serum hastalığı bazı ilaçlara karşı görülen alerjik reaksiyonlar gibi çok hastalıklar bu grup içindedir.

4. ALLERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM Alerji yaptığını bildiğiniz maddelerden uzakta durunuz. Özellikle ilkbaharda ağaç ve çiçek polenlerinin havadaki miktarının çoğaldığı zamanlarda kapı ve pencerelerinizi kapatınız. Alerji yaptığını bildiğiniz bir ilaç varsa almayınız. Önceden doktorunuza söyleyiniz. Kedi köpek kılına karşı alerjiniz varsa evinizde evcil hayvan beslemeyiniz. Eğer pişmemiş gıda dokunuyorsa pişiriniz. Sütte olduğu gibi ısıtma ile gıdanın alerjik özelliğini azaltabilirsiniz. Doktorunuzun önerdiği ilaç varsa(antihistaminik) onu alınız.

5. ALERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM • Alerji gelişen bölgeyi kaşımayınız. Kaşıntıyı giderici ilaç varsa kullanınız. • Eğer eklemlerinizde ağrı oluyorsa aspirine karşı allerjiniz yoksa aspirin alınız. • Şuur yerinde değilse yeterli derecede solunum yapamıyorsa öne doğru meyilli olacak şekilde yana yatırınız. • En yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz

6. ALERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM Solunum yollarında ileri derecede şişlikler olabilir. Hasta soluk almayacak duruma gelebilir. Ses değişikliği soluk almada zorluk başlıyorsa zaman geçirmeden hastaneye gidiniz. Tetanos serumu gibi bir serum yapılacaksa daha önceden ne cins serum ve ne zaman yapıldığını doktorunuza söyleyiniz. İkinci kez serum yapılması ile serum hastalığı olur.

7. ARI VE SİNEK SOKMALARINDA İLKYARDIM Arı, sivri sinek sokmalarına karşı: Kesme şekeri hafif ıslatın sokulan kısmın üzerine hafifçe bastırın, zehiri alır, kaşınmayı ve şişmeyi önler.

8. BANDAJ VE SARGILAR • Pansumanları yerinde tutmak, organları uygun bir şekilde sarmak, tespit etmek, gerektiğinde o bölge üzerinde basınç uygulamak vücudun o kısmının hareketini azaltmak ya da bütünüyle engellemek ve vücudun bir kısmının kan akımını azaltmak amacı ile kullanılan malzemeye denir.

9. SARGI ÇEŞİTLERİ : • 1. Silindir (Rulo) Sargılar • 2. Üçgen Sargılar • 3. Özel Sargılar

10. BANDAJ VE SARGILAR 1- SİLİNDİR (RULO) SARGILAR • İlkyardımcı yaralıya dönük. • Rulo sağ elde. • Sargının ucu sol elde. • Bilek kısmında iki kez tespit yapınız. • Sargıyı aşağıdan yukarıya, içten dışa ve birbiri üzerine 2/3 oranda örtecek şekilde sarınız. • Sargı çok bol veya damarları, sinirleri sıkıştıracak kadar da sıkı sarılmamalıdır. • Sarılma bittikten sonra; serbest kalan uç ikiye ayrılarak bir düğüm atıldıktan sonra o bölge etrafında dolanarak bağlanır ya da sargı ucu kendi üzerine çengelli iğne ile veya flasterle tutturulur.

11. Sekiz sargı Özellikle diz, dirsek gibi eklem bölgelerinde ya da bu bölgelerin yakınlarının sarılmasında uygulanır. Sarım, Sekiz sayışı yapacak şekilde, bir aşağı ve bir yukarı kısımdan dolanarak yapılır.

12. Spika sargı Özellikle omuz, kalça eklemi gibi yerlerin sarımın-da kullanılır. Omuz ekleminde kolun üst kısmı sarıldıktan sonra sargı rulosu omuz üzerinden geçirilir. Omuz arkasına, oradan göğüsün arka kısmına getirilir. Buradan göğüsün ön tarafı dolanıp, tekrar omuza getirilir, Omuz önünde sargılar birbirini çapraz ve sekiz şeklinde bir sarılma yapılmış olur.

13. SİLİNDİR (RULO)SARGILARIN UYGULAMA YERLERİ El sargısı : • 2,5-5 cm, enindeki rulo şeklindeki sargı ile önce elin ön kısmından başlanarak, bir kez çepeçevre dolanır. • Sonra elin baş parmak tarafından el sırtına oradan bileğin arkasına geçilir. Buradan tekrar el sırtına geçilerek karşı tarafa gelinir. • Böylece el sırtını örtene kadar sarılır. • Sonra el bileği etrafında 1, 2 kez dolanıp sargılama bitirilir.

14. Parmak sargısı • Sargıya bilekten başlanır, bilek etrafında bir kaç kez dolanır. • Parmak ucundan başlanarak spiral olarak parmak sarılır. • Tekrar elin arka yüzünden el bileğine gelinir. • Birden fazla parmak sarılacaksa; her parmak sarıldıktan sonra sargı bilek etrafında bir kez dolanır ve sonra el sırtından sarılarak parmağa geçer.

15. Baş sargısı : —Yaralı kişiyi bir sandalyeye oturtunuz. — Yaralının arkasına geçiniz. — Her iki silindir sargının rulo kısımlarım birer elinizde tutunuz. — Sargının alt kenarını alında kaşların hemen üst kısmına yakın olarak koyunuz. — Kulakların üst kısmından geçecek şekilde başın arkasına doğru sargı dolanır. — Arka kısımda her iki sargı birbiri ile çapraz yaptıktan sonra üstte bulunan sargı başın önüne doğru dolanır. — Altta bulunan sargı ise, başın orta yönünde olmak üzere öne doğru alma kadar getirilir. — Alında tekrar her iki sargı çapraz yapılarak arkaya doğru dolanır, alttaki sargı başın orta yönünde arkaya doğru ve ilk sargı bir miktar örtecek şekilde çekilir. — Bu şekilde, sarım bitirilir, serbest uç önde kendi üzerine tutturulur.

16. 2- ÜÇGEN SARGILAR : • Bir metrekarelik bez yada başörtü karşılıklı köşeleri üst üste gelecek şekilde katlandıktan sonra çapraz olarak kesilerek iki üçgen sargı meydana getirilir. Üçgen sargının en uzun kenarına taban, sivri olan ucuna tepe denir. • Açık olarak (Göğüste, askıya almada) • Geniş sargı halinde (Kaburga, köprücük, kol kırıklarında) • Dar sargı halinde (Rulo sargıların yerine çene kırıklarında)

17. ÜÇGEN SARGILARIN UYGULAMA YERLERİ Baş sargısı : • Üçgen sargının tabanını 5 cm. katlayın. Başın üst kısmına yerleştirin. • Tabanın iki ucunu arkadan birbirine çapraz geçirin. Altında bağlayın. • Sargının tepesini biraz çekiniz ve yukarı katlayıp iğneleyiniz. • Başa bir cisim batmış ise; Cismi çıkarmadan, simitçik yapıp, cismin hareketini önleyiniz.Simitçik (Simit yastık); Dar sargı 2-3 kez parmak üzerinden üst üste gelecek şekilde sarılıp, serbest kalan uç içten aynı yönde çevrilerek döndürülürse

18. Omuz sargısı : Merkezi omuza gelmek üzere açık bir sargı kullanınız. — Sargının tabanını 5 cm. Bükünüz.— Tabanın uçlarını içten karşılıklı dolayınız. Dıştan bağlayınız. — Bir üçgen sargı ile kolu askıya alınız. — Tepeyi aşağıya döndürüp çengelli iğne ile bağlayınız.

19. Göğüs sargısı • Sargının tabanını 6 cm, katlayın, tepesini omuzun üzerinden geçiriniz. • Tabanın iki ucunu arkada bağlayın. • Arka düğümün bir ucunu tepe ile bağlayınız. Göğüs ve Karın sargısı • Vücudun önüne açık bir sargı koyunuz. Tepe altta kalacak. Taban koltuk altından geçecektir, Sargı üstte 5 cm. kadar kıvrılmalıdır. • Tabanın uçlarını arkada bağlayınız. • İkinci bir sargıyı, tepe yukarıda olmak üzere yine öne koyunuz. Taban kalça hizasında olmalı ve kıvrılmalıdır, Tepe birincisinin altına kıvrılmalı ve iğnelenmelidir. • İkinci sargıda arkaya bağlanmalıdır. • Birinci sargının tepesi üste ve yukarı kıvrılmalı ve iğnelenmelidir.

20. BAYILMALARDA İLKYARDIM Bayılma beynin kısa bir süre oksijen azlığı ya da yokluğuna bağlı olarak kısa süreli gelip geçici tam ya da kısmen şuur (bilinç) kaybıdır. Geçici ve çok kısa süre ile solunum ve dolaşım durabilir. Kişi yere düşer hatta bazen idrarını ve büyük abdestini kaçırabilir. Yere düşmesi ile beyine yeterli miktarda kan ve oksijen gelir. Bu nedenle hasta kendisine gelmiş olur.

21. BAYILMALARDA İLKYARDIM — Yere düşen kişiyi hemen ayağa kaldırmayınız. — Uygun olmayan bir yere düşmüşse çekerek uygun bir yere taşıyınız. — Yakasını, kemerini elbiselerinin önünü açınız. — Takma dişi varsa çıkarınız. — Bayılmada kusma sık olarak görülür. Bu bakımdan çıkardığı soluk borusuna kaçabilir. Başını yana çeviriniz. — Etrafındaki kalabalığı dağıtınız, rahat soluk almasını sağlayınız — Hastanın ayaklarını tutup yukarı kaldırınız. — Başının altına kesinlikle yastık koymayınız. — Ağızdan sulu yada katı yiyecek vermeyiniz. — Yüzüne, başına soğuk su serpiniz, yüzünü ıslak bezle silip ovuşturunuz. — Varsa amonyak yada kolonya koklatarak solunum yolunu hafifçe tahriş ediniz. Böylece derin soluk almasını sağlayınız. — Gerekirse ağızdan ağıza yapay solunum ve kapalı kalp kompresyonu yapınız. — Kol ve bacaklara ayaktan kalbe doğru masaj yapınız .

22. BEL AĞRILARINDA İLKYARDIM Ağır yük kaldırma, çekme veya itme ile bele özellikle omurlar arasında bulunan disk denilen kıkırdaklara binen yük artar. Bel iskeleti, kasları ve bağları zorlanır, Belde ağrı olur. Bu ağrı bacaklara kadar yayılabilir, uyuşukluk, karıncalanma hissi kuvvet azlığı olabilir.

23. BEL AĞRILARINDA İLKYARDIM — Sırt üstü yatınız. Yatağın altına geniş tahta koydurunuz. — Dizlerinizi ve kalçalarınızı 90 derece bükünüz. Bacaklarınızın altına 2-3 yastık koyunuz. Bu şekilde dinlenme belinizin rahatlamasını sağlar. — Bele sıcak uygulayabilirsiniz. Ağrı dindirici ve kasları gevşetici ilaç alabilirsiniz. — Ikınmayınız. Ağır cisimleri çekmeyiniz. İtmeyiniz ya da kaldırmayınız. Belinize döndürücü hareket yaptırmayınız. — Kabızsanız mülayim yapıcı (Laksatif) ilaç alınız. — Yataktan kalkarken yavaşça yanınıza döndükten sonra oturunuz. — Eğer bir kapı kenarına veya o yükseklikteki bir demir boruya elbiselerinizle tutturup vücudunuzu aşağıya sarkıtırsanız çok rahatlayabilirsiniz. — Bel ağrısının nedeninin saptanması için ortopedi ve travmatoloji veya fizik tedavi uzmanına muayene olunuz.

24. BEYİN KANAMALARINDA İLKYARDIM Beyin kanaması genellikle tansiyonu yüksek olan yaşlı kişilerde görüldüğü gibi beyin içindeki doğuştan hatalı bir damarın yırtılmasıyla da olur. Bunun sonucu olarak ani felçler gelişir. Bazen üç beş ay sonra bile beyin ile beyin zarı arasında kanama yavaş yavaş toplanarak geçte olsa tehlikeli beyin kanaması ve felçler olabilir. En çok vücudun bir tarafında, kol ve bacaklarda felç olur. Kısa bir süre şuur kaybolur. Solunumu düzensiz ve yüzeyseldir. Yüz kırmızıdır. Nabzı hızla atar. Gözbebeği diğer tarafa göre daha geniş olur.

25. BEYİN KANAMALRINDA İLKYARDIM • Başı hafifçe yukarı doğru meyilli gelecek şekilde yatırınız. • Elbiselerin önünü açınız, gevşetiniz. • Başa havluyla sarılmış buz torbası koyunuz. • Hastayı tuvalet için ayağa kaldırmayınız. • Kusarsa başını yana çeviriniz. Ağzını temizleyiniz. Boğaz bölgesindeki kasları felç olanlarda bu çok tehlikelidir. Çünkü kustuğu, soluk yoluna kaçıp tıkayabilir. • İlaç vermeyiniz. • Hemen doktor çağırınız veya yan oturur durumda sedye ile hastaneye taşıyınız.

26. BOĞULMALARDA İLKYARDIM • BOĞULMA • Yaşam için gerekli temiz havanın alınıp kirli hava olarak geri atılmasına SOLUNUM, çeşitli nedenlerle solunum durması haline de BOĞULMA denir.

27. BOĞULMA NEDENLERİ — Solunum yolu; şuursuz olarak dilin arkaya gitmesi, başın öne doğru bükülmesiyle, yabancı cisim, takma dış, ağızda biriken kan veya solunum yollarının yaralanması, ses tellerinin şişmesi ya da kasılması gibi nedenlerle tıkanabilir.— Çeşitli zehirli gazlar, kafa yaralanmaları gibi nedenlerle santral sinir sisteminin çalışmasının yavaşlaması, suda veya iple boğulmalar nedeniyle solunum yavaşlar veya durur. — Kalp durması, şok durumu, elektrik çarpması, karbon monoksit zehirlenmesi nedeniyle de solunum durabilir.— Göğüs duvarının delici yaralanmaları da boğulma nedenlerindendir.

28. BOĞULMA (ASPHXA) BELİRTİLERİ : Bunlar asfeksinin derece ve şiddetine göre ikiye ayrılırlar. İlk aşamada görülenler: • Baş dönmesi ve halsizlik. • Nefes darlığı • Nabızda sürat • Kısmı şuur kaybı. Boyun damarlarında şişme. • Yanak ve dudaklarda morarma ile birlikte yüzde kızarma, kan toplanması. Sonraki aşamalarda görülenler : • Dudaklar, burun, kulaklar ve ayak parmakları mavimtırak gridir. • Solunum kesik kesiktir veya hiç yoktur. • Nabız yavaş ve intizamsızdır. • Tam şuur kaybı vardır.

29. BOĞULMALARDA İLKYARDIM • Solunum yoluna kaçan cisimlerin solunum yolunu tıkaması halinde Heimlich Manevrası uygulayın. (Bebekler için Heimlich Manevrası) (Bilinçsiz yatan hastalarda Heimlich Manevrası) • Bilinç kaybı olan hastanın ağız içini işaret parmağınızla temizleyin ve hastayı sırtüstü yatırın. • Çeneyi yukarı kaldırın ve dili öne doğru çekerek solunum yolunu normal anatomik konuma getirin. • Acil yardım isteyin.

30. BOĞULMALARDA İLKYARDIM • Suni solunum ve kalp masajına hazırlanın. Solunum yollarının açılması ilk üç dakika içinde yapılmalıdır, beyin daha fazla oksijensizliğe dayanamaz.

31. Suda boğulmada ilkyardım • Suda boğulma tehlikesi geçiren kişiyi karaya çıkarıp, sırtüstü yatırın. • Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetip açın. • Takma dişini varsa çıkarın. • Ağzının içindeki yabancı cisimleri temizleyin. • Ağızdan ağıza yapay solunum yapın. Soluk verdiği zaman kişinin başını çabuk yana çevirin, bu hareketi 5-6 kez tekrarlayın. Böylece; fazla su köpürerek dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum da yaptırılmış olur. • Daha sonra ıslak giysileri çıkarıp battaniyeye sarın. • Yutulan suyu çıkartmak için iki elinizle karnın altından tutarak hastayı yukarı kaldırınız. Bu suretle hava yolundaki suların boşalmasına yardım etmiş olursunuz

32. BURKULMALARDA İLKYARDIM • Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve diğer yumuşak doku yapılarının; eklemin normal hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına "BURKULMA" denir. Eklemde şişlik, ağrı morluk olur. Bu yapılar normalden fazla gerilebilir. Hatta yırtılabilir. Hareketler ağrılıdır.

33. BURKULMALARDA İLKYARDIM • Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz. • O eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. • Burkulmuş ayağınızın üzerine basmayınız. • Ayağınızın altına 4-5 yastık koyarak kalp seviyesinin üzerine kaldırınız. Burkulmuş yerinizi sarkıtmayınız. Şişlik, kanama ve ağrı olabilir. • Burkulma kolunuzda ise kolunuz kalp seviyesi üzerinde olacak şekilde tülbentle kolunuzu boynunuza asınız. • Sıcak havlu yada termofor uygulamayınız. • Ovuşturmayınız. O ekleminizi dinlendiriniz. • Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde sarınız. • Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalışırınız. Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız. • Ortopedi ve travmatoloji kliniğine götürünüz.

34. Buruna yabancı cisim kaçması halinde yapılacak ilkyardım • Buruna da kulakta olduğu gibi bazı yabancı cisimler kaçabilir. Kuru buğday, bezelye, nohut gibi tahıllar kaçarsa burundaki nemlilikten ya da buruna kaçırılan sudan dolayı şişerler. • Bu yabancı cismi çıkarmak için uğraştığınız sırada bunları daha derine itmek ve çıkartılmasını zorlaştırmak olasıdır. • Hastayı hafifçe sümkürtünüz. • Varsa burun damlası yada gliserin damlatınız. Sonra tekrar sümkürtünüz. • Bu basit önlemlerle çıkmıyorsa kulak burun boğaz kliniğine gidiniz.

35. Çocuklardaki havalelerde ilkyardım • Genellikle 1-4 yaş arasındaki çocuklarda ateşin yükselmesi sonucu kasılmalar olur. Bu yaşlarda beyin ileri derecede ateş yükselmelerine karşı diğer yaşlara göre daha duyarlıdır. Bazı ailelerde böyle bir duyarlılık bulunabilir. Anne veya babası çocukken havale geçirmişlerdir. Yanaklarının kırmızı olması veya terleme ateşin olacağını haber verir. 1-2 yaşları arasındaki havale geçirme diğer yaşlara göre daha fazladır.

36. Çocuklardaki havalelerde ilkyardım • Çocuğu sakin olarak yatırınız. Odasının penceresini açınız. • Üzerine çok kalın yorgan yada battaniye ile örtmeyiniz. • Ilık su dolu küvete yatırınız. Dirseğinizle su sıcaklığını kontrol ediniz. • Koltuk altlarına ve kasık bölgelerine alkolle ıslatılmış pamuk koyunuz. Çocuğa ıslak, ılık su ile ıslatılmış sünger ile baştan ayağa kadar siliniz, Aynı zamanda gazete vs. ile yelpaze yapılarak vücut üzerindeki nemin buharlaşmasını ve ateşin düşmesini sağlayınız. • Basit önlemlerle vücut ısısı düşmüyorsa ve çocuktaki kasılmalar (havale) geçmiyorsa beklemeden hastaneye gönderiniz.

37. ÇIKIKLARDA İLKYARDIM • Bir eklemi oluşturan kemiklerden bir veya hepsinin birbiri üzerinde yer değiştirerek normal eklem ilişkisinin değişmesine "ÇIKIK" denir. Çıkık ile eklem kapsülü denen eklemi çevreleyen zar bağları da yırtılabilir, Bu ise sık sık çıkıklara, burkulmalara yol açar. Çıkık olan eklemde ağrı şişlik hareket sınırlılığı vardır. Çıkık eklemi bükme ile eklemin tekrar eski çıkık durumuna geldiği görülür.

38. ÇIKIKLARDA İLKYARDIM • Çıkık olan eklemi yerme koymaya çalışmayınız. • Kırıkta olduğu gibi çıkık eklemi tespit ediniz. • Çıkıktan şüphelendiğiniz zaman eklemde ve onun yanındaki kemiklerde kırığın eklem bağında yırtığın da olabileceğini unutmayınız. • Çıkık eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. • Kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. • Ortopedi ve travmatoloji kliniğine gidiniz.

39. ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM • Elektrikle çarpılmak için akımın vücuttan geçerek + ve - kutuplar arasındaki devreyi tamamlaması gerekir. Pil, batarya, ve akümülatörler doğru akım üretirler. Doğru akım 20-30 volttan sonra çarpılma hissi vermekte ancak tahribat yapmamaktadır. Pil ve oto aküsü ile çarpılmak olası değildir.

40. ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM • 30 volt üstü doğru akım (DC) kaynakları tehlikelidir. Evde kullanılan elektrik alternatif akım (AC) tipindedir. Alternatif akım, 15 volt üstünde çarpılma hissi verir, tahribat yapmaz. 20 volt üstü tehlikeli sayılabilir. Elektriğe temas eden noktalar arası mesafe kısa ise arada kalan doku şiddetle ısınır ve yanar. Yanık, elektrik akımının kuvvetine bağlı olarak artar. Alternatif akım, kalp üzerinden geçecek olursa, kalbin sinirsel ileti sistemini bozar, kalp durur.

41. ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM Yıldırım, doğal elektrik kaynaklarıdır. Yıldırım havadaki durağan elektriğin bir ark ile boşalması demektir. Bu nedenle çocukların yağışlı ve fırtınalı havalarda uçurtma uçurmaları tehlikelidir. Çünkü ıslanan uçurtma ipi iletken hale gelir ve elektirk, ipi elle tutan kişi üzerine boşalabilir.

42. Elektrik çarpmalarında yapılması gerekenler : — Elektriği kesmek için sigortaları kullanın.— Kuru tahta, sopa, ip, deri kemer yada kuru gazete tomarı ile yaralının elektrik teli ile olan ilişkisini kesiniz.— Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın.— Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın. — Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın.— Şuursuz ve soluk almıyorsa, ağızdan ağıza yapay solunum yapınız.— Şuursuz fakat soluk alıyorsa, şok durumunu önleyin, ayaklarını yukarı kaldırın. — Şuurlu ve soluk alıyorsa, sakin olarak dinlendiriniz ve bir çay kaşığı yemek sodası ve bir çay kaşığı tuzu 1/3 litre suda eritip, ilk yarım saat içensinde içiriniz. Kendisine gelince ambulansla hastaneye gönderiniz.

43. Elektrik çarpmalarında yapılmaması gerekenler : — Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın.— Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin.— Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunmayın.— Çocukları olay yerinden uzak tutun.— Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın

44. EZİLMELERDE İLKYARDIM • Vücudun bir yerine örneğin; kol ya da bacağa ağır bir cisim düştüğü ya da çarptığı zaman deri ve altındaki dokular, kaslar ezilir, yırtılabilir, kanama şişlik olur. • Elastik sargı sarıp o yerinizi yüksekte tutunuz. • O bölgeye buz uygulayınız. • O bölgenizi dinlendiriniz.

45. GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASI HALİNDE YAPILACAK İLKYARDIM • Gözünüzü ovuşturmayın, yabancı cisimlerin daha derinlere girmesine yol açarsını • Gözünüzü bir kaç dakika kapatınız. Yabancı cismin tahrişi ile artan göz yaşı yabancı cismin dışarı atılmasını sağlayabilir. • Kişiye sümkürür gibi yapmasını söyleyiniz. Bu şekilde yabancı cismin alt göz kapağına geçmesine yardımcı olabilirsiniz. • Gözünüzü bolca su ile yıkayınız.

46. GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASI HALİNDE YAPILACAK İLKYARDIM • Eğer yabancı cisim hala gözde ise görmek için önce alt göz kapağını kontrol ediniz. Görürseniz. temiz bir mendilin ucu ile sivrilttiğiniz bir pamuk parçası ile siliniz. • Sonra üst göz kapağının iç yüzünü kontrol ediniz. Bunun için baş ve işaret parmağının ucu ile üst göz kapağım tutunuz. Kapağın üzerine bir kibrit çöpü yerleştirip bu çöp üzerine kapağı ters çeviriniz. Bu sırada hastaya aşağıya bakmasını söyleyiniz. Yabancı cismi görürseniz temiz bir mendilin ucu ile aynı işlemi yapın. • Eğer göze, örneğin; tahta kıymığı küçük demir parçası gibi yabancı cisim saplanmış ise çıkarmaya çalışmayınız. Gözün üzerine bastırmadan temiz bir mendille örtünüz. • Doktora başvurunuz

47. KALP DURMASI VE KALP MASAJI • KALP DURMASINDA : Hasta bilincini yitirir. Deri kül rengi olur.Bilekte ve boyunda nabız atışı hissedilmez. Gözbebekleri çok büyür.

48. KAPALI KALP MASAJI • Hasta sırt üstü sert bir zemine yatırılır. • Sıkı yerleri gevşetilir. • Hastanın yanına diz çökülür. • Hastanın göğüs kemiği (iman tahtası)'nın 1/3 alt kısmı tespit edilir. • Tespit edilen yere el ayası konur, diğer el çaprazlama bunun üzerine yerleştirilir. • Dirsekleri kırmadan vücut ağırlığını göğüs kafesini 5-7cm bastıracak kadar kuvvet uygulanır ve kaldırılır. • Bu hareket dakikada 60-70 defa tekrarlanır. • Çocuklarda bu hareket elle ve daha hızlı yapılabilir. • Kalp masajı suni teneffüs metodu ile birlikte uygulanırken;

49. Kalp masajı suni teneffüs metodu ile birlikte uygulanırken a) Uygulayıcı tek kişi ise, 2 defa suni solunum yaptırıldıktan sonra 15 defa kalp masajı uygulanarak devam edilir. b) Uygulayıcı iki kişi ise; bir suni solunuma karşılık diğer kişi 5 defa kalp masajı yapar. Kalp masajına nabız normale dönünceye kadar yada hastaneye götürülünceye kadar devam edilir.

50. KALP KRİZİNDE İLKYARDIM • Kalp kasını besleyen kan damarının uzun süre büzüşmüş kalması (spazmı) yada tıkanması sonucu o kalp kası bölgesine yeterli kan gidemez. O kalp kası ölür. O bölgedeki oksijen azlığı yada yokluğu çok şiddetli ve uzun süren ağrı yapar. Buna kalp krizi (kalp enfarktüsü) denir.