150 likes | 302 Views
Roztwory stałe materiałów tlenkowych jako podłoża do epitaksji Marek Berkowski Instytut Fizyki PAN Al. Lotników 32/46, 02-668 Warszawa. 1. Czego oczekujemy od monokryształów wykorzystywanych na podłoża dla cienkich warstw ? 2. Perowskity
E N D
Roztwory stałe materiałów tlenkowych jako podłoża do epitaksjiMarek Berkowski Instytut Fizyki PAN Al. Lotników 32/46, 02-668 Warszawa • 1. Czego oczekujemy od monokryształów wykorzystywanych na podłoża dla • cienkich warstw ? • 2. Perowskity • deformacja komórki elementarnej, przejścia fazowe • własności roztworów stałych prostych perowskitów • kubiczne perowskity (SrAl0.5Ta0.5O3)1-x(LaAlO3)x (SAT1-xLAx) • perowskity potrójne SAT:LA:CaAl0.5Ta0.5O3 • nowe perowskity o niższych (CaAl0.5Ta0.5O3)1-x(NdAlO3)x (CAT1-xNAx) i (LaAlO3)1-x(NdAlO3)x (LA1-xNAx) i • wyższych wartościach stałych sieci (CaGa0.5Nb0.5O3)1-x(SrGa0.5Nb0.5O3)x (CGN1-xSGNx) • Materiały o strukturze K2NiF4 • problemy technologiczne, niekongruentne topienie galanów i tantalanów • roztwory stałe (SrLaAlO4)1-x(SrLaGaO4)x(SLA1-xSLGx) • oraz SLA1-x(Sr2Al0.5Ta0.5O4)x i SLA1-x(Sr2TiO4)x • nowe materiały o strukturze K2NiF4 i najniższych wartościach stałych sieci roztwory stałe SLA1-x(SrNdAlO4)x (SLA1-xSNAx) i • (SrNdAlO4)1-x(CaNdAlO4)x (SNA1-xCNAx) • 4. Wnioski
Podstawowe własności jakich oczekujemy od podłoża • zgodność stałych sieci od temp. • epitaksji do pokojowej • brak przejść fazowych • odporność na reakcję z warstwą w • temperaturze epitaksji • odporność mechaniczna • niska wartość stałej dielektrycznej • i współczynnika strat • temperatura topnienia niższa niż • 2100oC • topienie kongruentne Temperaturowa zależność wartości stałych sieci typowych nadprzewodników i manga-nitów oraz najważniejszych podłoży stoso-wanych do epitaksji
Perowskity – deformacja komórki elementarnej, współczynnik tolerancji
Przejścia fazowe w perowskitach, zbliźniaczenia, nierówność powierzchni
Wzrost i badania strukturalne monokryształów roztworów stałych perowskitów galowych La1-xRExGaO3 Normalizację stałych sieci przeprowadzono według zależności an = aort/ bn= bort/ i cn = cort/2.
Dopuszczalne ustawienia jonów Al i Ta w komórce SAT, symetria oraz parametry sieci
Roztwory stałe potrójnych perowskitów (SAT:LA:CAT)SrAl0.5Ta0.5O3:LaAlO3:CaAl0.5Ta0.5O3
Perowskity – stan aktualnyi co dalej [ CGN1-xSGNx [ [ SAT1-xLAx SAT:LA:CAT [ CAT1-xNAx LA1-xNAx [ [są [ badamy
Roztwory stałe perowskitów glinowych La1-xRExAlO3iCAT1-xNAx LA, PrAlO3 (PA), i NA tworzą roztwory stałe w całym zakresie. Mają strukturę R-3c.LA1-xNAxdla x0.3mismatch = 0 do Sr2-xLaxCuO4- przejście fazowe II rodzaju około 900 oC. Krystalizacja metodą Czochralskiego roztworów stałych CAT1-xNAx. Próbne procesy krystalizacji metodą topienia strefowego CAT1-xNAx dla wartości x = 0.5, 0.6, 0.7 i 0.8. Badania rentgenowskie pozwoliły na określenie struktury i wartości stałych sieci. Mają strukturę R-3c a wartości stałych sieci pokrywają zakres 3.819 a 3.77 Å.
Roztwory stałe (CaGa0.5Nb0.5O3)1-x(SrGa0.5Nb0.5O3)x (CGN1-xSGNx) [ CGN – Pbnm, a=5.4298, b=5.5315, c=7.7352 Å; SGN – Pm3m + Fm3m ?, a=7.899 Å; Zakres stałych sieci 3.8728 – 3.9495 Å, zmiana struktury od Pbnm przez P4/mbm do Pm3m + Fm3m ??;kefCa/Sr=0.43, kefSr/Ca=2.32; kefNb/Ga=1.06, kefGa/Nb=0.94; topienie niekongruentne ?!, redukcja dla CGN też !!! Struktura kubiczna (Pm3m + Fm3m)?od składu x0.6; Sr0.6Ca0.4Ga0.5Nb0.5O3; a3.924 Å H.M. O’Bryan, P.K. Gallagher, G.W. Berkstresser and C.D. Brandle, J. Mater. Res. 5, (1990), 183; S.Erdei, L.E. Cross, F.W. Ainger, A. Bhalla, J. Cryst. Growth 139, (1994), 54;
Wspólne cechy różnych grup perowskitów Zależność objętości komórki perowskitowej od średniej wartości promienia jonowego RB dla różnych rodzin perowskitów o strukturach (R) rombowej, (T/Re) tetragonalnej lub romboedrycznej i (K) kubicznej.
Roztwory stałe monokryształów o strukturze K2NiF4 (1,2,3) [ (4) [ (5) [ • SLA1-x(Sr2Al0.5Ta0.5O4)x (2) • SLA1-x(Sr2TiO4)x (3) • SLA1-x(SrNdAlO4)x (4) • (SrNdAlO4)1-x(CaNdAlO4)x (5) • (SrLaAlO4)1-x(SrLaGaO4)x (1)
Roztwory stałe monokryształów o strukturze K2NiF4 (3)SLA1-x(Sr2TiO4)x= Sr1+xLa1-xAl1-xTixO4 dla x≈0.15 a≈3.777 Å (4) SLA1-x(SrNdAlO4)x 3.754 – 3.712 Å (5) (SrNdAlO4)1-x(CaNdAlO4)x 3.712 - 3.688 Å A. Novoselov et al. Cyst. Res. & Technol., 40, (2005), 405
Wnioski • Znaleziono interesujące monokryształy na podłoża w dwóch grupach materiałów: perowskitach i o strukturze K2NiF4; • Roztwory stałe pozwalają na dobranie wartości stałych sieci podłoża dogodnych dla epitaksji konkretnej warstwy; • Można otrzymać monokryształy bez zbliźniaczeń o stałych sieci dla perowskitów od 3.876 do 3.819 Å i dla materiałów o strukturze K2NiF4 od 3.754 do 3.688 Å; • Badane są inne roztwory stałe w celu otrzymania monokryształów o stałych sieci pokrywających cały interesujący dla epitaksji zakres od 3.946 do 3.688 Å; • Badane monokryształy mają dobrą odporność na reakcję z warstwą, niskie i tan a otrzymywanie ich metodą Czochralskiego zapewnia wysoką jakość strukturalną;