Dr. OSMAN ELBEK (osmanelbek@yahoo) Adnan Menderes Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

1. Dr. OSMAN ELBEK (osmanelbek@yahoo.com) Adnan Menderes Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

2. ÇIKAR ÇATIŞMASI • Son üç yıl içinde bir kongre, sempozyum, kurs, panel vb bilimsel programa katılmak için maddi destek aldınız mı? • 2010 Sigara ve Sağlık Kongresi (Pfizer) • 2010 ERS Kongresi (Abdi İbrahim) • 2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (GSK) • 2011 TTD Orta Karadeniz Toplantısı (AstraZeneca) • 2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (B. Ingelheim)

3. TARTIŞMA HEDEFLERİ • PVC’nin yol açtığı akciğer hastalıklarını irdelemek • Meslek hastalıklarına olgu temelli yaklaşımı tartışmak • Koruyucu hekimlik bilgilerini vurgulamak • Çalışma hayatında yaşanan sorunları hatırlamak

4. “Yapıcılar türkü söylüyor…”

6. Oluklar • Mobilya • Kredi Kartı • Su Boruları • Şişe - Torba • Demiryolları • Lağım Boruları • Zemin Döşeme • Duvar Kaplaması • Kapak İçi Mantarı • Fonograf Kayıtları • Otomotiv Parçaları • Pencere Çerçevesi • Ambalaj Malzemesi • Suni Deri - Ayakkabı • Optik Fiber Kılıf Zarfı • Elektrik Tel - Kabloları • Yüksek Voltaj İzalatörü • Oyuncak - Sportif Malzeme • Enjektör • Serum Tüpü • Transfüzyon Setleri • Paranteral Sıvı - Kan Torbaları • Kateter – Kanül – Dren – Stoma 1830’da Victor Regnault tarafından keşfedilmiş 1912’de Fritz Klatte üretim prensiplerini geliştirmiş 1938’de kitlesel üretim başlamış www.petkim.com.tr Fernández-Nieto M, Allergol et Immunopathol, 2006. Attarchi S, J Occup Med Toxicol. 2007.

7. Yılda 90 milyon kg PVC atmosfere salınmakta Avrupa’da 1999’da 5.5 milyon ton olan üretim 2001’de 5.7 milyon tona yükseldi Sadece İspanya’da PVC üreten 1750 şirket bulunmakta Avrupa’nın genelinde ise 542.000 kişi PVC sektöründe çalışmakta Cordasco EM, Chest 1980. Anonymous, PVC status report. Focus on Polyvinyl Chloride, 2002. Fernández-Nieto M, Allergol et Immunopathol, 2006.

8. Türkiye’nin PVC İhtiyacı: 800.000 ton / yıl Petkim Aliağa Petrokimya Kompleksi: 200.000 ton / yıl

9. “Yapı türkü söyler gibi yapılmıyor ama Bu iş biraz zor. Yapıcıların yüreği bayram yeri gibi cıvıl cıvıl ama yapı yeri bayram yeri değil. ”

10. OLGU-1 • A. A. • 35 yaşında, erkek hasta • Sabah öksürüğü (3 yıl) ve eforla nefes darlığı (3 ay) • 30 paket-yıl tütün alışkanlığı • 19 yıldır PVC sektöründe çalışıyor • Fizik bakı normal • TCT: 11 mm (BCG skar ++) • SFT: Normal

11. Arnaud A, Thorax, 1978.

12. 35 yaşında, erkek hasta Sabah öksürüğü (3 yıl) ve eforla nefes darlığı (3 ay) 30 paket-yıl tütün alışkanlığı 19 yıldır PVC sektöründe çalışıyor Fizik bakı normal TCT: 11 mm (BCG skar ++) SFT: Normal PA AC: Diffüz mikronodüler patern YAKLAŞIM? • YÇBT • YÇBT + FOB • YÇBT + FOB  VATS • Nonspesifik Tedavi ve Sonrası BT Takibi • Sosyal Güvenlik Kurumu’na Başvuru

14. EM X 6800 EM X 46000

16. %18.9 Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

17. OLGU-2 • H. L. • 65 yaşında, kadın hasta • Hemoptizi (1 ay) • Tütün alışkanlığı yok • 37 yıldır PVC sektöründe çalışmış (şu an emekli) • Hobisi yok • Fizik bakı normal • Toraks BT: Sağ üst lobda periferik kitle • TTB: Büyük Hücreli Akciğer CA

18. 65 yaşında, kadın hasta Tütün alışkanlığı yok 37 yıldır PVC sektöründe çalışmış (şu an emekli) Hobisi yok Büyük Hücreli Akciğer CA YAKLAŞIM? • Mesleğin hastalık gelişiminde etkisinin olmadığı • Meslek etkisinin bilinemeyeceği • Mesleğin hastalık gelişiminde muhtemelen etkili olduğu • İleri inceleme (DNA-toz analizi, vs) gerektiği • Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurması gerektiği

19. PVC & KANSER

20. Kanser Üzerine Anlamlı Etkisi Yok Akciğer Kanseri Riskini Arttırıyor

21. OLGU-3 • L. S. • 32 yaşında, erkek hasta • 4 paket-yıl tütün alışkanlığı mevcut • 14 yıldır PVC sektöründe çalışıyor • Beş yıldır öksürük ve nefes darlığı atakları • Rinit ve konjonktivit yakınmaları yok • Kişisel ve soygeçmişinde atopi öyküsü tanımlamıyor

22. 32 yaşında, erkek hasta 4 paket-yıl tütün alışkanlığı mevcut 14 yıldır PVC sektöründe çalışıyor Beş yıldır öksürük ve nefes darlığı atakları Rinit ve konjonktivit yakınmaları yok Kişisel ve soygeçmişinde atopi öyküsü tanımlamıyor YAKLAŞIM? • Solunum Fonksiyon Testi • Peak-Flow Metre Takibi • Anamnezin Derinleştirilmesi • Nonspesifik Bronkoprovakasyon Testi • Spesifik Bronkoprovakasyon Testi

23. HIZLI GÖZDEN GEÇİRME • Nasıl bir işte çalışıyorsunuz? • İşinizle ilişkili sağlık probleminiz olduğunu düşünüyor musunuz? • Şikayetleriniz işte veya evde daha iyi veya kötü mü? • Şu anda veya geçmişte toz, duman, kimyasallar, radyasyon ve gürültüye maruz kaldınız mı?

24. MESLEKİ ANAMNEZ • Endüstrinin tipi, görev tanımı • İşe başlama ve bitirme yılı • İş kronolojisi • İş tanımlaması (tipik bir iş günü) • Çalışma zamanı ve nöbet değişiklikleri • Toz, duman, radyasyon, kimyasal, biyolojik veya psikolojik tehlike • Koruma ekipmanları (giysi, eldiven, gözlük, respiratör) • Aynı yerdeki çalışanlarda benzer problemin olup olmadığı

25. Hışıltılı solunumun (bronkospazmın) başlangıcı ile iş arasında bir ilişki var mı (varsa nasıl)? • Yakınmalarınızın başlayacağını işte çalışma esnasında veya sonrasında önceden tahmin edebiliyor musunuz? • İzin günleri, hafta tatilleri veya işten herhangi bir nedenle uzaklaştığınızda yakınmalarınızda olumlu yada olumsuz bir değişiklik olmakta mıdır? • Çalışma haftasının sonuna doğru belirtilerinizde bir farklılık olmakta mıdır?

26. Yakınmaların işyeri değişikliği sonrası başladığı Önceden paketleme bölümünde çalıştığı Şuan mikser bölümünde çalıştığı Mesai saatinin 07:00-16:30 olduğu Yakınmaların 02:00-03:00 gibi yaşandığı Haftasonları ve tatil günlerinde yakınmaların düzeldiği YAKLAŞIM? • Allerji Deri Testi • Solunum Fonksiyon Testi • Peak-Flow Metre Takibi • Nonspesifik Bronkoprovakasyon Testi • Spesifik Bronkoprovakasyon Testi

27. Lee HS, Br J Ind Med, 1989.

30. PVC & HAVAYOLU Süyür H, Tuberk Toraks, 2011.

33. HAVAYOLU: TÜTÜN Süyür H, Tuberk Toraks, 2011.

36. 43 yaşında, erkek Kronik Bronşit tanılı 20 paket-yıl tütün alışkanlığı 180 aydır PVC sektöründe çalışmakta • Tütün kullanımına sekonder geliştiği • Mesleğin patoloji gelişiminde etkisi olmadığı • Meslek etkisinin bilenemeyeceği • Mesleğin muhtemelen etkili olduğu • Daha çok araştırma yapmanın gerektiği

37. Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

38. Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

39. Süyür H, Occup Med, basımda.

40. 43 yaşında, erkek Kronik Bronşit tanılı 20 paket-yıl tütün alışkanlığı 180 aydır PVC sektöründe çalışmakta • Tütün kullanımına sekonder geliştiği • Mesleğin patoloji gelişiminde etkisi olmadığı • Meslek etkisinin bilenemeyeceği • Mesleğin muhtemelen etkili olduğu • Daha çok araştırma yapmanın gerektiği

41. Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009. Süyür H, Occup Med, basımda.

42. “Bir yürek çarpıntısı var her putrelinde her tuğlasında her kerpicinde. Yükseliyor, yükseliyor yapı kanter içinde.”

43. ÇALIŞMA ORTAMI • Tarım dışı alanlarda üretkenlik %25 artarken, reel ücretlerde %12 kayıp (ABD) • Çocuk işçilik %3 (Gaziantep) • Kayıt-dışı istihdam oranı %51.5 (Gaziantep) • Her on çocuktan dokuzu, her üç genç ve yaşlıdan ikisi kayıt-dışı (Gaziantep) • Sendikalı işçi oranı 1965 yılında %58.2 iken, 1996 yılında %20.9 (Türkiye) • Sendikasız işyeri oranı %91.8 (Gaziantep) Süyür H, Uzmanlık Tezi, 2009.

45. ÖZET • PVC pnömokonyoza neden olmaktadır. • PVC çalışanlarında kanser riski artmıştır. • Hastalara yaklaşımda meslek anamnez hayati öneme haizdir. • Tütün ve PVC tozu havayolu patolojilerine neden olmaktadır. • PVC’nin plevral etkisi hakkında yeni araştırmalara ihtiyaç vardır. • İnsanı ve onun emeğini para kazanmaktan daha üstün sayan bir zihniyet devrimine ihtiyaç vardır.