CTU231 Perakaunan Zakat

1. CTU231PerakaunanZakat Oleh: UstRazizi bin Tarmuji razizi.uitm.edu.my

2. Topik –topik yang akandipelajari • DefinisiZakat • Syaratzakat • Jeniszakat • Asasperakaunanzakat • Kaedahpengiraanzakat razizi.uitm.edu.my

3. Definisi • Bahasa: Berkat, tumbuh, bersihdanbaik • Istilah: mengeluarkansebahagianharta yang wajibkepadagolongan yang berhakberdasarkankaedahdansyarat-syarat yang telahditetapkanolehsyarak razizi.uitm.edu.my

4. Dalilwajibzakat • Ayat al-Quran: • Maksudnya: DirikanSolatdanbayarlahzakat (Al-Baqarah: 110) razizi.uitm.edu.my

5. Ambillahsebahagiandaripadahartamerekamenjadisedekah (zakat), supayadengannyaengkaumembersihkanmereka (daripadadosa) danmenyucikanmereka… (Al-Taubah: 103) razizi.uitm.edu.my

6. Hadis: • SabdaRasulullah saw: Islam ditegakkandiatas lima dasar: SyahadahbahawatiadaTuhanselaindari Allah dan Muhammad adalahRasulNya, mendirikansolat, membayarzakat, berpuasapadabulanRamadhandanmenunaikanhajibagisesiapa yang berkemampuan. (MutaffaqAlaih) razizi.uitm.edu.my

7. Hikmahdiwajibkanzakat • Kesucian Rohani - Orang-orang yang mengeluarkan zakat, jiwa mereka akan terdidik dengan baik, sifat rahim dan penyayang akan terpupuk di sanubari mereka. Keyakinan dan kepercayaan mereka kepada Allah semakin teguh. Penerima zakat pula bebas dari sifat dengki. • Merapatkan Jurang Perbezaan Di Antara Kaya Dan Miskin • Mengurangkan Kadar Kemiskinan • Bekalan Di Akhirat • Meningkatkan ekonomi negara- menambah produktiviti • Mencipta peluang pekerjaan razizi.uitm.edu.my

8. SYARAT-SYARAT UMUM WAJIB ZAKAT • Islam – hanyadiwajibkankeatasorang Islam sahaja • Sempurnamilik – Milik yang sahdanbertanggungjawabkeatashartasepenuhnyasertabolehdigunakanpadabila-bilamasa. Pinjaman, hartawakaf, danhartaharamtidakwajib, tidaktertaklukataumemenuhisyaratini. • Cukupnisab – kadarataunilai minima yang menentukanhartaituwajibdikeluarkanzakatatausebaliknya. • Cukup haul – setahunmengikutbulanQamariahiaitu 354 hari. • Hartaberkembang– Harta yang berpotensiuntukberkembangdanbertambah. Hartaitusendiritidakdikenakanzakatnamunhasildapatandaripadanya,  pemilikmendapatfaedahterus, sepertihasildaripadasewaanrumahataubangunan, hasildaripadapelbagaijenispengangkutan, hasildaripadaternakanbinatang, hasilsampingansepertisusudaribinatangternakan, hasildaripadapengeluaranmadu. razizi.uitm.edu.my

9. Asnaf-asnafzakat • Sesungguhnya sedekah-sedekah (zakat) itu hanyalah untuk orang-orang fakir, dan orang-orang miskin, dan amil-amil Yang mengurusnya, dan orang-orang muallaf Yang dijinakkan hatinya, dan untuk hamba-hamba Yang hendak memerdekakan dirinya, dan orang-orang Yang berhutang, dan untuk (dibelanjakan pada) jalan Allah, dan orang-orang musafir (yang keputusan) Dalam perjalanan. (Ketetapan hukum Yang demikian itu ialah) sebagai satu ketetapan (yang datangnya) dari Allah. dan (ingatlah) Allah Maha Mengetahui, lagi Maha Bijaksana. Surah At-Taubah:60 razizi.uitm.edu.my

10. Asnafzakat • Fakir: Seorang yang tidak mempunyai apa-apa harta atau pekerjaan atau menerima pendapatan dari sumber-sumber lain yang jumlahnya tidak sampai 50 peratus daripada keperluan harian dan keperluan tanggungannya • MiskinSeorang yang mempunyai pekerjaan atau hasil usaha atau pendapatan dari sumber-sumber lain yang hanya memenuhi sebahagian keperluan asasinya tetapi tidak mencukupi untuk menampung keperluan harian dan juga menampung orang-orang dibawah tanggungannya. • Amil-Amil yang menguruskannya: iaitulah pegawai-pegawai yang membantu pemerintah mengutip dan mengagihkan zakat. • Muallaf yang dijinakkan hatinya: Mereka orang yang baharu memeluk islam yang dijangka dengan memberikan zakat kepada mereka akan menguatkan lagi islam mereka. • Hamba-hamba yang hendak memerdekakan diri: iaitu hamba mukatab (المكاتب) yang telah berakad dengan tuan yang memiliki mereka untuk membayar secara ansuran. • Orang-orang yang berhutang: hutang untuk keperluan diri dan keluarga • Orang-orang yang berada pada fisabilillah: perang dan dakwah • Ibnu Sabil: Orang yang terputus bekalan dalam musafir yang diharuskan. razizi.uitm.edu.my

11. JENIS-JENIS ZAKAT • Zakatfitrah – ZakatBadan yang diwajibkankeranatamatBulanRamadhandandikeluarkanmengikutperaturan yang ditetapkan. Kadarnyakira-kira 3 kg makananrujisesebuahnegara. • Zakathartabenda – Satupembayaran yang wajibdikenakanapabilasesuatuhartaitumencapaikadardantempoh yang telahditetapkanolehsyarak. razizi.uitm.edu.my

12. JENIS-JENIS HARTA WAJIB ZAKAT • Zakatemasdanperak • Zakatperniagaan • Zakatpendapatan • Zakatsaham • Zakatsimpanan • Zakatpertanian • Zakatmaadin • Zakatternakan razizi.uitm.edu.my

13. ASAS PERAKAUNAN ZAKAT • Asaspenilaianberdasarkanhargasemasa • TempohsetahunQamariahperludigunakan yang tertaklukkepadatempoh haul – iaitu 354 haridalamsetahun. TahunMasihi 365 tahunbiasadantahunlompat 366 hari.  Cara pengiraanbermula 1.1.2009 hingga 20 Disember 2009. • Tahunhasilpengeluaran • Berdasarkannisab yang telahditetapkansamaada 85 gram emasatau 595 gram perak. • Dikenakankeataspendapatanbersihbukanpendapatankasar – ditolaksemuaperbelanjaan yang perlu • Bagizakatpendapatanperluditolakkeperluanasasi yang munasabahmengikutperkiraansemasaatausetempat. razizi.uitm.edu.my

14. Kadar Nisabterdahulu (Selangor) Kadar nisabberdasarkanpurataharga 85 g emaspadatahuntersebut razizi.uitm.edu.my

15. PENGIRAAN ZAKAT • Zakatpendapatan • Zakatsimpanan • Zakatperniagaan • Zakatemasdanperak razizi.uitm.edu.my

16. 1. ZAKAT PENDAPATAN (al-mal al-mustafad) • Hartapendapatanbermaksudsemuajenisupah, imbuhan, bayaranatauhasil yang diperolehidaripadakerjaatauusaha yang dilakukansamaadasecaratetapatausekalisekali. • Makaiamerangkumigaji, upah,royalti, komisyen, hasilsewaanrumahdll. • Cara kirazakat:- • CampurkansemuapendapatanuntuktempohsetahunHijrah. • Tolakkankeperluanperbelanjaanasasi: • Semuaperkara yang melibatkankeperluanDharuriyyah. Initermasukmakanan, minuman, pakaian, tempattinggal, kesihatan, koskeselamatandanpendidikan. • Inimerangkumikeperluandiri, isteri, nak-anak, ibubapa. Kesemuatanggunganinitidakterhadbilangannyadantertaklukkepadahukumsyarak • Tolakkanpendapatandaripadapelbagaisumber yang dibenarkansepertibagiperbelanjaanmenunaikanhaji yang diwajibkan, iaituhaji yang pertama. Penolakanuntukperbelanjaanmengubatidiridantanggungan, termasukjugakeduaibubapa. Jumlah yang tinggaladalahpendapatanbersih. razizi.uitm.edu.my

17. ContohPengiraan:- Makapendapatanbersih: RM 75,000- RM 22,500 = RM52500 Kadar Nisabsemasa= RM 10,300 (Nisabsemasaberdasarkannilai 85 g emas Maka, wajibbayariaitu RM52500 x 2.5% = RM 1312.50 razizi.uitm.edu.my

18. 2. Zakatwangsimpanan KaedahKiraan Wang SimpananZakat: • SimpananTetap • Apabilasesuatusimpanantetapitutelahgenapsetahundanjumlahnyamelebihidaripadaparasnisab (nilai 85 gram emas), makawajibdikeluarkanzakatsebanyak 2.5% daripadajumlahwangsimpanantersebut. • SimpananBiasa • Ianyaadalahdikiraberdasarkankepadajumlahbakiterendahatauberakhir haul bagisimpanantersebut. • SimpananDalamSatuAkaun • Jikasesuatusimpananitutelahgenapsetahundanbakiterendahnya (setelahditolakfaedah yang adadalamtempohtersebut) adalahmelebihiparasnisab, makaseseorangituwajibuntukmengeluarkanzakatataswangsimpanan. • SimpananDalamBeberapaAkaun • Jikaseseorangitumempunyaibeberapaakaunsimpanan, makabakiterendahnyadarisetiapakaunsimpanantersebutmestilahdicampurkanuntukmengirazakatwalaupunmungkinjikadikirasatu-satuakaun, bakiterendahnyatidakmencukupinisab. razizi.uitm.edu.my

19. Contoh razizi.uitm.edu.my

20. 3. ZakatPerniagaan • Zakatperniagaanialahzakat yang wajibdikeluarkanhasildaripadahartaperniagaansamaadaberasaskanpembuatan, perlombongan, perikanan, perkapalan, pembekalan, pertanian, perkhidmatanatausebagainyadengantujuandiperniagakan, samaadadalambentukperniagaanpersendirian, perniagaanperkongsiansesama Islam ataudenganbukan Islam, perniagaansemuajenissyarikat, koperasiatauperniagaansahamdansebagainya. razizi.uitm.edu.my

21. Syaratwajibzakatperniagaan • Islam. • SempurnaMilik (kepunyaanmutlak). • GenapsetahunPerniagaandijalankan (cukup haul). • CukupNisab (bersamaannilai 85 g emas) • Niatuntukberniaga • Perniagaanyghalal • Hartaygproduktif- ygbolehmenjanakeuntungan razizi.uitm.edu.my

22. Terdapat 2 kaedahmengirazakatperniagaan. • Kaedah Model Berkembang (Growth Model). • Iamengambilkiraekuitipemilikentitiperniagaantersebut, sumber-sumberpembiayaankewangandandibuatpelarasansamaadadicampuratausebaliknya. Dalamistilah yang lebihringkasialah modal dicampurkandengankeuntungan. • Ekuitipemilik + liabilitijangkapanjang - asettetap - asetbukansemasa +/- pelarasan = hargaperniagaan yang tertaklukkepadapengiraanzakat. • Kaedah Model Modal Kerja (Working Capital) • Iamengambilkirakedudukanhartasemasaperniagaan, ditolakdengantanggungansemasaperniagaandandibuatpelarasandenganbeberapaperkara yang berkaitandenganzakat yang perludiambilkira. Pelarasaninidibuatsamaadadenganmencampurkan item-item yang telahdikenalpastiperluditambahataumembuattolakan. • Asetsemasa - liabilitisemasa +/- pelarasan = hartaperniagaan yang tertaklukkepadapengiraanzakat. razizi.uitm.edu.my

23. razizi.uitm.edu.my

24. razizi.uitm.edu.my

25. Pelarasan • Pelarasan yang terlibatdalampengiraandiatasadalahbersumberkanhujahdanasassepertiberikut: • 1. DitolakDaripadaAsetSemasa. Semasamengambilkirahartasemasaberikutadalahperkara yang perludibuatpelarasan: • Barang-barangTidakWajibZakat Hendaklahdikeluarkansepertibarang-barangdanhasil yang haramumpamariba, judidanarak. • BukanMilikSempurna Bayaran deposit air, deposit telefon, elektrikdan lain-lain yang seumpamanyahendaklahditolakkeranaiatidakmemenuhisyarat-syaratmiliksempurna. • Si PenghutangKewangan Wang yang dipinjamkanakandikenakanzakatatassipeminjamberdasarkanbahawaciri-cirimiliksempurnaasettersebutberpindahkesipeminjam. • Tiada Item Yang DikenakanZakatDua Kali Nilaidividen yang sudahdibayarzakatolehsyarikat yang dilaburkanakanditolakkan. • AsetSemasaMestilah Yang Produktif Hutanglapuk, stok lupus, penurunannilai yang ketara & kekalhendaklahditolak. • Tabung-tabung Yang BersifatKebajikan Tabungbagitujuankebajikanseumpamakhairat, pendidikan yang terdapatdalamasetsemasaakandikecualikandarizakat.  • BagiKategoriInventori / Stok Baranganakhirsiapsahajadiambilkira; manakalastokbahanmentahsertakerjadalamprosestidakdiambilkira. razizi.uitm.edu.my

26. 2. DicampurKepadaTanggunganSemasa • Menurutpendapat Imam Syafie – Tidakadasyarathutangdalammenentukansamaadahartatersebutlayaknisabataupuntidak. MenurutpendapatSyafiehutangkewangan (bukanliabilitiperdagangan) tidakmenghalangkewajipanzakat.: • Bagimemenuhinisab, liabilitisemasa yang bolehditolakadalah yang ianyabersifatoperasisahajatermasuk: • PemiutangPerdagangan (Trade Creditors). • Kos operasi (Operation Payables) sepertigaji, elektrik, telefon • Cukai. • Oleh yang demikianpelarasanadalahmelibatkan item-item yang tidakdibenarkantolakansepertiberikut: • Bukanberbentukoperasiperniagaaniaitu ‘financial loans’ danpengkelasansemulapinjamanberjangka. • Dividen yang dicadangkan (Dividend Payable). • ‘Overdraf’. • Pajakankewangan / modal (financial / capital lease). razizi.uitm.edu.my

27. 4. Zakatemasdanperak • Mata wangwajibdikenakanzakatkeranaiabolehdigunakanuntukbermuamalahsamadenganemasdanperak. Wang samaadaberbentukkertas, syilingatausebagainyasetarafdenganemasdanperaksebagaisatukuasamembeli. • Nisabzakatwangsimpananadalahberdasarkannilaisemasabaginisabemas (85 gram) atauperak (595 gram). • Barangkemas  yang dipakaitidakdikenakanzakat. Setakatmana? PusatZakat Selangor menjadikanadatkebiasaantidaklebih 800 gram emas. razizi.uitm.edu.my

28. KaedahKiraanZakatEmas & Perak: • EmasPerhiasanWanitaEmasperhiasanwanitaialahemas yang dibeliataudigunakansebagaiperhiasandibadan. LZS (MAIS) mengambilkirakadarurufemasbagipemakaianperhiasantersebut. Jikakadarpemakaianitutidakmencapaikadaruruf, makatidakwajiblahmembayarzakatemasperhiasantersebut. Kadar urufemasdinegeri Selangor ialahsebanyak800 gram manakala KL ialah150 g • Contoh:(Timbanganemas x hargasemasa x 2.5%)900 gram x RM50 = RM45000 x 2.5% = RM1125 • Emas Yang Disimpan • Bermaksudemas yang selaindaripadaperhiasanwanita yang dipakaidibadansamaadadalambentukmatawang, simpanan, galian, peralatanrumahdansebagainya. • Iadikenakanzakatsebanyak 2.5% daripadajumlah yang adasekiranyakadar yang dimilikiitusamaataumelebihinisabnyaiaitu 85 gram. Iatidaksamadenganemasperhiasan yang dipakai. Nisabemas yang tidakdipakaiialahsebanyak85 gram • Contoh:Timbanganemas x hargasemasa x 2.5%90 gram x RM50 = RM4500 x 2.5% = RM112 • Perak • Bagilogamperak, samaadadipakaisebagaibarangperhiasanataupuntidak (disimpansebagaiperhiasandirumah), makapengiraannyaadalahberdasarkannilaibarangperaktersebut. Nisabbagiperakadalahsebanyak595 gramataulebih • Contoh:800 gram perak x RM0.90(segram) x 2.5% = RM18 razizi.uitm.edu.my