OBNOVLJIVI IZVORI ENERGIJE

1. OBNOVLJIVI IZVORI ENERGIJE OIE-10

2. Materijal za izradu apsorbera • U zavisnosti od materijala od koga se izrađuju apsorberi se dele u tri osnovne grupe: • metalni apsorberi • apsorberi od plastičnih materijala • apsorberi od građevinskih materijala

3. Metalni apsorberi • Najčešću primenu imaju bakar, čelik i aluminijum, odnosno neke aluminijumske legure, a ređe drugi metali kao što su legure bakra (mesing, bronza) i sl. • Apsorberi tipa cev-ploča izrađuju se u varijantama bakarna ploča — bakarna cev, Čelična ploča — bakarna cev, aluminijumska ploča — bakarna cev, čelična ploča — čelična cev i dr.

4. Metalni apsorberi • Kod apsorbera izrađenih od čelika moguće su varijante kod kojih su ili cev, ili ploča, ili oba elementa — izrađena od nerđajućeg čelika. • Kod apsorbera tipa ploča-ploča u praksi najčešće varijante izvedene od čelika ili nerđajućeg čelika, bakra ili legure aluminijuma. Ploče izrađene od istorodnih metala — kako ne bi došlo do intenzivne elektrohemijske korozije ili deformacije usled toplotnih dilatacija. • Pri tom je bitan i način zavarivanja dve ploče od različitih materijala.

5. Apsorberi od plastičnih materijala • U praksi ima apsorbera od razlicitih vrsta plastičnih ma-terijala, koji treba da su otporni na temperaturna dejstva od preko 100 °C i na dejstvo zračenja Sunca, odnosno da su otporni na tzv. „starenje". • Ovi apsorberi se odlikuju malom masom i relativno jednostavnom tehnologijom, te niskom cenom koštanja. Nisu podložni koroziji. • Zbog specifičnih osobina plastičnih materijala, ne ostvaruju visoke radne temperature, a uz to oni imaju izraženiju refleksiju i niže koeficijente provođenja toplote, što znatno umanjuje njihovu energetsku efikasnost.

6. Apsorberi od plastičnih materijala

7. Apsorberi od građevinskog materijala • U tehnici pasivnog grejanja objekata Sunčevom energijom, ulogu apsorbera najčešće preuzima južni zid objekta koji se greje. • S obzirom na karakteristike zida objekta (materijal je obično malterska prevlaka, cigla, beton ili neki drugi građevinski materijal koji nema dobru termičku provodljivost), ovi apsorberi se u principu ne koriste u sistemima za grejanje tečnosti. • U tehnici pasivnog grejanja oni imaju i određene prednosti

8. Boja apsorbera • Za maksimalnu apsorpciju Sunčevih zraka prirodna boja materijala od kojih se apsorberi izrađuju nije dovoljna, • Premazuju se crnim mat bojama ili odgovarajućom primenom određenih materijala. • Od velikog značaja za energetsku efikasnost apsorbera predstavlja, osim sposobnosti upijanja Sunčevih zraka (apsorpcije) koja se definiše koeficijentom apsorpcije a, i • osobina površinskog emitovanja toplote (emisije) koja se definiše koeficijentom emisije e. • Što je veća vrednost koeficijenta apsorpcije a, a niža vrednost koeficijenta emisije e premaza na apsorberu, prijemnik ima veću energetsku efikasnost, odnosno viši koeficijent korisnog dejstva

9. Boja apsorbera • Materije (boje) koje imaju ove koeficijente (a i e) jednakih vrednosti slabije su sa gledišta energetske efikasnosti i nazivaju se neselektivnim. • To su boje koje se mogu naći u trgovinama i koje danas koristi veliki broj proizvođača. • Materije koje imaju visoke vrednosti koeficijenta apsorpcije, a niske vrednosti koeficijenta emisije nazivaju se selektivnim. • Apsorberi kod kojih se posebnim tehnološkim tretmanom obezbeđuje selektivnost prijemne površine imaju u sklopu prijemnika Sunčeve energije višu energetsku efikasnost rada.

10. Apsorptivnost i emitivnost materijala

11. Koeficijent apsorpcije i emisije neselektivnih boja

12. Osobine selektivnih materijala

13. Transparent • Transparent kod prijemnika Sunčevog zracenja ima dvostruku ulogu: • da zatvori prostor prijemnika sa prednje strane radi smanjenja toplotnih gubitaka, i • da obezbedi prolaz Sunčevih zraka do apsorbera. • Ove zahteve ispunjavaju staklo i plastika čije su važne sledeće osobine: • optičke osobine, • vremenska postojanost pojedinih osobina, • mehaničke osobine, • termičke osobine.

14. Svetlosna propustljivost transparenata

15. Termoizolacija • Termička izolacija sa zadnje strane apsorbera, kao i na bokovima prijemnika, ima zadatak da smanji gubitke toplote na tim stranama. • Od valjanosti ove izolacije u velikoj meri zavisi i energetska efikasnost rada prijemnika. • Najčešće se u praksi koristi poliuretanska pena, a ređe mineralna i staklena vuna. • Debljina sloja termičke izolaciji zavisi od željene vrednosti koeficijenta gubitaka toplote ,,k" (za pomenute materijale optimalna vrednost se najčešće kreće u granicama od 30 do 50 mm).

16. Koeficijent K

17. Kućište prijemnika • Kod klasičnih ravnih prijemnika, prostor prijemnika je ograničen sa svih strana (izuzev prednje) kućištem. • Kućište se najcešće izrađuje od metala, a ređe od plastičnih materijala. • Metalne varijante se često izvode od čeličnog lima koji se zaštićuje od spoljnih dejstava bojom (otpornom na atmosferska dejstva), elektrohemijskim pocinkovanjem, plastificiranjem i sl. • Ređe se izrađuju od legiranih čelika otpornih na različita spoljna dejstva. • Široku primenu imaju i kućišta od limova i profilisanih elemenata izrađenih od aluminijuma (eloksirani).