1 / 44

KOAH’DA PULMONER REHABİLİTASYON ADAY OLGUNUN SEÇİMİ PROGRAM YAPILANDIRMA

KOAH’DA PULMONER REHABİLİTASYON ADAY OLGUNUN SEÇİMİ PROGRAM YAPILANDIRMA. Doç.Dr.PINAR ERGÜN Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi KRONİK SOLUNUM YETMEZLİĞİ KLİNİĞİ PULMONER REHABİLİTASYON ve EVDE BAKIM MERKEZİ. KOAH’ın SİSTEMİK ETKİLERİ;

seanna
Download Presentation

KOAH’DA PULMONER REHABİLİTASYON ADAY OLGUNUN SEÇİMİ PROGRAM YAPILANDIRMA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KOAH’DA PULMONER REHABİLİTASYON ADAY OLGUNUN SEÇİMİ PROGRAM YAPILANDIRMA Doç.Dr.PINAR ERGÜN Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi KRONİK SOLUNUM YETMEZLİĞİ KLİNİĞİ PULMONER REHABİLİTASYON ve EVDE BAKIM MERKEZİ

  2. KOAH’ın SİSTEMİK ETKİLERİ; • Egzersiz kapasitesinde azalma • Kas güçsüzlüğü • Malnutrisyon • Yaşam kalitesinde kötüleşme • Psikososyal fonksiyonlarda bozulma TEDAVİ EDİLEBİLİR !!! GERİ DÖNDÜRÜLEBİLİR !!!

  3. KOAH’da Egzersiz Kısıtlanmasına Neden Olan Faktörler VENTİLASYON Azalmış ventilatuar kapasite AKCİĞER MEKANİKLERİ Ekspiratuar hava akımında kısıtlanma Dinamik hiperinflasyon SOLUNUM VE PERİFERİK KASLARDAKİ DEĞİŞİKLİKLER Yapısal ve fonksiyonel değişiklikler Düşük laktat eşiği GAZ DEĞİŞİM ANORMALLİKLERİ Hipoksemi Doku oksijenlenmesinde bozukluk

  4. TOTAL VENTILASYON (VE =VD +VA) VE / MVV KOAH NORMAL OKSİJEN TÜKETİMİ KOAH’da ventilatuar kısıtlanma; • İki temel mekanizma egzersiz kapasitesini kısıtlar. • Total ventilatuar kapasitenin azalması • Efor sırasında artan dinamik hiperinflasyon Pellegrino R et al. JAP 1999; 87 : 1697-1704

  5. DİNAMİK HİPERİNFLASYONUN NEGATİF ETKİLERİ Egzersizde erken ventilatuar kısıtlanma • Solunum işinde • İnspiratuar kas gücünde azalma • Azalmış VT takipne • Kardiyovasküler disfonksiyon

  6. Kronik sistemik hastalık Yaşam alışkanlıkları Kronik inaktivite Sistemik inflamasyon Hipoksi Oksidatif stres İlaçlar (Kortikosteroid) Kasın kullanılmaması Miyopati Periferik kas disfonksiyonu (Kas güçsüzlüğü) KAS DİSFONKSİYONU MEKANİZMALARI Kasın kullanılmaması ve miyopati, periferik kas güçsüzlüğüne neden olan iki ayrı nedendir Couillard A. ERJ 2005; 26: 703-719

  7. KOAH’da Periferik Kas Disfonksiyonu • Kas lifi kesit alanında azalma • Anormal kas lifi dağılımı • Tip I lif oranında % 27 azalma • Tip IIb oranında % 29 artma • Azalmış kas kapillaritesi • Oksidatif enzim kapasitesi azalma r=0.56; p<0.01 Aerobik egzersiz için düşük kapasite Erken ve aşırı yorgunluk Gosker et al. 2007

  8. Ağır KOAH’da Kas Disfonksiyonu Alevlenmelerde * * 120 100 * % 25-30 80 Max. quadriceps gücü(% th.) n= 10 60 n= 13 n= 34 40 n= 20 20 Kontrol Stabil KOAH KOAH alevlenme (D. 3) (D. 8) Spruit, Thorax, 2003

  9. Kas kitlesi ve sağ kalım 1.0 0.9 0.8 0.7 Sağ kalım olasılığı 0.6 0.5 FEV1 50% pred + MTCSA ≥ 70 cm2 < < 50% pred + MTCSA < 70 cm2 FEV1 0.4 0.3 0 500 1000 1500 2000 Süre (gün) Marquis et al. AJRCCM 2002;166:809-813.

  10. Vücut kompozisyonu, hastalık evresi ve mortalite • VKİ normal olmasına karşın YVK’de kayıp; sarkopeni ( %25 Gold evre 2+3) • En yüksek kaşeksi prevelansı Gold evre 4 olgulardadır • Amfizem ve kronik bronşitte fark = Yağ kitlesindedir • Sağ kalımı hastalık evresinden bağımsız YVKİ VKİ’den daha iyi belirlemektedir. Am J Clin Nutr 2005; 82:53-9

  11. Sistemik hastalık olarak KOAH;yaşam kalitesinde azalma KOAH’da inaktivite Dispneye neden olan aktiviteler

  12. Sistemik Hastalık olarak KOAH; YAŞAM KALİTESİNDE AZALMA KOAH’da inaktivite YAŞAM KALİTESİ;CRDQ Dispneye neden olan aktiviteler

  13. Table-1: Baseline caracteristics (mean ± SD) of the two groups of COPD patients Comprehensive Out patient Pulmonary Rehabilitation: Treatment Outcomes in Early and Late Stages of COPD Ergun P, Kaymaz D, Gunay E, et al. Ann Thorac. Med 2011 Table-1: Baseline caracteristics (mean ± SD) of the two groups of COPD patients

  14. KOAH Ne yapabiliriz???

  15. Pulmoner Rehabilitasyon; ERS/ATS Kronik solunum hastalığı olup semptomatik ve sıklıkla günlük yaşam aktiviteleri azalmış olgularda kanıta dayalı, multidisipliner, kişiye özel tedavi yaklaşımıdır. Am J. Resp Crit . Care Med 2006

  16. PULMONER REHABİLİTASYON BİLEŞENLER Egzersiz eğitimi Eğitim Nutrisyonel değerlendirme- destek Psikolojik değerlendirme- destek Multi disipliner EKİP ETKİNLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ Fonksiyonel performans Yaşam Kalitesi Dispne Etkinlik -maliyet HASTA İŞLEYİŞ Hasta seçimi Değerlendirme Rehabilitasyon Tekrar değerlendirme İdame tedavi İzlem Aile

  17. PULMONER REHABİLİTASYONDA BAŞARININ ANAHTARI ? • Hasta seçimi • Program Komponentleri

  18. Pulmoner rehabilitasyon: aday olgunun değerlendirilmesi • Uygun yaklaşım • Program güvenliği • Hastaya özel program

  19. KİM İYİ ADAYDIR ?

  20. Adayların Seçimi Stabil durumdaki semptomatik her hasta (ACCP/AACVPR, ATS, ERS) • Yaş? • Sigara? • Solunum Fonksiyonları? • Eşlik eden hastalık? • Psikososyal durum? • Kas zayıflığı? • Atak sonrası erken dönem ? ?

  21. 75 YAŞ VE ÜSTÜ KOAH’LI OLGULARDA PULMONER REHABİLİTASYONUN ETKİNLİĞİDr.N. Türkoğlu Selçuk*, Dr.P.Ergün, Dr.D.Kaymaz, Fzt.F.Akbay ERS 2010. Tablo-2: Grupların genel özellikleri ve değerlendirme sonuçları

  22. Aday olgunun değerlendirilmesi

  23. Sigara ve Pulmoner Rehabilitasyon • Halen sigara içenlerin içmeyenlere göre PR’a uyumları az olmakla birlikte PR programlarından kazanımlar benzer düzeydedir. Eur Respir J 1999; 13: 855-59 Rev Bras 2010; 14: 16-23 • Sigara içenlerle içmeyenler arasında egzersiz toleransındaki artış benzerdir. Am J Respir Crit Care Med 1999; 159: A64 • Sigara içenlerde PR etkinliğinin daha az olduğunu gösteren veri yoktur. Thorax 1999; 54(suppl. 2): 3-7

  24. Sigara ve Pulmoner Rehabilitasyon • Aktif sigara içimi mutlak kontrendikasyondeğildir. ATS, BTS, ACCP/AACVPR PulmonaryRehabilitationGuidelines

  25. Aday olgunun değerlendirilmesi

  26. Ann Thorac Med 2011;6(2);70-76 Alt ve Üst ekstremite; endurans + güçlendirme Solunum kas eğitimi,Eğitim, Nutrisyonel destek, Psikososyal destek 1,5 saat/gün, Haftada 2 gün, 8 hafta-direkt gözetimli • Gold 1+2: Erken evre • 28 olgu • Gold 3+4: Geç evre • 27 olgu • Egzersiz kapasitesinde artma • Yaşam kalitesinde artış • Dispne algısında azalma Etkinlik gruplar arasında farklı değil

  27. Erken Hastalık Evresinde Pulmoner Rehabilitasyon • Yaşam stilinin modifiye edilmesi, • Uzun süre ve/veya yüksek yoğunlukta egzersiz, • İdeal vücut ağırlığı ve/veya kas kitlesine ulaşım, • Sigaranın bırakılması gibi koruyucu yaklaşımların hayata geçirilmesine olanak sağlar

  28. Aday olgunun değerlendirilmesi

  29. Sonuç:Pulmoner rehabilitasyon solunum yetmezliği olan ciddi KOAH’lı olgularda eşit etkinliktedir. Respiratory Medicine 2007;101:2247-2453

  30. Dispne algılama düzeyi belirleyici olabilir mi? Bazal MRC skoru Pulmoner rehabilitasyon başarısında belirleyici değildir. Eur Respir J 2006;27:788-94

  31. YANIT VERENLER / VERMEYENLER * * * * Troosters et al. J Cardiopulm Rehab 21, 10-17, 2001

  32. Kronik Komorbid hastalık varlığı hariç tutma kriteri değildir. • Komormid hastalığı olanların>%50 PR etkin olabilmektedir • PR kazanımlarında (Egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesi) Komorbiditeye bağlı kayıplar olabilir Thorax 2008;63;487-92

  33. Psikolojik Değişkenler; Anksiyete, Depresyon *Anksiyete ve depresyon multidisipliner pulmoner rehabilitasyona hasta seçiminde hariç tutma kriteri değildir. ** PR dispne ve yaşam kalitesinden bağımsız olarak Anksiyete ve depresyonda iyileşme sağlar *Arch Phys Med Rehabil. 2005;86:1788-92 **Am. J. Phys. Med. Rehab 2007;86:30-6

  34. Adayların Seçimi • Solunum Fonksiyonları ? • Yaş ? • Sigara ? • Eşlik eden hastalık? • Psikososyal durum? Belirleyici değildir *Programlar hastaya özel yapılandırılmalı

  35. Hasta seçimi; REHABİLİTASYONUN ZAMANLAMASI ? • Kronik Stabil Hasta Atak sonrası erken dönem ?

  36. Atak sonrası erken dönemde PR • Kas güçsüzlüğü • Egzersiz toleransında azalma • Yaşam kalitesinde bozulma • Nutrisyonel bozulma • Depresyon Amaç; atakla birlikte kötüleşen sistemik etkilerin geri döndürülmesidir.

  37. Atak sonrası erken PR egzersiz kapasitesinde artış sağlar Atak sonrası erken PR yaşam kalitesinde artış Atak sonrası erken PR hastane başvurularında azalma Atak sonrası erken PRmortalite gelişim riskinde azalma SAĞLAMAKTADIR Respiratory research 2005

  38. SONUÇ;hasta seçiminde; • Yaş, Cins, Solunum fonksiyonları, Başlangıç yetersizlik ve Dispne algı düzeyleri ve Sigara içimi belirleyici değildir. • Kazanımlar, periferik kas güçsüzlüğü olup, düşük anaerobik eşik, solunum rezervi korunmuş olgularda daha fazladır. • Ciddi ortopedik ve nörolojik hastalık, kontrol altında olmayan psikiyatrik ve kardiyak hastalık dışlanma kriterleridir • Motivasyon eksikliği ve sigara içiminin devamı programa devam ve uyumu bozan önemli nedenlerdir.

  39. PULMONER REHABİLİTASYON MULTİDİSİPLİNER BİR YAKLAŞIMDIR Programlar kişiye özel yapılandırılmalı Merkez ve ekip yapılanması hasta seçiminde dikkate alınmalı.

  40. Program yapılandırma Pulmoner Rehabiltasyon; egzersiz eğitimi Rehber önerileri doğrultusunda egzersizi kısıtlayan nedenler göz önüne alınarak reçetelenmeli !

  41. KİŞİYE ÖZEL EGZERSİZ EĞİTİMİ Desatürasyon ? İskelet kas zayıflığı? Kardiyovasküler kısıtlılık Ventilatuar kısıtlıklık Egzersiz toleransının NIMV ile artırılması ? Hayır Evet Ventilatuar kısıtlılığa neden olan gaz değişim bozukluğu Hipogonadizm ? NIMV’yi düşün Evet İnspiratuar kas zayıflığı Evet Sabit iş yüklü egzersiz testi 70% Wmax Testosterone Desteğini düşün Evet O2 desteği > 10 dk < 10 dk Tüm vücut Endurans EĞ Tüm vücut AralıklıEĞ IMT ekle Güçlendirme (NMES)

  42. Bireye özgü , grupla birliktelik önemli Direkt gözetimli gruplar egzersiz eğitimi: 1:4 - 1:8 En ideal egzersiz program süresi ??? Konvansiyonel süre 8-12 hafta (en kısa 0.5 ve en uzun 12 ay) Hastanede yatarak 4-6 Hf ORGANİZASYON

  43. Teşekkürler

More Related