VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ

1. VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Öğretim Görevlisi Zülfü ALANOĞLU 2014

2. Konu ile ilgili temel sorular • Dosya Nedir? Veri saklama birimlerinde depolanan veri topluluklarına «DOSYA»(File) adını veriyoruz. Dosyalar kendi içerisinde kayıtlara bölünmüştür. Kayıtlarda alanlara (Field) bölünmüştür.

3. Konu ile ilgili temel sorular • Veri Tabanı nedir? Birbirleri ile ilişkili veri topluluklarıdır. Karmaşık dosya yapıları ve çok sayıda dosya arası ilişki ve kullanıcıların dosyalara erişimi söz konusu olduğunda geleneksel dosya sistemleri yetersiz kalır. Bu sorunu çözmek için veriyi saklama ve erişim konusunda yeni yazılım teknolojilerine yönelme başlamış ve Veri Tabanı Yönetim Sistemleri (VTYS) ortaya çıkmıştır

4. Veri tabanı sistemlerinin üstünlükleri • Verinin tekrarlanmasını önler • Verilerin tutarlı olmasını sağlar • Aynı andaki erişimlerde tutarsızlıkların ortaya çıkmasını önler • Verilerin güvenliğini sağlar

5. Varlık ilişki modeli Varlık (entity), var olan ve diğer varlıklardan ayırt edilebilen bir nesnedir. Örneğin; • Belirli bir kitap • Bir Öğrenci • Veri Tabanı Dersi • Okul Birer varlık olarak değerlendirilir.

6. Varlık ilişki modeli Örnek

7. Varlıkların eşleştirilmesi Birden-bire İlişki

8. Varlıkların eşleştirilmesi Birden-Çoğa İlişki

9. Varlıkların eşleştirilmesi Çoktan-Bire İlişki

10. Varlıkların eşleştirilmesi Çoktan-Çoğa İlişki

11. anahtarlar Varlık kümesi içinde varlıkları birbirlerinden ayırt etmek için kullanılan niteliklere varlık kümesinin anahtarı adı verilir. • Öğrenci Numarası • TC kimlik numarası • Sigorta Sicil Numarası vb

12. İlişkisel veri tabanı tasarımı ilişkisel veri tabanları her biri özel isimlere sahip tablolardan oluşur, Sütunlar (Nitelikler) Anahtar Satırlar Kayıtlar

13. İlişkisel veri tabanı tasarımı ilişkisel veri tabanları her biri özel isimlere sahip tablolardan oluşur, Sütunlar (Nitelikler) Anahtar Satırlar Kayıtlar

14. Anahtar Sınırlamaları Birincil anahtar(PrimaryKey) İlişkisel veri tabanlarında bir tablonun benzer değerler içermeyen sütunları birincil anahtar olarak tanımlanabilir.

15. Anahtar Sınırlamaları Dış anahtar(ForeignKey) Dış anahtar, aynı tablo yada bir başka tabloda yer alan bir birincil anahtar ile eşleştirilir. Dış anahtarın değeri bir birincil anahtar değeriyle eşleşmeli veya NULL olmalıdır. Birincil Anahtar Dış Anahtar Birincil Anahtar

16. İlişkisel veri tabanı tasarımı Normalleştirme İlişkisel veri tabanı tasarımı aşamasında, verinin tekrarlanmasını, kaybını veya yetersizliğini önlemek için normalleştirme işlemi uygulanır. Normalleştirme teorisi normal form kavramına dayanır. TABLO A TABLO C TABLO B

17. İlişkisel veri tabanı tasarımı Birinci Normal Form: Birincil formda bir tablo belirli bazı alanlarda tekrarlı verilere sahiptir. Sorunlar • Satır Ekleme Sorunu • Satır Silme Sorunu • Güncelleme Sorunu

18. İlişkisel veri tabanı tasarımı İkinci Normal Form: Tablodaki fonksiyonel bağımlılıktan yararlanılarak 1NF tablolarının birden fazla tabloya dönüştürülmesi sonucunda 2NF a ulaşılır. Sorunlar • Satır Ekleme Sorunu • Satır Silme Sorunu

19. İlişkisel veri tabanı tasarımı Üçüncü Normal Form (3NF): Tabloda herhangi bir anahtar içinde yer almayan niteliği tablonun herhangi bir niteliğine geçişli fonksiyonel bağımlı değil ise ve ayrıca 2NF özelliklerine sahip ise 3NF de olduğu söylenebilir.

20. İlişkisel veri tabanı tasarımı Boyce-Codd Normal Formu(BCNF): 2NF 3NF durumunda olup geçişli bağımlılık içermeyen bir ilişkidir. Kendisi anahtar olmayan özellikler, anahtara fonksiyonel olarak bağlı bulunmamaktadır.

21. İlişkisel veri tabanı tasarımı Dördüncü Normal Formu(4NF): Bazı durumlarda BCNF ’daki bir ilişkide de sorunlar yaşanabilir. Sorun: Bir öğrenci birden fazla bölümde okuyabilir ve birden fazla ders alabilir.

22. İlişkisel veri tabanı tasarımı Beşinci Normal Formu(5NF): 4NF de bilgi kaybına düşülmemektedir. Ancak yinede ikiden çok sayıda ilişkiye ayrılması halinde veri kaybı olabilmektedir. Bu sakınca 5NF ile giderilebilir. 5NF; ilişki içerisindeki her birleşik bağıntının bu ilişkideki aday anahtarlardan oluşturulması ile sağlanmaktadır.