620 likes | 1.08k Views
2. KALITIM Hazırlayan Gökçe FORTACI www.gokcefortaci.com. KAZANIM. 2.1 Gözlemleri sonucunda kendisi ile anne-babası arasındaki benzerlik ve farklılıkları karşılaştırır 2.2 Yavruların anne-babaya benzediği, ama aynısı olmadığı çıkarımını yapar. Ailelerine benzeyen ünlüler.
E N D
KAZANIM 2.1 Gözlemleri sonucunda kendisi ile anne-babası arasındaki benzerlik ve farklılıkları karşılaştırır 2.2 Yavruların anne-babaya benzediği, ama aynısı olmadığı çıkarımını yapar
Anne ve babamıza baktığımızda bazı özeliklerimizin benzediğini fakat tamamıyla onlara benzemediğimizi farketmişsinizdir
Onlara tıpatıp benzemememizin nedeni kromozomların yarısını anneden yarısını babadan almış olmamızdır
Meryl Streep Mamie Gummer
Melanie Griffith Dakota Johnson
Hatta bırakın anne babaya tamamen benzemeyi ,bazen kardeşler bile birbirine tam olarak benzemiyor.. ( Tek yumurta ikizleri hariç )
Canlıların farklı olması değişik karakterlere sahip olmalarıyla ilgilidir. Örneğin, saç şeklinin kıvırcık ya da düz olması, göz renginin yeşil ya da kahverengi olması gibi.
Neden anne ve babamıza tıpatıp benzemiyoruz sorusu yıllarca bilim insanlarını araştırmaya iten bir soru olmuştur. Bu soruya yanıt arayandan biri de MENDEL’dir.
Mendel yaptığı bazı deneylerle kalıtsal özelliklerin nesilden nesile aktarıldığını keşfetti. Mendel, kalıtımla ilgili olan ve 7 yıl süren çalışmalarını bezelyeler üzerinde yapmıştır
Mendel’in deneylerinde bezelyeleri kullanmasının nedeni • Çabuk döl vermeleri (Yılda birkaç kez ürün verebilir) • Yetiştirilmesinin kolay olması • Dişi ve erkek organın aynı çiçekte olması • Bezelyelerdeki dişi ve erkek organlarının taç yapraklar ile sarılı olması( Bu nedenle yabancı tozlaşma yapmaz. )
Çok çeşitli özelliklere sahip olmaları ( yuvarlak-buruşuk tohum, sarı-yeşil tohum, mor- beyaz çiçekli bezelye gibi )
Mendel’in Çalışmaları • Mendel uzun bezelye ile kısa bezelyelerin saf döllerini tozlaştırdığında birinci kuşağın tümünde uzun bezelyeler elde etti
Birinci kuşakta elde ettiği bezelyeleri kendi aralarında tozlaştırdığında ise oluşan bezelyelerin ¾’ ünün uzun , ¼ ‘ünün ise kısa olduğunu gördü.
Mendel, mor çiçekli bezelye ile beyaz çiçekli bezelyelerin saf döllerini tozlaştırdığında, birinci kuşağın MOR çiçekli, ikinci kuşağın ise BEYAZ renkli olduğunu görmüştür
Çaprazlanan bezelyelerin MOR çiçekli olmasına rağmen ikinci kuşakta BEYAZ çiçekli bezelyelerin çıkmasını gösterek, farklı özelliklerin 1. kuşaktan 2. kuşağa nasıl aktarıldığını göstermiş ve kalıtımın ilkelerini keşfetmiştir.
Kazanımlar: 2.4 Gen kavramı hakkında bilgi toplayarak baskın ve çekinik genleri fark eder. 2.5 Fenotip ve genotip arasındaki ilişkiyi kavrar.
Kalıtımla ile ilgili kavramlar BASKIN GEN & ÇEKİNİK GEN Bu iki kavramı tanıtırken ÇOCUKLAR DUYMASIN isimli diziden örnekler vereceğiz
Çocuklar DuymasınDominant Teyze : BÜYÜK HARFSelami : küçük harf A a
Baskın GEN ( Dominant) İlk kuşakta kendi özelliklerinin ortaya çıkmasına neden olan genler BASKIN genlerdir. Örnek: Bir ortamda iki Gönül karakteri bir arada olsa (yani AA , BB gibi), o odada sadece onların sözü geçer. Yani BASKIN KARAKTERLER onlar olur.. AA, BB,CC, DD, EE
Ortamda Gönül ve Selami bir arada olsa (Aa, Bb gibi) yine sözünü geçiren taraf GÖNÜL olur. Yani BASKIN karakter GÖNÜL’dür yine…Aa, Bb, Cc, Dd, Ee
Özetle aşağıdaki 2 durum BASKIN GENLERİ örnekler • İki harfin de büyük yazılması (AA, BB,CC) • Bir harfin büyük bir harfin de küçük yazılması (Aa, Bb, Cc)
Örnek : A a Aa - Baskın
Bb - BASKIN B b
Çekinik Gen ( Resesif)Baskın genle birlikte bulunduğu zaman kendi özelliğini gösteremeyen genler çekinik genlerdirKüçük harfle gösterilir. Sadece iki küçük harf yanyana geldiğinde ÇEKİNİK karakteri ortaya çıkar aa, bb, cc, dd, ee
Bu sefer cevaplar sizden çocuklar..…… ……. (Baskın ? Çekinik? )