1 / 26

E DREJTA BIZNESORE Leksionet nr .4

E DREJTA BIZNESORE Leksionet nr .4. SUBJEKTET E SE DREJTES. www.Ligjerata.info. SUBJEKTET E SË DREJTËS. Personat fizikë; dhe Personat juridikë;. Peronat fizikë :. Individi i lindur; Atributet e personit fizik; Emri personal; Vendbanimi – domicili Vendqëndrimi Shtetësia;.

taima
Download Presentation

E DREJTA BIZNESORE Leksionet nr .4

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. E DREJTA BIZNESORE Leksionet nr .4 SUBJEKTET E SE DREJTES www.Ligjerata.info

  2. SUBJEKTET E SË DREJTËS • Personat fizikë; dhe • Personat juridikë;

  3. Peronat fizikë: • Individi i lindur; • Atributet e personit fizik; • Emri personal; • Vendbanimi – domicili • Vendqëndrimi • Shtetësia;

  4. Personat juridikë: • Formohen në shoqëri në bazë të normave të caktuara juridike; • Janë trajta shoqërore që sistemi juridik ua pranon cilësinë e subjektit të së drejtës; • Sistemi juridik u jep të drejtë që të marrin pjesë në sferën e qarkullimit dhe të krijojnë marrëdhënie juridike si subjekte të pavarura; • Sot nuk mund të mendohet jeta pa subjekte të këtilla; • Biznesi bashkëkohor tani zhvillohet nëpërmjet këtyre personave; • Personat juridik e kanë pasurinë e tyre;

  5. Personat juridik karakterizohen për këto cilësi: • Paraqesin një tërësi organizative; • Kanë pasurinë e veçantë të veten; • Pranohen nga shteti si person i posaçëm juridik; • Por edhe vet shteti e ka statusin e personit juridik;

  6. LLOJET E PERSONAVE JURIDIK • Peronat juridik të karakterit publik (spitalet, shërbimet, ndërmarrjet) • Privat; • OJQ – të apo fondacionet • Shoqëror – akoma aktuale në Kosovë; • 1 Kushtet për themelimin e personave juridikë: • Tri momente themelore • 1. Sistemi i paraqitjes; • 2. Sistemi i lejimit; • 3. Sistemi i regjistrimit

  7. 2. Pushimi (shuarja e personit juridik): • Me bashkim ose bashkëngjitje ndonjë subjekti tjetër; • Likuidimit të rregullt – falimentimit;

  8. AFTËSIA JURIDIKE DHE AFTËSIA PËR TË VEPRUAR • Aftësia e personave fizikë dhe juridikë të cilat janë bartës të së drejtave dhe detyrimeve të drejtë quhet AFTËSI JURIDIKE • Aftësia juridike e subjekteve është e patjetërsueshme dhe nuk bartet; • Aftësia juridike e subjekteve as nuk mund të rritet e as të pakësohet me vullnetin e palëve; • Këto ndryshime mund të behën vetëm në përputhje me ligjet e shtetit;

  9. Aftësia juridike e personave juridikë: • e nënkupton aftësinë që të jenë bartës së të drejtave dhe të detyrave; • aftësia e tillë juridike e këtyre peronave buron nga vet veprimtaria e caktuar e punës të cilën e ushtron; • veprimtaria përcaktohet me statut ose me aktin e themelimit të peronit juridik; • personat konsiderohen trajta reale shoqërore; • vullnetin e peronit juridik e shprehin organet e saja respektivisht personat fizikë; • personat fizikë kanë autorizime të përcaktuara me ligj që të veprojnë në emër të peronit juridik;

  10. Aftësia juridike e personave fizikë: • Aftësia juridike e personave fizikë dhe aftësia për të vepruar • Mosha për fitimin e aftësisë që të veprohet në kushte të caktuara; • Marrja e aftësisë për të vepruar;

  11. REALIZIMI DHE MBROJTJA E TË DREJTAVE • Realizimi i të drejtave • Të drejtat subjektive në një sistem të caktuar juridik rregullohet me norma të caktuara juridike; • Në bazë të këtyre normave mund të sillen titullarët e këtyre të drejtave; • Ushtrimi i këtyre të drejtave varet nga vet titullari i të drejtave • Nuk është i detyruar që titullari t’i ushtrojë këto të drejta; • Mirëpo, lëshimi i shfrytëzimit të këtyre të drejtave mund të sjellë dëme të caktuara;

  12. Mbrojtja e të drejtave • Më së shpeshti çdo subjekt i gëzon të drejtat e veta; • Mbrojtja e të drejtave rregullohet me norma juridike; • Mbrojtja e të drejtave subjektive është e drejtë dhe detyrë e shtetit; • Vetëmbrojtja në mënyrë arbitrare nuk është e lejuar; • Ka raste kur edhe vetëmbrojtja është e nevojshme dhe e domosdoshme;

  13. VETËMBROJTJA • Konsiderohet kur individi merr veprime që të mbrojë veten ose tjetrin nga dikush tjetër që ushtron sulm të kundërligjshëm; • GJENDJE E DMOMOSDOSHME • gjendje e cila paraqet rrezik të drejtpërdrejtë lidhur me sendet e veta dhe të huaja;

  14. SISTEMI I SË DREJTËS • Të gjitha marrëdhëniet e shumta shoqërore të cilat rregullohen me norma të caktuara juridike e të cilat janë të lidhur ne mes veti në një rend juridik përbën sistemin e së drejtës; • Sistemi juridik i një vendi karakterizohet për faktin se: • Ka për qëllim që qytetarëve të u lehtësojë qytetarëve aplikimin e së drejtës; • Që më lehtësi organet shtetërore të zbatojnë normat e caktuara juridike; • Përcaktohet dhe veprohet sipas përmbajtje dhe sistemimit të tyre; • Ka rëndësi për vet shkencën juridike;

  15. STRUKTURA E SISTEMIT TË SË DREJTËS • Sistemi juridik në përgjithësi përbëhet nga element e saja: • Shkenca e së drejtës sistemin juridik e ndanë në tri (3) elemente kryesore: • Institucion juridik; • Degë të së drejtës; dhe • Lëmi juridike.

  16. 1. INSTITUCION JURIDIK • Tërësia e normave juridike që e rregullojnë marrëdhënie të caktuara juridike e përbëjnë institucionin juridik, (p.sh. Martesa, testamenti, etj); • Institucioni juridik mund të jetë i ngushtë ose i gjerë • 2. DEGA E SË DREJTËS • Paraqet një grumbull të institucioneve të cilat në pikëpamje juridike e rregullojnë lëmin e njëjtë të marrëdhënieve shoqërore sipas parimeve të njëjta juridike; • Numri i degëve juridike në një shtet mund të jetë i ndryshëm; • 3. LËMI JURIDIKE • Paraqesin tërësi të mëdha të normave juridike, para se t’i bashkohen sistemit juridik, p.sh. e drejta penale, e drejta publike dhe private;

  17. SISTEMET THEMELORE TË SË DREJTËS 1. Sistemi anglosakson • Është zhvilluar pa ndikimin e të drejtës romake; • Roli i madh i të drejtës zakonore; • Roli i ligjeve është dukshëm më i vogël; 2. Sistemi kontinental • Bazohet në të drejtën e shkruar dhe të kodifikuar; • Ndikimi i konsiderueshëm i të drejtës romake; • Roli i zakoneve dhe dokeve është relativisht më i vogël;

  18. NJOHURITË THEMELORE MBI SHTETIN • Edhe shteti si e drejta është dukuri shoqërore, historike dhe klasore; • Shteti është organizimi më i rëndësishëm shoqëror; • U krijua në shoqëri ne momentin kur u ndan njerëzit me paraqitjen e pronës private; • Shteti mori mbi vete: mbrojë mënyrën e prodhimit ; dhe sigurojë zhvillimin e mënyrave të prodhimit; • Siguron qeverisjen e klasës sunduese; • Është person juridik; • Posedon monopolin e ushtrimit të dhunës fizike; • Është pushtet sovran; • Funksioni i tij është që të mbrojë dhe ruaj mënyrën e caktuar të prodhimtarisë; • Është bashkësi e cila vepron në një territor të caktuar; • Për rregullimin e marrëdhënieve shoqëror e përdor edhe dhunën; • Dominon në zgjedhje e problemeve kapitale shoqërore – ekonomike;

  19. VEPRIMTARIA DHE FUNSKIONI I SHTETIT • Të gjitha aktivitetet të cilat i ushtron shteti konsiderohen • të brendshme – nacionale; • të jashtme – ndërkombëtare; • Veprimtaritë e caktuara që të ushtrojë pushtetin shtetëror; • FUNKSIONET E BRENDSHME TË SHTETIT JANË • 1. Funksioni Legjislativ • 2. Funksioni gjyqësor • 3. Funksioni administrativ • FUNKSIONITE E JASHTME TË SHETIT JANË: • 1. Funksioni i mbrojtjes; • 2. Funksioni i agresionit; • 3. Funksioni i koekzistencës paqësore

  20. PUSHTETI SHTETËROR • Shteti si organizata më e fuqishme është e krijuar që të ushtrojë pushtet; • Pushteti është dukuri shoqërore dhe është i lidhur për shoqërinë njerëzore; • Pushteti shtetëror karakterizohet me dhunë respektivisht dhunë fizike; • Pushteti shtetërore e ka monopolin e ushtrimit të dhunës fizike; • Me ushtrimin e pushtetit shteti është i lidhur me të drejtën; • Me pushtetin shtetërore manifestohet i shtetit dhe mënyrave të ushtrimit të funksioneve të tij; • Ekzistimi i pushteteve të tjera në një vend duhet të lejohet vetëm nga ana e shtetit;

  21. Ekzistojnë tri karakteristika të pushtetit shtetëror: • 1. Dhuna, • 2. Sovraniteti, dhe • 3. Territorialiteti  • 1. SOVRANITETI • 2. TERRITORIALITETI – Hapsira tokësore, ajrore, detare,

  22. FORMAT E SHTETEVE • Forma e sundimit: • Forma e regjimit politik; • Forma e rregullimit shtetëror; 1. FORMA E SUNDIMIT • Manifestohet nga ajo se si është i organizuar – zgjedhur shefi i shtetit; • Ekzistojnë dy (2) forma të forma të sundimit: • A. MONARKIA dhe B. REBUBLIKA

  23. A/ Monarkia karakterizohet: • monarku ka privilegje të jashtëzakonshme; • të gjitha funksionet e pushtetit janë të lidhura për personalitetin e tij; • monarku vije në pushtet në bazë të trashëgimisë ose uzurpimit; • politikisht nuk i nënshtrohet juridiksionit të shtetit; • nuk i përgjigjet askujt; • Monarkia ndahet në monarki të kufizuar dhe atë të pa kufizuar

  24. B/ Republika karakterizohet: • shefi i shtetit nuk ka privilegje personale; • ka vetëm një shkallë të caktuar të pushtetit; • Shefi i shtetit i nënshtrohet zgjedhjeve; • Për punën e vet përgjigjet politikisht dhe juridikisht; • Për udhëheqje të dobët mund të shkarkohet edhe para mandatit; • Ekzistojnë dy mënyra të zgjedhjes së shefit të shtetit – k r y e t a r i t; • Mënyra amerikane • ku presidenti drejtpërdrejtë zgjidhet nga populli; dhe • Mënyra evropiane • ku presidenti nga parlamenti

  25. 2. FORMA E REGJIMIT POLITIK • Identifikohet nga mënyra se si është i organizuar pushteti qendror në një shtet; • Identifikohet në bazë të rregullimit të marrëdhënieve të pushtetit me popullin: • Nga identifikimi i kësaj marrëdhënie përcaktohet se kush është bartësi politik i pushtetit sovran; • Nga identifikimi i këtyre marrëdhënieve më së miri përcaktohen se sa është niveli i të drejtave demokratike në një shtet të caktuar; • Andaj, format ë regjimeve politike në kuadër të shteteve të caktuara i ndajmë në: • A. REGJIME DEMOKTARIKE dhe • B. REGJIME AUTOKRATIKE

  26. 3. FORMA E RREGULLIMIT SHETËROR • Identifikohet në bazë të faktit se si janë të rregulluara marrëdhëniet në mes të organit qendror të shtetit dhe atyre jo qendrore – lokale A. CENTRALIZUAR dhe B. DECENTRALIZUAR

More Related