1.14k likes | 1.89k Views
ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΑΣ Δαλαμάγκα Μαρία . «χρυσή ώρα». Εκτίμηση της κατάστασης του πολυτραυματία με ταχύτητα και ακρίβεια. Αναζωογόνηση και σταθεροποίηση σύμφωνα με τις προτεραιότητες. Αξιολόγηση. Triage Πρωτοβάθμια εκτίμηση Monitoring Δευτεροβάθμια εκτίμηση-διαγνωστικές μέθοδοι Οριστική θεραπεία.
E N D
«χρυσή ώρα» • Εκτίμηση της κατάστασης του πολυτραυματία με ταχύτητα και ακρίβεια. • Αναζωογόνηση και σταθεροποίηση σύμφωνα με τις προτεραιότητες
Αξιολόγηση • Triage • Πρωτοβάθμια εκτίμηση • Monitoring • Δευτεροβάθμια εκτίμηση-διαγνωστικές μέθοδοι • Οριστική θεραπεία
A B C D E • Airway (αεραγωγός): Διατήρηση του αεραγωγού με προστασία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. • Breathing (αναπνοή) : Έλεγχος της αναπνοής και του αερισμού των πνευμόνων. • Circulation (κυκλοφορία) : Έλεγχος της κυκλοφορίας και της αιμορραγίας. • Disability (Κ.Ν.Σ): Έλεγχος της νευρολογικής κατάστασης. • Exposure/ Enviromental control (Έκθεση): Αφαίρεση ενδυμάτων και πρόληψη της υποθερμίας.
Α. ΑεραγωγόςΑιτίες απόφραξης αεραγωγού σε τραυματίες • Γλώσσα :πτώση της γλώσσας σε ασθενείς με μειωμένο επίπεδο συνείδησης. • Οίδημα: εισπνευστικά εγκαύματα,εγκαύματα προσώπου. • Αιμάτωμα: κακώσεις στην περιοχή του τραχήλου • Κακώσεις σπλαγχνικού κρανίου: κρανιοπροσωπικές κακώσεις με κάταγμα σπλαγχνικού κρανίου. • Κάταγμα λάρυγγα: αμβλύς τραυματισμός στον τράχηλο. • Αίμα και εμέσματα: εισρόφηση εμεσμάτων. • Ξένα σώματα: π.χ. σπασμένα δόντια • Παχυσαρκία με ιστορικό άπνοιας στον ύπνο: απόφραξη αεραγωγού στο ύψος του υποφάρυγγα ή υπεργλωττιδικά.
Ενδείξεις διασωλήνωσηςΑ. Αδυναμία διατήρησης ανοικτού αεραγωγού • Απώλεια συνείδησης (G.C.S<8) • Κρανιοπροσωπικές κακώσεις • Κίνδυνος εισρόφησης • Κίνδυνος απόφραξης ανώτερου αεραγωγού(αιμάτωμα τραχήλου,κάκωσηλάρυγγα,κάκωσητραχείας,έγκαυμα)
Β. Απουσία ή ανεπάρκεια αερισμού • Άπνοια • Χρήση οπιοειδών • Κόπωση αναπνευστικών μυών • Υπερκαπνία • Σοβαρή μεταβολική οξέωση • Πνευμοθώρακας υπό τάση • Ασταθής θώρακας • Αιμοθώρακας
Γ.Υποξυγοναιμία • Υποξυγοναιμία • Κυάνωση • Δηλητηρίαση με CO • Αναπνευστική ανεπάρκεια • ALI ή ARDS • Πνευμοθώρακας υπό τάση
Δ. Ανάγκη για αναζωογόνηση • Υποβολαιμικό shock • Σηπτικό shock • Καρδιογενές shock
ΑναπνοήΒλέπω – Ακούω - Αισθάνομαι • Αναπνέει ή όχι • Συχνότητα και βάθος αναπνοών • Τραχεία στη μέση γραμμή • Κοίτα~ Ανοιχτά τραύματα,παράδοξηαναπνοή,χρήση επικουρικών μυών • Ψηλάφησε : αστάθεια πλευρών • Άκουσε : ασύμμετρο ψιθύρισμα.Μονόπλευρη αμβλύτητα ή τυμπανικότητα.
Β. Αναπνοή • Απουσία αναπνοής : καρδιακή ανακοπή ή βαριά Κ.Ε.Κ • Επιπόλαιες αναπνοές : κακώσεις θώρακα • Βραδύπνοια : ενδοκράνιαπαθολογία ή χρήση ουσιών • Ταχύπνοια : πόνος,απώλεια αίματος,πανικός • Gusping : προθανάτια κατάσταση
Θανατηφόρες καταστάσεις=άμεση αντιμετώπιση • Πνευμοθώρακας υπό τάση • Μαζικός αιμοθώρακας • Ανοικτός πνευμοθώρακας • Ασταθής θώρακας • Καρδιακός επιπωματισμός
ΣΟΚ Ανεπαρκή ιστική αιμάτωση και οξυγόνωση 10 βήμα: κλινική εκτίμηση 2ο βήμα: αναγνώριση πιθανής αιτίας & μηχανισμός κάκωσης
Circulation ( Κυκλοφορία )Κλινικά σημεία καταπληξίας • Ψυχρά και ωχρά άκρα • Ταχυκαρδία • υπόταση
Έρευνα για αιμορραγίαΚλινική διαφοροποίηση shock • Α. Αιμορραγικό • Β. Μη αιμορραγικό: • Καρδιογενές (θλάση μυοκαρδίου,καρδιακόςεπιπωματισμός,εμβολήαέρα,σπάνια έμφραγμα μυοκαρδίου) • Νευρογενές(κάκωση Ν.Μ. : υπόταση χωρίς ταχυκαρδία και χωρίς αγγειοσύσπαση του δέρματος,λόγω απώλειας του συμπαθητικού τόνου) • Σηπτικό(καθυστερημένη άφιξη - διατιτραίνοντα κοιλιακά τραύματα) • Κλινική διαφοροποίηση από πνευμοθώρακα υπό τάση
Συχνότερη αιτία shock-αιμορραγία • Περιτοναϊκή κοιλότητα • Λεκάνη • Οπίσθοπεριτόναιο • Θωρακικές κοιλότητες
Αρχική αναζωογόνηση με χορήγηση υγρών και ανταπόκριση • Γρήγορη ανταπόκριση : απώλεια αίματος 20% • Παροδική ανταπόκριση:απώλεια αίματος 20-40% (υγρά και μετάγγιση) • Μικρή ή καμία ανταπόκριση(ανάγκη άμεσης χειρουργικής επέμβασης)
Ψηλαφητός σφυγμός • Καρωτίδα : Σ.Α.Π: 60-70mmHg • Μηριαία αρτηρία : Σ.Α.Π: 70-80mmHg • Κερκιδικήαρτηρία : Σ.Α.Π>80mmHg
Αιμοδυναμική αστάθειαΠαρά την αθρόα χορήγηση υγρών Υπόταση με αυξημένη Κ.Φ.Π • Πνευμοθώρακας υπό τάση • Καρδιακός επιπωματισμός • Έμφραγμα μυοκαρδίου • Εμβολή αέρος • Υπερφόρτωση υγρών
Αιμοδυναμική αστάθεια Υπόταση με ελαττωμένη Κ.Φ.Π • Συνεχιζόμενη εσωτερική αιμορραγία Υπόταση με βραδυκαρδία • Πιθανή κάκωση νωτιαίου μυελού
Τραύμα κεφαλής Πρόληψη της δευτεροπαθούς εγκεφαλικής βλάβης. Ενίσχυση της εγκεφαλικής άρδευσης και εγκεφαλικής αιματικής ροής.
Πώς ; • Μειώνοντας την αυξημένη ΕΚΠ • Διατηρώντας φυσιολογικό ενδoαγγειακό όγκο • Φυσιολογική μέση αρτηριακή πίεση • Φυσιολογική οξυγόνωση • Φυσιολογικά επίπεδα CO2
Εγκεφαλική πίεση άρδευσης=Μ.Α.Π- Ε.Κ.Π • Διατήρηση της εγκεφαλικής πίεσης άρδευσης 60-70 mmHg • Γρήγορη παροχέτευση των αιματωμάτων • Επαρκής συστηματική αρτηριακή πίεση
Κατάταξη κακώσεων • 1) μηχανισμός(αμβλείες και διατιτραίνουσες ) • 2)βαρύτητα (ελαφριές ,μέτριες ,βαριές) • 3)μορφολογία
Αξιολόγηση ανά τακτά διαστήματα • Επίπεδο συνείδησης – κλίμακα Γλασκώβης ( G.C.S) • G.C.S<8 βαριά Κ.Ε.Κ • G.C.S=9-12 σοβαρή Κ.Ε.Κ • G.C.S>13 ελαφριά Κ.Ε.Κ • Κόρες ( μέγεθος και αντίδραση στο φως )
Κατάγματα βάσης κρανίου κλινικά σημεία • Περιοφθαλμικήεκχύμωση (μάτια raccoon) • Οπισθοωτιαίαεκχύμωση (σημείο Battle ) • Εκροή ΕΝΥ από τη μύτη • Εκροή ΕΝΥ από το αυτί • Δυσλειτουργία του έβδομου και όγδοου κρανιακού νεύρου ( παράλυση προσώπου και απώλεια ακοής ).
Ενδοκρανιακές βλάβες Εντοπισμένες • Επισκληρίδιααιματώματα(ρήξη της μέσης μηνιγγικής αρτηρίας) • Υποσκληρίδιααιματώματα(ρήξη μικρών επιφανειακών φλεβών του εγκεφαλικού φλοιού) • Εγκεφαλικές θλάσεις • Ενδοεγκεφαλικά αιματώματα
Κακώσεις σπονδυλικής στήλης και νωτιαίου μυελού Νευρογενέςσόκ : απώλεια του αγγειοκινητικού τόνου και της συμπαθητικής νέυρωσης της καρδιάς. Νωτιαίο σοκ : χάλασηκαι απώλεια των αντανακλαστικών μετά από κάκωση του νωτιαίου μυελού
Κατάταξη των κακώσεων της σπονδυλικής στήλης • 1)επίπεδο • 2)βαρύτητα νευρολογικής βλάβης • 3)σύνδρομα νωτιαίου σωλήνα • 4)μορφολογία
Νευρολογικό επίπεδο βλάβης • Κακώσεις των πρώτων 8 αυχενικών μυοτομίων τετραπληγία • Κακώσεις κάτω από το θ1 παραπληγία
Σύνδρομα νωτιαίου μυελού • Κεντρομυελικό σύνδρομο • Πρόσθιο σύνδρομο: • Σύνδρομο του Brown Sequard
Όλοι οι τραυματίες με ακτινολογικές ενδείξεις κάκωσης και όλοι εκείνοι με νευρολογικές εκδηλώσεις θεωρείται ότι έχουν ασταθή κάκωση: ακινητοποίηση και εκτίμηση από νευροχειρουργό.
Σπονδυλική στήλη • Πλάγια α/α των 7 αυχενικών σπονδύλων ελέγχει το 90% των κακώσεων. • Πλήρης έλεγχος + 5 λήψεις(πλάγια,προσθιοοπίσθια,λοξές και οδόντος)
Κατάγματα της θωρακικής μοίρας θ1-θ10 • 1)συμπιεστικά με πρόσθια σφηνοειδή παραμόρφωση • 2)εκρηκτικά • 3)κατάγματα τύπου chance-διαχωριστικά • 4)κατάγματα-εξαρθρήματα
Πνευμοθώρακας υπό τάση • Διαφυγή αέρα με λειτουργία βαλβίδας μιας κατεύθυνσης. • Κλινικά: υπερτυμπανικότητα ,απουσία αναπνευστικού ψιθυρίσματος ,διάταση φλεβών τραχήλου ,μετατόπιση της τραχείας,υπόταση. • Αντιμετώπιση:άμεση αποσυμπίεση
Ανοιχτός πνευμοθώρακας • Μεγάλα ανοιχτά χάσματα στο θώρακα. • Σε κάθε αναπνευστική προσπάθεια ο αέρας διέρχεται δια του ανοίγματος και οδηγεί σε υποξία και υπερκαπνία. • Αντιμετώπιση:επίθεμα στερεώνεται από τις τρείς πλευρές,ενώ η τέταρτη μένει ελεύθερη.
Χαλαρός θώρακας • Ασύμμετρες και ασυντόνιστες κινήσεις του θώρακα. • Περιορισμένο εύρος αναπνοής • Κριγμός από κατάγματα πλευρών ή χόνδρων. • Αντιμετώπιση:επαρκής αερισμός. • Επανεκπτυξη του πνεύμονα