ZMIANY W USTAWIE o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

1. ZMIANY W USTAWIE o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie obowiązujące od 11 marca 2010 r. wprowadzone ustawą z dnia 22 stycznia 2010 r.

2. Nowe podmiotymogąprowadzić działalność pożytku publicznego • Dopuszczono prowadzenie działalności pożytku publicznego przez spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe w formie spółek. • Podmioty te mogą prowadzić działalność pożytku publicznego pod warunkiem, że nie działają w celu osiągnięcia zysku, obowiązkowo przeznaczają cały zysk na realizację celów statutowych oraz nie dokonują podziału zysku między swoich członków, udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. • Oznacza to, że po spełnieniu warunków określonych w Ustawie podmioty te zostały zrównane z organizacjami pozarządowymi mimo, że nimi nie są. • Również spółdzielnie socjalne mogą prowadzić działalność pożytku publicznego. Nie mogą jednak nabywać statusu organizacji pożytku publicznego.

3. Sfera zadań publicznych stanowiących pożytek publiczny • Rozszerzona została lista zadań, które zaliczane są do sfery pożytku publicznego. Obecnie lista ta składa się z 33 sfer pożytku publicznego. Dodane zostały między innymi: • działalność wspomagająca rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechnianie i wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej; • działalność na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka; • przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym.

4. Rady Działalności Pożytku Publicznego • Na wniosek organizacji pozarządowych może zostać utworzona rada działalności pożytku publicznego – na poziomie gminy, powiatu lub województwa (wniosek składany jest do właściwego organu). Ustawa wymaga, aby wniosek o utworzenie rady na poziomie wojewódzkim złożyło 50 organizacji. Na poziomie powiatu i gminy ustawa nie określa wymaganej liczby wnioskujących organizacji. Rady składają się z: • – wojewódzka: przedstawicieli organizacji, wojewody, marszałka oraz • sejmiku wojewódzkiego; • – powiatowa: przedstawicieli organizacji, starosty oraz rady powiatu; • – gminna: przedstawicieli organizacji, wójta/burmistrza/prezydenta oraz rady gminy/miasta. • We wszystkich radach wprowadzono zasadę, która mówi, że przedstawiciele organizacji muszą stanowić co najmniej połowę jej składu. • Rady mają charakter opiniodawczo-doradczy. Ich kadencja trwa 2 lata.

5. Zmiany dotyczące organizacji pożytku publicznego OPP Ograniczenie dla nowych organizacji ubiegających się o status. Będą one musiały wykazać, że prowadziły działalność pożytku publicznego nieprzerwanie przez dwa lata przed datą złożenia wniosku. Osoby zarządzających OPP nie mogą być skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego (wcześniej podobne ograniczenie występowało wyłącznie w odniesieniu do organu kontroli wewnętrznej). Za niezłożenie sprawozdania w terminie wskazanym w Ustawie organizacja straci możliwość pozyskiwania 1% za dany rok podatkowy.

6. Jak można stracić status organizacji pożytku publicznego OPP ? • Minister Pracy i Polityki Społecznejmoże wystąpić do sądu o wykreślenie wpisu o statusie OPP w przypadku, gdy na jegowezwanie organizacja w ciągu 30 dni nie złoży wyjaśnień dotyczących: • – niezłożenia lub złożenia niepełnego sprawozdania lub budzącego wątpliwości; • –- nienadesłania sprawozdania ze zbiórki publicznej do właściwego organu; • – prowadzenia bez zezwolenia ZOZ-u, centrum integracji społecznej, domu pomocy społecznej itp.

7. Zmiana zasadotwartych konkursów ofert • Ogłoszeń nie trzeba publikować w prasie . Wystarczy tablica ogłoszeń, BIP oraz strona internetowa właściwego urzędu. • Ogłoszenia konkursowe mogą wskazywać krótszy termin składania ofert – 21 dni. • Obowiązkowe jest powołanie komisji konkursowej, w której zasiadają przedstawiciele organizacji pozarządowych. • Przy ocenianiu wniosków komisja ma obowiązek uwzględniać: • wkład rzeczowy organizacji, • nieodpłatną pracę wolontariuszy • społeczną pracę członków stowarzyszenia ( to duża nowość) • Zapisy dotyczące przeprowadzania otwartego konkursu ofert zostały wprowadzone także do szeregu innych ustaw: o pomocy społecznej, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przeciwdziałania narkomanii oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

8. Małe dotacje bez konkursu ofert • Wprowadzone zostały także tzw. małe dotacje. • Na wniosek organizacji pozarządowej organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego (prezydent, wójt, burmistrz) może przyznać dotację z pominięciem otwartego konkursu. Ograniczenia: • kwotado 10 tys. złotych, • czas trwania takiego zadania – do 90 dni. • jedna organizacja w danym roku nie może otrzymać więcej niż 20 tys. złotych w uproszczonym trybie. • Samorząd nie może rozdać w taki sposób więcej niż 20% wszystkich środków planowanych do wydatkowania w formie dotacji.

9. Działalność odpłatna pożytku publicznego i działalność gospodarcza Zmienione zostały sztywne zasady prowadzenia działalności odpłatnej. Organizacje nie będą musiały sporządzać kalkulacji bezpośrednich kosztów działalności. Wprowadzono zasadę, że przychód z działalności odpłatnej nie może przewyższać ogólnie kosztów tej działalności. Dodatkowo podwyższono limit wynagrodzenia oraz zmieniono zasady jego naliczania. Obecnie w ramach działalności odpłatnej przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres trzech miesięcy nie będzie mogło przekraczać trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw za ostatni rok (w 2010 roku limit ten wynosi zatem niemal 11 tys. zł).

10. Jeśli organizacja przekroczy wskazane limity … Zaostrzono konsekwencje przekroczenia wskazanych limitów. Jeżeli organ administracji publicznej w trakcie kontroli stwierdzi, że doszło do przekroczenia limitów (wyższych przychodów niż koszty, przekroczenia limitu wynagrodzeń) wzywa organizację, by w ciągu 30 dni zarejestrowała się jako przedsiębiorca. Jeżeli organizacja tego nie zrobi – organ ma obowiązek powiadomić właściwy sąd o fakcie prowadzenia działalności gospodarczej przez organizację.

11. Nowe formy współpracy z administracją publiczną Do katalogu form współpracy dodano: • konsultowanie aktów prawnych z radami działalności pożytku publicznego, • wykonanie inicjatywy lokalnej, umowy partnerstwa na podstawie ustawy o prowadzeniu polityki rozwoju. • może współpracować poprzez tworzenie jednostek organizacyjnych wspierających działalność organizacji pozarządowych w sferze zadań pożytku publicznego lub zlecić prowadzenie takiej instytucji organizacji pozarządowej. • administracja publiczna ma możliwość udzielania: - pożyczek, - gwarancji, - poręczeń na mocy innych przepisów prawa (np. ustawy o finansach publicznych, ustawy o samorządzie gminnym).

12. Programy współpracy z NGO’ s • Obowiązkowe przyjmowanie rocznego programu współpracy dla jednostek samorządu terytorialnego • Wieloletnie programy współpracy do 5 lat - fakultatywnie • Obowiązkowe konsultowanie programu współpracy z organizacjami pozarządowymi, • Obowiązkowe elementy takiego programu (m.in. cele, zasady współpracy, formy oraz przewidywane środki). • Terminy przyjmowania programów: do 30 listopada roku poprzedzającego rok obowiązywania programu. • Organy wykonawcze (prezydent, wójt, burmistrz) zostały zobowiązane do przedstawiania sprawozdania z wykonania programu organowi stanowiącemu (radzie) do 30 kwietnia roku następnego. • administracja rządowa może przyjąć program współpracy obowiązujący od roku do 5 lat.

13. Inicjatywa lokalna • to nowa forma współpracy mieszkańców z samorządem. • Mieszkańcy mogą samodzielnie lub za pośrednictwem organizacji podjąć inicjatywę lokalną. • Sfery w jakich można taką inicjatywę wykonać, to m.in.: • budowa, rozbudowa lub remont dróg, kanalizacji, sieciwodociągowej stanowiącej własność JST; • edukacja, oświata wychowanie; działalność w sferze kultury fizycznej i turystyki; ochrony przyrody. • Organ stanowiący JST (czyli rada gminy, powiatu ) jest zobowiązany uchwalić tryb i szczegółowe kryteria rozpatrywania wniosków o inicjatywę lokalną. • Mieszkańcy mogą wnieść do inicjatywy lokalnej pracę społeczną, świadczenia pieniężne lub rzeczy. • Samorząd zaś – może udzielić wsparcia, w tym udostępnić rzeczy niezbędne do wykonania inicjatywy.

14. dziękuję za uwagę Anna Pakuła-Sacharczuk pełnomocnik Zarządu ds. współpracy Samorządu Województwa Podkarpackiego z organizacjami pozarządowymi tel.17 747 68 50 kom. 515 177 836 e-mail: a.pakula-sacharczuk@podkarpackie.pl