Konu 23 Para ve modern bankacılık

1. Konu 23Para ve modern bankacılık David Begg, Stanley Fischer and Rudiger Dornbusch, Economics, 6th Edition, McGraw-Hill, 2000 Power Point presentation by Peter Smith

2. Bazı anahtar sorular • Neden toplumun paraya ihtiyacı vardır? • Hükümet neden para arzını etkilemek ister? • Mali piyasalar, “reel” ekonomiye nasıl tesir ederler? • Para ve faiz oranı arasındaki ilişki nedir?

3. Para • Malların temini yada borçların ödemesi için kullanılabilecek hertürlü genel anlamda geçerli ifade • Yasal para • Banknot ve bozuk paralar • Mutat para • IOU (Borç Senedi); bireyler arasındaki kişisel borçlanmalara karşılık para karşılığı • Örn. Banka mevduatı

4. Para ve fonksiyonları • Değişim aracı • Para malların yada hizmetlerin değişimi için takastan çok daha etkin bir orta noktadır • Hesap birimi • Ücretlerin sabitlendiği hesapların tutulduğu bir birimdir. • Kıymet saklama aracı • Gelecekte satın-almalar için para kullanılabilir • Ertelenmiş ödemelerin standartıdır • Zaman bazındaki hesaplar için birimdir: bu sayede borç-alma ve verme kolaylaşır

5. Modern bankacılık • Aracı kurum • Borç verenlerle borç alanmak isteyenleri bir araya getiren kurumdur • örn. Ticari banka: devlet tarafından borçlanma yada hisse senedi depozitosu hazırlamaya müsadelidir • Çeklerin de sayılabileceği borçlanma kağıtlarını sağlar • Kliring sistemi • Bankalar arasın borçların konulduğu bir takım araştırmalardır

6. Finansal piyasalara yeni başlayanlar için rehber • Finansal mal • Sahibine belirli bir süre boyunca belirli miktarda faiz ödenmesini tahakkuk ettiren kağıt parçası • Nakit • Kağıt ve demir paralar, faiz getirmezler • Varlıklar içinde likiditesi en fazla olandır. • Faturalar • Orjinal sahibi tarafından belirlenen tarihe kadar geçerli olan ve en fazla bir senelik ömrü olabilen finansal varlıklardır. • Yüksek derecede likiddir

7. Finans piyasalarına yeni başlayanlar için rehber (devam) • Bonolar • Uzun dönem finansal varlıklar – gelecek gelir akışı ile ilgili belrsizlik yüksek olduğundan daha az likid/nakde çevrilebilendir • Perpetuities • Bonoların uç noktadaki bir türüdür. Ömür boyu faizini de ödeyen, orjinal yayımcısı tarafından geri satın alınamaz. • Birinci derecede sağlam tahvilller(Gilt-edged securities) • İngiltere’ deki devlet bonoları • Endüstriyel hisseler (pay senetleri) • Ortakların kar paylarını almalarına yetki verir • çok likit değil

8. Bankaların kredi yaratması • Ticari bankalar varlıkların karşılıklarını nakit rezervi olarak tutmaya ihtiyaç duyarlar. • Bu onların borç vermesine de imkan tanır • ÖRNEK: • Örneğin kamu işlemleri için £10m ‘a gereksinim duyuyor • Ve buna karşılık banka bunun 10% kadarını gerekebilir düşüncesi ile nakit olarak rezervlerinde hazır tutuyor

9. 110 20 90 110 18.2 10 120 1 2 110 11 99 110 10 19 129 3 119 20 99 119 16.8 10 129 n 200 20 180 200 10 10 210 Kredi yaratma – örnek Ticari banka : Kamunun Tuttuğu Nakit para Nakit Para oranı % Para arzı Borçlar Varlıklar Para Loans Toplam Depozitler Önceki durumu: 10 100 10 90 100 10 110 Merkez bankası £10m ekstra dağıtır; kamu kaparo verir

10. Para tabanı ve para çarpanı • Para tabanı veya güçlendirilmiş para stoku • Özel dolaşımdaki banknot ve metal para artı banka sisteminde tutulan miktardır • Para çarpanı • Para tabanı miktarında £1 değişim için para stokundaki değişimi verir

11. (cp + 1) Demek ki: M = H (cp + cb) Para çarpanı Diyelim ki, bankalar nakit rezervlerini (R) Depozitoların (D) bir kesiri olarak (cb) hazırda tutmak istiyor, ve buna karşın özel sektör de banka depozitlerinin (D)bir kesiri olarak (ch)nakit (C) bulundurmaya karar veriyor. O zamanR = cbD ve C = cp D Parasal tabanH = C + R = (cb + cp) D Para arzı = C + D = (cp + 1) D Para arzı = para çarpanı × parasal taban