BİR ÖZEL SAĞLIK MESLEK LİSESİNDE EĞİTİM ALAN

1. BİR ÖZEL SAĞLIK MESLEK LİSESİNDE EĞİTİM ALAN ÖĞRENCİLERİN MESLEK SEÇME VE YETERLİLİĞİNİ BELİRLEMEK HACER CANATAN SOYDAN Uzm.Hemş/Sağ.Yön.Bil.Uzm ALİ ARSLANOĞLU Kalite Uzmanı Gölcük Deniz Hastanesi 8. Uluslararası Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Hasta Güvenliği Kongresi 24-27 Nisan 2014

2. Türkiye’de Lise Düzeyinde Eğitim Veren Sağlık Meslek Liselerinin Hemşirelik Bölümlerinde Yeni Kayıt ve Mezun Sayılarındaki Gelişme • Yıllar Yeni Kayıt Mezun • 1983-1984 798 1.001 • 1984-1985 1.269 1.183 • 1985-1986 1.327 716 • 1986-1987 1.436 780 • 1987-1988 2.003 1.207 • 1988-1989 1.641 1.300 • 1989-1990 3.889 1.422 • 1990-1991 6.557 1.950 • 1991-1992 6.678 1.602 • 1992-1993 6.775 3.642 • 1993-1994 9.578 6.138 • 1994-1995 5.828 6.342 • 1995-1996 5.866 6.884 • 1996-1997 382 8.550 • 1997-1998 50 5.639

3. Türkiye’de Lise Düzeyinde Eğitim Veren Sağlık Meslek Liselerinin Hemşirelik Bölümlerinde Yeni Kayıt ve Mezun Sayılarındaki Gelişme • Yıllar Yeni Kayıt Mezun • 1998-1999 34 5.615 • 1999-2000 45 236 • 2000-2001 54 35 • 2001-2002 1.052 1 • 2002-2003 2.136 0 • 2003-2004 2.082 0 • 2004-2005 1.656 896 • 2005-2006 0 1.738 • 2006-2007 0 1.927 • 2007-2008 7.749 2.888 • 2008-2009 8.928 41 • TOPLAM 77.813 61.733 • Kaynak: Sağlık Bakanlığı, Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü Kayıtları, (1969-2006); • Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı verileri; (2006-2009)

4. SON DURUM 2007 ………………………………….5 YILLIK SÜRE 2011-2012…………………………22.000 KAYIT 2013-2014…………………………70.000 KAYIT 2014……..200 ÜZERİNDE SML AÇILIŞI ŞU AN TOPLAM 278 SAĞLIK MESLEK LİSESİ

5. ÖZEL MEDİSU AFŞİNBEY ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ

6. ÖZEL MEDİSU AFŞİNBEY ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ Şu an 105 Hemşirelik Bölümü öğrencisi mevcut. 9-10-11.sınıflar. İstanbul Esenyurt Bölgesinde bir özel sağlık meslek lisesi öğrencileri 280 öğrenci. (13 ASML Öğrenci profil fizibilite)

7. BU ÇALIŞMADAKİ AMAÇ Bir özel sağlık meslek lisesinde eğitim alan öğrencilerin meslek seçme yeterlilikleri ve meslek seçimlerini etkileyen faktörleri belirlemektir.

8. MESLEK SEÇİMİ Temel eğitimlerini tamamlayan öğrenciler ilgi,ihtiyaç ve yetenekleri doğrultusunda orta öğretim kurumlarına katılabilirler(Milli Eğitim Temel Kanunu Madde 27). Ortaöğretimin temel amaçlarından biri öğrencileri çeşitli program ve okullara ilgi ve kabiliyetleri ölçüsünde yükseköğretime ya da hem mesleğe hem hayata ve iş alanlarına hazırlamaktır.(Madde 28-2) Dal seçimi meslek tercihini gerektiren önemlibiradımdır.(ATT/Anestezi/Hemşire/Radyoloji/Tıbbi Lab./Ortez-protez)

9. Meslek seçimi ,bir kimsenin çeşitli meslekler arasından en iyi yapabileceğini düşündüğü faaliyetleri içeren ve kendisine yeterli bir doyum sağlayacağına inandığı alana yönelmesidir(Kuzgun,1992). • Sürekli gelişen ve değişen toplumumuzda meslek seçimi giderek zorlaşmakta ve karmaşık bir hal almaktadır(Kuzgun 2003)

10. Endüstri toplumundan bilgi toplumuna dönüşme sürecinde olan ülkemizin;sahip olduğu genç iş gücü potansiyelini etkin ve verimli kullanması gerekmektedir.(Mesleğe yönlendirme çalışmalarının,okul türlerinin,mesleklerin tanıtımının daha etkin ve planlı yapılması önemlidir.) • Mesleği bilinçli olarak seçmeyenler daha sonra alanını bırakarak başka alanlarda iş hayatına atılan sayısız örnek bulunmaktadır. • Mesleki eğitimler hem süre olarak,hem maliyet olarak,hem de iş gücü olarak genel liselere göre daha yoğun bir eğitim sürecidir.Doğru yapılmayan bir yönlendirme ülke kaynaklarının israfı anlamına gelmektedir.

11. Bireyin sağlıklı ve uygun bir seçim yapabilmesi için öncelikle kendini,ilgi,yetenek,değer ve beklentiler gibi yönleriyle çok iyi tanıması gerekir. • Daha sonra meslekleri;mesleğin çalışma koşulları gerektirdiği nitelikler,iş olanakları,getireceği kazanç,mesleğe giriş ve emeklilik koşulları gibi yönleriyle etraflıca değerlendirmek doğru bir karar için gereklidir. • Meslek seçimi bireylerin belli bir yaştan sonraki yaşamlarında onların başarılı ve mutlu olarak gelişmelerini etkileyecek en önemli olaylardan biridir(Kepçeoğlu ,1994) • Seçilen meslek bireyin yeteneklerine uygun değilse bu kişide bazı tatminsizlikler,meslek değiştirmeye varan ilgisizlikler,verimde düşüklükler ortaya çıkabilmektedir(Özcan,1985)

12. MATERYAL-METOD • Bu kesitsel ve tanımlayıcı araştırmanın evreni bir özel sağlık meslek lisesinde eğitim alan ATT ve Hemşirelik bölümü öğrencileri (n:280) olarak belirlenmiştir. • Bu evrenden ulaşılabilen sayıda öğrenciye (n:262) belirlenen anket; yüz-yüze görüşme yöntemi ile Mart 2014(Bir haftalık periyod) tarihlerinde uygulanmıştır. • Bu çalışmada sağlık meslek lisesini seçen öğrencilerin meslek seçme ve yeterliliğini belirlemek amaçlı değerlendirilmiş ve anketler SPSS programı ile analiz edilmiştir.

13. BULGULAR Sosyo-demografik özellikleri)

14. BULGULAR (sosyo-demografik özellikleri)

15. BULGULAR (Meslek seçimine etki eden faktörler)

16. BULGULAR (Meslek seçimine etki eden faktörler)

17. BULGULAR ( Meslek seçimine etki eden faktörler)

18. ( Meslek seçiminde yeterlilik ölçeği)

19. SONUÇ Bu öğrencilerin sağlık meslek lisesini bilinçli olarak seçtikleri sonucu elde edilmiştir. Yine örneklem grubun alanlarını seçerken alanları hakkında fikir sahibi oldukları, ailenin etkisi ve çevrenin etkisi ile mesleklerine yöneldikleri ve sağlıklı mesleki rehberlik almadıkları görülmüştür. Örneklem grubu demografik yapısı incelendiğinde ise, örneklem grubun büyük bir kısmının ,sosyo ekonomik düzeyi düşük ve eğitim seviyesi alt kademelerde olan aile çocukları oldukları ve ortaokulda başarısı daha az olan öğrencilerden oluştuğu görülmüştür.

20. ÖNERİLER • Sağlık eğitimine başlayan öğrencilerin eğitimleri sırasında mesleklerine ilişkin başlangıçtaki algılarının gerçek meslek anlayışı ile yer değiştirmesi süreci oldukça önemlidir. • Profesyonel sosyalizasyon olarak tanımlanan içselleştirme ve mesleki kimlik gelişimi okulda başlayıp çalışma hayatı boyunca devam etmektedir. • Sağlık okullarına yeni başlayan öğrencilerin mesleği tanıma konusunda desteklenmesi önemlidir. Bu bağlamda profesyonel mesleklerine yönelik eğitim programlarını geliştirmek eğitimcilere düşen önemli bir sorumluluktur.

21. TEŞEKKÜR EDERİM Hacer CANATAN SOYDAN hacersoydan20@hotmail.com