460 likes | 1.12k Views
POLİSOMNOGRAFİ Elektrodlar, Hasta hazırlanması, Kayıt protokolleri. Uz. Dr. Hikmet Fırat S B Yıldırım Beyazıt Dışkapı E ğ it . ve Araş. Hastanesi G öğü s Hastal ı klar ı ve Tbc Klini ğ i & Uyku Bozukluklar ı Merkezi. TARİHÇE. 1929 Berger 1957 Dement & Kleitman
E N D
POLİSOMNOGRAFİElektrodlar, Hasta hazırlanması, Kayıt protokolleri Uz. Dr. Hikmet Fırat SB Yıldırım Beyazıt Dışkapı Eğit. ve Araş. Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Tbc Kliniği & Uyku BozukluklarıMerkezi
TARİHÇE • 1929 Berger • 1957 Dement & Kleitman • 1968 Rechtschaffen & Kales • 1974 Jerome Holland
Polisomnografi (PSG) ; Uyku ile ilgili çeşitli bozuklukların laboratuvar ortamında kayıt yapılarak tesbit etmeye yarayan bir uygulama tekniğidir. • PSG; Pahalı, zaman alıcı ve özel ekip gerektiren tanıda “altın standart” yöntemdir. Uyku epizotları Uykuda solunum bozuklukları CPAP / BiPAP titrasyonu MSLT Uykuda periyodik hareketler İnsomnia İmpotans
Uyku Laboratuvarı /Uyku Merkezi • > 12 m 2 • Optimum ısı – havalandırma - Klima • Ses Yalıtımı (< 50 dB), ışık düzeni • Yalıtılmış kablolama sistemi • Regüleli kesintisiz güç kaynağı • Kapalı devre video görüntü / kayıt sistemi (infrared li - 0 lüx ışıkta çekim yapabilen) • Dayanıklı yatak • Lavabo / tuvalet / banyo • Teknisyen kontrol odası / düefon sistemi • Uyku Bozuklukları eğitimi almış tıp doktoru
Tanıklı apne, (± Horlama) • Nedeni açıklanamayan GAUH ve /veya Pulmoner hipertansiyon ve /veya Polistemi ve /veya Hiperkapniyle birlikte seyreden alveolar hipoventilasyon varlığında PSG endikedir. UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARINDA POLİSOMNOGRAFİ ENDİKASYONLARI
UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARINDA POLİSOMNOGRAFİ ENDİKASYONLARI(2) • LAUP / UPF / MUPP / RF planlanan hastaların preop değerlendirilmesinde (OSAS yönünden) • CPAP – BPAP titrasyonunda • Nöromuskuler hastalık + uykuda solunum bozukluğu ortaya çıktıysa • Takip amaçlı: • Aşırı kilo verme ve alma durumunda • Tedavi başarısını takipte: (ağız içi araç, cerrahi, CPAP – BPAP)
PSG ÖNCESİ HAZIRLIKLAR • Anket • Fizik Muayene • Gerekli görülen tetkikler (AKG, SFT, PA AC, AKS, Tiroid fonksiyonları, ferritin, konsültasyonlar, vs) • PSG ortamının hastaya gösterilmesi • Randevu günü banyo / traş / ojelerin silinmesi • Alkol – kafeinli içecekler içilmemeli, gün içi uyku engellenmeli • Hipnotik ilaçlar 5 - 10 gün önceden kesilmeli
Barbitüratlar Amfetaminler Benzodiazepinler Kafein içeren preparatlar Zolpidem Trisiklik antidepresanlar * Hipnotikler (genel) Fenotiyazinler * Antihistaminikler Haloperidol * Kloral hidrat Öksürük kesiciler * Monoamin oksidaz inhibitörleri Psikoaktif ilaçlar (genel) * Kullanılmaması Gereken İlaçlar *Özel durumlarda kullanımına izin verilebilir
HASTANIN PSG’ YE HAZIRLANIŞI • Hasta uyumu önemli • Yapılacak işlem anlatılmalı • Pijema / gecelik / eşofman • Bilgisayar kaydı / kayıt numarası
TEMEL PROTOKOL • EEG (Elektroensefalografi) • EOG (Elektrookulografi) • EMG (Elektromyelografi) ± • EKG (Elektrokardiyografi)
DİĞER PROTOKOLLER • Uyku Apne Protokolü: Temel protokol + airflow/nazal kanül + karın – göğüs pletismografi + oksimetre + Trakeal mikrofon + Body position • Periyodik Bacak Hareketleri Protokolü: Temel protokol + Her iki bacak EMG (Ant. Tibialis) • UARS Protokolü: Uyku Apne Protokolü + Özafagus balonu
TEMEL TEKNİKLER EEG • Altın elektrod (tercih) / karşılıklı elektrodlar aynı özellikli olmalıdır • Jel / spanç / % 4 lük Collodion / Aseton • C3 – A1, C4 – A2, O1 – O2 veya C3 – A2, C4 – A1, O1 – A2, O2 – A1 • İmpedans < 5000 • Uluslararası 10 – 20 sistemi
En Önemli Değişiklikler • 3 noktadan uyku EEG kaydı: (F4-M1, C4-M1, O2-M1, Yedek : F3-M2, C3-M2, O1-M2) • K kompleksler ve yavaş dalgalar frontalde, • uyku iğleri santralde, • alfa ritmi oksipitalde en iyi görüntülenir • Yeni evre isimleri: W, N1, N2, N3, R • 3 ve 4. dönemlerN3 olarak bir arada
EEG F4-M1, C4-M1, O2-M1 Yedek : F3-M2, C3-M2, O1-M2
ALTERNATİF Fz-Cz, Cz-Oz, C4-M1 Yedek: Fpz-Fz, C3/Cz-C4, 01-Oz, M1-M2
EOG • Sol Göz – A2 • Sağ Göz – A1 Veya • Sol Göz – A2 • Sağ Göz – A2
EMG • Çene EMG: M. Mentalis / M. Masseter • Bacak EMG: M. Tibialis Anterior • Kol EMG: M. Deltoideus
ÇENE EMG • EMG kayıdı için 3 elektrod • (1) Çene Orta hat 1 cm üstte • (2) Orta hattın 2 cm sağ yanında ve 2 cm altta • (3) Orta hattın 2 cm sol yanında ve 2 cm altta
EKG • Sol 7. İnterkostal (meme altı)/ sağ subklavikuler / sol subklavikuler
Solunum • Thermistor / Thermocouple (airflow) / Nasal kanül: Apne – hipopne ayırımı yapılır • Karın – Göğüs Pletismograf (solunumhareketi) Apne tipleri belirlenir
Diğer Kanallar • Oksimetre (parmak ucu / kulak memesi) (% 40 ın altı gerçek değildir) • Body Position • Trakeal mikrofon • Özafagus balonu • CO2 düzeyi • Özafagial pH – meter • Penil tumescence • CPAP/BPAP basınç göstergesi • Video kayıtı
Konfigürasyon (Ekranda görmek istediğimiz kanallar) • İmpedans Ölçümü (Elektrodların sağlam ve geçirgenliğinin uygunluğu) • Kalibrasyon (Cihaz / Biokalibrasyon)
Bio-Kalibrasyon • Hastaya sözlü komutlar verilerek yapılır Örneğin: Gözlerinizi sağa-sola yukarı-aşağı bakın Hafif-orta-ileri derece horlayın Bacaklarınızı gerdirin Sağa-sola dönerek yatın vs vs
PSG kayıt hızı 10 mm / sn • Epok (sayfa) 30 sn (tercih edilir) • 50 Hz Notch filtre • 6 – 8 saat kayıt • En az 16 kanallı polisomnograf • Skorlama : Manuel / Bilgisayar destekli / Otomatik • PSG raporunun hazırlanması • Arşivleme (Dosya çıktısı / CD / DVD / EDF tipi kayıt)
POLİSOMNOGRAF ÇEŞİTLERİ • Poligraf (içinde EEG kanalı yoktur) • Polisomnograf Portabl (online görüntüleme yoktur / evde de kayıt yapabilir / hafıza kartı ile kayıt bilgileri okunur) Laboratuvar Tipi (Kablolu / kablosuz)
PSG ALTERNATİFLERİ • Portabl poligraflar • Parmak ucu O2 saturasyon takibi • Homosistein / ürik asit:kreatinin oranı / FABP / VEGF… • Split – night • Ortak görüş yok • PSG altın standart / özel şartlarda alternatif yöntemler uygulanabilir.