310 likes | 566 Views
HIPOTALAMO-HIPOFISI ARDATZA. Nukleo supraoptiko eta parabentrikularreko neuronak. HIPOTALAMOA. Hormona trofikoak sintetizatzen dituzten neuronak. Kapilarrak. Aurre- hipofisiaren zelulak. Porta sistema. Neurona hipotalamikoen axoiak. Oxitozina. NEUROHIPOFISIA. ADENOHIPOFISIA. Prolaktina.
E N D
HIPOTALAMO-HIPOFISI ARDATZA Nukleo supraoptiko eta parabentrikularreko neuronak HIPOTALAMOA Hormona trofikoak sintetizatzen dituzten neuronak Kapilarrak Aurre- hipofisiaren zelulak Porta sistema Neurona hipotalamikoen axoiak Oxitozina NEUROHIPOFISIA ADENOHIPOFISIA Prolaktina
GHRH GHRIH FSH LH - GnRH LHRH CRH TRH Dopamina + + + - - + + + - - - ACTH GH PRL TSH Giltzurrungaineko azala Gibela Gonadak Tiroidea IGF-1 C Somatomedina Hormona sexualak Kortisola T4 eta T3
HIPOTALAMO-HIPOFISI SISTEMAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA * Hipo edota hiperfuntzioaren adierazpen klinikoak Historia klinikoa eta azterketa fisikoa * Adierazpen kliniko lokalak • Buruko mina • Hemianopsia bitenporala • Diplopia • Errinorrea -Garezur barneko hipertentsioa -Poliuria, polidipsia… * Bestelakoak Hormona periferikoen eta hipofisarioen maila plasmatikoak • * Estimulazio-probak (hipofuntzioa) • * Supresio-probak (hiperfuntzioa) Proba dinamikoak * Garezurreko RX Irudi-probak * Zela turkiarreko OTA, EMN • Kanpimetria • * Potentzial ebokatuak Bestelakoak
Ezkerreko ikuseremua Eskuineko ikuseremua HEMIANOPSIA BITENPORALA Kiasma optikoa
Zurtoin hipofisarioa Kiasma optikoa Sinu leizetsua Hipofisia Karotida arteria VI. nerbio kraniala Sinu esfenoidala III. nerbio kraniala IV. nerbio kraniala V. nerbio kraniala
HIPOTALAMO-HIPOFISI SISTEMAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA * Hipo edota hiperfuntzioaren adierazpen klinikoak Historia klinikoa eta azterketa fisikoa * Adierazpen kliniko lokalak • Buruko mina • Hemianopsia bitenporala • Diplopia -Garezur barneko hipertentsioa -Poliuria, polidipsia… * Bestelakoak Hormona periferikoen eta hipofisarioen maila plasmatikoak • * Estimulazio-probak (hipofuntzioa) • * Supresio-probak (hiperfuntzioa) Proba dinamikoak * Garezurreko RX Irudi-probak * Zela turkiarreko OTA, EMN • Kanpimetria • * Potentzial ebokatuak Bestelakoak
Guruin periferikoaren hipofuntzioa Hipofisiaren hipofuntzioa A C Guruin periferikoaren hipofuntzioa hipofisiaren estimulazioaz konpentsatua D Hormona hipofisarioen kontzentrazioa A NORMAL Hipofisiaren hiperfuntzioa B B E Guruin periferikoaren hiperfuntzioa C F Guruin periferikoaren autonomia hipofisiaren supresioaz konpentsatua NORMAL ALTU NORMAL ALTU D - + Hormona periferikoen kontzentrazioa E F
HIPOTALAMO-HIPOFISI SISTEMAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA * Hipo edota hiperfuntzioaren adierazpen klinikoak Historia klinikoa eta azterketa fisikoa * Adierazpen kliniko lokalak • Buruko mina • Hemianopsia bitenporala • Diplopia -Garezur barneko hipertentsioa -Poliuria, polidipsia… * Bestelakoak Hormona periferikoen eta hipofisarioen maila plasmatikoak • * Estimulazio-probak (hipofuntzioa) • * Supresio-probak (hiperfuntzioa) Proba dinamikoak * Garezurreko RX Irudi-probak * Zela turkiarreko OTA, EMN • Kanpimetria • * Potentzial ebokatuak Bestelakoak
HIPOTALAMO-HIPOFISI SISTEMAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA * Hipo edota hiperfuntzioaren adierazpen klinikoak Historia klinikoa eta azterketa fisikoa * Adierazpen kliniko lokalak • Buruko mina • Hemianopsia bitenporala • Diplopia -Garezur barneko hipertentsioa -Poliuria, polidipsia… * Bestelakoak Hormona periferikoen eta hipofisarioen maila plasmatikoak • * Estimulazio-probak (hipofuntzioa) • * Supresio-probak (hiperfuntzioa) Proba dinamikoak * Garezurreko RX Irudi-probak * Zela turkiarreko OTA, EMN • Kanpimetria • * Potentzial ebokatuak Bestelakoak
HIPOPITUITARISMOAREN ETIOLOGIA 1) Idiopatikoa 2) Sortzetikoa • Zela turkiar hutsaren sindromea • Garrezurreko traumatismoak • Hipofisiaren kirurgia • Hidrozefalia 3) Arrazoi mekanikoak -Kromofoboak -Prolaktinomak -GH jariatzen duten adenomak -ACTH jariatzen duten adenomak -TSHomak -Gonadotropinak jariatzen dituzten adenomak 4) TUMOREAK * ADENOMA HIPOFISARIOAK * Metastasiak * Kraniofaringioma 5) Arrazoi baskularrak • Sheehan-en sindromea • Apoplexia hipofisarioa 6) Infekzioak (sifilia, meningitisa, tuberkulosia…) 7) Granulomatosiak (sarkoidosia, histiozitosia…) 8) Erradioterapia
HIPOPITUITARISMOAREN KLINIKA Lesioaren intentsitatea Hipotalamoaren egoera Adina Sexua Etiologia ADIERAZPEN KLINIKOAK Hormonen eskasien ondoriozko sintoma eta zeinuak Hipotalamoaren alterazioen ondoriozko sintoma eta zeinuak Tokiko konpresioaren ondoriozko sintoma eta zeinuak GH FSH, LH ACTH TSH PRL Diabetes zaporegabea S. hipotalamikoa Buruko mina Hemianopsia bitenporala Diplopia
HIPOPITUITARISMOAREN KLINIKA NANISMO HIPOFISARIOA • Hazkunde geldoa, garaiera baxua, harmonikoa, • hezur-adin atzeratua… • Panpin-aurpegia, loditasuna… • Hipogluzemia • IGF1 eta GH baxu • Eragite-probak negatiboak GHaren eskasia -Hipotalamikoa -Hipofisarioa -Laron motakoa -Psikosoziala FSH eta LHaren eskasia HIPOGONADISMO HIPOGONADOTROPOA ACTHaren eskasia GILTZURRUNGAINEKO GUTXIEGITASUN SEKUNDARIOA TSHaren eskasia HIPOTIROIDISMO SEKUNDARIOA Prolaktinaren eskasia Edoskitzeko ezintasuna
HIPOPITUITARISMOAREN KLINIKA NANISMO HIPOFISARIOA • Hazkunde geldoa, garaiera baxua, harmonikoa, • hezur-adin atzeratua… • Panpin-aurpegia, loditasuna… • Hipogluzemia • IGF1 eta GH baxu • Eragite-probak negatiboak GHaren eskasia -Hipotalamikoa -Hipofisarioa -Laron motakoa -Psikosoziala FSH eta LHaren eskasia HIPOGONADISMO HIPOGONADOTROPOA ACTHaren eskasia GILTZURRUNGAINEKO GUTXIEGITASUN SEKUNDARIOA TSHaren eskasia HIPOTIROIDISMO SEKUNDARIOA Prolaktinaren eskasia Edoskitzeko ezintasuna
HIPOPITUITARISMOAREN KLINIKA Lesioaren intentsitatea Hipotalamoaren egoera Adina Sexua Etiologia ADIERAZPEN KLINIKOAK Hormonen eskasien ondoriozko sintoma eta zeinuak Hipotalamoaren alterazioen ondoriozko sintoma eta zeinuak Tokiko konpresioaren ondoriozko sintoma eta zeinuak GH FSH, LH ACTH TSH PRL Diabetes zaporegabea S. hipotalamikoa Buruko mina Hemianopsia bitenporala Diplopia
ADENOHIPOFISIAREN HIPERFUNTZIOA Mikroadenomak HIPOFISIKO ADENOMAK % 99 Makroadenomak HIPOFISIKO HIPERPLASIA % 1 (faktore hipotalamikoak)
HIPERPROLAKTINEMIAREN ETIOLOGIA - Farmako antidopaminergikoak - Dopaminaren agorpen farmakologikoa - Estrogenoak * FARMAKOAK *Hipotalamoaren lesioak (granulomatosiak, tumoreak...) * Zurtoin hipofisarioaren ebakierak (traumatismoak, kirurgia...) * Hipotiroidismo primarioa * Prolaktinomak MIKRO♀ MAKRO♂
HIPERPROLAKTINEMIAREN KLINIKA ETA DIAGNOSTIKOA ♀ AMENORREA-GALAKTORREA Adierazpen klinikoak libidoa, inpotentzia Sintoma lokalak Hipopituitarismoa ♂ * Farmakoen kontsumoa, galaktorrearen azterketa * Prolaktina plasmatikoa * Zela turkiarreko EMN Diagnostikoa
GHaren GEHIEGIZKO JARIAPENA HIPOFISIKO ERRALDOITASUNA AKROMEGALIA - Esku eta oinen hazkundea - Aurpegi zakarra, prognatismoa... - Larruazal lodi eta izerditsua - Makroglosia eta ahots baxua - Erraietako megaliak - Zifosia eta artrosia - Karpoko tunelaren sindromea - Hipertentsio arteriala - Hipergluzemia GHaren ondoriozko adierazpenak Hazkundearen ondoriozko adierazpen lokalak Hipopituitarismoa
GHaren GEHIEGIKERIAREN DIAGNOSTIKOA * Historia klinikoa eta azkterketa fisikoa * GH eta C somatomedina plasmatikoak * AHOTIKO GLUKOSAREN GAINKARGA * Zela turkiarreko OTA edo EMN
DIABETES ZAPOREGABE ZENTRALAREN ETIOLOGIA * Zurtoin hipofisarioaren ebakidura - Iatrogenoa (kirurgiaren ostekoa) - Oinaldeko traumatismoak - Sarkoidosia, tuberkulosia, histiozitosia... - Metastasiak - Panhipopituitarismoa * Hipotalamoaren lesioak * Idiopatikoa * Familiarra edo hereditarioa WOLFRAM-en sindromea DIDMOAD
DIABETES ZAPOREGABE ZENTRALAREN KLINIKA ETA DIAGNOSTIKOA * POLIURIANikturia, enuresia, megaureterrak, hidronefrosia... * POLIDPSIA * Deshidratazio hipertonikoa edan ezean * Gernu hipoosmolarra, hiperosmolaritate plasmatikoa eta hipernatremia Adierazpen klinikoak Diagnostikoa - Potomania - Diabetes zaporegabe nefrogenikoa - Bestelakoak (DM, GGA, farmakoak...) Diagnostiko diferentziala DESHIDRATAZIO-PROBA
ADHaren JARIAPEN DESEGOKIAREN (SCHWARTZ-BARTTER-en SINDROMEA) ETIOLOGIA * NEOPLASIAK(birikako zelula txikien kartzinoma) * BIRIKETAKO HANTURAK(TBC, pneumoniak...) * HIPOTALAMOAREN LESIOAK(meningitisa, entzefalitisa, traumatismoak...) * TOXIKOAK ETA FARMAKOAK
ADHaren jariapen desegokia Uraren birxurgapena hoditxo biltzailean Hiperbolemia Hipoosmolaritate plasmatikoa Hiponatremia diluzionala EAA NATRIURESIA (ihesa-fenomenoa) f. natriuretikoa HIPONATREMIA GARUNEKO EDEMA