1 / 21

Moja mała ojczyzna Tyczyn

Moja mała ojczyzna Tyczyn. Lokalizacja Tyczna.

yori
Download Presentation

Moja mała ojczyzna Tyczyn

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Moja mała ojczyzna Tyczyn

  2. Lokalizacja Tyczna • Gmina Tyczyn znajduje się w centralnej części województwa podkarpackiego - odległość siedziby gminy od Rzeszowa wynosi 7 km, od Dynowa - 30 km (drogą krajową Rzeszów - Dynów), od siedzib gmin Doliny Strugu: od Chmielnika Rzeszowskiego - 7 km, od Błażowej - 16 km i od Hyżnego - 7 km. Jako jednostka administracyjna graniczy: od północy z wojewódzkim Rzeszowem, na małym odcinku od zachodu (wzdłuż Wisłoka) z gminą Boguchwała, od zachodu i północy z gminą Lubenia, od południa z gminami Błażowa i Hyżne, a od wschodu z gminą Chmielnik.

  3. Herb Tyczyna • W herbie miasta znajduje się Katarzyna Aleksandryjska, która jest patronką Tyczyna

  4. Historia

  5. Powstanie Tyczyna • Tyczyn założony został na mocy dokumentu króla Kazimierza Wielkiego, wystawionego w Niepołomicach, datowanego 14 marca 1368 roku. Król zezwolił Bartoldowi Tycznerowi na lokację nowego miasta w lasach królewskich nad rzeką Białą (dziś jest to Strug), w pobliżu wsi o tej samej nazwie, w ziemi sanockiej. Pod lokację miasta król przeznaczył znaczny obszar, bo 112 łanów frankońskich, czyli 2464-2912 ha

  6. Historia Tyczyna • Niebawem po lokacji Tyczyn stał się miastem prężnym gospodarczo, na czym z pewnością zaważyło zróżnicowanie narodowościowe i zawodowe (rzemieślnicy, handlarze, rolnicy). W XV w. Tyczyn miał swój młyn, 2 kościoły, szkołę, której wychowankowie trafiali do Akademii Krakowskiej, wśród rzemieślników był płatnerz, konwisarze, siodlarz, szewc, mincerz , kaletnik, kupcy. Niemały wpływ na poziom życia w mieście miały targi i jarmarki. Najbardziej dynamiczny okres rozwoju Tyczyna przypada na czasy, kiedy jego właścicielami była rodzina Pileckich .

  7. Historia Tyczyna • W 1772 roku Tyczyn, jako osada rolniczo-rzemieślniczo-handlowa, przeszedł pod panowanie Habsburgów. Miasteczko znalazło się w cyrkule rzeszowskim. W 1790 roku miało 1 352 mieszkańców, w tym 375 Żydów. Ludziom żyło się ciężko, a bieda i częste epidemie groźnych chorób (1848, 1849, 1855, 1873) zbierały obfite żniwo. Wprowadzenie autonomii Galicji, w obrębie której znajdował się Tyczyn, nie zmieniło społecznego i gospodarczego charakteru miasteczka. Od lat dwudziestych XIX w. dobra tyczyńskie należały do Wodzickich - rodziny światłej i pielęgnującej tradycje niepodległościowe. Aleksander był uczestnikiem powstania styczniowego i fundatorem nowego budynku szkolnego (1844 r.), jego syn Ludwik był współwłaścicielem powstałego w Tyczynie (1967 r.) młyna parowego, fundatorem kaplicy na tutejszym cmentarzu z grobowcami rodziny Wodzickich oraz budowniczym pałacu w tyczyńskim parku Do 1911 roku majątek w Tyczynie pozostawał w rękach Izabeli z Wodzickich i Janusza Radziwiłła, którzy sprzedali Wildoldowi Uznańskiemu.

  8. Zabytki

  9. Kościół • Kościół parafialny pw. Świętej Trójcy i św. Katarzyny - prawdopodobnie pochodzi z połowy XV w. z czasów Jana Pileckiego. Zniszczony przez pożar w 1627 r. został odbudowany w latach 1631-38 przez Rafała Mikołaja Kostkę. Wtedy to, do istniejących murów dobudowano kaplicę św. Stanisława Kostki

  10. Pałac Wodzickich • Zespół pałacowo-parkowy i folwark -położony przy wjeździe do miasta od strony Rzeszowa, przy zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Parkowej, na wzniesieniu górującym nad okolicą (ok. 20 m), pomiędzy Strugiem i Hermanówką. Obecny, piętrowy dwór - nazywany pałacem-został zbudowany w latach 1862-69 przez hr.Ludwika Wodzickiego. W 1881 r. dobudowano doń od strony północnej pawilon gościnny, a w 1982 r. - oficynę, połączoną z pawilonem oraz przebudowano pałac. Zarówno pałac, jak i otaczający go park, objęte są ochroną konserwatorską i od 1968 r. wpisane do rejestru zabytków.

  11. Kapliczka • Kapliczka św. Michała Archanioła (ul. Zagrody), wzniesiona w połowie XVIII w., remontowana w1982r. i ostatnio w 2002 r.,

  12. Kapliczki • św. Antoniego (ul. Pułanek, obok szkoły), z końca XVIII w., rekonstruowana w latach 60., poprawiana dwukrotnie w latach 90. i w roku 2002,

  13. Kapliczki • św. Jana Nepomucena (ul. Orkana), z początków XIX w., odnowiona i poświęcona w 2001 r.,

  14. Kapliczki • Matki Bożej (ul. Mickiewicza - w kierunku Królki), z końca XIX w.

  15. Pomnik Czynu Patriotycznego

  16. Kaplica Cmentarna

  17. Znani Ludzie

  18. Ludwik Wodzicki • Ludwik Wodzicki (1834-1894) - syn Aleksandra Wodzickiego, uczestnika powstania listopadowego Ludwik Wodzicki dobra po zmarłym ojcu oficjalnie przejął w 1858 r. i od początku bardzo się o nie troszczył. W latach 1862-1870 dzięki jego staraniom wybudowany został eklektyczny pałacyk, który przetrwał do dziś, oraz amerykański młyn parowy. Z jego inicjatywy powstało Towarzystwo Kasynowe, skupiające wokół siebie lokalną inteligencję i młodzież szkolną. Przy nim działał amatorski teatr oraz biblioteka. U schyłku swego życia doznał chyba najgorszych nieszczęść jakie mogły spotkać ojca: niemal w ciągu roku stracił obu swoich synów. Wydarzenia te w poważnym stopniu przyczyniły się do jego śmierci w 1894 roku.

  19. Jan Klemens Branicki • Jan Klemens Branicki (1689-1771) - hetman wielki koronny, jedna z barwniejszych postaci żyjących w Rzeczpospolitej na przełomie XVII/XVIII w. Magnacka fortuna, będąca trzecią co do wielkości, oraz piastowane urzędy, czyniły go niemalże pewnym kandydatem do korony królewskiej. Jan Klemens Branicki był trzykrotnie żonaty, ale chyba tylko z pierwszą żoną - z Katarzyną z Radziwiłłów tak naprawdę był szczęśliwy. Tyczyn zawdzięcza Branickiemu bardzo wiele. Dzięki jego funduszom i troskliwej opiece z początkiem XVIII w. rozbudowywany i upiększany był kościół parafialny.

  20. Ks. Antoni Betański • ks. Antoni Betański (1715-1786) - Czech z pochodzenia, od 1758 r. był sekretarzem ostatniego z Branickich - Jana Klemensa. Dzięki wstawiennictwu Jana Klemensa Branickiego otrzymał probostwo w Tyczynie (1770-1783), w którym na stałe osiadł w 1772 roku. W tym też roku dzięki jego staraniom powstało przy kościele parafialnym bractwo św. Trójcy, Matki Boskiej Wniebowziętej i św. Katarzyny. Ksiądz Betański miał w Tyczynie własny dworek (istnieje do dnia dzisiejszego), opiekował się miejscową szkółką. Był osobą bardzo energiczną, dobrym organizatorem, dlatego świetnie radził sobie z zarządzaniem wszystkimi sprawami miasteczka. Był pierwszym rektorem Uniwersytetu we Lwowie. Zmarł 21 stycznia 1786 r. w Brzozowie. Pochowano go prawdopodobnie w Tyczynie, w kościele szpitalnym św. Krzyża.

  21. Prezentacje przygotował:Mateusz Płodzień kl. Ie

More Related