Marcin Zakrzewski Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym

1. Europejski Fundusz Społeczny w Polsce Marcin Zakrzewski Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym

2. Podstawy prawne i programowe EFS Funkcjonowanie EFS w Polsce Opis Działań Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Plan prezentacji

3. Wstęp • Podstawy prawne i programowe EFS • Traktat Amsterdamski • Europejska Strategia Zatrudnienia (European Employment Strategy) • Wytyczne w sprawie zatrudnienia (Employment Guidelines)

4. Wstęp • Najważniejsze Rozporządzenia dotyczące EFS: • Rozporządzenie 1260/1999 • Rozporządzenie 1784/1999 • Rozporządzenie 1145/2003 • Rozporządzenie 438/2001 • Rozporządzenie 448/2001

5. Wstęp • Narodowy Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia (National Action Plan – NAP) • Narodowy Plan Rozwoju • Podstawy Wsparcia Wspólnoty

6. Wstęp • Ustawa o Narodowym Planie Rozwoju Rozporządzenia - akty wykonawcze do Ustawy: • Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich • Uzupełnienie Programu

7. Funkcjonowanie EFS Instytucja Płatnicza Instytucja Zarządzająca Instytucja Wdrażająca Instytucja Wdrażająca Instytucja Wdrażająca Instytucja Wdrażająca Beneficjent Beneficjent Beneficjent Beneficjent Beneficjent KOMISJA EUROPEJSKA Komitet Monitorujący Instytucje pośredniczące

8. Definicje Beneficjent – jednostka publiczna lub prywatna składająca wniosek do Beneficjenta Końcowego na realizację projektu współfinansowanego z Funduszu Strukturalnego.

9. Definicje Instytucja Wdrażająca – jednostka finansów publicznych odpowiedzialna za zlecanie beneficjentowi (końcowemu odbiorcy) realizacji projektu. Dokumenty programowe i Rozporządzenie 1260/1999, art. 9.1

10. Definicje Instytucje Wdrażające w SPO RZL: • Departament Wdrażania EFS w MGPiPS (1.1, 1.5, 1.6, Priorytet 3), • Wojewódzkie Urzędy Pracy (1.2, 1.3), • Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) (1.4), • Biuro Wdrażania EFS w MENiS (2.1, 2.2), • Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (2.3), • Urząd Służby Cywilnej (2.4).

11. Definicje Instytucja Pośrednicząca – jednostka publiczna podlegająca Instytucji Zarządzającej, do której Instytucja Zarządzająca deleguje część uprawnień. Dokumenty programowe i Rozporządzenie 438/2001, art. 2.2

12. Definicje • Instytucje Pośredniczące w SPO RZL: • Wydział Departamentu Zarządzania EFS w MGPiPS, • Wydział Departamentu Strategii Edukacyjnej i Funduszy Strukturalnych. • Instytucja Pośrednicząca w ZPORR: • Urzędy Wojewódzkie

13. Definicje Instytucja Zarządzająca – instytucja administracji publicznej, wyznaczona przez państwo członkowskie, odpowiedzialna za zarządzanie danym programem operacyjnym. Dokumenty programowe i Rozporządzenie 1260/1999, art.9.n

14. Definicje • Instytucja Zarządzająca w SPO RZL: • Departament Zarządzania EFS w MGPiPS • Instytucja Zarządzająca w ZPORR: • Departament Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego w MGPiPS

15. Jednostka Monitorująco - Kontrolna • Umiejscowiona w Departamencie Zarządzania EFS w MGPiPS • Gromadzenie danych, sprawdzanie i kontrola wydatków pokrywanych z EFS, • Współpraca przy planowaniu u przeprowadzaniu kontroli projektów, • Kontrola przestrzegania procedur i zasad dostarczania pomocy z EFS na wszystkich poziomach wdrażania SPO RZL i ZPORR. Powrót

16. Definicje Instytucja Płatnicza – instytucja administracji publicznej, odpowiedzialna za obsługę finansową programu. Dokumenty programowe i Rozporządzenie 1260/1999, art. 9.o

17. Definicje • Instytucja Płatnicza dla funduszy strukturalnych w Polsce: • Departament Obsługi Funduszy Pomocowych w Ministerstwie Finansów

18. Definicje Komitet Monitorujący – podmiot powoływany przez Instytucję zarządzającą w celu zapewnienia właściwego monitorowania, ewaluacji i efektywnego wdrażania programu operacyjnego.

19. Procedura aplikowania o środki EFS – konkurs – 1. Złożenie wniosku aplikacyjnego 5. Podpisanie umowy na realizację projektu 2. Weryfikacja formalna 4. Akceptacja projektów Beneficjent Instytucja Wdrażąjąca Komisja Oceny Projektów 3. Ocena merytoryczna i wybór projektów

20. Procedura aplikowania o środki EFS – przetarg Instytucja Wdrażająca Wykonawca 4. Finansowanie wniosku w ramach umowy na realizację działania 5. Ogłoszenie przetargu i wybór oferty 1. Złożenie wniosku aplikacyjnego 3. Przekazanie decyzji Instytucja Pośrednicząca (Sekretariat) Instytucja Zarządzająca Komitet Sterujący 2. Akceptacja

21. Przykładowe projekty Kto może je zgłaszać ? (projektodawcy) Do kogo są adresowane ? (ostateczni beneficjenci) Działania SPO RZL

22. Priorytet 1. Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej: Priorytety i Działania SPO RZL • Działanie 1.1 Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy. • Działanie 1.2 Perspektywy dla młodzieży. • Działanie 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia. • Działanie 1.4 Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. • Działanie 1.5 Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka. • Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet. Priorytet 2. Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy: • Działanie 2.1 Zwiększenie dostępu do edukacji - promocja kształcenia przez całe życie. • Działanie 2.2 Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracy. • Działanie 2.3 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki. • Działanie 2.4 Wzmocnienie zdolności administracyjnych. Priorytet 3. Pomoc techniczna: • Działanie 3.1 Wsparcie zarządzania SPO RZL. • Działanie 3.2 Informacja i promocja działań SPO RZL. • Działanie 3.3 Zakup sprzętu komputerowego.

23. Działanie 1.1 Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracySchemat a) Wzmocnienie potencjału publicznych służb zatrudnienia • Przykładowe projekty: • wyposażenie publicznych służb zatrudnienia w sprzęt komputerowy i biurowy oraz narzędzia informatyczne, • analizy, badania i ekspertyzy w zakresie: popytu i podaży zasobów pracy, instrumentów rynku pracy, funkcjonowania instytucji rynku pracy, • przygotowanie programów szkoleniowych dla potrzeb rynku pracy.

24. Działanie 1.1 Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracySchemat a) Wzmocnienie potencjału publicznych służb zatrudnienia • Beneficjenci: • Właściwe departamenty Ministerstwa Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej • Ostateczni beneficjenci: • Instytucje rynku pracy: publiczne służby zatrudnienia (PSZ), Ochotnicze Hufce Pracy (OHP), instytucje szkoleniowe, agencje zatrudnienia, partnerzy społeczni (w tym organizacje pozarządowe – NGO współpracujące z PSZ) • Jednostki naukowe • Szkoły wyższe

25. Działanie 1.1 Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracySchemat b) Rozwój oferty usług instytucji rynku pracy • Przykładowe projekty: • szkolenia i doradztwo dla kadr publicznych służb zatrudnienia, • włączanie partnerów społecznych do działania na rynku pracy poprzez akcje promocyjne, szkolenia i warsztaty • informacja i poradnictwo zawodowe (w tym z wykorzystaniem nowoczesnych technologii)

26. Działanie 1.1 Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracySchemat b) Rozwój oferty usług instytucji rynku pracy • Beneficjenci : • instytucje rynku pracy, • jednostki naukowe, • szkoły wyższe. • Ostateczni beneficjenci: • instytucje rynku pracy i ich pracownicy, • jednostki naukowe.

27. Działanie 1.4 Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnychSchemat a) Wsparcie osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na otwartym rynku pracy • Przykładowe projekty: • zwiększanie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych poprzez poradnictwo zawodowe, warsztaty psychologiczne, programy szkolenia on-line, • szkolenia dla otoczenia współpracującego z osobami niepełnosprawnymi, • tworzenie miejsc pracy: subsydiowanie staży i wynagrodzeń, pokrywanie kosztów przystosowania stanowisk pracy, alternatywne formy pracy.

28. Beneficjenci: instytucje rynku pracy, NGO, jednostki samorządu terytorialnego, pracodawcy, szkoły, jednostki naukowe. Ostateczni beneficjenci: Osoby niepełnosprawne, jednostki samorządu terytorialnego, służby medycyny pracy instytucje rynku pracy, NGO, pracodawcy i pracownicy, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Działanie 1.4 Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnychSchemat a) Wsparcie osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na otwartym rynku pracy

29. Działanie 1.4 Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnychSchemat b) Poprawa skuteczności systemu wspierania osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności • Przykładowe projekty: • wszystkie rodzaje projektów przewidziane w schemacie a), które realizowane będą w skali ogólnokrajowej w trybie przetargowym, • centralna i regionalne bazy danych dla potrzeb osób niepełnosprawnych + upowszechnianie informacji poprzez portal internetowy, • upowszechnianie zasad programowania, monitoringu i ewaluacji działań aktywujących zawodowo osoby niepełnosprawne oraz wymiana dobrych praktyk.

30. Działanie 1.4 Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnychSchemat b) Poprawa skuteczności systemu wspierania osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności • Beneficjenci: • PFRON • Ostateczni beneficjenci: • osoby niepełnosprawne, • jednostki samorządu terytorialnego, • służby medycyny pracy • instytucje rynku pracy, • NGO, • pracodawcy i pracownicy, • PFRON.

31. Działanie 1.5 Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzykaSchemat a) Wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym • Przykładowe projekty: • szkolenia i warsztaty mające na celu: ocenę potencjału zawodowego ww. osób, powrót do nauki (i zdobycie zawodu), zapobieganie dysfunkcjom społecznym, • Centra Integracji Społecznej (CIS), • Subsydiowanie zatrudnienia w CIS i na otwartym rynku pracy. • + działania towarzyszące (np. opieka nad dziećmi)

32. Działanie 1.5 Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzykaSchemat a) Wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym • Beneficjenci: • jednostki samorządu terytorialnego, NGO, instytucje szkoleniowe, org. pracodawców i zw. zawodowe, jednostki naukowe. • Ostateczni beneficjenci: • osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, • młodzież w wieku 15-24 zagrożona wykluczeniem społecznym, • pracodawcy, • NGO, • pracownicy/wolontariusze instytucji pomocy społecznej, • kadry pracujące z młodzieżą trudną.

33. Działanie 1.5 Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzykaSchemat b) Wspieranie młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym • Przykładowe projekty: • szkolenia dotyczące: przezwyciężania problemów, metod integracji społecznej, usamodzielniania się, • szkolenia i warsztaty mające na celu: powrót do nauki (i zdobycie zawodu), zapobieganie dysfunkcjom społecznym, • kampanie promujące wolontariat na rzecz integracji z rynkiem pracy młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym.

34. Działanie 1.5 Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzykaSchemat b) Wspieranie młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym • Beneficjent: • Ochotnicze Hufce Pracy • Ostateczni beneficjenci: • młodzież w wieku 15-24 zagrożona wykluczeniem społecznym, • młodzież wychowująca się w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych, • pracodawcy.

35. Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet Schemat a) Wspieranie równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy • Przykładowe projekty: • Kursy szkoleniowe dla kobiet w zakresie: podnoszenia kwalifikacji zawodowych, elastycznego podejścia do zawodu, pracy w ramach wolontariatu, • Wspieranie przedsiębiorczości wśród kobiet: dotacje na podejmowanie dział. gospodarczej, szkolenia w tym zakresie, • Subsydiowane staże pracy. + działania towarzyszące (np. opieka nad dziećmi)

36. Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet Schemat a) Wspieranie równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy • Beneficjenci: • instytucje rynku pracy, • ośrodki doradztwa rolniczego, • pracodawcy, • jednostki naukowe, • ośrodki poradnictwa zawodowego i psychologicznego, • jednostki samorządu terytorialnego. • Ostateczni beneficjenci: • kobiety:bezrobotne i poszukujące pracy,bierne zawodowo, o niskich i zdezaktualizowanych kwalifikacjach, powracające na rynek pracy po długiej nieobecności, z obszarów wiejskich, prowadzące własną działalność gospodarczą lub chcące ją rozpocząć, • pracodawcy, • instytucje rynku pracy.

37. Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet Schemat b) Promocja równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy • Przykładowe projekty: • Lokalne bazy danych informujące o: ofertach zatrudnienia dla kobiet, formach zatrudnienia, możliwościach podnoszenia kwalifikacji i rozwijania dział. gosp., • Akcje informacyjne zwalczające stereotypy ról kobiecych i męskich w życiu zawodowym i rodzinnym, • Badania sytuacji kobiet na rynku pracy.

38. Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet Schemat b) Promocja równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy • Beneficjenci: • Sekretariat Pełnomocnika Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn • Ostateczni beneficjenci: • kobiety:bezrobotne i poszukujące pracy,bierne zawodowo, o niskich i zdezaktualizowanych kwalifikacjach, powracające na rynek pracy po długiej nieobecności, z obszarów wiejskich, prowadzące własną działalność gospodarczą lub chcące ją rozpocząć, • instytucje rynku pracy.

39. Działanie 2.1 Zwiększenie dostępu do edukacji – promocja kształcenia przez całe życie Schemat a) Zmniejszenie dysproporcji edukacyjnych pomiędzy wsią a miastem • Przykładowe projekty: • alternatywne formy edukacji przedszkolnej, • dotacje dla szkół na projekty rozwojowe, • Centra kształcenia na odległość na wsiach.

40. Działanie 2.1 Zwiększenie dostępu do edukacji – promocja kształcenia przez całe życie Schemat a) Zmniejszenie dysproporcji edukacyjnych pomiędzy wsią a miastem • Beneficjenci: • NGO, • szkoły. Ostateczni beneficjenci: • szkoły (ich kadra i uczniowie), • społeczności lokalne,

41. Działanie 2.1 Zwiększenie dostępu do edukacji – promocja kształcenia przez całe życie Schemat b)Zwiększenie dostępu do edukacji poprzez zakup specjalistycznego sprzętu ułatwiającego kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz wyposażenie internetowych centrów informacji multimedialnej w sprzęt komputerowy wraz z oprogramowaniem • Przykładowe projekty: • zakup nowoczesnego sprzętu specjalistycznego ułatwiającego kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, • internetowe centra informacji multimedialnej w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych - wyposażenie w sprzęt komputerowy wraz z oprogramowaniem, • Edukacyjny portal internetowy.

42. Działanie 2.1 Zwiększenie dostępu do edukacji – promocja kształcenia przez całe życie Schemat b)Zwiększenie dostępu do edukacji poprzez zakup specjalistycznego sprzętu ... • Beneficjenci: • właściwe departamenty MENiS, Ostateczni beneficjenci: • szkoły kształcące uczniów niepełnosprawnych (ich kadra i uczniowie), • biblioteki szkolne i pedagogiczne (oraz ich użytkownicy), • Szkoły i placówki działające w systemie oświaty (ich kadra i uczniowie), • administracja oświatowa .

43. Działanie 2.1 Zwiększenie dostępu do edukacji – promocja kształcenia przez całe życie Schemat c) Rozwój systemu kształcenia ustawicznego i kształcenia dorosłych, w tym kształcenia na odległość • Przykładowe projekty: • Badania stopnia przygotowania sześciolatków do edukacji szkolnej, • Opracowanie programów kształcenia na odległość na wybranych kierunkach studiów wyższych, • Badania efektywności kształcenia na odległość.

44. Działanie 2.1 Zwiększenie dostępu do edukacji – promocja kształcenia przez całe życie Schemat c) Rozwój systemu kształcenia ustawicznego i kształcenia dorosłych, w tym kształcenia na odległość • Beneficjenci : • Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, • Szkoły wyższe, • NGO, • Jednostki naukowe. Ostateczni beneficjenci: • Przedszkola (ich kadra i uczniowie), • Szkoły podstawowe (ich kadra i uczniowie), • Szkoły wyższe (i ich studenci), • Administracja oświatowa.

45. Działanie 2.2 Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracySchemat a) Zwiększenie wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w procesie kształcenia, w poradnictwie i doradztwie zawodowym oraz modernizacja wyposażenia dydaktycznego • Przykładowe projekty: • Wyposażenie w sprzęt komputerowy szkół, zakładów szkolenia nauczycieli, Centrów Kształcenia Ustawicznego (CKU) i Centrów Kształcenia Praktycznego (CKP), • wyposażenie poradni psychologiczno-pedagogicznych w specjalistyczny sprzęt komputerowy wraz z oprogramowaniem, • wyposażenie CKU, CKP oraz wybranych szkół zawodowych w specjalistyczne stanowiska do przeprowadzania zewnętrznych egzaminów zawodowych.

46. Działanie 2.2 Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracySchemat a) Zwiększenie wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w procesie kształcenia, w poradnictwie i doradztwie zawodowym oraz modernizacja wyposażenia dydaktycznego Beneficjenci: • Właściwe departamenty MENiS Ostateczni beneficjenci: • szkoły (ich kadra i uczniowie), • poradnie psychologiczno-pedagogicznych (i ich kadra), • CKU i CKP, • administracja oświatowa.

47. Działanie 2.2 Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracySchemat b) Rozwijanie u uczniów zdolności do przyszłego zatrudnienia Przykładowe projekty: • Doradztwo i poradnictwo zawodowe dla uczniów (planowanie kariery zawodowej), • Wspieranie systemu egzaminów zewnętrznych,

48. Działanie 2.2 Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracySchemat b) Rozwijanie u uczniów zdolności do przyszłego zatrudnienia Beneficjenci: • Centralna i Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, • Krajowy Orodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Ostateczni beneficjenci: • nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych, • gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne (ich kadra i uczniowie), • CKU i CKP, • administracja oświatowa, • Poradnie psychologiczno-pedagogiczne, • Centralna i Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,

49. Działanie 2.2 Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracySchemat c) Doskonalenie nauczycieli, osób prowadzących szkolenia, pracowników administracji oświatowej oraz rozwój innowacyjnych programów nauczania Przykładowe projekty: • studia podyplomowe dla absolwentów rozpoczynających pracę w zawodzie nauczyciela w zakresie: technologii informacyjno-komunikacyjnych, nauczania języków obcych, nauczania dwóch przedmiotów, • przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia na odległość, • opracowanie innowacyjnych programów nauczania oraz pakietów edukacyjnych do kształcenia zawodowego.

50. Działanie 2.2 Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracySchemat c) Doskonalenie nauczycieli, osób prowadzących szkolenia, pracowników administracji oświatowej oraz rozwój innowacyjnych programów nauczania Beneficjenci : • właściwe departamenty MENiS, Ostateczni beneficjenci: • nauczyciele, w tym absolwenci szkół wyższych rozpoczynający pracę w zawodzie nauczyciela , • osoby prowadzące szkolenia, • kadra administracyjna oświaty, • szkoły ponadgimnazjalne (ich kadra i uczniowie).