RYZYKO WALUTOWE W OPERACJACH ZAGRANICZNYCH

1. Wykład VI RYZYKO WALUTOWE W OPERACJACH ZAGRANICZNYCH część I Ryzyko Przeliczeniowe „ ...Nie złość się, nie narzekaj, ale zrób użytek z rozumu ... „ Baruch Spinoza

2. O czym będzie mowa? • Znaczenie ryzyka kursowego • Trzy rodzaje ryzyka kursowego • Metody zabezpieczania się przed ryzykiem • Regulacje w Polsce

3. Możliwość poniesienia straty na skutek niekorzystnych kursów walut • Załamanie się systemu z Bretton Woods w marcu 1973 • Gra popytu i podaży • Stan gospodarki (5 makrocelów) • Kwestie polityczne • Stopy procentowe • Bilans płatniczy • Polityka banku centralnego

4. Problemy z określeniem ryzyka walutowego • Nowoczesna teoria zakłada, że wartość firmy zależy od przyszłych prognozowanych przepływów gotówki, natomiast trudno jest bezpośrednio oszacować wpływ zmian kursów na wartość firmy • Jeżeli posiada się akcje firmy, która może doznać negatywnych konsekwencji zmian kursów, to można też posiadać akcje firmy, która zyska na takiej sytuacji i wtedy obie tendencje równoważą się • Ryzyko nie jest ryzykiem, jeśli jest ono antycypowane, a kontrakty forward i futures dają nam wskazówkę co do zmian sytuacji na rynku • Ryzyko jest wtedy, gdy następują nieoczekiwane zmiany kursów walutowych

5. Minusy: na efektywnych rynkach walutowych NPV z działalności osłonowej jest równe zero; nie przyczynia się do zwiększania wartości firmy bo dokonuje się kosztem wykorzystania istniejących zasobów organizacji i pomniejsza wartość netto jej majątku; właściciele firmy mają większe możliwości zdywersyfikowania ryzyka kursowego niż zarząd, bo mogą w sposób indywidualny konstruować swoje portfele inwestycyjne; zarząd prowadzi działalność osłonową kosztem zasobów właścicieli i ma mniejszą skłonność do ryzyka niż właściciele, jeżeli więc chce się maksymalizować wartość majątku akcjonariuszy, to działalność osłonowa nie będzie im przynosiła większych korzyści; straty kursowe trzeba wykazać w sprawozdaniu, ale koszty ich unikania zawarte są w kosztach operacyjnych lub prowizjach bankowych więc sprytny zarząd będzie przerzucał w ramach księgowości koszty z jednej pozycji do drugiej. Plusy: rynki walutowe są jednak niezrównoważone i nie tylko pod względem strukturalno-instytucjonalnym, ale głównie z powodu krótkoterminowych szoków zewnętrznych a zarząd ma większe bieżące możliwości reagowania niż akcjonariusze; zarząd może stosunkowo precyzyjnie określić skalę ryzyka, bo ma lepszy wzgląd w różne poufne informacje, dla zarządu jednostkowe koszty transakcji są mniejsze niż dla poszczególnych akcjonariuszy; redukcja wysokiego ryzyka powoduje wzrost prawdopodobieństwa realizacji planów przepływów gotówkowych; ograniczenie zmienności przepływów gotówkowych umożliwia racjonalniejsze planowanie przedsięwzięć; ograniczanie ryzyka zwiększa też możliwości posługiwania się zewnętrznymi źródłami finansowania i do pewnej granicy ma wypływ na manewrowanie wielkością ROE koszty zarządzania ryzykiem kursowym można z reguły odliczyć od podstawy opodatkowania. Argumenty za i przeciw prowadzeniu aktywnej polityki w zakresie ryzyka kursowego

6. Wahania kursów – I

7. Wahania kursów – II

8. Wahania kursów – III

9. Podstawowe relacje parytetowe określające równowagę na rynkach walutowych • Parytet siły nabywczej – połączenie zmian względnego poziomu cen i kursów walutowych • Efekt Fischera – połączenie zmian względnego poziomu stóp procentowych i różnic w oczekiwanej stopie inflacji • Międzynarodowy efekt Fischera – połączenie różnic w stopach procentowych z różnicami w oczekiwaniach kursów walutowych • Parytet stóp procentowych – połączenie względnych różnic w stopie procentowej z względnymi różnicami w kursie kasowym i terminowym • Rezultat to możliwość predykcji kursów kasowych na podstawie kursów terminowych

10. Podstawowe oznaczenia ih – stopa procentowa na krajowym rynku kapitałowym ij - stopa procentowa na zagranicznym rynku kapitałowym ph – oczekiwana stopa inflacji na rynku krajowym pj– oczekiwana stopa inflacji na rynku zagranicznym f0 – kurs terminowy waluty zagranicznej w okresie 0 s0 - kurs kasowy waluty zagranicznej w okresie 0 st – przewidywany kurs kasowy waluty zagranicznej w okresie t

11. Parytet siły nabywczej • Jeśli działa prawo jednej ceny na rynku każdego kraj, to ten sam koszyk dóbr będzie miał taką samą cenę w wszystkich krajach (istotność założeń) • Sytuacja w okresie t powinna być taka sama jak w okresie 0 • Zmiany kursu walutowego muszą być takie same jak zmiany poziomu cen walutowy kurs równowagi na koniec okresu t procentowa zmiana kursu walutowego z okresu 0 na okres t

12. Współzależność kursów walut, stóp procentowych i inflacji względne różnice w stopie procentowej względne różnice w oczekiwanej stopie inflacji są równe efekt Fischera są równe efekt międzynarodowy Fischera są równe parytet siły nabywczej są równe parytet stopy procentowej względne różnice w między kursem kasowym i terminowym przewidywane zmiany w kursie kasowym są równe teoria oczekiwań

13. Co ma zapewniać prawidłowy system zarządzania ryzykiem kursowym? • określenie formy ryzyka kursowego; • monitorowanie oddziaływania na sytuację finansową i majątkową przedsiębiorstwa; • pozyskanie najbardziej wiarygodnej prognozy walutowej (ocena skali odchyleń od prognozowanej linii trendu); • przygotowanie i realizacja strategii osłonowej (hendgingu) w odpowiedzi na zagrożenia pozycji finansowej i majątkowej firmy.

14. ekspozycja walutowa wielkość maksymalnej potencjalnej straty związanej ze zmianami kursów walut ryzyko walutowe prawdopodobieństwo zmiany sytuacji z normalnej (obecnej), na taką która powoduje wystąpienie maksymalnej potencjalnej straty Dwie różne kategorie

15. Ryzyko walutowe w pozycjach bilansowych firmy Na ryzyko walutowe narażone są następujące pozycje bilansu: • środki pieniężne w walutach obcych • papiery wartościowe w walutach obcych • bieżące i przyszłe należności indeksowane lub denominowane w walutach obcych, związane z operacjami handlu zagranicznego • bieżące i przyszłe zobowiązania indeksowane lub denominowane w walutach obcych, związane z operacjami handlu zagranicznego • zaciągnięte kredyty dewizowe (również wyemitowane obligacje denominowane w walutach obcych)

16. Pozycja walutowa firmy OKRES W AKTYWA PASYWA AKTYWA - POZYCJA PRZYSZ ŁOŚCI PASYWA 0 – 30 500 USD 100 USD + 400 USD D ŁUGA 30 - 60 500 USD 500 USD 0 USD 60 - 90 100 USD 200 USD - 100 USD KRÓTKA GLOBALNA 1100 USD - 800 USD + 300 USD D ŁUGA POZYCJA • Otwarta ( niezabezpieczona ) - należności w danej walucie nie są równe zobowiązaniom • Zamknięta ( zabezpieczona ) - należności i zobowiązania w danej walucie są sobie równe • Krótka (przewaga zobowiązań denominowanych w danej walucie nad należnościami ) • Długa ( przewaga należności denominowanych w danej walucie nad zobowiązaniami )

17. Podstawowe rodzaje ryzyka walutowego • Przeliczeniowe (konwersji) – problemy z raportowaniem wyników finansowych przez oddziały do centrali firmy międzynarodowej • Ryzyko transakcyjne dotyczy pojedynczych transakcji i przejawia się w możliwości kursowych strat i zysków w następstwie już zawartych kontraktów • Ryzyko ekonomiczne dotyczy całej firmy i pokazuje wrażliwość dochodów na zmianę realnego kursu waluty

18. Ryzyko konwersji - I • dotyczy przede wszystkim przedsiębiorstw ponadnarodowych i działających na rynkach międzynarodowych, które mają majątek w wielu krajach, w różnych obszarach walutowych. • ryzyko ujawnia się przy przeliczaniu i konsolidacji sprawozdań finansowych zagranicznych podmiotów zależnych. • podmiot dominujący, dokonując konsolidacji sprawozdań, powinien stosować jednolite zasady wyceny aktywów i pasywów zagranicznych w bilansie oraz ustalania wyniku finansowego w rachunkach zysków i strat. • ponieważ zastosowany do przeliczania pozycji bilansu końcowego kurs wymiany różni się od kursu stosowanego przy przeliczaniu pozycji bilansu początkowego, występują różnice przeliczeniowe obciążające wynik bilansu końcowego podmiotu dominującego.

19. Ryzyko konwersji – IITrochę historii • związane z ekspansją kapitału anglosaskiego na rynkach zagranicznych • dwa standardy księgowe (Financial Accounting Standard) w USA • FAS 8 z 1975 – już nie obowiązuje • FAS 52 z 1981 – obecnie stosowany, a polskie ustawodawstwo jest z nim kompatybilne • Międzynarodowy Standard Rachunkowości (IAS) 21, Skutki zmian kursów wymiany walut obcych(zaktualizowany 1993) • SIC-7, Wprowadzenie waluty EuroSIC-11, Wymiana walut i kapitalizacja strat wynikających ze znacznej dewaluacji waluty

20. Ryzyko konwersji - III Dlaczego w ogóle zastanawiamy się nad ryzykiem ekspozycji przeliczeniowej: • menadżerowie, analitycy i inwestorzy potrzebują wskazówki na temat znaczenia zagranicznych operacji w funkcjonowaniu firmy, a konwersja danych księgowych jest pierwszą informacją na ten temat • powiązanie z pomiarem wyników działalności aby prowadzić politykę zatrudniania, zwalniania, promocji i wynagrodzeń • wartość księgowa jest zawsze punktem odniesienia przy dokonywaniu wyceny przedsiębiorstwa • powiązanie z zagadnieniem cen transferowych i różnych systemów podatkowych • wymogi prawne dotyczące konsolidacji sprawozdań finansowych

21. Ryzyko konwersji - IV Dyskusja, czy ekspozycja przeliczeniowa ma tak naprawdę jakieś znaczenie • nie ma większego znaczenia, gdyż wpływa jedynie na wartość księgową, a nie na przepływy gotówkowe • ma znaczenie, bo ekspozycja przeliczeniowa może wywrzeć wpływ na dług i rezerwy, a w rezultacie na wypełnianie warunków umowy. • ogólnie ryzyko konwersji jest traktowane jako mało istotne w sensie ekonomicznym – nie wywołuje realnych zmian wartości składników majątku ani nie wyznacza rzeczywistej sytuacji finansowej jednostki zagranicznej. • wyjątkiem jest sytuacja, kiedy podmiot zagraniczny przez wyeliminowanie ryzyka konwersji może uniknąć zapłacenia wyższego podatku dochodowego lub też jest to wynikiem nacisków ze strony zagranicznych akcjonariuszy (kwestia przeliczania przychodów na waluty obce). • skrajna polityka, polegająca bądź na braku zabezpieczenia w ogóle, bądź na pełnym zabezpieczeniu, spowoduje korzyści dla jednej części posiadaczy akcji oraz straty dla drugiej ich części. • większość przedsiębiorstw stosuje w tej sytuacji zabezpieczenia proporcjonalnie dostosowane do liczby zagranicznych posiadaczy akcji

22. Sytuacja z dodatnią wartością ekspozycji walutowej aktywa denominowane w obcej walucie pasywa obce denominowane w obcej walucie dodatnia wartość ekspozycji walutowej dewaluacja obcej waluty rewaluacja obcej waluty zysk na konwersji strata na konwersji

23. Sytuacja z ujemną wartością ekspozycji walutowej aktywa denominowane w obcej walucie pasywa obce denominowane w obcej walucie ujemna wartość ekspozycji walutowej dewaluacja obcej waluty rewaluacja obcej waluty strata na konwersji zysk na konwersji

24. Ryzyko konwersji – VOgólna koncepcja księgowego pomiaru ryzyka • ważne jest określenie, które z pozycji rach. wyników i bilansu denominowane w walutach obcych będą podlegać przeliczeniu po kursie bieżącym lub kursie średnim, a które po kursie historycznym • pozycje rach. wyników i bilansu przeliczane po kursach bieżących i średnich traktuje się jako obciążone ryzykiem konwersji • ryzyko konwersji to różnica między wartością denominowanych w walutach obcych składników aktywów, a całkowitą wartością denominowanych w walutach obcych zobowiązań

25. Ryzyko konwersji - VI Stosowane metody przeliczeniowe: • metoda płynnych/trwałych aktywów/pasywów (current/noncurrent method) • metoda pieniężnych/niepieniężnych aktywów/pasywów (monetary/nonmonetary method) • metoda czasowa (temporal method) • metoda bieżąca (kursu zamknięcia) (current rate method)

26. metoda płynnych/trwałych aktywów/pasywów - I • podział aktywów i pasywów wg stopnia płynności i wymagalności • tylko najbardziej płynne aktywa i najszybciej wymagalne pasywa są przeliczane wg. kursu bieżącego, a reszta wg kursu historycznego • uwidacznianie w sprawozdaniach finansowych zysków i strat na krótkoterminowych aktywach i pasywach, a pomijanie zmian wartości długoterminowych aktywów i pasywów • odpowiadało to warunkom systemu Bretton Woods • stosowana w USA od lat 30-tych do 1975, kiedy wszedł w życie FAS 8 • metoda obecnie zaniechana i stosowana tylko przez kilka krajów

27. metoda pieniężnych/niepieniężnych aktywów/pasywów - I • zagraniczne aktywa i pasywa pieniężne przelicza się wg kursów bieżących, a pozostałe pozycje wg kursów historycznych • założenie o natychmiastowej zmianie wartości aktywów niepieniężnych po dokonaniu dewaluacji (rewaluacji) w stopniu całkowicie kompensującym zmianę kursu walutowego (pochodna Prawa Jednej Ceny)

28. Ryzyko konwersji – Vmetoda tymczasowa • modyfikacja metody pieniężnych/niepieniężnych aktywów/pasywów • stosowany kurs zależy od metody wyceny pozycji bilansowych • te pozycje, które wyceniane są w bilansie wg bieżących cen rynkowych przelicza się przy pomocy kursów bieżących • pozycje, które wyceniane są w bilansie wg cen historycznych przelicza się przy pomocy kursów historycznych tzn. może wystąpić konieczność przeliczania zapasów wg kursu historycznego, a to może stanowić duże utrudnienie • synchronizacja czasu metod wyceny bilansowej z czasem konwersji walut • jeżeli zagraniczna filia sporządza bilanse na bazie kosztów historycznych metoda tymczasowa przynosi te same wyniki, jak metoda pieniężnych/niepieniężnych aktywów/pasywów • jeżeli zagraniczna filia koryguje swoje pozycje bilansowe i rachunku wyników wg stopy inflacji to występuje konieczność używania kursów bieżących • założenia są odzwierciedlone w standardzie FAS 8

29. Ryzyko konwersji – Vmetoda kursu bieżącego • wszystkie aktywa wg kursu bieżącego • wszystkie zobowiązania wg kursu bieżącego • kapitały własne wg kursu historycznego • pozycje rachunku wyników wg kursu bieżącego lub kursu średniego z danego okresu • metoda zapewnia stałość wskaźników rentowności operacyjnej i finansowej przed i po konwersji • założenia są odzwierciedlone w standardzie FAS 52

30. Wpływ zmiany kursu przy metodzie kursu bieżącego • [(Dewaluacja.Wal.Zagr.) i (Zagr.Aktywa>Zagr.Pasywa)]=>strata • [(Rewaluacja.Wal.Zagr.) i (Zagr.Aktywa>Zagr.Pasywa)]=>zysk • [(Dewaluacja.Wal.Zagr.) i (Zagr.Aktywa<Zagr.Pasywa)]=>zysk • [(Rewaluacja.Wal.Zagr.) i (Zagr.Aktywa<Zagr.Pasywa)]=>strata

31. Metody konwersji składników bilansu filii zagranicznej

32. Etapy konwersji sprawozdania • przyjęcie odpowiedniej metody konwersji • wyznaczenie pozycji aktywów i pasywów, których wartość po konwersji będzie się zmieniała ze względu na stosowanie kursu bieżącego lub średniego • określenie wielkości ekspozycji walutowej jako różnicy pomiędzy zmieniającymi się wartościami aktywów i pasywów • skonstruowanie nowego bilansu z zastosowaniem przyjętej metody konwersji • w celu zamknięcia bilansu wprowadzenia korekty (zysku/straty) z tytułu różnic kursowych Przykład w Excelu konwersji bilansu

33. Ocena z perspektywy teorii finansów i praktyki księgowej • wszystkie trzy pierwsze metody (płynnych/trwałych, pieniężnych/niepieniężnych i czasowa) pokazują zyski/straty kursowe poprzez ujawnienie ich w rachunku wyników • tylko metoda kursu bieżącego wprowadza różnice z tytułu przeliczeń kursowych od razu bezpośrednio do bilansu w odpowiedniej podpozycji kapitału własnego • najmniej realistyczna jest metoda płynnych/trwałych aktywów/pasywów bo wycenia się zadłużenie długoterminowe wg kursu historycznego • wyboru dokonuje się najczęściej pomiędzy metodą kursu czasowego i metodą kursu bieżącego • zależy to, która metoda dokonuje bardziej wiarygodnej oceny aktywów trwałych • metoda czasowa zakłada brak wpływu zmian kursów walutowych na rzeczywistą wartość aktywów trwałych • metoda kursu bieżącego przyjmuje, że rzeczywista wartość aktywów trwałych zależy wprost proporcjonalnie od aktualnego kursu walutowego • prawda leży gdzieś po środku

34. Główne kategorie pojęciowe wprowadzone przez FAS52 • Waluta funkcjonalna • waluta, w której prowadzona jest działalność oddziału (filii)na danym rynku zagranicznym • Waluta sprawozdawcza • waluta, w której w macierzystej centrali prowadzona jest skonsolidowana sprawozdawczość finansowa • Wyboru waluty funkcjonalnej dla danej firmy dokonuje się z punktu widzenia natury i głównych celów operacji zagranicznych: • filia, która prowadzi działalność na rynku wewn. danego kraju, gdzie realizuje większość sprzedaży, wybierze walutę lokalną jako walutę funkcjonalną • filia, która jest tylko prostym przedłużeniem działalności centrali np. montaż przysyłanych z zagranicy podzespołów i cała sprzedaż realizowana jest w eksporcie, wybierze walutę centrali, jako walutę funkcjonalną

35. Mechanizm działamia FAS52 Proces dwufazowy • Określenie w jakiej walucie prowadzona jest sprawozdawczość zagranicznej filii. • Jeżeli waluta lokalna, w której zagraniczna filia prowadzi sprawozdawczość nie jest walutą funkcjonalną, należy dokonać przeliczeń na walutę funkcjonalną. • Gdy waluta funkcjonalna filii zagranicznej nie jest tożsama z walutą spółki matki, to sprawozdania finansowe przelicza się z zastosowaniem metody kursu bieżącego.

36. Procedura stosowania FAS52 waluta centrali Waluta sprawozdawcza filii zagranicznej waluta obca Waluta funkcjonalna? Waluta innego kraju konwersja w oparciu o metodę czasową waluta lokalna konwersja w oparciu o metodę kursu bieżącego waluta centrali Waluta centrali

37. Postępowanie dla krajów o wysokiej inflacji • wg FAS 52 – kraje o wysokiej inflacji — ponad 100% zmiany poziomu cen w okresie 3 lat • wymóg, aby filie zagraniczne dokonały konwersji sprawozdań finansowych z wykorzystaniem metody czasowej, tak jak gdyby waluta funkcjonalna była walutą sprawozdawczą

38. Zarządzanie ryzykiem konwersji • Ryzyko konwersji vs. Ryzyko transakcyjne • Ochrona przed ryzykiem transakcyjnym • Ochrona bilansowa • Ochrona z wykorzystaniem instrumentów pochodnych • Ryzyko konwersji vs. Ryzyko operacyjne

39. Ryzyko konwersji versus Ryzyko transakcyjne • Ryzyko przeliczeniowe • wpływ nieoczekiwanych zmian kursów walutowych na skonsolidowane sprawozdanie finansowe korporacji transnarodowej akwestia księgowa. • Ryzyko transkcyjne • wpływ nieoczekiwanych zmian kursów walutowych na skonsolidowane przepływy gotówkowe korporacji transnarodowej akwestia finansowa • Generalnie nie jest możliwe równoczesne wyeliminowanie ryzyka przeliczeniowego i ryzyka transakcyjnego

40. Ochrona przed ryzykiem przeliczeniowym • Kiedy zarząd chce kształtować zarówno wyniki księgowe, jak i wyniki operacyjne ma dwie możliwości działania. • Ochrona bilansowa • Ochrona z wykorzystaniem instrumentów pochodnych

41. Ochrona bilansowa • Eliminacja niezrównoważenia pomiędzy aktywami netto i pasywami netto wyrażonymi w tej samej walucie. • Może przyczynić się do wystąpienia ryzyka transakcyjnego.

42. Ochrona z wykorzystaniem instrumentów pochodnych • Wykorzystanie kontraktu forward z okresem zapadalności równym okresowi sprawozdawczemu. • Oznacza to jednak prowadzenie spekulacji w odniesieniu do oczekiwanych zmian kursu walutowego.

43. Ryzyko przeliczeniowe versusRyzyko operacyjne • Ryzyko operacyjne - wpływ nieoczekiwanych zmian kursów walutowych na całość wyników działalności firmy. • Ryzyko operacyjne (ekonomiczne) – znacząca kwestia która powinna być przedmiotem troski zarządu

44. Analiza empiryczna skutków zmiany w stosowaniu standardów (od FAS8 do FAS52) • nie stwierdzono znaczących zmian w wycenie firm na rynku kapitałowym po dokonaniu zmian. • być może oznacza to, że uczestnicy rynku nie zwracają uwagi na kosmetyczne zmiany w sprawozdawczości dotyczącej generowanych zysków. • podobne rezultaty zostały zaobserwowany podczas badania wpływu innych zmian księgowych na wycenę firm dokonywaną przez uczestników rynku kapitałowego. • świadczyłoby to raczej o bezużyteczności prób zmierzających do kontrolowania strat i zysków związanych z ekspozycją na ryzyko przeliczeniowe.

45. Znaczenie ryzyka księgowegoczęść I • Czy należy wykazywać rezultaty zmian kursów walutowych jako część sprawozdawczości dotyczącej rachunku wyników za dany okres, czy też powinno to być tylko umieszczane w odpowiedniej pozycji bilansu, jako niezrealizowane różnice kursowe? • Większość różnic kursowy pozostaje niezrealizowanaaunikanie wprowadzania strat i zysków kursowych do rachunku wyników. • Idea metod przeliczeniowych jest interesująca, ale żadna z nich nie ma odzwierciedlenia w zmianach prawdziwej wartości ekonomicznej.

46. Znaczenie ryzyka księgowegoczęść II • Czy w takim razie w ogóle warto poświęcać uwagę sprawom ryzyka przeliczeniowego? • Jeżeli tak, to która z metod jest najlepsza? • Wybór nie ma wpływu na wielkość przepływów gotówki na poziomie operacyjnym, a tylko przekłada się na rozmiar obciążeń podatkowych. • Jedyną słuszną metodą jest zwracanie uwagi na wartość ekonomiczną • Jednakże ze względu na prostotę i spójność preferowana jest metoda kursu bieżącego.

47. Ryzyko ekonomiczne: • Podejście ex-ante, koncentracja na przyszłych przepływach gotówki • Dotyczy rzeczywistych przepływów gotówki, a nie tylko danych księgowych.Dotyczy zmian w wartości rynkowej firmy • Ryzyko transakcyjne zależy od wypracowanego w przeszłości portfela kontraktów zagranicznych. • Ryzyko operacyjne zależy po części od zewnętrznych warunków otoczenia i strategii działania danej firmy (zmiana lokalizacji produkcji, zmiana marketing mix lub zmiana struktury finansowania). • Dotyczy również firm nie posiadających zagranicznych filii, a tylko działających w h.z., lub nawet firm krajowych ale konkurujących z firmami importowymi. Ryzyko przeliczeniowe: • Podejście ex-post: odzwierciedla skutki jakie podjęte w przeszłości decyzje miały dla wyceny aktywów i pasywów danej filii. • Zmiana w wartości księgowej stanowi nie zrealizowany zysk lub stratę, bo nie wiąże się to ze zmianą poziomu przepływu gotówki, chyba że za pośrednictwem zmian w poziomie opodatkowania. • Zmiana w wartości księgowej nie oznacza równoczesnej zmiany w wartości rynkowej. • Zależy od przyjętych zasad w księgowości przez daną filię (sposób liczenia amortyzacji, wycena zapasów), jak również od metod konwersji. • Występuje tylko w odniesieniu do firm posiadających zagraniczne filie i oddziały.

48. JAK TO JEST W POLSCE? • Kwestie istotne: • Zmiana kursu walut a księgi rachunkowe firmy • Różnice kursowe na gruncie prawa bilansowego i podatkowego • Podstawa to: • ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r.; znowelizowana obowiązuje od 1.01.2002 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694); • nowa ustawa dotycząca podatku VAT z 11 marca 2004 r. (Dz. U. z 5.04. 2004r. nr 54,  poz. 535); • ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 141, poz. 1178), określającej obrót dewizowy z zagranicą oraz obrót wartościami dewizowymi w kraju, a także działalność gospodarczą w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży, • w dniu 14 kwietnia 2004 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski podpisał ustawę z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne

49. RÓŻNICE KURSOWE - I • Rodzaje różnic kursowych: • dodatnie różnice kursowe - kurs waluty, w której wyrażone są zasoby pieniężne oraz należności, rośnie albo kurs waluty, w której wyrażone są zobowiązania, maleje • ujemne różnice kursowe - kurs waluty, w której wyrażone są zasoby pieniężne oraz należności, maleje albo kurs waluty, w której wyrażone są zobowiązania, rośnie • Z uwagi na moment ich powstania różnice kursowe dzielimy na: • powstałe w trakcie roku obrachunkowego w wyniku operacji gospodarczych wyrażonych w walutach obcych; • powstałe na dzień bilansowy.

50. RÓŻNICE KURSOWE - II • Operacje powodujące powstanie różnic kursowych • spłata należności; • zapłata zobowiązań; • zakup lub sprzedaż papierów wartościowych; • zakup lub sprzedaż składników majątku obrotowego oraz trwałego, jeżeli transakcje te są wyrażone w walutach obcych. • Dwa zasadnicze powody powstawania różnic kursowych w trakcie roku obrachunkowego w wyniku operacji gospodarczych wyrażonych w walutach obcych: • zmiana kursu walut pomiędzy dniem powstania należności lub zobowiązania oraz dniem zapłaty; • zastosowanie innego rodzaju kursu waluty do wyceny operacji w chwili powstania zobowiązania lub należności oraz innego kursu w chwili ich zapłaty.