330 likes | 730 Views
Teorija i politika cena. Poglavlje I: Tržište i cene. Oblasti ekonomske nauke su: Makroekonomija i Mikroekonomija. Teme mikroekonomije i modeli u teoriji cena. Mikroekonomija se kao grana ekonomije bavi analizom: ponošanja pojedinačnih ekonomskih subjekata i
E N D
Teorija i politika cena Poglavlje I: Tržište i cene
Oblasti ekonomske nauke su: Makroekonomija i Mikroekonomija Teme mikroekonomije i modeli u teoriji cena Mikroekonomija se kao grana ekonomije bavi analizom: • ponošanja pojedinačnih ekonomskih subjekata i • tržišta na kome posluju pojedinačni ekonomski subjekti
Teme mikroekonomije su: optimalan izbor; uloga cena u alternativnim izborima i analiza načina određivanja cena Teme mikroekonomije i modeli u teoriji cena
Teme mikroekonomije i modeli u teoriji cena • Ekonomija kao nauka se bavi objašnjavanjem i predviđanjem ekonomskih pojava. • Objašnjavanje i predviđanje ekonomskih pojava i procesa se ostvaruje uz pomoć ekonomskih teorija koje se temelje na pravilima i pretpostavkama. • Ekonomska teorija nastoji da izgradi model koji će opisati neku ekonomsku situaciju ili ponašanje ekonomskih subjekata.
Teme mikroekonomije i modeli u teoriji cena • Valjanost ekonomske teorije zavisi od toga da li je ona uspela da objasni i predvidi neku ekonomsku pojavu. • Ekonomske teorije se proveravaju i nadograđuju preko upoređivanja predviđene, i u praksi ostvarene, ekonomske pojave.
Definisanje tržišta, veličina tržišta i tržišna cena • Tržište predstavlja skup kupaca i prodavaca koji putem svojih stvarnih ili potencijalnih međusobnih delovanja određuju cenu proizvoda ili grupe proizvoda. • Definisanje tržišta znači određivanje kupaca i prodavaca koji posluju na nekom tržištu.
Definisanje tržišta, veličina tržišta i tržišna cena Prilikom definisanja tržišta neophodno je definisati njegove granice. Pod granicama tržišta podrazumevamo: • geografske granice i • granice u smislu asortimana.
Definisanje tržišta, veličina tržišta i tržišna cena Razlozi zbog kojih se definišu granice tržišta su: • potreba poznavanja konkurencije; • potreba poznavanja karakteristika proizvoda i • potreba poznavanja geografske veličine tržišta kako bi se odredila cena, budžet za marketing i druga kapitalna ulaganje.
Definisanje tržišta, veličina tržišta i tržišna cena Funkcije tržišta su: • selektivna funkcija; • alokativna funkcija; • distributivna funkcija; • informativna funkcija i • razvojna funkcija.
Definisanje tržišta, veličina tržišta i tržišna cena Cena po kojoj se proizvodi mogu prodavati na nekom tržištu može biti: • jedinstvena i • različita od prodavca do prodavca.
Kriva ponude S P S’ P1 P2 Q1 Q2 Q
D’ D Kriva tražnje P P2 P1 Q1 Q2 Q
D Višak Manjak Tržišna ravnoteža i njene promene - Tržišna ravnoteža - S P P1 R P0 P2 Q0 Q
Tržišna ravnoteža i njene promene - Promene tržišne ravnoteža - S’ D’ D S P P2 P0’ R P0 P1 Q0 Q2 Q1 Q0’ Q
Elastičnost tražnje Oblici elastičnosti tražnje: • Cenovna elastičnost tražnje, • Unakrsna elastičnost tražnje, • Koeficijent međuzavisnosti cena i • Dohodna elastičnost tražnje
Cenovna elastičnost tražnje PΔQ ΔQ/Q Ep = = > 1 ΔP/P QΔP = <
D Cenovna elastičnost tražnje - Jedinično elastična tražnja - P Ep = 1 Q
D Cenovna elastičnost tražnje - Srazmerno neelastična tražnja - P Ep < 1 Q
D Cenovna elastičnost tražnje - Srazmerno elastična tražnja - P Ep > 1 Q
Cenovna elastičnost tražnje - Savršeno elastična tražnja - P Ep = -∞ P0 D Q
Cenovna elastičnost tražnje - Savršeno neelastična tražnja - D P Ep = 0 Q0 Q
- ∞ Ep 0 Cenovna elastičnost tražnje u tački P Ep = -∞ Ep = 0 Q
Unakrsna elastičnost tražnje ΔQx2 /Qx2 > EQx2Px1 0 = = < ΔPx1 /Px1
Koeficijent međuzavisnosti cena i dohodna elastičnost tražnje - Koeficijent međuzavisnosti cena - ΔPx2 /Px2 > EPx2Px1 0 = = < ΔPx1 /Px1
Koeficijent međuzavisnosti cena i dohodna elastičnost tražnje - Dohodna elastičnost tražnje - IΔQ ΔQ/Q Ei = = > 0 i 1 ΔI/I QΔI = <
Cenovna elastičnost ponude PΔS ΔS/S Es = = > 1 ΔP/P SΔP = <
Cenovna elastičnost ponude - Savršeno elastična ponuda - P Es = ∞ P0 S Q
Cenovna elastičnost ponude - Savršeno neelastična ponuda - S P Es = 0 Q0 Q
Cenovna elastičnost ponude - Različite elastičnosti ponude - S2 ← Es < 1 P S1 ← Es = 1 S3 ← Es > 1 A D 0 C B Q
Cenovna elastičnost ponude - Elastičnost punude u određenoj tački - Es = 0 P S ← Es < 1 ← Es = 1 Es = ∞ ← Es > 1 Q
Cenovna elastičnost ponude - Elastičnost punude u određenoj tački - P S ← Es < 1 Q
Kraj Poglavlja I