1 / 36

Eén voor allen, allen voor één

Eén voor allen, allen voor één. Wie profiteert er van het Rijksvaccinatieprogramma?. Jeroen Keijman, arts-microbioloog. Disclosure belangen spreker. Inhoud. Vaccinatie en immuniteit Geschiedenis Pokken. Start rijksvaccinatieprogramma (RVP). Welke ziekten anno 2013?

bertha
Download Presentation

Eén voor allen, allen voor één

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Eén voor allen, allen voor één Wie profiteert er van het Rijksvaccinatieprogramma? Jeroen Keijman, arts-microbioloog

  2. Disclosure belangen spreker

  3. Inhoud • Vaccinatie en immuniteit • Geschiedenis • Pokken. • Start rijksvaccinatieprogramma (RVP). • Welke ziekten anno 2013? • Wat maakt vaccinatie uit? • Difterie • Mazelen • Polio

  4. Vaccinatie - passief • Toediening van antistoffen • IgG • Halfwaardetijd van ± 21 dagen • Bijv: • IVIg bij patienten met immuunstoornissen • Transplacentaire overdracht van IgG

  5. Vaccinatie - actief • Toediening van antigeen • Levend vaccin (attenuering door verhitting of kweek in een ander diersoort: verlagen van virulentie) • Bof-, mazelen-, rubellavirus • Kan zich repliceren (hogere dosis langer aanwezig) • Kan cellen infecteren • Dood vaccin (met intact blijven van antigene epitopen) • Bordetella pertussis, Salmonella typhi, poliovirus, HepA • Subunit vaccin (antigeen) • HepB, tetanus toxoïd, kapselpolysaccariden van pneumokok, influenza

  6. Immunogeniciteit en effectiviteit • Immunogeniciteit: • Het vermogen van een vaccin om een immuunrespons op te wekken bij een doelpopulatie: • Postvaccinatie antilichaam titer • Effectiviteit: • Het vermogen van een vaccin te beschermen tegen een ziekte (vereist langdurig veldonderzoek) • Correlate of protection

  7. Correlate of protection? • Hepatitis B vaccinatie: • 1990/1995 • 100 mIE/ml: Beschermd voor 10 jaar • 1997 • 100 mIE/ml: Beschermd voor 15 jaar • Anno 2009 • >10 mIE/ml: “levenslang” beschermd

  8. Effecten vaccinatie • Individueel • Immuunsysteem staat klaar voor mogelijke aanval • Sterkere, specifiekere respons op infectie • Samenleving • Herd immunity (kudde-immuniteit)

  9. Herd immunity

  10. Geschiedenis

  11. Geschiedenis - pokken • ?-1723: variolatie (2% mortaliteit). • 1769: Edward Jenner verricht de eerste ‘veilige’ vaccinatie (pokkenvirus). • 1808: Koning Lodewijk Napoleon voert vaccinatieplicht mindervermogenden in. • 1823: ‘pokkenbriefje’, vaccinatieplicht voor schoolgaande kinderen. • 1857: verplichte vaccinatie ingetrokken onder druk vanuit protestant-christelijke hoek. • 1871-1873: pokkenepidemie, 23.000 doden.

  12. Geschiedenis - pokken • 1872: Wet op de besmettelijke ziekten, herinvoering ‘pokkenbriefje’. • 1900: Leerplichtwet, indirecte vaccinatiedwang. • 1925: discussie over veiligheid pokkenvaccin. • 1928: opschorten indirecte vaccinatiedwang. • 1939-1976: Inentingswet, weigering toelichten bij burgemeester. • 1980: pokken geëradiceerd.

  13. Geschiedenis - RVP • 1953: vrijwillig en op kosten overheid: difterie, tetanus en kinkhoest. • 1953: ‘entgemeenschappen’, samenwerking huisartsen, kruisverenigingen, kinderartsen. • 1956: grote polioepidemie • 1957: landelijke vaccinatiecampagne en invoering registratiesysteem per provincie → start RVP

  14. Geschiedenis – anno 2013 • Start met difterie, kinkhoest en tetanus. • 1957: polio • 1974: rubella • 1976: mazelen • 1987: bof • 1993: Haemophilus influenzae type b • 2002: meningococcen C • 2006: pneumococcen • 2009: HPV • 2011: hepatitis B voor alle baby’s.

  15. Vaccinatiegraad

  16. Difterie

  17. Difterie • Vaccinatie: sinds 1952 veel toegepast, 1957 in RVP. • Sinds 1980 10 gevallen gemeld, import. • Respiratoire en cutane ziektebeelden. • Complicaties door toxine.

  18. Difterie • Behandeling met antibiotica en/of antitoxine. • Mortaliteit 5-10% (hoger <5 en >40 jaar). • Zonder behandeling mortaliteit 50%.

  19. Difterie

  20. Difterie

  21. Recente uitbraak • Jaren 90, Gemenebest van Onafhankelijke Staten en Baltische staten. • Alleen in 1995 al 50.425 gevallen. • Meerdere importgevallen in West-Europa, geen verspreiding. • Geen importgevallen in NL. • Jaarlijks enkele duizenden gevallen in India, honderden gevallen in Indonesië.

  22. Mazelen

  23. Mazelen Mazelen virus Zeer besmettelijk Zelden subklinisch beloop Besmettelijk al vóór optreden huiduitslag

  24. Mazelen • Vaccinatie sinds jaren 60, sinds 1976 in RVP. • Sinds vaccinatie enkele gevallen per jaar en enkele verheffingen.

  25. Mazelen • Mortaliteit 0,1-0,2% • Morbiditeit: oorontsteking met blijvende doofheid, encephalitis met hersenschade.

  26. Mazelen Epidemie 1999-2000 • 3000 gemelde patiënten • 94% ongevaccineerden • 150 ziekenhuisopnames • 3 sterfgevallen (kinderen)

  27. Mazelen Actuele getallen epidemie 2013 (t/m 30 okt) • 2118 gevallen gemeld • 95% ongevaccineerd • 132 ziekenhuisopnames • 1 sterfgeval

  28. Complicaties huidige uitbraak

  29. Polio

  30. Polio • Poliovirus, enterovirus, 3 typen • Bestand tegen zuur maagdarmstelsel, overleeft langdurig in riool- en oppervlaktewater. • Verspreiding feco-oraal, maar ook via aerosolen. • Grootste besmettelijkheid rond het begin van de ziekteverschijnselen. • Incubatietijd 7-14 dagen.

  31. Polio • 90-95% verloopt symptoomloos • 4-8% gedurende enkele dagen griepachtige verschijnselen, vaak met maagdarmklachten • 1-2% meningitisbeeld met nekstijfheid, braken, hoofdpijn, koorts, pijn in rug en ledematen. • De helft van deze patiënten herstelt spontaan. • De andere helft ontwikkelt verlammingsverschijnselen. • Hiervan bij 5-35% ook aantasting hersenzenuwen en noodzaak beademing. • Geen herstel van zenuwcellen.

  32. Polio • Vóór vaccinatie enkele honderden gevallen per jaar. • Epidemieën met 1500-2000 gevallen • Sinds vaccinatie • 1971: 39 • 1978: 110 • 1992-93: 79

  33. Polio

  34. Polio • Nederland en de andere EU-landen sinds 2002 officieel polio vrij. • M.n. in Azië en Afrika nog gevallen, veelal in conflictgebieden door gebrekkige vaccinatie. • 2013: circulatie van poliovirus in Israël, risico op introductie door reizigers. • Vaccinatiegraad landelijk: >95% • Vaccinatiegraad reformatorische gezindte: • <35 jaar: 50% • 35-56 jaar: 70%

  35. Conclusie 1 • Huidige generatie artsen is opgegroeid met RVP. • Veel ziektebeelden vergeten, maar nog niet de wereld uit! • Herintroductie is mogelijk, heeft plaatsgevonden en blijft ook te verwachten. • Procentuele kans op mortaliteit is klein, maar bij uitbraak met honderden tot duizenden gevallen zeker relevant.

  36. Conclusie 2 • Alleen al van de 3 besproken ziektebeeld enkele honderden sterfgevallen per jaar vóór de invoering van vaccinatie. • Met moderne gezondheidszorg zonder vaccinatie misschien nu iets lager? Geen (goede) behandeling voor meeste ziekten in RVP. • Kans op uitbraak groot wanneer veel onbeschermden bij elkaar leven. Ook risico bij gevaccineerden waarbij het vaccin niet aangeslagen is.

More Related