1 / 34

Podstawowe wiadomości z fizyki reaktorów jądrowych

Podstawowe wiadomości z fizyki reaktorów jądrowych. Od odkrycia polonu i radu do energii jądrowej Wykorzystanie energii rozszczepienia: militarne, energia elektryczna; Promieniotwórczość w przyrodzie; Rozszczepienie i fuzja; Reakcje rozszczepienia; Reaktor jądrowy;

brody
Download Presentation

Podstawowe wiadomości z fizyki reaktorów jądrowych

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Podstawowe wiadomości z fizykireaktorów jądrowych Od odkrycia polonu i radu do energii jądrowej Wykorzystanie energii rozszczepienia: militarne, energia elektryczna; Promieniotwórczość w przyrodzie; Rozszczepienie i fuzja; Reakcje rozszczepienia; Reaktor jądrowy; Warunki krytyczności reaktora jądrowego; Reakcje termojądrowe (Fuzja); Bomba wodorowa; Reaktor termojądrowy. Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/1

  2. Odkrycie polonu i radu Nagrody Nobla – 1903 i 1911 Maria Skłodowska Curie Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/2

  3. Odkrycie reakcji rozszczepienia uranu-235 – rok 1938 Otto Hahn Lisa Meitner Fritz Strassmann Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/3

  4. Pierwszy reaktor jądrowy Pierwszy, naturalny reaktor jądrowy odkryto w Ohlo w Gabonie; Pierwszy reaktor jądrowy zbudowany przez ludzi uruchomiono w Chicago, w grudniu 1942 roku. Jako paliwo zastosowano naturalny uran metaliczny i tlenek uranu naturalnego. Jako moderator – grafit Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/4

  5. Wykorzystanie energii rozszczepienia do celów militarnych Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/5

  6. 1945 Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/6

  7. W sierpniu 1951 roku uruchomiono Experimental Breeder Reactor Number One EBR-1, do produkcji plutonu oraz do badań fizycznych. W grudniu 1951 roku Połączona do obiegu chłodzenia turbina wytworzyła prąd z paliwa jądrowego. Reaktor ten jest zlokalizowany w USA w stanie Idaho około miejscowości Arco Pierwszy prąd z energii jądrowej Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/7

  8. Pierwsza elektrownia jądrowa W 1955 roku w Fizyko Energetycznym Instytucie w Obninsku koło Moskwy uruchomiono pierwszy reaktor energetyczny – prototyp RBMK z moderatorem grafitowym i wodnym chłodzeniem. Reaktor współpracował z turbiną 5 MW Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/8

  9. Calder Hall 1956 - 2003 Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/9

  10. Rozwój energetyki jądrowej Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/10

  11. JESZCZE POŻYTECZNE JEDNOSTKI: Jednostka atomowa masy (u) – 1/12 masy atomu izotopu 12C = 1,6605 10-27 kg Masa neutronu = 1,008982 u; Masa protonu = 1,007593 u; Masa elektronu 5,4873 10-4u Gram atom – ilość pierwiastka, którego masa wyrażona w gramach jest równa masie atomowej u, np. 12,01 grama węgla W jednym gram atomie znajduje się 6,02486 1024 atomów –Stała Avogadro Podobnie określa się masę gram cząsteczkę związku chemicznego Jednostka energii atomowej: eV – jest to energia, którą otrzymuje cząsteczka o ładunku elektrycznym jednego elektronu w polu elektrycznym o różnicy potencjału 1 V (1 eV = 1,602 10-13 J); jednostki pochodne: keV, MeV, GeV Wzór Einstein’a E= m c2 Jednej jednostce atomowej masy odpowiada energia 931 MeV – 1,4915 10-4 J Energia atomu – i co z tego? PSE S.A. 17 października 2005

  12. Energia promieniowania naturalnego Przy rozpadzie 1 grama toru jest generowana energia 73,17 GJ; Przy rozpadzie 1 grama uranu jest generowana energia 83,75 GJ; W Polsce, średnio w 1 tonie gleby znajduje się 2 gramy uranu i 7 gramów toru. Rozpad tych pierwiastków wytworzy energię 680 GJ = 16,2 toe! Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/11

  13. Wiązanie nukleonów w jądrze Nukleony w jądrze są utrzymywane siłami jądrowymi oddziaływujących na niezwykle małe odległości – rzędu 10-18 m (1 fm = 1 10-18 m) Jednocześnie działają siły elektrostatycznego odpychania protonów w jądrze Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/12

  14. Energia wiązania nukleonu w jądrze Rozszczepienie Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/13

  15. Reakcja rozszczepienia Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/14

  16. Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/15

  17. Łańcuchowa reakcja rozszczepienia Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/16

  18. Materiał moderatora: • Lekkie jądra: możliwie duża strata • energii neutronu przy zderzeniu; • -Duży przekrój czynny na zderzenia • sprężyste; • -Mały przekrój czynny na absorpcję. • Woda – H2O; • Ciężka woda – D2O; • Grafit - C • Beryl - Be Jakie warunki musi spełnić jednorodny układ złożony z uranu i moderatora aby otrzymać w nim samopodrzymującą reakcję łańcuchową? Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/17

  19. Reaktor jądrowy Produkcja – Absorpcja – Ucieczka = Produkcja = liczba rozszczepień * liczba neutronów na rozszczepienie Strumień neutronów = n v, gdzie n – gęstość neutronów, v - prędkość W reaktorze istnieje całe widmo energii neutronów – n(E,r) Dlatego definiujemy strumień neutronów jako funkcję energii neutronów: Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/18

  20. Procesy jądrowe w reaktorze Ilość zdarzeń typu m wywołanych neutronami w jednostce objętości reaktora i w jednostce czasu z jądrami typu x : Gdzie: • mikroskopowy przekrój czynny izotopu x • na zdarzenie m ; -ilość jąder typu x w jednostce objętości o współrzędnych r ; -makroskopowy przekrój czynny na reakcję typu m jądra typu x . Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/19

  21. Nieskończony reaktor jądrowy Rozpatrzymy nieskończony układ jednorodnej mieszaniny uranu z moderatorem. W tym przypadku strumień neutronów nie zależy od współrzędnej r oraz brak jest członu ucieczki. Warunkiem krytyczności jest: Produkcja = Absorpcja Wprowadzamy wielkość współczynnika mnożenia nieskończonego ośrodka: produkcja = absorpcja Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/20

  22. Bilans neutronów w nieskończonymreaktorze liczba neutronów rozszczepienia na jeden neutron pochłonięty w paliwie współczynnik wykorzystania neutronów w paliwie prawdopodobieństwo uniknięcia wychwytu rezonansowego podczas spowalniania neutronów strumień neutronów termicznych Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/21

  23. Bilans neutronów w nieskończonymreaktorze Produkcja neutronów termicznych: Absorpcja neutronów termicznych: współczynnik mnożenia nieskończonego reaktora Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/22

  24. Współczynnik mnożenia realnego jednorodnego reaktora F – prawdopodobieństwo uniknięcia ucieczki podczas spowalniania neutronów L – prawdopodobieństwo ucieczki neutronów termicznych Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/23

  25. Ucieczka neutronów termicznych z reaktora Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/24

  26. Krytyczność z uwzględnieniem ucieczki neutronów termicznych Równanie dyfuzji: -parametr materiałowy Parametr geometryczny: prostopadłościan: kula Cylinder o wys. H Krytyczność Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/25

  27. Prawdopodobieństwo ucieczki neutronów w procesie spowolnienia -wiek (wg Fermiego) neutronu, średnia odległość przebyta przez neutron w czasie spowalniania Jeśli zdefiniujemy długość dyfuzji L równaniem: to równanie krytyczne: Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/26

  28. Parametry spowalniania i dyfuzji neutronów w moderatorach Moderator Gęstość g/cm3 cm-1 cm2 D cm Woda (H2O) 1,00 0,017 33 0,142 Ciężka woda (D2O) 1,1 0,00008 120 0,80 Beryl 1,84 0,0013 98 0,70 Grafit 1,62 0,00036 350 0,903 Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/27

  29. FUZJA Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/28

  30. Reakcje fuzji D+T -> 4He (3,5 MeV) + n (14,1 MeV) D+D -> T (1,01 MeV) + p (3,02 MeV) - 50% 3He (0,82 MeV) + n (2,45 MeV) – 50% D+3He->4He (3,6 MeV) + p(14,7 MeV) T+T -> 4He + 2n + 11,3 MeV 3He+3He->4He + 2p + 12,9 MeV 3He+T -> 4He + p + n + 12,1 MeV - 51% 4He (4,8 MeV) + D (9,5 MeV)-43% 4He (0,5 MeV)+n(1,9MeV)+p(11,9MeV) – 6% D+6Li -> 2 4He + 22,4 MeV 6Li+p -> 4He (1,7 MeV) + 3He(2,3 MeV) 3He+6Li-> 2 4He + p + 16,9 MeV 11Be+p -> 3 4He + 8,7 MeV Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/29

  31. Bomba wodorowa Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/30

  32. Kontrolowana synteza jądrowa Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/31

  33. Reaktory termojądrowe? Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 1/32

  34. Energetyka jądrowa Luty – marzec 2006 Wykład 2/1

More Related