Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori (pregled nacionalnih prioriteta)

1. Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori(pregled nacionalnih prioriteta) Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine Didanović Snežana Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

2. Nadležnosti • Opštine u skladu sa Zakonom o komunalnim djelatnostima osnivaju javna preduzeća koja su vršioci komunalnih usluga (vodosnavdijevanje, otpad, otpadne vode), • U primorksom regionu postoje dva regionalna preduzeća: JP “Regionalni vodovod Crnogorsko primorje” sa sjedištem u Budvi i “Vodacom” d.o.o. sa sjedištem u Tivtu, • Unapređenjem stanja u oblasti upravljanja otpadom, otpadnim vodama i vodosnabdijevanjem na republičkom nivou se bave: Ministartvo turizma i zaštite životne sredine, Ministartvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Uprava za vode. Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

3. Primorski region Posmatrano područje obuhvata 6 opština Od gradskog stanovništva na kanalizaciju je priključeno 65 % (100-40 %) Otpadna voda se ispušta u morebez prethodnog tretmana (ne postoje uređaji za prečišćavanje otpadnih voda) Od oko 80 podmorskih ispusta samo 10 prelazi dužinu 1000 m Na analiziranom području postoji 27 CS-a Centralni i sjeverni region Posmatrano područje obuhvata 14 opština, Od gradskog stanovništva na kanalizaciju je priključeno 60 %(80-40 %) Uređaj za prečišćavanje otpadnih voda funkcioniše u Podgorici i na isti je priključena otpadna voda 90 000 ljudi, što predstavlja oko 15 % od ukupnog stanovništva. Recipijent otpadnih voda su površinke vode, zem.ljište. Ne postoje CS-e Analiza stanja Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

4. Konfiguracija terena • Recipijent otpadnih voda u primorskom regionu je uglavnom more, a negdje i zemljište • U sjevernom i centralnom regionu recipijent otpadnih voda su površinski vodotokovi i zemljište.

5. Zakonska regulativa • Zakon o vodama (Sl.list RCG, br. 046/91-761), kojim je u domaću zakonsku regulativu implemtirana okvirna direktiva o vodama 2000/60/EC), • Pravilnik o klasifikacija i kategorizacija vode (Sl. List 19/96,15/97), • Pravilnik o kvalitetu otpadnih voda i načinu njihovog ispuštanja u javnu kanalizaciju i prirodni recipijent • U ovom trenutku je domaća zakonska regulativa strožija u odnosu na EU direktivu (91/271/EEC), kad su u pitanju parametri BPK5, HPK, SS, ali je u toku izrada nacrta Pravilnika. Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

6. Strateška dokumenta u oblasti otpadnih voda • Master plan odvođenja i prečišćavanja otpadnih voda Crnogorskog primorja i opštine Cetinje (usvojen od strane Vlade RCG,2005. godine) • Strateški master plan za kanalizaciju i otpadne vode u centralnom i sjevernom regionu Crne Gore (usvojen od strane Vlade RCG, 2005. godine) • Studija upravljanja otpadnim vodamaprimorskog regiona (Kocks) Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

7. Masterplan odvođenja i prečišćavanja otpadnih voda Crnogorskog primorja i Opštine Cetinje Realizacija predmetnog dokumenta je planirana po fazama: I faza (2004-2008) – rehabilitacija crpnih stanica, isključenje kratkih ispusta, izgradnja novih kolektora i crpnih stanica, proširenje kanalizacione mreže, izgradnja novih podmorskih ispusta, nabavka opreme za čišćenje, rekonstrukcija postojeće mreže; Potrebna sredstva: 27,7 miliona € II faza (2009-2018)- rekonstrukcija i proširenje kanalizacione mreže, početak izgradnje uređaja za prečišćavanje otpadnih voda itd. Potrebna sredstva: 82,4 miliona € III faza (2019-2028)- rekonstrukcija i proširenje kanalizacione mreže, rekonstrukcija ispusta, izgradnja uređaja za prečišćavanje otpadnih voda; Potrebna sredstva: 170,7 miliona € Ukupno potrebna sredstva280,8 miliona € Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

8. Investicije prema vrsti radova

9. Strateški Master plan za kanalizaciju i otpadne vode u centralnom i sjevernom regionu Crne Gore Realizacija predmetnog dokumenta je planirana po fazama: I faza (2004-2009)- rekonstrukcija postojeće mreže, izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda itd. Potrebna sredstva: 81,3 miliona € II i III faza (2010-2019,odnosno 2029)- izgradnja kompletne kanalizacione mreže i postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda sa adekvatnim brojem modula. Potrebna sredstva: 197,5 miliona € Ukupna potrebna sredstva:278,7 miliona € Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

10. Konkretne aktivnosti u opštinama primorskog regiona ( realizovani projekti) U opštinama Kotor i Budva izvršena je sanacija pumpnih stanica uz podršku USAID budžet projekta: 2 164 000 $ Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

11. Konkretne aktivnosti u opštinama primorskog regiona (Projekti čija je realizacija u toku) • U Opštini Tivat otpočele su aktivnosti na realizaciji projekta Izgradnje kanalizacionog sistema u Opštini Tivat, uz podršku KfW banke; budžet projekta: 4 000 000 € • U Opštini Kotor u toku su aktivnosti na realizaciji projekta Kanalizacija za Opštinu Kotor, uz podršku Austrijske Vlade; budžet projekta: 1 500 000 € • Uz podršku EAR-a, otpočele su aktivnosti na sanaciji pumpnih stanica u opštinama Bar i Herceg Novi; budžet projekta: 500 000 € • Uz podršku EAR-a, otpočele su aktivnosti na sanaciji pumpnih stanica u opštinama Budva i Ulcinj; budžet projekta: 620 434 € Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

12. Konkretne aktivnosti u opštinama primorskog regiona (Projekti koji su u pripremi) • Ugovor između Vlade Crne Gore i KfW banke je potpisan 07.12.2007. godine (32 500 000 €), • sredstva u iznosu od 6 miliona predstavljaju donaciju i biće namjenjeni verifikaciji već predloženih mjera, izradi projektne dokumentacije, kao i pripremi tenderske dokumentacije za najpovoljnijeg ponuđača i izgradnju, • projekat će omogućiti izgradnju uređaja za prečišćavanje otpadnih voda u opštinama Bar, Budva i Herceg Novi, • Kompletan projekat traje 5 godina i košta 68 miliona €, a realizacija je otpočela 07.03.2008. godine. Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

13. Konkretne aktivnosti u opštinama centralnog i sjevernog regiona 1.Projekat sanacije, odnosno revitalizacije postrojenja za prečišćavanje otpadnih vodau Opštini Nikšić; Budžet projekta: 5 000 000 € 2. Sanacija postrojenja za prečišćavanjeotpadnih voda u Podgorici Budžet projekta: 1 650 000 € Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

14. Konkretne aktivnosti u opštinama centralnog i sjevernog regiona 3.Uređaj za prečišćavanje otpadnih voda u okviru projekta Sanacije i rekultivacije jalovišta olova i cinka u Mojkovcu; budžet projekta: 1 550 000 € 4. U Opštini Pljevlja i Bijelo polje otpočele su aktivnosti na izradi fizibiliti studija i studija uticaja na životnu sredinu (DISF); Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

15. Problemi u realizaciji projekata definisanih strateškim dokumentom u Centralnom i sjevernom dijelu Crne Gore • Nedovoljan nivo izrađenosti projektne dokumentacije, • Neusklađenost pojedinih segmenata zakonske regulative sa EU direktivama, • Nedostatak finansijskih sredstava, • Nedostatak kadrova Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

16. Aktivnosti na stvaranju preduslova za implementaciju strateških dokumenata • Formiranje jedinice za implementaciju projekata i komunalne oblasti, • Izrada Studije izvodljivosti na formiranju Rivoving fonda, • Plan reforme u oblasti vodosnabdijevanja. Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

17. “Eko patrole” Edukacija stanovništva u smjeru: • održivog korišćenja vodnih resursa, • pravilnog upravljanja otpadom, jer često završi moru ili rijeci Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

18. “Eko patrole” Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

19. “Eko patrole” Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori

20. Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine HVALA NA PAŽNJI Didanović Snežana tel. 0038281482142 tel. 0038267821370 e-mail:snezanad@mn.yu Upravljanje otpadnim vodama u Crnoj Gori