Dr n. med. Robert SZYCA

1. Dr n. med. Robert SZYCA „ CANDIDA ALBICANS ” Klinika Chirurgii Ogólnej, Klatki Piersiowej i Naczyń z Oddziałem Oparzeniowym 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy Kierownik Kliniki: doc. dr hab. n. med. Krzysztof LEKSOWSKI

2. "Mikroflora jelita ludzkiego (tzw. stała lub fizjologiczna flora jelita) to niezwykle skomplikowany zespół drobnoustrojów, stale obecnych w jelicie (to jest w wielkich populacjach, przez długi okres czasu i u wielu osób). Mikroflora jelit posiada niezwykłą zdolność do utrzymywania swojej homeostazy, pomimo stałego oddziaływania na nią wielu czynników zewnętrznych. Jej stabilność ma olbrzymie znaczenie w utrzymaniu przewodu pokarmowego, a także całego organizmu, w stanie zdrowia. Obecność "przyjaznych" drobnoustrojów przywartych do nabłonka jelita (w tym acidophilus) powoduje, że inne, przede wszystkim patogenne (chorobotwórcze) drobnoustroje, nie mogą łatwo przytwierdzić się do nabłonka, namnażać i penetrować w głąb jelita, czyli powodować zakażenie. Ponadto, składniki mikroflory działają stale pobudzająco na układ odpornościowy, utrzymując go w stanie gotowości...” Prof.dr n.med. PiotrHeczko, Kierownik Instytutu Mikrobiologii Collegium Medicum UJ, Prezes Polskiego Towarzystwa Zakażeń Szpitalnych (PTZS) w Krakowie oraz Członek Komitetu Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka PAN

3. „ ...zagnieżdżenie się patogennych grzybów np. w jelicie rzutuje zawsze na cały organizm, poczynając od tkanki mózgowej a kończąc na odbytnicy„ Dr Josef Jonas „ Zagadki zdrowia ”

4. GRZYBY

7. Grzyby są eukariontami wytwarzającymi ściany komórkowe. Nie zawierają chlorofilu i są heterotrofami, wchłaniającymi przez ścianę komórkową i błonę cytoplazmatyczną przetworzone uprzednio substancje odżywcze.

8. Rozmnażają się płciowo i bezpłciowo za pomocą spor (zarodników)

9. Grzyby mają duże znaczenie ekologiczne Podobnie, jak bakterie większość grzybów jest reducentami, saprofitamipobierającymi substancje odżywcze z podłoży organicznych i martwych organizmów.

10. Mikoryza jest związkiem symbiotycznym między grzybami i korzeniami roślin. Grzyb udostępnia roślinie substancje mineralne, a roślina zaopatruje go w niezbędne związki organiczne

11. Grzyb może być organizmem jednokomórkowym (drożdże) lub wielokomórkowym, zbudowanym ze strzępek.

12. Grzybnię (mycelium) tworzą długie, rozgałęzione strzępki. Sprzężniaki (Zygomycota) mają strzępki nie podzielone septami, czyli poprzecznymi ścianami. Strzępki pozostałych grzybów mają perforowane przegrody poprzeczne.

13. Po zetknięciu z odpowiednim podłożem spora grzyba kiełkuje i wytwarza strzępki. Strzępki przerastają podłoże i rozkładają zawarte w nim substancje organiczne dzięki wydzielanym enzymom hydrolitycznym.

14. Strzępki przerastają podłoże i rozkładają zawarte w nim substancje organiczne dzięki wydzielanym enzymom hydrolitycznym. Spory powstają na strzępkach powietrznych.

15. Grzyby można podzielić na cztery typy: Zygomycota(sprzężniaki) w wyniki procesu płciowego wytwarzają zarodniki przetrwalnikowe zwane zygosporami.

16. Przedstawicielem tej grupy jest rozłożek czerniejący (Rhizopus nigricans), czyli pospolicie występujący grzyb powodujący pleśnienie chleba;

17. Ascomycota(workowce) w wyniki procesu bezpłciowego wytwarzają zarodniki zwane konidiami, a w wyniki procesu płciowego - askospory.

18. Ascomycota obejmują drożdże, smardzie, trufle i zielone „pleśnie”

19. Basidiomycota (podstawczaki) proces płciowy prowadzi do wytworzenia bazydiospor.

20. Podstawczakami są grzyby kapeluszowe, purchawki, rdze i głownie (pasożyty roślin)

21. Deuteromycota (grzyby konidialne) większość z nich rozmnaża się bezpłciowo wytwarzając konidia.

22. Z medycznego punktu widzenia grzyby zostały podzielone na: ·     drożdżopodobne; ·     pleśniowe (nitkowate); ·     dimorficzne; · dermofity.

23. Typowym przedstawicielem grzybów drożdżopodobnych jest Candida albicans

24. DEFINICJA

25. Candida albicans jest niepozornym organizmem  z pogranicza świata roślinnego zamieszkującym dolną cześć przewodu pokarmowego od momentu naszego przyjścia na ten świat. Spełnia ona ważna role trawienną pomagając w procesie rozkładu cukru przez organizm. Jej drugie oblicze jako niszczyciela naszego systemu immunologicznego w przypadku jej przerostu, poznajemy ostatnimi laty chociaż pierwsze przypadki były opisane już przez ojca medycyny Hipokratesa. Candida jest obecna praktycznie wszędzie w środowisku i dopóki nasz organizm posiada normalne funkcje obronne jest dla nas niegroźna.

26. Candida albicansto oportunistyczny patogen (czynnik chorobotwórczy). Jej obecność w przewodzie pokarmowym i układzie wydalniczym jest zjawiskiem fizjologicznym. Toksyny produkowane przez Candida mogą jedynie powodować drobne podrażnienia, pod warunkiem iż liczba zarazków jest pod kontrolą. Rzadko obecność Candidy wiąże się z wysoką gorączką, zwiększoną liczbą białych krwinek, jak często ma to miejsce w przypadku innych patogenów.

27. Wyrożnia się ponad 200 gatunków drożdżaków z rodzaju Candida. Jedynym naturalnym rezerwuarem drożdżaków są ludzie i zwierzęta (ptaki)

28. Miejscem ich naturalnego bytowani są błony śluzowe dróg oddechowych, przewodu pokarmowego oraz narządów moczowo-płciowych. Noworodek jest kolonizowany podczas porodu szczepami z pochwy matki.

29. Wzrost liczby zakażeń grzybiczych zarówno w szpitalu, ja i w warunkach ambulatoryjnych ma ścisły związek z postępem m.in. chirurgii, wprowadzeniem inwazyjnej diagnostyki, chemioterapią chorób nowotworowych oraz masowym stosowaniem antybiotyków o szerokim spektrum działania. Postęp ten umożliwia przeżycie wielu chorych z poważną zagrażającą życiu chorobą. Doprowadziło to do wzrostu liczby osób z zaburzeniami układu odpornościowego. Chorzy ci są bardzo wrażliwi na zakażenie, w tym na zakażenie zupełnie niezjadliwymi drożdżakami z rodzaju Candida.

30. Obok drożdżakówspotykane są również zakażenia Aspergillus, Rhizopus, Mucor. Zakażenia grzybami pleśniowymi są najczęściej egzogenne (zarodniki). Drożdżaki z rodzaju Candida mogą powodować również zakażenia o przebiegu epidemicznym, szczególnie w warunkach szpitalnych.

31. Drożdżaki należą do grupy grzybów niedoskonałych (fungi imperfecti). Charakteryzuja się dimorfizmem, wystepują w postaci komórek owalnych-blastospor oraz form wydłużonych, nitkowatych tworzacych mycelium (grzybnię) lub pseudomycelium (grzybnie rzekome). Często podkreśla się, że forma mycelialnaCandida jest inwazyjną i wskazuje na zakażenie, podczas gdy obecność blastospor wskazuje na kolonizację. Należy stwierdzić, że obydwie formy morfologiczne drożdżaka są jednakowo zjadliwe i zdolne do wywołania zakażenia. Obecność formy mycelialnej w preparacie pobranym bezpośrednio od chorego wskazuje naniezaprzeczalną inwazję.

32. W sprzyjających warunkach drożdże mogą zacząć rosnąć w alarmującym tempie. A w miarę jak rozrasta się Candida, zwiększa się stężenie produkowanych przez nią toksyn,w końcu nawet najbardziej silne osoby zaczną odczuwać efekty zakażenia tym drożdżakiem.

33. Kiedy dochodzi do wzrostu liczebności populacji Candidymoże wystąpić szeroki wachlarz niekorzystnych objawów: zmęczenie, niestrawności, wzdęcia, zaparcie stolca, biegunka, depresja, niepokóji zmniejszony popęd płciowy. Często dochodzi do infekcji pęcherza moczowego i uszu, różnego rodzaju choroby skóry (trądzik, egzema) oraz reakcje na perfumy, środki czyszczące, spaliny itd.

34. Potężne wrota inwazji Candida stanowi niedokrwiona lub uszkodzona śluzówka przewodu pokarmowego, często dochodzi też do kolonizacji zmiany wrzodowej żołądka. Naturalną barierą zapobiegającą inwazji drożdżaków jest flora bakteryjna przewodu pokarmowego. Wszystkie antybiotyki, które zmniejszają liczbę bakterii w przewodzie pokarmowym, sprzyjajają kolonizacji drożdżakami.

35. Zakażenia drożdżakami Candida są najczęściej zakażeniami endogennymi, drobnoustrojami z błon śluzowych przewodu pokarmowego, dróg oddechowych oraz ze skóry.

36. Czynników wpływających na podatność i nadmierny rozwój Candidy : • Nadmierna antybiotykoterapia • Spożywanie mięsa zwierząt i drobiu leczonego przy pomocy • antybiotyków • Chlorowanie wody pitnej • Wystawienie na działanie pestycydów, herbicydów, chemikaliów, toksycznych metali (ołów, rtęć) • Leczenie hormonalne (włączając w to doustne środki antykoncepcyjnei leki zawierające kortyzon) • Zła dieta (niedostateczna ilość podstawowych składników odżywczych; nadmierne użycie cukru, węglowodanów, alkoholu)

37. Candida albicanswywołuje kandydozę błon śluzowych jamy ustnej, skóry gładkiej, narządów wewnętrznych, ośrodkowego ukłędu nerwowego i węzłów chłonnych. Oprócz Candida albicans również inne grzyby drożdżopodobne (Candida tropicalis, C. krusei, C. pseudotropicalis, C. guillermon-dii, Trichosporon sp., Cryptococcus sp.) wywołują podobne grzybice.

38. PATOFIZJOLOGIA

39. Candida albicans przez swoje oddziaływanie na ścianę jelita (leaky gut)powodując jej nieszczelność i wzmożoną przepuszczalność ścian jelit dla molekuł, które normalnie nie powinny się pojawić we krwi co może prowadzić do reakcji układu immunologicznego, np.: alergii na pokarmy.

40. Przedostające się różne molekuły normalnie nieszkodliwe mogą powodować różne objawy- alergie o nietypowym obrazie.  Przedostając się przez barierę krew- mózg mogą powodować zaburzenie roli neuro-transmitterów co może prowadzić do różnorodnych objawów i  być przyczyną błędnych rozpoznań choroby układu nerwowego.

41. Układ immunologiczny zajęty usuwaniem różnych molekuł normalnie nie pojawiających się we krwi zostaję zajęty dodatkową pracą przez co jego normalne funkcje zostają zaburzone i następuje jego  osłabieniei niesprawność funkcjonalna. Natomiastsubstancje  dotychczas obojętne stają się alergenami osoby takie stają się wrażliwe na wiele czynników ze środowiska („environmentally sensitive”) i dotyczy to nie tylko pokarmów,alei substancji dostających się drogami oddechowymi. Dotychczas nieszkodliwe substancje stają się alergenami wziewnymi. Leaky Gut Sundrome LGS to jeszcze jeden wynik oddziaływania candida na przewód pokarmowy prowadzący do nieszczelność i wzmożoną przepuszczalności ścian jelit dla molekuł.

42. Candida produkuje około 79 różnych toksyn, stąd ich wpływ na organizm powoduje tak różnorodne objawy z różnych narządów – brak wzajemnego powiązania pomiędzy sobą. Często podobieństwo objawów do zespoły przewlekłego zmęczenia, alergii pokarmowych, chorób przewodu pokarmowego IBS (irritable bowel syndrome) zespołów osłabionej odporności immunologicznej powoduje terapię tych zespołów i chorób a nie candida.

43. Przyczyny rozwoju Candida

44. 1. Długotrwałe przyjmowanie antybiotyków, (antybiotyki zabijają pożyteczne bakterie ) • 2. Niesterydowe leki przeciwzapalne, leki hamujące wydzielanie kwasu solnego H2 blokery przyjmowane dłużej ponad 3- m-ce , (powodują zahamowanie wydzielania kwasu solnego,co podwyższa pH isprzyja  rozwojowi candidy, gdyż nie są zabijane przez kwas solny w żołądku, które powinno być niskie)  • 3. Dieta bogata w proste węglowodany, nadużywanie cukru - cukier jest • metabolizowany  bardzo szybko przez candida, sprzyjając ich  szybkiemu rozrostowi, co hamuje rozwój „pozytywnych” bakterii • 4. Przyjmowaniedoustnych środków antykoncepcyjnych i sterydów • 5. Stres i wyczerpanie, brak snu i wypoczynku, ogólne osłabienie organizmu

45. 6. Dieta bogata w mięso i mleko zawierające antybiotyki, hormony i sterydy 7. Spożywanie słodzonych i gazowanych napojów i zawartością kofeiny 8. Małe spożycie warzyw i nieoczyszczonej nieprzetworzonej żywności,       chleb z pełnego ziarna 9 . Nadużywanie:alkoholu i nikotyny 10. Przebywanie i praca w pomieszczeniach wilgotnych, zakurzonych, 11. Narażenie na promieniowanie jądrowe, rentgenowskie, elektromagnetyczne                 12. Przewlekłe zaparcia i biegunki, cukrzyca,

46. 13. Jelitowe robaki i pasożyty 14. Toksyczne metale: ołów, rtęć, kadm, amalgamat w plombach dentystycznych  15. Aspartam słodzik, MSG -glutaminian sodu - poprawiacz smaku w sosach, gotowych zupach, przyprawach - powodują zahamowanie rozwoju prawidłowej flory bakteryjnej, osłabiają też odporność immunologiczną co pozwala na rozrost candida i powstawanie zespołu candida.  

47. Przyczyną poważnych infekcji grzybiczych jest Cryptococcus neoformans. Grzyb ten wywołuje kryptokokozę narządów wewnętrznych i skóry. Szczególnie ciężki przebieg mają zakażenia płuc i ośrodkowego układu nerwowego. U osób z obniżoną odpornością grzyb ten wywołuje nawet zapalenie opon mózgowych i mózgu.

48. OBJAWY

49. ZABURZENIA ZE STRONY PRZEWODU POKARMOWEGO: • -zaburzenia trawienia • niestrawność, • „burczenie” w brzuchu, • -biegunki lub zaparcia bez uchwytnej przyczyny dietetycznej, • -wzdęcia,  • -brak tolerancji pokarmów, • -przelewanie i kruczenie w brzuchu, • -pieczenie w brzuchu • -suchość lub pieczenie ustach, naloty i zmiany barwy na języku, pleśniawki • -zespół jelita nadwrażliwego (IBS-ZJN),

50. ZABURZENIA ZE STRONY UKŁADU MOCZOWEGO: • -kolki • -pieczenie podczas oddawania moczu, • -częstomocz • -nieregularne miesiączki, • -zespól napięcia przedmiesiączkowego, • -upławy, • -nawracająceinfekcje pochwy, • świąd pochwy i krocza, • u mężczyzn nawracające problemy z prostatą i pęcherzem moczowym.