1 / 92

METABOLİK SENDROM

Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı 27-31 Ekim 2010 / 15. PRATİSYEN HEKİM KONGRESİ. METABOLİK SENDROM. ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ. MORTALİTE. 10. Erkek. Kadın. 8.6. 8.0. 8. 6. Ölüm ( mil y on ).

gayle
Download Presentation

METABOLİK SENDROM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Dr. Engin GÜNEYAdnan Menderes Üniversitesi Tıp FakültesiEndokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı27-31 Ekim 2010 / 15. PRATİSYEN HEKİM KONGRESİ METABOLİK SENDROM

  2. ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ

  3. MORTALİTE 10 Erkek Kadın 8.6 8.0 8 6 Ölüm (milyon) 4.0 4 3.4 3.2 1.8 2 1.7 1.7 1.5 1.3 0.5 0.4 0 A B C D E F A B C D E F A.Kardiyovasküler hastalıklar B. Kanser C.Travmalar D.Solunum hastalıkları E. HIV/AIDS F. Diyabet • WHO. Global Burden of Disease Estimate,2001.

  4. METABOLİK SENDROM KARDİYOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİ KÜMESİ • Obezite • Hiperinsülinemi • Diyabet • Hipertansiyon • Hipertrigliseridemi • Küçük, yoğun LDL • Düşük HDL • Hiperkoagülabilite (PAI-1 , fibrinojen ) Endotel disfonksiyonu İNSÜLİN DİRENCİ ATEROSKLEROZ • DeedwaniaPC. Am J Med1998;105:1-3.

  5. OLGU-1 • 55 yaşında, Erkek • Yakınma: Yok • Öykü: Rutin tetkikler sırasında kan lipid düzeylerinin yüksek bulunması nedeniyle bize sevk edilmiş. • Özgeçmiş: Özellik yok. • Soygeçmiş: Babasında hipertansiyon, hiperlipidemi, iskemik kalp hastalığı öyküsü var.

  6. OLGU-1 • Alışkanlıklar: Sigara: Ø Alkol: Haftada 1-2 gün • Fizik Muayene: KB: 135/82 mm Hg VKİ: 34 kg/m2 Bel çevresi: 100 cm

  7. OLGU-1 • Laboratuvar: AKŞ: 108 mg/dl T. Kolesterol: 253 mg/dl Trigliserid: 245 mg/dl HDL-kolesterol: 36 mg/dl LDL-kolesterol: 168 mg/dl Kreatinin: 1.0 mg/dl TSH: 1.8 µIU/ml

  8. OLGU-1 • Bu hastada en doğru tanı nedir? • Obezite • Dislipidemi • Ailesel hiperlipidemi • Metabolik sendrom

  9. METABOLİK SENDROM • Metabolik bozuklukların sıklıkla bir arada bulunmalarının dikkati çekmesi sonrasında yapılan çalışmalar sonucunda metabolik sendrom tanımlaması ortaya konmuştur. • Bu bozuklukların ortaya çıkmasına yol açan sorunun obezite ve insülin direnci olduğunun anlaşılması sorunun daha iyi kavranmasını sağlamıştır .

  10. Dislipidemi Kolesterol • LDL-C  Trigliserid Apo-B •HDL-C  Hipertansiyon Sol ventrikül hipertrofisi Konjestif kalp yetm. İnsülin direnci Glukoz intoleransı Tip 2 diyabet Endotelyal disfonksiyon Obezite Fibrinojen  PAİ-1  Renal hiperfiltrasyonAlbüminüri İnflamatuaryanıt METABOLİK SENDROM • Int J Obes 2002;26:5.

  11. METABOLİK SENDROMPREVALANS

  12. METABOLİK SENDROMMORTALİTE • LakkaHM et al. JAMA 2002;288:2709-2716. The Kuopio Ischaemic Heart Disease Risk Factor Study Metabolik sendromlu kişilerde, başlangıçta kardiyovasküler hastalık veya diyabet olmasa da kardiyovasküler hastalık mortalitesi ve tüm mortalite artmıştır.

  13. 20 15 RR (95% CI), 3.55 (1.96-6.43) 10 5 0 8 10 12 2 6 0 4 Yıllar METABOLİK SENDROMMORTALİTE Koroner kalp hast. mortalitesi Kardiyovaskülermortalite Tüm mortaliteler 20 20 15 15 RR (95% CI), 2.43 (1.64-3.61) RR (95% CI), 3.77 (1.74-8.17) 10 Kümülatifrisk (%) 10 5 5 0 0 8 10 12 2 6 0 4 8 10 12 2 6 0 4 Yıllar Yıllar Metabolik Sendrom: Var Yok • LakkaHM et al. JAMA 2002;288:2709-2716.

  14. METABOLİK SENDROM TANI KRİTERLERİ

  15. METABOLİK SENDROM TANI KRİTERLERİ WHO Kriterleri DM, BGT, BAG veya İnsülin direnci varlığına ek olarak aşağıdakilerden 2 veya daha fazlası: 1-Obezite:VKİ >30 kg/m² veya Bel/Kalça oranı: Erkek > 0.90 Kadın > 0.85 2-Dislipidemi:Trigliserid> 150 mg/dl ve/veya HDL-kol: Erkek < 35 mg/dl Kadın < 40 mg/dl 3-Yüksek kan basıncı:140/90 mm Hg 4-Mikroalbüminüri:Albümin atılımı > 20 µg/dk • AlbertiKG, Zimmet PZ. DiabetMed1998;15:539-553.

  16. METABOLİK SENDROM TANI KRİTERLERİ EGIR Kriterleri İnsülindirenci varlığına ek olarak aşağıdakilerden 2 veya daha fazlası: 1- Santral obezite: Bel çevresi: Erkek > 94 cm Kadın > 80 cm 2- Dislipidemi: Trigliserid> 175 mg/dl ve/veya HDL-kol: < 40 mg/dl 3- Yüksek kan basıncı: > 140/90 mm Hg ve/veya antihipertansifilaç kullanımı 4- Açlık kan şekeri: > 110 mg/dl

  17. METABOLİK SENDROM TANI KRİTERLERİ ATP III Kriterleri Aşağıdakilerden 3 veya daha fazlası: 1-Santral obezite: Bel çevresi: Erkek > 102 cm Kadın > 88 cm 2-Hipertrigliseridemi: 150 mg/dl 3-HDL-kolesterol:Erkek < 40 mg/dl Kadın < 50 mg/dl 4-Yüksek kan basıncı > 130/85 mm Hg ve/veya antihipertansif ilaç kullanımı 5-Açlık kan şekeri >110 mg/dl • NCEP ATP III. Circulation. 2002;106:3143-3421.

  18. METABOLİK SENDROM TANI KRİTERLERİ IDF Kriterleri: Santral obezite: Bel çevresi: Erkek ≥ 94 cm Kadın ≥ 80 cm Ek olarak aşağıdakilerden 2 ya da daha fazlasının varlığı (veya bunlara yönelik tedavi uygulanıyor olması): 1-Trigliserid:>150 mg/dl 2-HDL-kolesterol: Erkek < 40 mg/dl Kadın < 50 mg/dl 3-Hipertansiyon:≥ 135 / 85 mmHg 4-Açlık kan şekeri: ≥ 100 mg/dl veya önceden DM tanısı olması

  19. METABOLİK SENDROM TANI KRİTERLERİ • Bel çevresi, bağımsız olarak diğer bileşenlerle ilişkilidir ve Metabolik Sendromun tanısı için en önemli bileşendir. • Bel çevresi etnik ve cins farkı gösterir : Avrupa : Erkek ≥ 94 cm ; Kadın ≥ 80 cm Güney Asya : Erkek ≥ 90 cm ; Kadın ≥ 80 cm Çin : Erkek ≥ 90 cm ; Kadın ≥ 80 cm Japon : Erkek ≥ 85 cm ; Kadın ≥ 90 cm • Etnik Güney ve Orta Amerika, Afrika, Ortadoğu ve Araplar için henüz değerler yoktur. *Epidemiyolojik çalışmalarda etnik ölçüler kullanılmalıdır.

  20. Araştırılması önerilen metabolik bozukluklar: METABOLİK SENDROM TANI KRİTERLERİ • Anormal yağ dağılımı (DEXA, CT/MRI, leptin, adiponektin, kc yağ içeriği ölçümleri) • Aterojenik dislipidemi (ApoB veya nonHDL-kolesterol, küçük yoğun LDL) • Disglisemi (OGTT) • İnsülin direncinin değerlendirilmesi (Açlık insulin/proinsulin ; HOMA-IR; Bergman Minimal Model; SYA ölçümü-açlık ve OGTT sırasında-; klemp sırasında M değeri) • Vasküler bozukluklar: (Endotel disfonksiyonu ve MAÜ) • Proinflamatuvar durum: (CRP, TNF-α, IL-6, adiponektin azalması) • Protrombotik durum: (PAI-1, fibrinojen) • Hormonal durum:(Hipofiz adrenal ekseninin değerlendirilmesi)

  21. METABOLİK SENDROMİNSÜLİN DİRENCİ • American Diabetes Association. Diabetes Care 1998;21:310–314. • Beck-Nielsen H & Groop LC. J Clin Invest 1994;94:1714–1721. • Bloomgarden ZT. ClinTher 1998;20:216–231. • Reaven P. Phys Rev 1995;75:66–79. Hedef dokularda, endojen ve eksojen insülinin yeterli ve beklenen düzeyde etkili olamamasıdır. Genetik ve çevresel etkenler rol oynar.

  22. METABOLİK SENDROMİNSÜLİNİN ETKİLERİ

  23. METABOLİK SENDROMİNSÜLİNİN ETKİLERİ Tirozinkinaz Fosfatidilinozitol-3 kinaz GLUT 4 IRS - 1 MAP kinaz(mitogenik) Glukoz Transportu Protein Sentezi Hücre çoğalması Gen ekspresyonu Glikojen Sentezi Lipid Sentezi • Diabetes 1994;43:1066–108.

  24. METABOLİK SENDROMİNSÜLİN DİRENCİ • AÇLIK İNSÜLİN DÜZEYİ • AÇLIK İNSÜLİN / GLUKOZ ORANI • İNSÜLİN / C-PEPTİD ORANI • OGTT’DE 1. SAAT İNSÜLİN DÜZEYİ • GLUKOZ / İNSÜLİN ORANI • MİNİMAL MODEL (SIK ARALIKLI IVGTT) • HOMA (HOMEOSTASİS MODEL ASSESSMENT) • HİPERİNSÜLİNEMİK ÖGLİSEMİK KLEMP

  25. METABOLİK SENDROMİNSÜLİN DİRENCİ HOMA: Glukoz (mmol/dl) x İnsülin (mU/l) 22,5 > 2.7 : İnsülin direnci

  26. METABOLİK SENDROMİNSÜLİN DİRENCİ Hiperglisemi Disfibrinolizis Hipertansiyon İnsülin Direnci Makrovasküler Hastalık Glukoz İntoleransı Dislipidemi Obezite Endotel Disfonksiyonu • ReuschJEB. Am J Cardiol 2002;90:19-26. • McFarlane SI et al. J ClinEndocrinolMetab 2001;86:713-718.

  27. METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ Yağdepoları Derialtıyağdokusu Derialtıyağdokusu ABDOMİNAL YAĞ Visseralyağdokusu Fazlakilolu / Obez Normal kilolu

  28. METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ VİSSERAL SUBKUTAN

  29. METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Obezler Kontroller İnsulinduyarlılığı(mg/kg FFM/min) r=–0.40; p<0.005 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 İntra-abdominal Yağ Dokusu (cm2)

  30. İnsülin METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ Yüksek Kan Şekeri Pankreastan insülin salgılanması Adiposit

  31. İnsülin METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ İnsülinadiposit üzerindeki insülin reseptörüne bağlanır Adiposit

  32. İnsülin METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ Adiposit Glukoz hücre içine alınır ve depolanır Kan glukoz düzeyi düşer

  33. TNF-alfa METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ Sitokinler

  34. METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ

  35. İnsülin METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ TNF-alfa ve IL-6 insülin direncine yol açar. Adiposit

  36. İnsülin METABOLİK SENDROMOBEZİTENİN ROLÜ Serbest yağ asitleri açığa çıkar Adiposit

  37. METABOLİK SENDROMBEL ÇEVRESİ

  38. VÜCUT KİTLE İNDEKSİ + BEL ÇEVRESİ

  39. OBEZİTE KOMPLİKASYONLARI

  40. OBEZİTE VE HİPERTANSİYON * Int J Obes 22:520, 1998 • Int J Obes 1998;22:520.

  41. Vücut ağırlığı değişimine göre DM ortaya çıkma riski DİABETES MELLİTUS GELİŞME RİSKİ 12.3 14 RR 114 281 olgu 14 yıllık takip 5.5 6 5 4 3 2.3 2 1.0 0.54 1 0.23 0.13 0 >20 11-19 5-10 5-10 11-19 >20  5 Artış (kg) Kayıp (kg) Stabil • ColditzGA, et al. Ann Intern Med 1995; 122: 481-86.

  42. KVH RİSK FAKTÖRLERİ

  43. KVH RİSK FAKTÖRLERİ Tip 2 Diyabet Sigara Hiperkolesterolemi AbdominalObezite Hipertansiyon 1950 – 1960’lar Metabolik Sendrom 1990 – 2000... Statinler Hipertansiyon ilaçları Sigaranın bırakılması

  44. OLGU-1 • 55 yaşında, Erkek • KB: 135/82 mm Hg • VKİ: 34 kg/m2 • Bel çevresi: 100 cm • AKŞ: 108 mg/dl • Trigliserid: 245 mg/dl • HDL-kolesterol: 36 mg/dl

  45. OLGU-1 • Bu hastada en doğru tanı nedir? • Obezite • Dislipidemi • Ailesel hiperlipidemi • Metabolik sendrom

  46. OLGU-2 • 49 yaşında, Kadın • Yakınma: Diz ağrısı, kilo verememe • Öykü: Gonartroz tanısı onan hastaya kilo vermesi önerilmiş, ancak hasta uzun süredir kilo vermeye çalışmasına karşın kilo verememiş. • Özgeçmiş: Depresyon tedavisi görmüş. • Soygeçmiş: Annesinde diyabet öyküsü var.

  47. OLGU-2 • Alışkanlıklar: Sigara: ½ paket/gün Alkol: Ø • Fizik Muayene: KB: 135/85 mm Hg VKİ: 37 kg/m2 Bel çevresi: 102 cm

  48. OLGU-2 • Laboratuvar: AKŞ: 118 mg/dl TKŞ: 159 mg/dl T. Kolesterol: 224 mg/dl Trigliserid: 265 mg/dl HDL-kolesterol: 35 mg/dl LDL-kolesterol: 141 mg/dl TSH: 3.4 µIU/ml

  49. OLGU-2 • Bu hastanın tedavisinde aşağıdakilerden hangisinin yer alması daha yararlı olur? • Levotiroksin • Atorvastatin • Ramipril • Metformin

More Related