KOAH ve Astim: Nefesleri Kesen Iki nemli Hastalik

1. KOAH ve Astim: Nefesleri Kesen Iki Önemli Hastalik! T.C. Saglik Bakanligi Kirsehir Saglik Müdürlügü Kronik Havayolu Hastaliklari Önleme Programi Halka Yönelik Bilinçlendirme amaçli egitim seti Hazirlayan: Prof.Dr. Celal KARLIKAYA, TÜTF, Gögüs Hast. AD. Edirne celalk@msn.com Katkida Bulunanlar: Kaynaklar: http://www.toraks.org.tr/Hastakitabi.pdf http://www.toraks.org.tr/egitim_seri/pdf/astim_hasta_2007.ppt Halka Yönelik Bilinçlendirme amaçli egitim seti Hazirlayan: Prof.Dr. Celal KARLIKAYA, TÜTF, Gögüs Hast. AD. Edirne celalk@msn.com Katkida Bulunanlar: Kaynaklar: http://www.toraks.org.tr/Hastakitabi.pdf http://www.toraks.org.tr/egitim_seri/pdf/astim_hasta_2007.ppt

2. GARD Global Alliance against Respiratory Diseases

4. Soluk Alabiliyor muyuz? Nefesimiz güçlü, cigerimiz saglam mi? Iki önemli soru ve yapilabileceklere bir örnek!Iki önemli soru ve yapilabileceklere bir örnek!

6. KOAH Akcigerde hava hapsi veya balgamli bronsit degisik oranlarda bir arada bulunmaktadirKOAH Akcigerde hava hapsi veya balgamli bronsit degisik oranlarda bir arada bulunmaktadir

7. KOAH Akcigerde hava hapsi veya balgamli bronsit degisik oranlarda bir arada bulunmaktadirKOAH Akcigerde hava hapsi veya balgamli bronsit degisik oranlarda bir arada bulunmaktadir

9. KOAH Diger Büyük Ölüm Nedenlerine Göre Hizla Artan Bir Hastaliktir

10. Ölüm Nedenleri KOAH 1990’larda 6. ölüm nedeni iken 2020 yilinda 3. ölüm nedeni olacaktirKOAH 1990’larda 6. ölüm nedeni iken 2020 yilinda 3. ölüm nedeni olacaktir

12. Ne yapilabilir? Erken tani: Nefes ölçtürmek, yillik taramalar Risk faktörlerinden kaçinmak veya korunmak Sigara Hava kirliligi Mesleki riskler Isinmada hatalar (Biyoyakit gibi) Beslenme ve hareket Enfeksiyonlardan korunma

13. KOAH’li hasta ve aileleri neler yapabilir? 1. Sigarayi birakin! 2. Bütün ilaçlarinizi doktorunuzun söyledigi sekilde kullanin. Yilda en az iki kez kontrol için doktorunuza gidin. Grip asisi olup olamayacaginizi sorun 3. Nefes alip vermeniz kötülestiginde, hemen doktora gidin

14. KOAH’li hasta ve aileleri neler yapabilir? Evin havasini temiz tutun. Nefes alip vermenizi zorlastiran duman gibi seylerden uzak durun Vücudunuzu dinç tutun. Yürüyün, düzenli egzersiz yapin ve saglikli gidalar yiyin KOAH’iniz agir ise, nefesinizden olabildigince yararlanin. Evde hayati mümkün oldugunca kolaylastirin

16. HAVA YOLLARI

17. NORMAL HAVA YOLU

18. ASTIMLI HAVA YOLU

19. ASTIM KRIZINDE HAVA YOLU

21. TÜRKIYE’DE ASTIM Eriskinlerin %2-11’inde Çocuklarin %8-18’inde astim vardir.

22. DÜNYADA ASTIM Dünyada tüm yas gruplarinda her iki cinste de görülen bir hastaliktir 300 milyon astimli hasta vardir

26. TANI: Solunum Fonksiyon Testleri Erken Reverzibilite Orta derecede hava yolu obstrüksiyonu olan hastalarda taniya yardimcidir. FEV1, FVC veya PEF ölçümlerinden sonra hastaya kisa etkili beta-2 agonist (200?g: 2puf salbutamol veya 500?g: 2 puf tebutalin) inhale ettirilir. 15-20 dk sonra ölçümde FEV1 baslangica göre %12 veya 200ml, beklenen degere göre %15 artmissa test pozitif kabul edilir. Geç Reverzibilite Iki haftalik oral prednizolon tedavisi sonrasi ölçülen FEV1’de tedavi öncesine göre %15 düzelme saptanmasi pozitif test olarak kabul edilir. Erken Reverzibilite Orta derecede hava yolu obstrüksiyonu olan hastalarda taniya yardimcidir. FEV1, FVC veya PEF ölçümlerinden sonra hastaya kisa etkili beta-2 agonist (200?g: 2puf salbutamol veya 500?g: 2 puf tebutalin) inhale ettirilir. 15-20 dk sonra ölçümde FEV1 baslangica göre %12 veya 200ml, beklenen degere göre %15 artmissa test pozitif kabul edilir. Geç Reverzibilite Iki haftalik oral prednizolon tedavisi sonrasi ölçülen FEV1’de tedavi öncesine göre %15 düzelme saptanmasi pozitif test olarak kabul edilir.

27. ASTIMI TETIKLEYEN NEDENLER Allerjenler Mesleksel etkenler Sigara Ev içi ve disi hava kirliligi Infeksiyonlar Süregen, müzmin üst solunum yolu hastaliklari (nezle, sinüzit, burun polibi gibi) Gastroözofagial reflü (GÖR) Psikolojik faktörler Ilaçlar Besinler

28. Allerjenler ev tozu akarlari ev hayvanlari hamam böcekleri küf mantarlari polenler

29. Ev Tozu Akarlari

30. Ev Tozu Akarlarindan Korunma Evde ve isyerinde havalandirma arttirilmali, rutubet önlenmelidir Kumas döseli esyalar yerine deri, suni deri, ahsap ve plastikten yapilmis olanlar tercih edilmelidir Ev isi yaparken maske kullanilabilir Güçlü bir elektrik süpürgesi ile haftada en az bir kere etkili bir temizlik yapilmali ardindan nemli bir bezle silinerek temizlik tamamlanmalidir Mümkünse evde hali kullanilmamalidir Tüylü ve içi dolu oyuncaklar alinmamali veya ortadan kaldirilmalidir Yatak takimlari en az haftada bir yikanmalidir Evdeki kullanilmayan esyalar dolaplarda saklanmalidir

31. Ev Hayvanlari

32. Ev Hayvanlarindan Korunma Hayvan allerjisi sik degildir ve kesin kanitlanmadan hayvanlar suçlanmamalidir; zira onlar bizim ve çocuklarimizin dostlaridir Allerjik kisinin oldugu eve hayvan alinmamali Disarida hayvanla temasi olanlar eve bu kiyafet ile gelmemeli Hayvan ile temas kaçinilmaz ise maske takilmali Evden uzaklastirma mümkün degilse evde özel önlemler alinmali

33. Hamam Böcegi

34. Hamam Böceginden Korunma Böcek giris yerleri yok edilmeli Kimyasal maddeler ile ilaçlama ardindan yogun temizlik yapilmali Açikta çöp, gereksiz esya, yiyecek birakilmamali Mutfak temizligine özen gösterilmelidir

35. Küf Mantarlari

36. Küf Mantarlarindan Korunma Evde nem azaltilmali Dogal havalandirma artirilmali Küflü malzeme atilmali Küflü yerler çamasir suyu ile temizlenmeli Su sizintisi olan yerler tamir edilmeli Evde akvaryum ve kus kafesi bulundurmamali

37. Polenler

38. Polenlerden Korunma Kisi hassas oldugu bitkinin polen yayma döneminde olanaklari ölçüsünde disari çikmamalidir Ev ve arabalarda polenleri tutan hava filtreleri kullanilabilir Polenin yogun oldugu günlerde dis ortamda maske ve gözlük takilabilir Polenlerin yogun oldugu dönemlerde kapi ve pencereler kapali tutulmalidir Evdeki pencerelerin ince örgülü telle kapatilmasi yarar saglayabilir

39. Meslekler

40. Meslek Ailesinde astimli olanlar veya astimli çocuklar meslek seçimi konusunda hekimine danismalidir Daha önceden astim oldugu bilinen kisi riskli islerde (boyacilik, marangozluk, firincilik, kuaförlük vb.) çalismamali Riskli islerde havanin temizligi saglanmali, havalandirma arttirilmali, maske kullanmali Bazi durumlarda is yerinden uzaklasma ve isi birakma gerekebilir

41. Dis ortam Hava Kirliligi

42. Dis Ortam Hava Kirliligi Dis ortamda hava kirliliginin yogun oldugu günlerde gereksiz fiziksel aktiviteden kaçinilmali, evin pencereleri kapali tutulmali ve mutlaka gerekmiyorsa disari çikilmamalidir Hastalar, hastalik belirtilerinin artisina göre gerekirse ilaç dozlarini arttirabilirler Konutlarda, tasitlarda ve endüstri alaninda kaliteli, en az hava kirliligi olusturan yakitlarin kullanilmasi saglanmalidir

43. Sigara ve ev içi hava kirliligi

44. Sigara ve ev içi hava kirliligi Sigara astimi ortaya çikaran bir etkendir. Hastanin sigara dumani ile temasi önlenmelidir Soba, firin yakitlari, kizarmis yaglar, oda spreyleri, boya ve ciladan kaynaklanan gazlardan, iyi havalandirma saglanarak kaçinilmalidir Ev ortaminda tahris edici maddelerle temizlik yapilmamalidir (kezzap, tuzruhu, çamasir suyu vs)

45. Infeksiyonlar Gribal infeksiyon astimi tetikleyebilir. Bu neden ile yilda bir kez Eylül veya Ekim aylarinda yapilan grip asisi koruyucu olabilir Infeksiyon sirasinda ilaçlarin dozu arttirilabilir Her gribal infeksiyonda antibiyotik kullanilmasi gereksiz ve sakincalidir

46. Kronik üst solunum yolu hastaliklari Allerjik nezle, sinüzit ve burun polibi astimlilarda sik görülür ve hastaligi etkileyebilir

47. Ilaçlar Aspirin ve diger agri kesiciler Bazi tansiyon ilaçlari Göz tansiyonu damlalari

48. Besinler Eriskinde besin allerjisi nadirdir. Daha çok çocukta görülür Bazi besinlere eklenen katkilara bagli ortaya çikar Tedavi; Bu gidalardan kaçinma

49. Reflü Öneriler: Agir, yagli, baharatli yiyecekler yenilmemeli ve alkol içilmemelidir Az ve sik yemek yenilmesi önerilir Yatarken yüksek yastik kullanmali veya yatagin bas tarafi yükseltilmelidir Bazi astim ilaçlarinin da reflüyü arttirabilecegi unutulmamalidir

50. Halka Yönelik Bilinçlendirme amaçli egitim seti Hazirlayan: Prof.Dr. Celal KARLIKAYA, TÜTF, Gögüs Hast. AD. Edirne celalk@msn.com Katkida Bulunanlar: Kaynaklar: http://www.toraks.org.tr/Hastakitabi.pdf http://www.toraks.org.tr/egitim_seri/pdf/astim_hasta_2007.ppt Halka Yönelik Bilinçlendirme amaçli egitim seti Hazirlayan: Prof.Dr. Celal KARLIKAYA, TÜTF, Gögüs Hast. AD. Edirne celalk@msn.com Katkida Bulunanlar: Kaynaklar: http://www.toraks.org.tr/Hastakitabi.pdf http://www.toraks.org.tr/egitim_seri/pdf/astim_hasta_2007.ppt