BIREYSEL KARIYER Y NETIMI

1. BIREYSEL KARIYER YÖNETIMI Prof. Dr. Hasan Ibicioglu S.Demirel Ünv.I.I.B.F. hibici@iibf.sdu.edu.tr

2. BASARI TESADÜF MÜDÜR GIDECEGI YERI BILMEYEN GEMIYE HIÇ BIR RÜZGAR YARDIM ETMEZ FATIY SULTAN MEHMETIN ÇOCUKLUGUNDAN ITIBAREN HER TÜRLÜ OYUN VE OYUNCAKLARINI ISTANBUL’UN FETHI ÜZERINE KURGULADIGINI BILIYOR MUYDUNUZ? CENGIZHAN’IN 13 YASINDAN ITIBAREN BEN BIR HAKANLAR HAKANI OLACAGIM DIYE HEDEF BELIRLEDIGINI BILIYOR MUYDUNUZ

3. HEDEFINIZ VAR MI? Hedefi olmayan insan nasil basarili olurki? Yola çiktiniz saga sola yürüyüp duruyorsunuz. Ama nereye gideceginize karar vermemissiniz. Enerjiniz bosa gitmez mi? Hayatta basarili misiniz degil misiniz bunu nasil anlarsiniz? Herhalde amaç ve hedeflerinize ne kadar ulasip ulasmadiginiza bakarak anlarsiniz.

4. BASARILI INSANLARIN ORTAK ÖZELLIKLERI NELERDIR? Bir çocuk düsünün çok hareketli kabiliyetli, her bransta spor yapiyor.(judo, güres, futbol, basketbol, yüzme, voleybol) bu çocuk muhtemelen hiçbir bransta söz sahibi olamaz. Ama kendisinden daha kabiliyetsiz ama hedefini belirleyip çalismalarini o alana yogunlastirdiginda süphesiz o alanda iyi bir konuma gelecektir.dolayisiyla aslinda insanlarin bir çok alanda basarili olabilecek kabiliyetleri vardir. Ama bunun için bu alanlardan en avantajli olanini seçip yogunlasmaktir.

5. TEK KOLLU JUDOCU Çinde tek kollu bir çocuk yasarmis.çocukluktan gençlige adim attiginda arkadaslari karate, judo, taekvando vs.bir takim sporlar yapmaya baslamislar. Tek kollu KIYOTO’ da spor yapmak istiyormus. Ama acaba beni kabul ederler mi diye çekiniyormus. Sonunda dayanamayip seyrek sakalli dazlak kafali hocaya derdini anlatmis. Hoca ‘ neden olmasin çekirge,senden iyi bir judocu olur’ demis.

6. TEK KOLLU JUDOCU 1 Kiyoto baslamis çalismaya. Ama hocasi kursun baslangicindan itibaren Kiyota’ya hep ayni hareketi yaptirmis. Kiyoto itiraz etse de hoca aldiris etmemis. Kiyoto 5 yillik judo kursu boyunca hep ayni hareketi çalismis. Derken müsabakalar gelmis çatmis. Kiyoto ilk müsabakasinda galip gelmis. Sonra arka arkaya galibiyet serisi devam etmis. Turnuva sonunda Kiyota kilosunda sampiyon olmus. Kiyoto 5 yil boyunca ayni harekette o kadar uzmanlasmis ve meleke kazanmiski kimse karsi koyamamis. Yani bir yönünde çok güçlenmis.

7. KARIYER NEDIR Kariyer, bireylerin gelir , sosyal statü, egitim, etkililik vs. yönleriyle bulundugu düzeydir. Kariyer planlama ise bireylerin hayatlarinda kisiliklerini olusturan farkli rollerini planlamalaridir. bir insanin iyi bir isinin olmasi onun mesleki kariyer yönüyle iyi bir yerde oldugunu gösterir. Ancak insanlarin kariyerleri sadece ise veya egitime iliskin düsünülmemelidir. Çünkü bireyler toplumda algilanirken çok farkli özellikleri dikkat çeker.

8. KARIYERIN GENIS ANLAMI Örnegin, örnek bir baba, iyi bir anne, iyi bir komsu vs. toplumda bireyin oynadigi rollerle ilgili hedeflerin hepsi kariyer olarak ifade edilebilir. Bir insanin benim toplumda bir kariyerim var dedigi zaman sadece isiyle ilgili boyutu degil, egitim, güvenilirlik, ekonomik düzey, sayginlik vs. hepsini kasteder. Ancak bireylerin kariyerlerinde süphesiz yaptiklari islerin digerlerine göre ayri bir agirligi vardir.

9. BIREYSEL KARIYER PLANLAMA Örgütsel kariyer planlama organizasyonun gelecekte ihtiyaç duyacagi eleman ihtiyacini karsilama amacina matuf olmasina karsin bireysel kariyer planlama bireylerin bireysel özellikleri ve amaçlari üzerinde durur.

10. BIREYLERIN KARIYER SEÇIMINI ETKILEYEN FAKTÖRLER Bireyin kendisini algilayis sekli: insanlarin kendilerini algilamalariyla seçtikleri kariyer patikasi arasinda dogrusal bir iliski vardir. Bireyin ilgi alani; bir kariyer plani ile bireyin ilgi alani arasinda bir paralellik olmalidir. Bireyler güçlü olduklari ve ilgi duyduklari alanlarda basarili olma ihtimalleri daha fazladir. Örnegin, ilgi duymayan bir ögrenciyi anne ve babanin illaki tipçi olacaksin diye israr etmeleri basarisizliga davetiye çikarmakla es anlamlidir.

11. BIREYLERIN KARIYER SEÇIMINI ETKILEYEN FAKTÖRLER 1 Insanlarin bireysel kariyer planlamalarinda ve kariyer hedeflerine ulasmalarinda basari, güç kendini gerçeklestirme vs. saikler önemlidir. Sosyo ekonomik geçmisi; bireyin anne-babasinin sosyo ekonomik geçmisi ve egitim durumu kariyer hedeflerini belirlemede etkili olacaktir. Örnegin, polis memurlari çocuklarinin komiser (amir) olmasini, hemsireler çocuklarinin

12. BIREYSEL KARIYER YÖNETIM SÜRECININ ASAMALARI 1. Bireyin kendisini tanimasi Bireyin kendi özelliklerini, zevklerini, tercihlerini, duygularini,degerlerini, kizginliklarini tanimasi kariyer planinin etkinliginde oldukça önemlidir. Günümüzde insanlarin farkli kariyer hedeflerinde basarisiz olmalarinin temelinde kendilerini ve hayattan beklentilerini tam belirleyememeleri yatmaktadir. Kariyer önceliklerini tam olarak belirleyememeleri hem faliyet ve hem de zaman planlamasi yapmalarini olumsuz yönde etkilemektedir. Insanlarin bir çogu kariyer hedeflerini baskalarinin baskalarinin telkiniyle belirlemektedir. Bunun sonucu olarak da seçtigi kariyer patikasinda basarisiz bir çok insan sözkonusudur.

13. BIREYSEL KARIYER YÖNETIM SÜRECININ ASAMALARI 1 2. Bireyin kendisinin güçlü zayif yönleri ile firsat ve tehditlerini belirlemesi. a) bireyin güçlü yönlerini belirlemesi Her insanda kisilik olusumu itibariyle güçlü ve zayif yönler vardir. Örnegin bazi insanlarin matematiksel yönü, bazilarinin sosyal yönü güçlüdür. Bazi insanlarin el becerileri, bazilarinin zihinsel yönleri güçlüdür. Önemli olan nesnel olarak tarafsiz bir gözle kisinin hangi yönünün güçlü oldugunu belirlemesidir.

14. BIREYSEL KARIYER YÖNETIM SÜRECININ ASAMALARI 2 Ancak bazi bireyler, olmadigi halde disariya karsi bazi yönlerinin güçlü oldugunu vurgulama egilimimdedirler. Bu durum geçici olarak insani tatmin etsede uzun dönemde bireyin zararina olacaktir. Bazi anne babalar çocuklarinin örnegin matematiksel yönünün zayif olmasini bir geri zekalilik isareti olarak algilamaktadir. Ama bu sagliksiz bir düsüncedir.

15. BIREYSEL KARIYER YÖNETIM SÜRECININ ASAMALARI 3 Esas olan kisinin gerçekten güçlü oldugu özellikleri tespit etmektir. Bu arada bilinmesi gerekli önemli hususlardan birisi de dünyada iz birakan basarili insanlarin özellikleri incelendiginde bunlarin bir çogunun matematiksel zekadan çok duygusal zekalarinin yüksek insanlar oldugu söylenebilir. Özellikle insanlari yönetmede lazim olan zeka duygusal zekadir.

16. BIREYSEL KARIYER YÖNETIM SÜRECININ ASAMALARI 4 b- Bireyin zayif yönlerini belirlemesi Her insanin diger özelliklerine nispetle zayif yönleri vardir. Hatta insanlarda tüm özeliklerin ayni anda esit güçte olmasi mümkün degildir. Önemli olan hangi yönlerin zayif oldugunun tespit edilmesidir.

17. BIREYSEL KARIYER YÖNETIM SÜRECININ ASAMALARI 5 C- Firsatlarin belirlenmesi Güçlü ve zayif yönlerin analizi bireylerin kisilik özelliklerine odaklanmasini gerektirmesine karsin, firsat ve tehditlerin belirlenmesi dis aleme yönelik analizleri gerektirir. Firsatlar dis bireyin güçlü yönlerini kullanabilecegi imkan alanlaridir. Bu firsat alanlarinin mümkün oldugunca genis tutulmasinda yarar vardir. Çünkü daha sonra alternatifler degerlendirilirken bunlar elenip bir’e düsürülecektir.

18. BIREYSEL KARIYER YÖNETIM SÜRECININ ASAMALARI 6 D- Tehditlerin belirlenmesi Bireylerin sahip oldugu kalifiye özelliklerin degerini yitirmesine neden olacak dissal faktörlerin belirlenmesi gerekir. Örnegin bireyin bildigi bir yabanci dil önemini yitirebilir. Veya uzman oldugu alanda birçok uzman yetisebilir. Bu durum birey açisindan bir tehdit olusturabilir.

19. BIREYIN KARIYERINI PLANLARKEN DIKKATE ALMASI GEREKLI ILKELER Bireyin farkli alanlara iliskin kariyer hedefleri belirlemesi etkili bir birey olmak açisindan önemlidir. Örnegin, aile reisi olarak, vatandas olarak, komsu olarak, vs. ancak bizim burada üzerinde duracagimiz daha çok bireyin ise iliskin kar Bireyin ise iliskin hedefler belirlemesi Bireyin çalisma yasamina iliskin hedefler belirlerken dikkat etmesi gerekli en önemli husus belirledigi hedefin güçlü yönleriyle uyumlu olmasidir.

20. BIREYSEL KARIYER YÖNETIMI KAPSAMINDA DEGERLENDIRILEN FALIYETLER Bireysel vizyonu belirleme, Kariyer hedeflerini belirleme, Yetkinlikleri belirleme, Meslek seçimi, Ise iliskin öncelikleri belirleme, Is olanaklarini arastirma, Özgeçmis hazirlama,

21. BIREYSEL KARIYER YÖNETIMI KAPSAMINDA DEGERLENDIRILEN FALIYETLER Ise basvurma ve basvuru takibi, Is görüsmesi , Ise baslama ve oryantasyon, Firma kültürüne uyum saglanmasi, Mesleki yenilikleri takip etme, Is iliskilerini yönlendirme, Firmanin egitim ve kariyer yönetimi politikalarina uygun davranislarin sergilenmesi, Emeklilik yasamina hazirlik, Bireysel ve kariyer hedefleri ile bulunulan noktayi gözden geçirme ve gerekli önlemleri alma.