İŞLETMENİN TANIMI

1. İŞLETMENİN TANIMI İşletme mal ve hizmetlerin elde edildiği bir ekonomik merkezdir. İşletmenin çok farklı tanımları bulunmaktadır. En kısa tanımıyla işletme iktisadi mal ve/veya hizmet üretmek ve satmak amacıyla faaliyette bulunan ekonomik birimlerdir

2. İŞLETMENİN FONKSİYONLARI • Tedarik • Üretim • Pazarlama • Finansman • Muhasebe • Yönetim • İnsan Kaynakları Yönetimi • Halkla İlişkiler • AR+GE, ÜR+GE

3. TEDARİK İşletmenin üretimde bulunabilmesi için ihtiyaç duyduğu üretim faktörlerinin temin edilmesi ve hazır halde bulundurulmasıdır. Tedarik kapsamına; sermaye, işgücü, hammadde, yardımcı madde ve işletme malzemesi girmektedir. Bu fonksiyon işletmenin verimliliği üzerinde önemli bir role sahiptir. Bu nedenle tedarik sürecinde beş açıdan uygunluğa dikkat edilmesi gerekmektedir.

4. TEDARİK 1. Miktar Yönünden Uygunluk: Sermaye, işgücü, hammadde, yardımcı madde ve işletme malzemesinin tedarikinde en uygun miktar; tedarik maliyetlerini en aza indiren stok düzeyleridir. Tedarik miktarının ihtiyacın üstünde gerçekleşmesi durumunda işletme büyük bir mali yükün altına girecektir. Tedarik miktarının ihtiyacın altında gerçekleşmesi durumunda da üretimin aksaması gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

5. TEDARİK • 2. Kalite Yönünden Uygunluk: Tedarik edilen sermaye, işgücü, hammadde, yardımcı madde ve işletme malzemesinin kalitesi ile üretilen mamul ya da hizmetin kalite düzeyi arasında doğrusal bir ilişki bulunmaktadır. O nedenle üretimde belirli bir kalite düzeyini yakalamak için tedarik aşamasında kalite yönünden uygunluk önem taşımaktadır.

6. TEDARİK • 3. Zaman Yönünden Uygunluk: Zamanından önce tedarik edilen girdiler işletme sermayesinin atıl stoklara bağlanması sonucunu doğurur ve dolaysıyla maliyetler artar. Tedarikteki gecikme ise üretimin aksamasına yol açar

7. TEDARİK • 4. Kaynak Yönünden Uygunluk: Kaynak yönünden uygunluk girdilerin uygun (güvenilir) satıcılardan alınmasını ifade etmektedir. Girdilerin tek bir tedarikçiden mi yoksa değişik kaynaklardan mı sağlanacağı hususu da kaynak yönünden uygunlukla ilgilidir.

8. TEDARİK • 5. Fiyat Yönünden Uygunluk: Fiyat yönünden uygunluk konusunda önemli olan nokta; fiyat yönünden uygunluğun her zaman en düşük fiyatı ifade etmediğinin bilinmesidir.

9. ÜRETİM • Üretimin temel amacı bir mamul veya hizmet yaratmaktır.Bunun gerçekleşmesi için,üretim faktörleri adı verilen unsurların belirli şartlar ve yöntemlerle bir araya getirilmesi gerekir. Bir Mamulün Üretilmesi için; • Gerekli hammadde ve yarı mamullerin çeşitli kaynaklardan uygun fiyatla ve istenilen zamanda sağlanması,

10. ÜRETİM • Her parçanın değişik spesifikasyonlara göre işlenmesi, • İşlenen parçaların istenilen yerlerde ve yeterli miktarlarda hazır bulundurulması ve hepsinden önemlisi, • Bütün faaliyetlerin eldeki insan gücü ve makinelerden en iyi şekilde yararlanmak suretiyle son derece sınırlı süreler içinde gerçekleştirilmesi gerekir.

11. PAZARLAMA Pazarlama, temelde insanların ihtiyaç ve isteklerini karşılamaya yönelik bir mübadele (değişim) işlemidir. İki veya daha fazla taraftan her biri kendi ihtiyacını karşılamak amacıyla diğer tarafa değerli bir şeyleri (mal, hizmet veya fikir) verip: değerli başka şeyleri (para, alacak, kredi vb.) elde etmektir.

12. PAZARLAMA Mübadele işlemi tamamen gönüllü olarak ve ilgili tarafların birbirleriyle iletişim kurması ile gerçekleşmekte; ayrıca bu işleme katılan her tarafın birtakım değerleri başka değerlere değiş-tokuş etmekten fayda sağladığına inanması gerekmektedir.

13. PAZARLAMANIN KONUSU VE KAPSAMI Hedef pazara yönelik olarak planlanıp uygulanan pazarlama çalışmaları, her biri ayrı bir değişken grubundan oluşan şu dört temel değişken etrafında oluşturulur ve yürütülür: 1. Mamul ve/veya hizmet 2. Fiyatlandırma 3. Tutundurma 4. Dağıtım.

14. MUHASEBE Parayla ifade edilen (finansal) her türlü işlem ve olay muhasebenin konusunu oluşturur. Diğer bir ifadeyle işletmede “ekonomik değer yaratanhareketler”muhasebenin konusunu oluşturmaktadır. İşletme yönetimin alacağı kararlar için bilgi üreten muhasebenin İşlevleri; Kaydetme, Sınıflandırma, Özetleme ve Raporlamadan oluşmaktadır.

15. FİNANSMAN Finans, işletmenin gereksinim duyduğu fonların en uygun koşullarda ele geçirilmesi ve ele geçirilen fonların en etkin kullanımını sağlamaktır. Finansmanın kapsamına giren konular; Finansal Analiz, Finansal Planlama ve Denetim, Fonların Sağlanması, Fonların Yatırımı ve Özel Finansal Sorunların Çözümüdür.

16. AR-GE VE YENİLİK Ar-ge;İnsan, kültür ve toplumunbilgisinden oluşan bilgi dağarcının arttırılması ve bu dağarcığın yeniuygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalardır. Yenilik ise, işletme içi uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir ürün (mal veya hizmet), veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi ya da yeni bir organizasyonel yöntemin gerçekleştirilmesidir.

17. AR-GE VE YENİLİK Dört tür yenilik ayrımı yapılmaktadır: • Ürün yenilikleri, • Süreç yenilikleri, • Pazarlama yenilikleri ve • Organizasyonel yenilikler. Ar-Ge parayı bilgiye döndüren,Yenilik ise bilgiyi paraya döndürensüreçtir.

18. HALKLA İLİŞKİLER Halkla İlişkiler bir organizasyon ile onun hedef kitleleri arasında karşılıklı iletişim, anlaşım ve kabul köprüsü kurmaya çalışan bir yönetim fonksiyonudur. Tanımdaki kavramlardan organizasyon; Kamu kuruluşları (kurum) Ticari işletmeler, şirketler ve Sivil toplum kuruluşlarını (Vakıf, dernek vb.) içermektedir.

19. HALKLA İLİŞKİLER Hedef kitle,Kurum veya işletmeyi ilgilendiren, onun başarısında etkili olabilen özel/ tüzel kişileri ifade ederken; İletişim, bilgi, düşünce veya duyguların çeşitli araçlarla ve anlaşılması amacıyla başkalarına aktarılmasıdır

20. İŞLETMENİN AMAÇLARI İşletmenin Genel Amaçları 1. Kar etmek 2. Varlığını Sürdürmek 3.Büyümek 4. Sosyal Sorumluluklarını Yerine Getirmek

21. İŞLETMENİN AMAÇLARI İşletmenin Özel Amaçları 1. Müşterilere kaliteli mal ve/veya hizmet sunmak 2. İşgörenlere adil ücret vermek 3. Çalışma koşullarını geliştirmek ve iyileştirmek 4. İşgörenleri eğitmek, geliştirmek ve onlara kariyer imkanı sunmak

22. İŞLETMELERDE BAŞARI ÖLÇÜTLERİ İşletmelerde başarı ölçütleri; onların genel ve özel amaçlarına ne derecede ulaştıklarının göstergeleridirler. Bunların başlıcaları etkililik, verimlilik ve karlılıktır. ETKİLİLİK Etkililik, her ne şekilde olursa olsun sonuca yani onların genel ve özel amaçlara ulaşmaktır. Örneğin; masaya konan bir sineği sineklikle

23. İŞLETMELERDE BAŞARI ÖLÇÜTLERİ öldürdüğümüzde de balyozla öldürdüğümüzde de veya ilaçla öldürdüğümüzde de “etkili olmuş” oluruz. Ya da 5 TL maliyeti olan ürünü 10 TL’ye satmak da etkililiktir; 15 TL’ye satmak da etkililiktir. Çünkü her ikisinde de işletme kar etmektedir ve birinde 5; diğerinde 10 TL kar etmiş olmanın yani kar oranının yada miktarının etkililiğin tanımı açısından önemi bulunmamaktadır.

24. İŞLETMELERDE BAŞARI ÖLÇÜTLERİ VERİMLİLİK Çıktıların girdilere oranıdır. Diğer bir ifade ile verimlilik; daha az maliyet ile daha fazla ürün ya da üretim anlamına gelir. Örneğin masaya konan bir sineği sineklikle öldürdüğümüzde balyozla öldürdüğümüze oranla daha “verimli olmuş” oluruz. Çünkü masaya konan bir sineği sineklikle öldürmenin maliyeti daha düşüktür.

25. İŞLETMELERDE BAŞARI ÖLÇÜTLERİ Meyve suyu üretimi gerçekleştiren bir işletmede 1000 gr meyveden 800 gr meyve suyu elde edildiğinde verimlilik; 800/1000: % 80’dir. Makinelerdeki iyileştirmelerden sonra 1000 gr meyveden 900 gr meyve suyu elde edildiğinde ise verimlilik; 900/1000: % 90’dır.

26. İŞLETMELERDE BAŞARI ÖLÇÜTLERİ KARLILIK Toplam net karın, kullanılan girdiye oranıdır. Dolaysıyla kar ile karlılık kavramları birbirinden farklıdır. Örneğin 5TL’ye mal edilen bir ürünü 10 TL’ye sattığımızda karımız 5 TL; karlılığımız ise 5/5:1’dir. Buna karşılık 10TL’ye mal edilen bir ürünü 15 TL’ye sattığımızda karımız yine 5 TL; karlılığımız ise 5/10: 0.50’dir

27. GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI Diğer benzer kavramlarında olduğu gibi girişimci ve girişimcilik kavramları ile ilgili olarak da bir çok tanım bulunmaktadır. Risk boyutuna vurgu yapan bir tanımda girişimci için; kar elde etmek amacıyla işi organize eden ve işin riskini üstlenen kişi ifadesi kullanılmaktadır.

28. GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI Yenilik boyutunu ön plana çıkaran Bir tanımda da girişimci için; yeni mal ve/veya hizmet üreterek, yeni süreçler geliştirerek, yeni pazarlar bularak ve yeni bir organizasyon yapısı geliştirerek işletme açısından yeni kombinasyonlar yaratan kişi ifadesi kullanılmaktadır. Girişimcilik ile ilgi başka tanımlarda bulunmaktadır. Bu tanımların hepsinde girişimciliğin aşağıda sıralanan farklı özelliklerine vurgu yapılmaktadır.

29. GİRİŞİMCİLİK ÖZELLİKLERİ Girişimcilik ile ilgili tanımların çok sayıda olması bu tanımlardan ziyade girişimcilik özelliklerinin bilinmesini ön plana çıkarmaktadır. Girişimciliği işletmecilikten ayıran özelliklerin başlıcaları şunlardır: - Belirsizlikle yaşama becerisi - Makul ancak mümkün olduğunca yüksek düzeyde risk alma - Hayal kurma -Fırsatları yakalama

30. GİRİŞİMCİNİN İŞ FİKİRLERİ İyi bir iş fikri; İnsanların satın almak isteyecekleri ürün veya hizmeti veişletmenin sahibi olarak işletmenin sunabileceği ürün veya hizmeti kapsamalıdır. Potansiyel bir iş fikri üretirken aşağıdaki iki hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.

31. POTANSİYEL İŞ FİKİRLERİ ÜRETMEK 1. İş fikirleri değerlendirilirken iyimser olmak gerekmektedir:Başlangıçta ümitsiz görünen fikirler en çok para kazandıran fikirler haline gelebilir. Örneğin, Tarzan kılığına girip bir partide bir kişiye “Doğum günün kutlu olsun!” diye seslenmek saçma gelebilir, ancak insanlar bu tip hizmet sunarak başarılı işletmeler kurmuşlardır.

32. POTANSİYEL İŞ FİKİRLERİ ÜRETMEK 2. İyi bir iş fikri heyecan verici olmak zorunda değildir Kuaför işletmesi kurmak kesinlikle heyecan verici değildir. Ancak Pazar talebinin olması ve etrafta başka kuaförün bulunmaması halinde bu iş fikrinin potansiyeli vardır.

33. İŞ FİKRİ ÜRETME KONUSUNA YAKLAŞIMLAR 1. Belirlenmiş bir sorunu çözmek: Engelli kişiler yaşamlarını kendi başlarına sürdürmede sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Elektrikli tekerlekli sandalyeler ve özel tasarım musluklar gibi malzemeler ve evde bakım hizmeti vermek engellilerin karşılaştığı sorunların çözümünde yardımcı olurlar.

34. İŞ FİKRİ ÜRETME KONUSUNA YAKLAŞIMLAR 2. İnsanların henüz fark etmediği bir sorunu tespit etmek:24 saat para çekme olanağı veren ilk ATM ler toplum talep ettiği için kurulmamıştır. İlk olarak bu makinaları kuran söz konusu banka, müşterilerine mesai saatleri dışında bankadan para çekme sorunları olduğunu reklamlarla iletmiştir. Ancak bunun ardından müşteriler kendileri için bir sorun olduğunun farkına varmışlardır.

35. İŞ FİKRİ ÜRETME KONUSUNA YAKLAŞIMLAR 3.Trend veya moda ile ilişkilendirmek:Çevre konusunda günümüzde ortaya çıkan kaygılar çevre dostu ve geri dönüşümlü ürünler için bir Pazar yaratmıştır. 4. Ortak bir ürünle potansiyel bir müşteri grubunu yakalamak:Örneğin bisikletçiler, köpek sahipleri, obezler vb..

36. İŞ FİKRİ ÜRETME KONUSUNA YAKLAŞIMLAR 5.Varolan bir ürün veya hizmeti tamamlamak: Örneğindondurucular/mikrodalgafırınlar/bulaşık makinasındanetkilenmeyentabaklar,tencere, çatal bıçak takımları. 6.Gerekli veya zorunlu bir faaliyeti seçmek: Bir hasteneye muayene olmak için gelen hastalar ve hasta ziyaretçileri genellikle beklemek zorundadırlar. Bu nedenle yakınlarda bir kafe açmak

37. İŞ FİKRİ ÜRETME KONUSUNA YAKLAŞIMLAR 7. Faydalı bir ürünü alıp dekore etmek: Spor kıyafetleri geçmişte tamamen işlevseldi. Şimdi NIKE markalı eşofmanlar giymek modayı takip etmenin göstergesidir. 8. İki veya daha fazla ürün veya hizmeti birleştirmek:Örneğin çekyatlar, kadın ve erkeklere birlikte hizmet veren berberler , petrol istasyonlarında açılan marketler.

38. İŞ FİKRİ ÜRETME KONUSUNA YAKLAŞIMLAR 9. Eski bir fikri yeni bir şekilde sunmak:Farklı çeşitlerden bir karışım oluşturmak şekerleme mağazalarında verilen bir hizmetti. Mağaza sahibi seçilen çeşitten biraz alır ve tartardı. Bu küçük mağazaların ortadan kalkması ve süpermarketlerin yaygınlaşması bu tür şekerlemenin ancak önceden karışık olarak paketlenmesi halinde bulunabilmesine yol açtı. Ancak son bir kaç yıldır mağazalar, sinemalar ve turistik yerler bu fikri tekrar canlandırdılar. Müşteriler karışımlarını kendileri hazırlayabilmektedirler.

39. YÖNETİMİN TANIMI Yönetim kısaca; “Sanatların en eskisi, bilimlerin en yenisi veya Başkaları vasıtasıyla amaca ulaşmak ya da Başkalarına iş gördürmek” şeklinde tanımlanmaktadır. Daha geniş anlamıyla yönetim; önceden belirlenmiş amaçlara ulaşabilmek için insan kaynağının planlaması, örgütlenmesi, koordinasyonu, harekete geçirilmesi ve kontrol edilmesidir.

40. YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ 1.Yönetim bir veya birden fazla amacı gerçekleştirmeye yöneliktir. 2. Yönetim beşeri bir faaliyettir. 3. Yönetim sosyal ve grupsal bir süreçtir. Yani yönetimin olması için bir yönetici, en azından bir yönetilen insanın olması gerekir.

41. SÜRECİ İŞLETEN GRUPLAR AÇISINDAN YÖNETİM TÜRLERİ Organizasyonlarda temel karar organlarının ve hiyerarşik yapının önemli bir kısmı oluşturanlar açısından üç tür yönetim söz konusudur: • Ailesel (patrimonial) yönetim • Siyasal yönetim • Profesyonel yönetim

42. AİLESEL (PATRİMONİAL) YÖNETİM İşletme sahipliğinin, temel karar organlarının ve hiyerarşik yapının önemli bir kısmının belli bir ailenin üyelerinden oluştuğu yönetim türüdür.

43. SİYASAL YÖNETİM İşletme sahipliğinin, temel karar organlarının ve önemli yönetim kademelerinin belirli siyasal eğilim ve ilişkilere sahip kişiler tarafından doldurulması durumunda oluşan yönetim türüdür.

44. PROFESYONEL YÖNETİM Temel kararların ve hiyerarşik yapıdaki diğer bütün kademelerin belirli bir aileye veya siyasal eğilime bağlılıktan çok uzmanlık ve yetenek esasına göre seçilen kişiler tarafından doldurulması halindeki yönetim türüdür.

45. YÖNETİMİN FONKSİYONLARI • Planlamak • Organize etmek • Uygulamak • Koordine etmek • Kontrol etmek

46. PLANLAMA Planlama karar verme süreci ile çok yakın ilişkisi olan bir yönetim fonksiyonudur. Bu nedenle öncelikle karar kavramının tanımına bakıldığında; “bugünden geleceğe ilişkin bazı tercihlerin yapılmasının” kararı ifade ettiği anlaşılmaktadır. Plan da, herhangi bir konudaki kararların toplamıdır.

47. PLANLAMANIN YÖNETİCİ AÇISINDAN ÖNEMİ Yöneticinin en önemli özelliği “karar vermedir”. Özellikle işletmenin tepe yöneticisi faaliyetlerle ilgili olarak vereceği kararlarla işletmesinin “senaryosunu” yani “yol haritasını” belirlemiş olacaktır. Bu konuda verilecek kararların toplamı “planı” oluşturmaktadır.

48. PLAN VE PLANLAMA • Plans are nothing Planning is everything Plan bugünden gelecekte nereye ve nasıl ulaşılmak istendiğinin, nelerin gerçekleştirilmek istendiğinin kararlaştırılmasıdır. Planlama ise planı ortaya çıkarmak için sarf edilen gayretleri yani bir süreci ifade eder. Dolaysıyla plan bir sonuçtur; planlama bir süreçtir. Planlama sadece belirli teknikleri ve metotları kullanmaktan çok farklı bir şeydir. Yani bir çeşit “düşünce ve yaşam tarzıdır”.

49. PLANLAMANIN ÖZELLİKLERİ Planlamanın üç temel özelliği bulunmaktadır: 1.Belirsizlik içerir 2. Tahmin faaliyeti ile ilişkilidir. 3. Alternatifler arasından seçim yapmak ile ilgilidir.

50. PLANLAMANIN BELİRSİZLİK İÇERMESİ Planlamanın gelecekle ilgili olması onu belirsizlikle ilişkili hale getirmektedir. Gelecekteki şartların ne olacağının bilinmemesi planlamayı bir nevi “geleceği tahmin” işi galine getirmektedir. Bazılarına göre bu durum, planlamanın bir anlamda “falcılık” olarak algılanması sonucunu doğurmaktadır. Planların “gerçekleşme ihtimali