KADINLARDA GÖRÜLEN KANSER TÜRLERİ

1. KADINLARDA GÖRÜLEN KANSER TÜRLERİ GİRESUN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Kanser Kontrol Birimi

2. HÜCRE NEDİR? Vücudumuzda tüm organlar Hücrelerden oluşur. Hücreler vücudumuzun en küçük yapıtaşlarıdır

3. HÜCRESağlıklı vücut hücreleri bölünebilmeyeteneğine sahiptirler. Her hücrenin hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı vardır

4. KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak ve sürekli çoğalmaları sonucu oluşan,tedavi edilmediğinde yakındaki ve uzaktaki organlara yayılan bir hastalıktır.

5. KANSER OLUŞUMU Etkenler ile hücrenin Anormal çoğalması Normal hücre Tümörün kan dolaşım sistemi ile diğer organlara hücum etmesi Tümörün kan dolaşımından beslenmesi

6. KANSERİN NEDENLERİ

7. KANSERDEN KORUNMA • Kanser yapıcı etkenlerden uzak durmalıyız, çocuklarımızı da uzak tutmalıyız. • Dengeli ve doğru beslenmeliyiz.

8. KANSERDEN KORUNMA • Düzenli egzersiz yapmalıyız, çocuklarımızın fiziksel aktivitelerini desteklemeliyiz. • İdeal bir kilomuzu korumalıyız.

9. KANSERDEN KORUNMA • Sigara ve tütün kullanmayınız. • Sigara kullanılan yerlerde bulunmayınız.

10. KANSERDEN KORUNMA • Çocuklarınızı sigara dumanına maruz Bırakmayınız.

11. KANSERDEN KORUNMA • Güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalmayınız. • Çocuklarınızı fazla güneşte kalmaktan koruyunuz.

12. KANSERDEN KORUNMA • Çocuklarımızın, yaz aylarında 11.00-15.00 arası güneşe çıkarken koruyucu kremler sürmelerini ve geniş kenarlı şapka takmalarını sağlamalıyız Güneşte yanmaktan kaçınınız

13. KANSERDEN KORUNMA • Hava ve çevre kirliliğine neden olan sanayi tesislerinden uzak durunuz. • Hem kendimiz hem deçocuklarımızın geleceği için çevremizi korumalıyız

14. KANSERDEN KORUNMA • Gerekmedikçe röntgen filmi çektirmeyiniz. • Cep telefonunun radyasyon etkisinden kendimizi ve çocuklarımızı korumalıyız.

15. KANSERDEN KORUNMA Düzenli sağlık kontrollerinizi yaptırınız.

16. TARAMALAR KANSERİ ÖNLER

17. KANSERDEN KORUNMAK İÇİN BESLENME ÖNERİLERİ • Yeterli ve dengeli beslenilmelidir. İdeal vücut ağırlığı korunmalıdır. • Yağ tüketimi azaltılmalı, yağlı etlerden mümkün oldukça uzak durulmalıdır.

18. Günde en az 3-5 porsiyonsebze ve meyve tüketilmelidir. • Kabuklu yenebilen meyveler kabuğu ile birlikte tüketilmelidir. • Sebze yemekleri az suda veya kendi suyu ile pişirilmeli ve hemen tüketilmelidir.

19. Günde 2 porsiyon kurubaklagil yemekleri tüketilmelidir. • Kuru baklagillerin ıslama ve haşlama suları dökülmemelidir. • Besinlerin saklama koşullarına dikkat edilmelidir. • Alkoltüketilmemelidir. • Hazır satılan yiyeceklerin etiketleri incelenmelidir.

20. Ekmeğin kepekli olanı tercih edilmelidir. • Haftada 3 gün en az 30 dakikayürüyüş,yüzme,bisiklet,step vb. egzersizler yapılmalı ve ömür boyu sürdürülmelidir.

21. KADIN KANSERLERİ 1-Üreme Organları Kanserleri 2-Meme Kanserleri

22. Üreme Organları Kanserleri Kadın üreme organı kanserlerinden en sık görülenleri; • Dış Genital Organ Kanserleri • Rahim ağzı(Serviks) • Rahim (Endometrium) • Yumurtalık (Over) kanserleridir.

23. Kimler Risk Altında? • Aile öyküsü Yumurtalık, meme ve rahim kanserleri • Hiç doğum yapmamış olmak meme ve rahim kanseri hiç doğum yapmamış olanlarda daha sık görülmektedir. • Cinsel yolla bulaşan hastalıklar geçirmiş olmak HPV (genital siğil yapan virüs) rahim ağzı ve dış genital organ kanseriyle oldukça yakın ilişkili bulunmuştur. • Sigara kullanmak Rahim ağzı kanseri ve vulva kanseri sigara kullanan kadınlarda daha sıktır.

24. Kilolu olmak Rahim kanseri fazla kilolu ve adet gecikmeleri olan kadınlarda daha sık görülmektedir. • Jinekolojik muayenelere düzenli olarak gitmemek Jinekolojik muayene bazı kanser türlerinin (rahim ağzı kanseri, meme kanseri) erken tanısı iyi bir fırsattır. • Diğer; Kontrolsüz bir şekilde horman ilaçları kullanmak.

25. RAHİM AĞZI KANSERİ Rahim ağzı kanseri tüm dünyada sıklık açısından ön sıralarda yer alan bir kanser türü iken,bazı tarama testleri ile ( smear tarama testi, kolposkopi) sayesinde henüz kanser aşamasına gelmeden önce yakalanabilen ve etkili bir şekilde tedavi edilebilen bir kanser türü haline gelmiştir.

26. Kimler Risk Altında? • Cinsel yolla bulaşan hastalığı olanlar • Erken başlayan cinsel yaşam (<20 yaş) • Çok eşli yaşam tarzı • HPV ile enfeksiyon, genital siğiller • Sigara kullanımı

27. RAHİM AĞZI KANSERİ Ne Gibi Belirtiler Verir? • Düzensiz kanamalar • İlişki esnasında ortaya çıkan kanamalar • Kötü kokulu bir akıntı • Cinsel ilişki sırasında ağrı • Menapoz sonrası kanama • Bazen belirti vermeyebilir!!!!!!

28. RAHİM AĞZI KANSERİ • Rahim ağzı kanserinde kanser öncüsü lezyonların ortaya çıkmasından kanser oluşumuna kadar geçen süre 5-10 yıl arasındadır. • Kanser öncüsü lezyon aşamasında veya çok erken evre kanser aşamasında yakalandığında şifa ile sonuçlanma olasılığı oldukça yüksek bir hastalıktır • rİleri evre kanserin tedavisinin şifa ile sonuçlanma olasılığı düşüktür

29. TEDAVİ Erken evrelerde: Lazer,oluşumu dondurma, Rahim ağzından lezyonlu bölgenin kesilip çıkarılmasıYöntemlerinden uygun görülenler uygulanabilir.İleri evrelerde HisterektomiRadyoterapikemoterapiuygulanabilir.

30. RAHİM AĞZI KANSERİ KORUNMA Tüm kadınlarda yılda bir yapılması önerilen test: PAPSMEAR • Temelde bir kanser tarama testidir • Hedefi rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonları yakalamaktır • İki normal papsmear sonrası, papsmear yapılma sıklığı iki yılda bire indirilebilir

31. SMEAR ALIMI • Basit bir işlemdir, ağrısızdır. • Alınma işlemi 15 -30 sn • Vaginal spekulum takıldıktan sonra rahim ağzı görülür. • Gözle görülebilen yaralar açısından değerlendirilir.

32. SMEAR ALIMI Yumşak bir fırçayla rahimağzı bölgesinden salgı alınır.Patolojiye gönderilir.

33. KİMLER TARANMALI?Serviks kanseri; sık rastlanan kanserlerden biri olduğuna ve PAP test sayesinde hastalık ve buna bağlı ölümlerde yüksek oranda azalma saptandığına göre cinsel yaşantının başladığı ve 18 yaş üstü tüm evli kadınlar taranmalıdır.

34. NE SIKLIKLA YAPILMALIDIR“Pap smear testinin genellikle yıllık yaptırılması önerilse de, 3 tane peş peşe pap smear sonucunuz normal bulunduğu takdirde, doktorunuz size 3 yılda bir tarama önerebilir. Buna karşılık pap smear sonucunuzda normal dışı veya riskli bir durum söz konusu ise yılda birden daha sık tarama da gerekli olabilir.”

35. BU NOKTALARA DİKKAT!Pap smear testinden 3 gün önce vajina sabun veya benzeri maddelerle yıkanmamalı.Kullanılıyorsa vajinal ovül (fitil) veya kremlerin kullanımı bırakılmalı.Cinsel ilişkiye girilmemeli.Mümkünse regl dönemlerinde pap test uygulanmamalı.

36. HPV AŞISI Bir kişinin riskli tipteki bir HPV’yi kapması ile serviks kanseri olması arasındaki süre 15-20 yılı bulmaktadır. İki tip HPV Aşısı vardır. Devlet güvencesi ile aşı yapılamadığından ötürü kişiler bu konuda özel merkezlere yönelmektedirler. Fiyatı 250 TL civarındadır.

37. Her iki HPV aşısı da 3 doz şeklinde yapıldıktan sonra -günümüzdeki bilgilerimize göre- ömür boyu koruyuculuk sağlamaktadır.ideal yapılma yaşı 9 ile 26 yaş arasıdır. Ancak en ideali hiç cinsel ilişkiye girmemiş kişilere yapılmasıdır, bu nedenle kişinin daha önceden HPV virüsünü almadığından emin olunmuş olur.Geç yaşlarda yapılmasının bir sakıncası bulunmamaktadır. Aşı 40 yaşında dahiyapılabilir. HPV AŞISI KİMLERE YAPILMALI?

38. HPV aşısı yaptırsanız bile smear testlerinizi ve düzenli jinekolog muayenelerinizi ihmal etmeyiniz!...

39. RAHİM KANSERİ • Rahim kanseri, genellikle menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda ortaya çıkan bir kanser türüdür. • En sık verdiği belirti menopoz sonrası dönemde rahim kanamasıdır. • USG, rahim biyopsi .

40. YUMURTALIK KANSERİ • Kadın genital kanserleri içinde erken tanısı oldukça zor olan ve belirti verdiğinde genellikle ileri evrelerde olan bir kanser türüdür . • Yıllık olağan jinekolojik muayene ve USG. • Menapoz sonrası dönemde kanda yumurtalığa özel tümör marker taraması. • Birden fazla yumurtalık kanserli bireyi olan ailelerde gen taraması.

41. MEME KANSERİ NEDİR? • Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, kontrol dışı olarak çoğalmalarına MEME KANSERİdenir. • Kadınlar arasında en sık görülen kanserdir.

42. MEME KANSERİ BELİRTİLERİ • Kitle • Ağrı • Meme başında akıntı • Memenin dik ve yukarıda görünmesi (Forgue belirtisi) • Meme üzerindeki deride ödem • Portakal kabuğu görünüm • Meme başında retraksiyon • Komşu lenf nodlarında büyüme

43. ERKEN TANI YÖNTEMLERİ Kadının yaşına göre, A-Kendi Kendine Meme Muayenesi(KKMM) B-Klinik muayene C-Mamografi UYGULANIR.

44. MAMOGRAFİ Mamografi, düşük dozda çekilen bir meme röntgen filmidir. Memede, muayene ile saptanamayacak kadar küçük anormalliklerin tespit edilmesi amacı ile çekilir.

45. NE ZAMAN, NASIL ÇEKİLİR? Meme, iki tabaka arasında birkaç saniye hafifçe sıkıştırılır. Bu nedenle memelerin en az hassas olduğu zamanda (adet bitimini takip eden hafta) çektirilmelidir. Hormonal nedenlerle memelerin şişliği en alt düzeydedir ve bu sırada daha iyi sonuçlar alınmaktadır.

46. ÇEKİME GELMEDEN ÖNCE • Mamografi çekilirken belden yukarısı çıplaktır. Bu nedenle çekime gelirken iki parça elbise giyilmesi önerilir. • Filmi etkileyebileceğinden, koltuk altlarına deodorant, talk pudrası, losyon gibi şeyler sürülmemelidir.

47. KETEM (Kanser Erken Teşhis, Tarama Ve Eğitim Merkezi)

48. KETEM’lerin Görevleri Farkındalık Yaratacak Eğitimler Meme Kanseri Taraması Serviks Kanseri Taraması Kolo-Rektal Kanser Taraması

49. Ulusal Meme Kanseri Tarama Standartları • Başlangıç yaşı : • 50-69 yaş • Tarama aralığı : • 2 yılda bir mamografi ile • Tarama sonlanması: • 69 yaş

50. Ulusal Kolo-rektal Kanserler Tarama Standartları Tüm erkek ve kadınlarda Başlama yaşı: 50 Bitiş Yaşı: 70 Yılda bir Gaitada Gizli Kan 10 yılda bir kolonoskopi